بخشی از مقاله

كارآموزي رشته عمران
مقدمه
گودبرداري :
براي گودبرداريهاي بزرگتر استفاده از بيل و كلنگ مقرون به صرفه نبوده و بهتر است از وسايل مكانيكي مانند لودر و غيره استفاده شود. در اينگونه موارد براي خارج كردن خاك از محل گودبرداري و حمل آن به خارج كارگاه معمولا از سطح شيبدار استفاده مي‎گردد. بدين طريق كه در ضمن گودربرداري سطح شيبداري در كنار كود براي عبور كاميون و غيره ايجاد مي‎گردد كه بعد از اتمام كار، اين قسمت وسيله كارگر برداشته مي‎شود.

تا چه عمقي گودبرداري را ادامه مي‎دهيم
ظاهرا حداكثر عمق مورد نياز براي گودبرداري تا روي پي مي‎باشد. به علاوه چند سانتيمتر بيشتر براي فرش كف و عبور لوله‎ها (در حدود 20 سانت يمتر كه 6 سانتيمتر براي فرش كف و 14 سانتيمتر براي عبور لوله مي‎باشد.) كه در اين صورت مي‎بايد محل پي‎هاي نقطه‎اي يا پي‎هاي نواري و شناژها را با دست خاك‎برداري نمود. ولي بهتر است كه گودبرداري را تا زيرسطح پي‎ها ادامه بدهيم، زيرا در اين صورت اولا براي قالب‎بندي پي‎ها آزادي عمل بيشتري داريم. در نتيجه پي‎هاي ما تميزتر و درست‎تر خواهد بود و درثاني مي‎توانيم خاك حاصل از چاه‎كني و همچنين نخاله‎هاي ساختمان را در فضاي ايجاد شده بين پي‎ها بريزيم كه اين مطلب از لحاظ اقتصادي مقرون به صرفه مي‎باشد، زيرا معمولا در موقع گودبرداري كار با ماشين صورت مي‎گيرد در صورتي

كه براي خارج نمودن نخاله‎ها و خاك حاصل از چاه فاضل آب از محيط كارگاه مي‎بايد از وسايل دستي استفاده نمائيم كه اين امر مستلزم هزينه بيشتري نسبت به كار با ماشين مي‎باشد.
البته در مورد پي‎هاي نواري اين كار عملي نيست زيرا معمولا پي‎‎سازي در پي‎هاي نواري با شفته آهك مي‎باشد كه بدون قالب‎بندي بوده و شفته در محل پي‎هاي حفر شده ريخته مي‎شود در اين صورت ناچار هستيم در ساختمانهائي كه با پي نواري ساخته مي‎شود اگر به گودبرداري نياز داشتيم گودربرداري را تا روي پي ادامه دهيم.

پي كني
اصولا پي‎كني به دو دليل انجام مي‎شود.

دسترسي به زمين بكر
با توجه به اينكه كليه بار ساختمان بوسيله ديوارها يا ستون‎ها به زمين منتقل مي‎شود در نتيجه ساختمان بايد روي زميني كه قابل اعتماد بوده و قابليت تحمل بار ساختمان را داشته باشد بنا گردد. براي دسترسي به چنين زميني ناچار به ايجاد پي براي ساختمان مي‎باشيم.

براي محافظت پايه ساختمان
براي محافظت پايه ساختمان و جلوگيري از تأثير عوامل جوي در پايه ساختمان بايد پي‎سازي نمائيم در اين صورت حتي در بهترين زمينها نيز بايد حداقل پي‎هائي به عمق 40 تا 50 سانتيمتر حفر كنيم.

ابعاد پي
عرض و طول و عمق پي‎ها كاملا بستگي به وزن ساختمان و قدرت تحمل خاك محل ساختمان دارد. در ساختمانهاي بزرگ قبل از شروع كار بوسيله آ‌زمايشات مكانيك خاك قدرت مجاز تحملي زمين را تعيين نموده و از روي آن مهندس محاسب ابعاد پي را تعيين مي‎نمايد. ولي در ساختمانهاي كوچك كه آزمايشات مكانيك خاك در دسترس نيست بايد از مقاومت زمين در مقابل بار ساختمان مطمئن شويم. اغلب مواقع قدرت مجاز تحملي زمين براي ساختمانهاي كوچك با مشاهده خاك پي و ديدن طبقات آن و طرز قرار گرفتن دانه‎ها به روي همديگر و يا با ضربه زدن به وسيله كلنگ به حل پي قابل تشخيص مي‎باشد. گاهي اوقات نيز براي به دست آوردن اطمينان بيشتر مي‎توان اقدام به آزمايشات ساده محلي نمود كه چند نمونه از اين آزمايشات ذيلا شرح داده مي‎شود. قبل از انجام آزمايش جهت تعيين قدرت مجاز خاك بايد از وزن ساختمان و ميزان باري كه از طرف ساختمان به زمين وارد مي‎شود آگاه شويم.
انواع پي‎ها


پي‎ها از لحاظ نوع ساختمان و مقاومت زمين وزن ساختمان داراي انواع مختلف مي‎باشد.
اول و دوم پي‎هاي نقطه‎اي و پي‎هاي نواري است كه در بخش ساختمانهاي فلزي و آجري دربارة آنها توضيح داده خواهد شد.

پي‎هاي عمومي
به اين‎گونه پي‎ها كه راديه ژنرال هم مي‎گويند از بتن مسلح ساخته مي‎شود و داراي محاسبات فني مفصل و دقت اجراي فوق‎العاده مي‎باشند براي ساختمانهايي كه داراي وزن فوق‎العاده زياد بوده و يا ساختمانهايي كه در زمينهاي سست ساخته مي‎شود اين‎گونه پي‎ها ايجاد ميگردد. براي ساختن پي‎هاي سراسري بايد صفحه‎اي از بتون به طول و عرض تمام زيربناي ساختمان به ضخامت محاسبه شده حداقل در حدود 80 تا 100 سانتيمتر ريخته شود ميله گردهاي اين صفحه بتني طبق محاسبه بدست مي‎آيد. طبعاً‌ در محلهائي كه بار بيشتري وجود دارد ميله‎گردهاي بيشتري گذاشته مي‎شود مانند زير و اطراف ستونها. آرماتورهاي ريشه براي ايجاد ستونهاي بتني و يا صفحه‎هاي فلزي زيرستون براي ستون‎هاي فلزي روي اين صفحه بتني قرار مي‎گيرد. اين صفحه بتني مانند سيني بزرگي است كه ساختمان روي آن قرار مي‎گيرد.


لايه‎هاي پي‎هاي نواري:
لايه‎هاي پي‎سازي در پي‎هاي نواري به ترتي از پايين به بالا عبارتند از:
1- شفته‎ريزي
2- كرسي چيني
3- شناژ


4- ملات ماسه سيمان براي زيرايزولاسيون رطوبتي
5- قيروگوني براي ايزولاسيون رطوبتي
6- ملات ماسه سيمان براي پوشش روي قيروگوني
7- ديوار چيني اصلي.
كرسي چيني


معمولاً در طبقة ‌هم‎كف ساختمانها سطح اطاقها را چند سانتيمتري از كف حياط يا كوچه بلندتر مي‎سازند. به اين اختلاف ارتفاع كرسي چيني مي‎گويند. معمولاً كرسي چيني به سه علت انجام مي‎شود. اول آنكه از قديم‎الايام بشر تمايل داشت قدري بلندتر از كف زمين سكونت كند و بدين ترتيب احساس امنيت بيشتري مي‎نمود. دوم آنكه ارتفاع طبقة هم‎كف با سطح زمين مانع ورود برف و باران و برگ و خاشاك و غيره به داخل اطاقها مي‎گردد. سوم آنكه چون اغلب زمينهائي كه ما براي ساختمان انتخاب مي‎كنيم كاملاً مسطح نبوده و داراي شيب مي‎باشند و از طرفي اطاقها و سالنهاي ساختمان بايد كاملاً در يك سطح ساخته شود. لذا براي مسطح كردن اطاقها قسمتهاي پايين را بوسيلة كرسي چيني با قسمتهاي بلند آن هم سطح مي‎نمايند.


عرض ديوارهاي كرسي چيني بستگي به ارتفاع آن دارد. هر قدر اين ارتفاع بيشتر باشد به علت وجود خاكي كه در پشت آن قرار مي‎گيرد بايد پهناي آن بيشتر شود تا بتواند در مقابل فشارهاي جانبي كاملاً مقاومت نمايد. اين مسئله در ديوارهاي اطراف ساختمان كه فشارهاي خاك از يك طرف مي‎باشد. بايد بيشتر رعايت گردد. در هر حال عرض كرسي چيني بايد قدري بيشتر از ديوار اصلي و قدري كمتر از پي زير آن باشد. اگر ارتفاع كرسي چيني فقط در حدود 10 الي 15 سانتي‎متر باشد مي‎تواند پهناي آن مساوي ديوار روي آن باشد. بايد براي كلية ديوارها اعم از ديوارهاي حمال و يا تيغه‎ها و پارتيشنها پي‎سازي و كرسي چيني انجام شود.

كرسي چيني
شناژ
شن به زبان فرانسه به معناي زنجير و شناژ به معني زنجير كردن مي‎باشد. اين قسمت از ساختمان كه روي كرسي چيني و معمولا در يك تراز ساخته مي‎شود براي متصل كردن كلية پي‎ها به همديگر ايجاد مي‎گردد در اثر وجود شناژ كليه قسمتهاي ساختمان به طور يكپارچه عمل نموده و كلية نشستها يكنواخت بوده و نيروهاي واردة اتفاقي (مانند زمين‎لرزه و باد) به يك نقطه ساختمان به تمام قسمتهاي ساختمان منتقل گشته. در نتيجه از شدت نيروي وارده در يك نقطه كاسته شده و مانع خرابي ساختمان مي‎گردد. همان‎طوري كه در بالا گفته شد معمولاً

شناژهاي افقي را روي كرسي چيني در طبقة همكف اجراء مي‎نمايند ولي گاهي اوقات نيز در طبقات زير هر سقف روي كلية ديوارها شناژ اجراء مي‎گردد و اين شناژهاي افقي كه در پايين و بالاي ديوار ساخته مي‎شود بوسيلة شناژهاي عمودي در چند نقطه به يكديگر متصل مي‎گردد. اجراء شناژ افقي و عمودي در ناحيه‎هاي زلزله‎خيز مانند ايران الزامي مي‎باشد زيرا اين شناژها به نسبت قابل ملاحظه‎اي از شدت خرابيهاي وارده مي‎كاهد.
در ساختمانهاي مختلف شناژ را با مصالح متفاوت از قبيل تيرآهن، ميله‎گرد. و تيرچوبي و غيره مي‎سازند. ولي متداولترين آن شناژ بتني مي‎باشد. اين نوع شناژ از سه قسمت تشكيل مي‎گردد.



قالب‎بندي (كفراژبندي)
در اين مرحله روي كرسي چيني را با تخته و يا با آجر قالب‎بندي مي‎نمايند. انواع قالب و تفاوتهاي آن در پي‎هاي نقطه‎اي به طور كامل شرح داده خواهد شد.

آرماتوربندي
براي ايجاد مقاومت در مقابل نيروهاي كششي در بتن داخل شناژ بتني چند رديف در بالا و پايين ميله‎گرد طولي قرار مي‎دهند و اين ميله‎گردهاي طولي را به وسيلة ميله‎گردهاي عرضي كه به آن خاموت مي‎گويند به همديگر متصل مي‎نمايند. ميله‎گردهاي طولي و عرضي را قبلاً مطابق شكل مي‎بافتند و بعد در داخل قالب‎بندي شناژ قرار مي‎دهند. بايد توجه داشت كه پهناي اين قفسة بافته شده بايد در حدود 5 سانتيمتر كوچكتر از پهناي قالب شناژ باشد (هر طرف 5/2 سانتيمتر) به طوري كه اين ميله‎گردها كاملاً در بتن غرق شده و آن را از خورندگي در مقابل عوامل جوي محفوظ نگاه دارد اين 5/2 سانتيمتر در مناطق مختلف و آب و هواي مختلف و همچنين محل قرار گرفتن قطعه بتوني (اينكه در داخل زمين قرار مي‎گيرد و يا خارج آن) و همچنين ميزان سولفاته بودن آبهاي مجاور آن متفاوت است كه ميزان آن بوسيلة مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران تعيين شده است.


ايزولاسيون (عايق رطوبتي):
ايزولاسيون و يا عايق‎كاري به معناي جدا كردن يا جداسازي بكار مي‎رود. ايزولاسيون انواع مختلف دارد مانند ايزولاسيون‎هاي حرارتي كه در آن از پشم شيشه استفاده مي‎كنند و يا ايزولاسيون‎هاي صوتي كه در آن از انواع مانع‎هاي صوتي استفاده مي‎گردد و يا ايزولاسيون در مقابل اشعة ‎X در بيمارستان‎ها براي اطاقهاي راديوگرافي كه از ورقه‎هاي سرب استفاده مي‎شود و با ايزولاسيون‎هاي رطوبتي كه انواع مختلف دارد و متداولترين آن در ايران قيروگوني است.


سقف
در ساختمانهاي آجري همه نوع سقفي مي‎توان به كاربرد مانند سقفهاي تيرچه بلوك، طاق ضربي، پيش ساخته و غيره. در مورد سقفهاي تيرچه بلوك در بخش ساختمانهاي بتوني توضيح داده خواهد شد و در اين بخش فقط با سقفهاي طاق ضربي آشنا مي‎شويم. طاق ضربي معمولا در بين تيرآهنهاي پوشش سقف انجام مي‎شود. در بعضي از شهرستانهاي ايران مانند يزد طاق ضربي را با خيز بلند در حدود نيمدايره روي دهانه‎هاي تا حدود 6 متر هم اجرا مي‎كنند براي اجرا طاق ضربي بدين طريق عمل مي‎كنند كه روي دهانه‎هاي اطاق را با فاصله‎هاي تقريباً يك متر به يك متر تيرآهن مناسب كه نمره آن با توجه به دهانه اطاق به وسيله محاسبه تعيين شده است قرار مي‎دهند و آنگاه بين آن را به وسيله آجرهاي فشاري با ملات گچ و خاك پر

مي‎نمايند. بايد توجه نمود كه آجر طاق ضربي نبايد كاملا زنجاب شده باشد (قبل از مصرف مدتي در آب قرار گرفته با شد) فقط بايد آجر آب نديده را بلافاصله قبل از مصرف در سطل آب فرو كرده و بعد در محل مناسب نصب نود. براي اطمينان از مقاومت طاق بعد از اتمام كار روي آن را به وسيله دوغابي از گچ مي‎پوشانند تا كليه منافذ طاق را كه احتمالاً خالي مانده است پر نمودهو جسم توپر و يكپارچه‎اي ايجاد نمايد.


بهتر است در فصل بارندگي از اجرا اين قسمت خودداري شود زيرا در غير اين صورت چنانچه بعد از اجرا طاق ضربي و قبل از اجرا پوششهاي ديگر روي آن اگر باران ببارد آب باران به واسطه عدم وجود منافذ لازم روي سقف باقي مانده و موجب فساد گچ گشته و ايجاد خسارت مي‎نمايد (گچ در مقابل رطوبت مقاوم نيست). خيزطاق ضربي بايد در حدود 2 سانتيمتر باشد. اگر كمتر از 2 سانتيمتر باشد بواسطه تخت بودن طاق ممكن است در اثر نيروهايي كه از بالا به آن وارد مي‎شود فرو ريزد و اگر بيشتر از 2 سانتيمتر باشد به علت آنكه مجبور هستيم از زير سطح صافي داشته باشيم، ناچاراً بايد خيز آن را از زير با گچ و خاك پر نموده در اين صورت طاق ما سنگين‎تر خواهد شد.

پي‎سازي در ساختمانهاي فلزي
در ساختمانهاي فلزي بيشتر از پي نقطه‎اي استفاده مي‎نمايند و در زمينهاي سست و ساختمانهاي بسيار سنگين از پي‎هاي سراسري (راديه ژنرال) هم استفاده مي‎كنند.

پي‎هاي نقطه‎اي
پي‎هاي نقطه‎اي براي ساختمانهايي كه بار آن به طور متمركز (نقطه‎اي) به زمين منتقل مي‎شود ساخته مي‎گردد مانند ساختمانهاي فلزي و يا ساختمانهاي بتوني.
لايه‎هاي پي‎هاي تكي يا نقطه‎اي به شرح زير است:
1- زمين مناسب
2- بتن مگر
3- ميله‎گردهاي كف پي
4- بتون اصلي


5- صفحه زيرستون يا ميله‎گردهاي ريشه
پي‎هاي تكي معمولا با ابعادي كه به وسيله مهندس محاسب با توجه به قدرت مجاز تحملي زمين و بار ستون تعيين مي‎گردد ساخته مي‎شود اين‎گونه پي‎ها را اغلب با بتون مسلح مي‎سازند.
بتوني را مسلح مي‎گويند كه داخل آن قطعات فولادي به كار رفته باشد. اين قطعات معمولا ميله‎گرد آجدار و يا ساده مي‎باشد.
بتن مگر


بتن مگر كه به آن بتن لاغر يا بتن كم سيمان هم مي‎گويند اولين قشر پي‎سازي در پي‎هاي نقطه‎اي مي‎باشد. مقدار سيمان در بتن مگر در حدود 100 الي 150 كيلوگرم در مترمكعب است. در پي‎هاي نقطه‎اي بتن مگر به دو دليل مورد استفاده قرار مي‎گيرد.
1- براي جلوگيري از تماس مستقيم بتن اصلي پي با خاك


2- براي رگلاژ كف پي و ايجاد سطح كافي براي ادامه پي‎سازي
ضخامت بتن مگر در حدود 10 سانتي‎متر مي‎باشد و معمولا قالب‎بندي (چوبي يا آجري) از روي بتن مگر شروع مي‎شود.

ميله‎گردهاي كف پي
اصولا بتن نيز مانند ساير مصالح ساختماني در مقابل نيروهاي كششي ضعيف بوده و در محل تارهاي كششي تركهايي در آن ايجاد مي‎شود لذا براي جلوگيري از تركيدن بتن، در محل تارهاي كششي ميله‎‎گردهاي فولادي قرار مي‎دهند.


فولاد آلياژي است كه از دو عنصر اصلي آهن و كربن و عناصر فرعي ديگري تشكيل گرديده است. مقدار كربن اين آلياژ برحسب نوع فولاد آن از 2/0 الي 3/0 درصد در آهن متغير مي‎باشد. در بتن فولاد به صورت ميله‎ردهاي ساده به علامت (‎ ‎) و يا ميله‎گردهاي آجردار با علامت ‎ مصرف مي‎شود ميله‎گرد را با قطر آن مي‎خوانند. با سيستم متريك ميله‎گرد با قطرهاي 2 و 3 و 4 و 5 و 6 و 8 و 10 و 12 و 14 و 16 ‎…
50 وجود دارد.


تارهاي كششي در پي‎هاي نقطه‎اي در كف پي بوده و ميله‎گردها را در دو جهت به صورت مشبك (در حدود 5 سانتي‎متر بالاتر از كف) روي بتون مگر قرار مي‎دهند.
اين آرماتورهاي شبكه‎اي را كه از قبل به اندازه متناسب (در حدود 5 سانتي‎متر كوچكتر از ابعاد پي، 5/2 سانتيمتر از هر طرف) بافته شده است در كف پي قرار داده و زير آن را با تكه‎هاي كوچك شن و يا تكه‎هاي بتن قدري بالاتر از كف پي قرار مي‎دهند به طوري كه در موقع بتن‎ريزي اين شبكه كاملا در بتن غرق بشود و يا مي‎توان ابتدا در حدود 5 سانتي‎متر در كف پي بتن ريخت و بعد اين آرماتورها را روي آن قرار داده و بتن‎ريزي را تا ضخامت تعيين شده در نقطه ادامه داد ولي اين كار هميشه ممكن نيست زيرا اغلب مواقع وجود شبكه‎هاي شناژ مانع اين كار مي‎گردد، محل برخورد آرماتورهاي چپ و راست را بايد با مفتولهاي غيرفنري 3 يا 4 به يكديگر متصل نمود. بايد توجه داشت كه سركليد آرماتورها به صورت چنگك خم شده و يا به صورت گونيا برگردانيده شود.


بايد دقت شود كه كليه محلهاي برخورد ميله‎گردهاي چپ و راست با مفتول بسته شد. طول ‎d و شعاع ‎R نسبت به نمره ميله‎گردهاي مختلف متفاوت است و طبق آئين‎نامه و محاسبه براي ميله‎گردهاي مختلف تعيين مي‎گردد بايد توجه داشت كه هيچ‎وقت ميله‎گردهايي كه در داخل بتن قرار مي‎گيرد نبايد رنگ‎آميزي شده و يا به روغن آغشته شود زيرا در اين صورت رنگ روي ميله‎گرد مانع چسبيدن بتن و فولاد به يكديگر مي‎گردد. بايد دقت نمود ميله‎گردهاي مصرفي صاف و بدون انحناي موضعي باشد.


فاصله ميله‎گردها بايد يكنواخت باشد (در حدود 10 سانتي‎متر) به طوري كه بزرگترين دانه بتن به راحتي از داخل آن رد بشود. در موقع بتن‎ريزي بايد دقت شود كه بتون پي يا ستون و يا دال بتوني كاملا يكپارچه و توپر و متراكم بوده و در آن حفره‎هاي خالي وجود نداشته باشد (كرمو نباشد) براي اين كار اغلب از ويبراتور استفاده مي‎نمايند.


ويبراتور موتور برقي يا بنزيني كوچكي است كه در بتن توليد ارتعاش نموده و بتون را به تمام گوشه‎هاي قالب هدايت مي‎نمايد و در نتيجه مانع ايجاد فضاي خالي در داخل بتن مي‎گردد ولي بايد توجه داشت كه اگر بتني را بيش از حد لازم ويبره نمائيم دانه‎هاي درشت‎تر آن در زير قرار گرفته و دانه‎هاي ريزتر و همچنين دوغ آب سيمان در رو قرار مي‎گيرد كه اين خود باعث غيريكنواختي و ضعف قطعه بتني مي‎گردد. بهتر است در صورت امكان همزمان با بتن‎ريزي با تكه‎اي ميله‎گرد و سر تير باريكي از جنس چوب بتن كوبيده شود و يا با نواختن ضربه‎هاي ملايم به پشت قالب چوبي بتن راويبره نمائيم قبل از بتن ريزي بايد محل پي را قالب‎بندي نمود اين قالب‎بندي كه به آن كفراژ هم گفته مي‎شود ممكن است چوب (تخته به ضخامت 2 الي 5/2 سانتيمتر كه در بازار به چوب روسي معروف است) يا فلز باشد.


در بعضي از ساختمانها قالب را با تيغه‎هاي آجري درست مي‎كنند قالبهاي آجري از لحاظ سرعت كار و اقتصادي مقرون به صرفه مي‎باشد ولي به علت آنكه آجر آب بتون مجاور خود را به سرعت مكيده و آن را خشك كرده و مانع فعل و انفعال شيميايي تدريجي آن گشته و در نتيجه بتن مجاور قالب به استقامت دلخواه نمي‎رسد بدين لحاظ بايد در موقع استفاده از قالب آجري ابعاد پي را در حدود 5 سانتي‎متر از هر طرف بيشتر از ابعاد محاسبه شده انتخاب نمود، و يا روي آجر را با ورقه‎هاي پلاستيك پوشانيد تا آجر مستقيماً با بتن در تماس نباشد. در صورت اخير بايد دقت شود كه لبه‎هاي ورقه پلاستيك روي كف فونداسيون قرار نگيرد زيرا در اين صورت اين پلاستيك مانع چسبيدن و يكپارچگي بتن جديد بتون مگر مي‎گردد.
ممكن است چنين تصور شود كه مي‎توان بلافاصله قبل از بتن‎ريزي به وسيله آب‎پاشي ديوار آجري را سيراب نموده در نتيجه مانع آن بشويم كه آجر آب بتن مجاور خود را بمكد

و آن را پوك نمايد ولي چون در اثر اين كار هميشه مقدار زيادي آب در محل پي جمع مي‎شود و حجم اين آب مقداري از فضاي پي را اشغال كرده و مانع رسيدن بتون به تمام نقاط پي شده و پس از خشك شدن فضاي خالي در كف پي بوجود آمده و در نتيجه نقطه ضعفي در آن ايجاد مي‎نمايد. يادآور مي‎گردد كه بواسطه وجود آرماتورهاي كف پي جمع‎آوري آب ريخته شده در كف پي بسيار مشكل بلكه غيرممكن مي‎باشد. چنانچه براي بتن‎ريزي از قالب چوبي استفاده شود بهتر است قبل از بتن‎ريزي سطح تماس قالب با بتون را با نفت سياه و يا روغن‎هاي ديگر چرب نمود تا در موقع باز كردن قالب به راحتي از بتن جدا شود. اين روغن مالي و همچنين ساير روغن مالي‎هاي كفراژ مي‎بايد قبل از كفراژبندي انجام شود زيرا اگر بعد از بستن قالب بخواهيم آن را روغن مالي كنيم ممكن است ميله‎گردهاي بسته شده به روغن آغشته گردد كه اين خود مانع چسبيدن بتون و فولاد و يكپارچگي آنها مي‎گردد.

 

اجزاء تشكيل دهنده ساختمانهاي فلزي
ساختمانهاي فلزي از اجزاء مهم زير تشكيل مي‎شود.
1- ستونها
2- پل يا تيرهاي اصلي
3- تيرچه‎ها
4- پروفيلهاي اتصال مانند نبشي و تسمه ‎- و غيره
ستونها


در ساختمانهاي فلزي و ساختمانهاي بتوني به آن قسمت از اجزاء كه تحت نيروي فشاري واقع هستند ستون مي‎گويند.
ستونها از مهمترين و حساس‎ترين اجزاء ساختمانهاي فلزي مي‎باشند، بار سقف‎ها بوسيله پلها به ستونها منتقل شده و وسيله ستونها به زمين منتقل مي‎گردد.

قسمتهاي مختلف ستون
1- قسمتهاي اصلي ستون
2- تسمه‎هاي اتصال دهنده
3- صفحه‎هاي تقويتي


4- جوش
5- اتصال ستون به صفحه زير ستون
قسمت اصلي ستون
قسمت اصلي ستون عبارت از آن پروفيلي است كه بارهاي فشاري را تحميل مي‎نمايد. براي ساختن ستونها مي‎توان از پروفيلهاي مختلف استفاده نمود،‌ مانند دو عدد تيرآهن ‎I معمولي و يا يك عدد آهن بال پهن و يا دو عدد ناوداني و يا يك عدد قوطي چهارگوش و يا چهار عدد نبشي و غيره در ايران براي ساختن ستونها معمولا از دو عدد تيرآهن ‎I معمولي استفاده مي‎شود و آنها را بوسيله تسمه به يكديگر متصل مي‎نمايند، گاهي نيز از آهنهاي بال پهن كه به آنها ‎H گفته مي‎شود و يا قوطي چهارگوش استفاده مي‎شود. در مواردي كه بار ستون زياد است مي‎توان از سه عدد تيرآهن ‎I كه به شكلهاي مختلف به همديگر متصل مي‎شوند استفاده نمود. و در طبقات بالاتر كه بار ستونها كاهش مي‎يابد مي‎توان از ادامه يكي از آهن‎هاي ‎I خودداري كرد.


براي ساختن ستونها از دو يا سه عدد ‎I معمولي و يا ساير پروفيلها بايد دقت كافي به عمل آورد تا ستونها كاملا مستقيم و راست ساخته شود زيرا كوچكترين انحناي ستون ممكن است بعد از بارگذاري منجر به كمانش ستون گشته و در نتيجه باعث تخريب ساختمان شود. در موقع ستون‎سازي به دو علت ممكن است انحنا در آن ايجاد بشود، اول آنكه امكان دارد تيرآهنهاي مورد استفاده براي ساختن ستون در اثر حمل و نقل داراي پيچيدگي باشد دوم آنكه ممكن است در اثر جوشكاري غيرفني و نادرست در ستون پيچيدگي ايجاتد بشود براي جلوگيري از اين كار بهتر است بشرح زير عمل گردد. البته اشكالات فوق اشكالات اجرائي مي‎باشد نه محاسباتي زيرا فرض ما بر اين است كه محاسبات درست انجام شده و ستون قادر به تحمل بار وارده مي‎باشد.


ابتدا تيرآهنها را از لحاظ شماره انتخاب نموده و آنها را به طول معين كه در نقشه‎هاي محاسباتي قيد گرديده برش مي‎دهند آنگاه زير دو سر و كمر ستون تيرآهن‎هائي قرار داده و ستون را روي اين تيرآهنهاي افقي كه به صورت تراز روي زمين قرار داده‎اند مي‎خوابانند قبل از اين كار بايد از راست بودن تيرآهنهاي تكي كاملا مطمئن بوده و چنانچه تيرآهنها كاملا راست نباشد بهتر است آنها را عوض نموده و از تيرآهنهاي مستقيم استفاده نمايند در صورتي كه اين كار مقدور نباشد بايد تيرآهنها بوسيله پتكهاي سنگين كه در محلهاي دقيق و حساب شده فرود مي‎آيد راست بشود، لازم به يادآوري است كه هر نوع ضربه زدن به تيرآهن حتي، جهت برطرف كردن پيچيدگي‎هاي موضعي (راست كردن آن) و يا در اثر جابجايي و غيره در تيرآهن تنشهايي ايجاد مي‎كند كه در آن باقيمانده و اگر تنشهاي ايجاد شده در اثر بارگذاري هم جهت با اين تنشها باشد موجب تخريب سريعتر قطعه مي‎گردد بدين لحاظ هر قدر به تيرآهن قبل از مصرف ضربه كمتري زده شود بهتر است.


آنگاه تيرآهنهاي ستونها را با فاصله معين كه در نقشه محاسباتي تعيين شده است كنار هم قرار داده و بوسيله تسمه‎هايي كه از قبل بريده شده و آماده مي‎باشد با خال جوش آنها را به يكديگر متصل مي‎نمايند و آنگاه براي جلوگيري از پيچيدگي نخست ابتدا و انتها و كمر ستونها را به تيرآهنهاي زير سري جوش داده و بعد كليه ستونها را با خال جوش به يكديگر متصل مي‎كنيم و آنگاه جوشكاري را تكميل مي‎نمائيم و بدين ترتيب تا 90 درصد از پيچيدگي ستونها جلوگيري مي‎شود.

تسمه‎هاي اتصال
همانطور كه گفته شد ممكن است ستون از دو عدد تيرآهن ‎I و يا دو عدد ناوداني يا چهار عدد نبشي و غيره تشكيل شده باشد كه اين پروفيلها مي‎بايد به يكديگر متصل شود معمولا اين پروفيلها را بوسيله تسمه به همديگر متصل مي‎‎نمايند ابعاد اين تسمه‎ها به وسيله محاسبه تعيين مي‎گردد ولي اغلب براي ساختمانهاي معمولي از تسمه‎هائي به ابعاد تقريبي 10×100 استفاده مي‎گردد طول تسمه معمولا به اندازه پشت تا پشت ستون مي‎باشد (قدري كمتر براي جوشكاري) تسمه‎ها را در ايران معمولا به طور موازي با يكديگر جوش مي‎دهند و فاصله آنها از يكديگر در حدود 40 سانتيمتر مي‎باشد (محور تا محور) ولي گاهي طبق محاسبه مجبور مي‎شوند تسمه‎ها را با زاويه 45 و يا 30 درجه جوش بدهند. اگر طبق محاسبه براي ساختن ستون مي‎بايد از سه عدد تيرآهن استفاه شود كه يكي از آنها عمود بر دوتاي ديگر باشد (طبق شكل) قبل از آنكه تسمه‎هاي اتصال دهنده را جوش بدهند بايد اول سه عدد تيرآهن را مطابق شكل به همديگر متصل نموده و جوشكاري آن را تكميل نمايند و بعد تسمه‎هاي اتصال را جوش بدهند زيرا در غير اين صورت اتصال تيرآهن مياني به دو آهن ديگر مشكل خواهد بود.

صفحه‎هاي تقويتي
گاهي ممكن است ستون انتخاب شده از لحاظ شماره تيرآهن براي كليه طبقات مناسب بوده و فقط براي يك يا دو طبقه پايين كه بار بيشتري را تحمل مي‎نمايد ضعيف باشد در اين صورت ممكن است مهندس محاسب براي تقويت ستون ورقهاي تقويتي سراسري پيشنهاد نمايد در اين صورت ديگر براي اتصال ستون در اين قسمت از تسمه استفاده نمي‎گردد.
لازم به يادآوري است كه تسمه‎هاي اتصال و ورق بست جزو محاسبه نبوده و فقط براي اتصال بكار مي‎روند. در موقع جوشكاري ورقهاي تقويتي بايد نكات مذكور در جوشكاري تسمه‎ها رعايت گردد. جوشكاري ورقهاي تقويتي بايد به طول كافي و با بعد معين باشد تا نقطه ضعفي از اين نظر ايجاد نشود.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید