بخشی از مقاله
بررسی سمیت دو حشرهکش موونتو و پروتئوس بر روی حشرات کامل شته سیاه باقلا fabae Scop(Hom.: Aphididae) Aphis
چکیده:
شته سیاه باقلا .Aphis fabae Scop آفتی پلی فاژ است که منجر به پیچیدگی، زرد شدن و کوتوله ماندن گیاه و متوقف شدن ر شد شده و بدین سبب باعث کاهش کیفیت و کمیت مح صول می شود. در این تحقیق تاثیر دو سم سـیسـتمیک موونتو و پروتئوس بطور جداگانه و در ترکیب با یکدیگر بر روی شـته سـیاه مورد بررســی قرار گرفت. این تحقیق که در قالب طرح کاملا تصــادفی انجام گرفته اســت غلظتهای موونتو بترتیب شــامل 0,25 ، 0,5 ، 0,75، 1 و 1,5در هزار و غلظتهای پروتئوس شامل 0,5، 0,75، 1، 1,5 و 2 در هزار مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که سم موونتو با (0,75) Lc50 نسبت به پروتئوس با (1,115) Lc50 در مدت 24 ساعت تاثیر حشرهکشی بیشتری بر روی شته سیاه دارد. نتایج نشان داد که سم موونتو و پروتئوس در ترکیب با یکدیگر، بر روی شته سیاه باقلا اثر سینرژیستی دارند.
کلمات کلیدی: موونتو، پروتئوس، شته سیاه، سیستمیک، سینرژیست
مقدمه
شته سیاه باقلا به بسیاری از گیاهان بخصوص چغندرهای بذری ، علوفهای، ابویی و ریشهای، باقلا و ... حمله میکند[2] از مهمترین دشمنان طبیعی شته سیاه باقلا کفشدوزک هفت نقطهای و لاروهای مگسهای شکارگر خانوادههای Syrphidaeمیباشند .[1]پروتئوس حشره کشی منحصر به فرد در کنترل طیف وسیعی از آفات می باشد. این حشره کش سیستمیک و تماسی است که حاوی فرمولاسیون جدیدی به نام ادی یا روغن قابل انتشار می باشد. بزرگترین مزیت
1
پروتئوس کنترل آفات مکنده و جونده هنگامی که به صورت همزمان به محصول حمله کنند، می باشد .[8] این ترکیب جایگزین مناسبی برای سموم قدیمی بوده و دارای دوره کارنس کوتاه یعنی 3 روز می باشد. به دلیل اثر ضربه ای منحصر به فرد پروتئوس، مرگ حشرات بالغ را در مدت کوتاهی پس از سم پاشی می توان مشاهده کرد. همچنین به دلیل عدم تغذیه آفات پس از مصرف پروتئوس، آفات زنده مانده قادر به تغذیه نمی باشند(بی نام). ماده موثر این ترکیب تیاکلوپرید و دلتامترین می باشد. مقاومتی در آفات از اختلاط تیاکلوپرید و دلتامترین دیده نشده .به دلیل طرز تاثیر منحصر به فرد، این ترکیب ابزاری کارآمد برای مدیریت کنترل مقاوت آفات می باشد.[5] پروتئوس با بسیاری از آفت کش ها، تنظیم کننده های رشد و کودهای ریز مغذی قابل اختلاط است[8]
این حشره کش تاثیر بسیار خوب بر پوره وحشرات بالغ مگس سفید دارد به دلیل طرز تاثیر ضربه ای، با دوام طولانی مدت در کنترل آفات و همچنین موثر بودن روی تمام مراحل زندگی آن ها زمان مصرف پروتئوس قابل انعطاف است[5]
سم جدید Movento یا Spirotetramat علیه شته ها، شپشک ها، پسیل، سفید بالک و گونه هایی از تریپسها بسیار موثر است. این سم تاثیر اولیه ی کمی نشان میدهد اما فعالیت باقی مانده فوق العاده ای دارد. این ترکیب با توجه به نحوه جدید عمل آن ابزار مهمی برای مدیریت مقاومت آفات میباشد . Movento یا Spirotetramat به شدت سیستمیک می باشد که دارای حرکت دوطرفه هم در آوندهای ابکش و هم در آوندهای چوبی گیاه می باشد ماده موثر این ترکیب هم حرکت اکروپتال و هم بیسیپتال را در آوند نشان داده است. بعد از تیمار کردن گیاه با توجه به این ویژگی خاص بیولوژیکی حتی شاخه های جدید و حتی ریشه از آفات مکنده محفوظ و در امان خواهند بود. تمام حشره کشهای سیستمیک تجاری اخیر فقط از یک راه خاصیت سیستمیک را دارا میباشند برای مثال معمولا در آوندهای چوبی گیاه جابجا میشوند حشره کشهای یک طرفه سیستمیک مانند حشره کشهای نیکوتینوئیدی بعد از استعمال بر روی برگهای قبلی برگهای رشد کرده جدید از حمله آفت در امان نمی مانند در حالیکه، سم جدید مونتو بعد از استعمال برگی، برگهای رسیده، جوان و حتی برگهای رشد کرده جدید که در زمان تیمار گیاه وجود نداشتند را محافظت میکنند.[7]
مواد و روشها
-1جمعآوری و پرورش آفت مورد نظر:
به منظور داشتن یک منبع مناسب و قابل دسترس از آفت مورد نظر، شته از روی گیاهان آلوده به آفت از گیاهان آلوده ا جمع آوری، و روی گیاهان رهاسازی و تکثیر داده شدند و در تمامی آزمایشات مورد استفاده قرار گرفتند.
.2 انجام آزمایشات زیستسنجی مربوطه:
2-1حشرهکش مورد استفاده برای انجام آزمایشات زیستسنجی:
2
از سم های پروتئوس و مونتو که جدید میباشند، به دلیل فرمولاسیون منحصر به فرد، ناچیز بودن اثرات سوء بر محیط زیست و عوامل کنترل کننده طبیعی آفات و همچنین به دلیل اثر خوب و قاطع بر روی آفاتی که نسبت به ارگانوفسفرهها و پیروتروئیدها مقاوم شدهاند، استفاده خواهد شد. این سموم از شرکت بایر تهیه و مورد استفاده قرار گرفتند.
2-2ایجاد حشرات همسن برای انجام آزمایشات زیستسنجی:
برای ایجاد حشرات همسن تعدادی حشره کامل به طور تصادفی از جمعیت اولیه گرفته و در درون قفسهای کوچک روی برگهای مورد نظر، انتقال داده میشوند. پس از سه روز حشرات کامل از روی برگ ها حذف ی گردند.پس از حذف حشرات کامل درب قفس های کوچک با توری به طورکامل پوشش داده می شوند تا حشرات بالغ دیگری بر روی برگ ها پوره زایی ننمایند. از پوره های بدست آمده تعدادی جهت انجام تست های سمی انتخاب ی شوند و باقی مانده آنها جهت ادامه سیکل و بدست آوردن حشرات کامل همسن مورد پرورش قرار می گیرند.پس از بدست آوردن حشرات کامل همسن تستهای سمی روی آنها انجام گرفت.
2-3 تعیین غلظت های مورد نظر از سموم:
غلظت های سمی بر اساس روش شیبانی[3] از روش استاندارد فاصله لگاریتمی بدست آمدند.در این روش اول با تستهای اولیه مقادیر %25 و %75 بدست آمدند و بعد با فرمول فاصله لگاریتمی سه غلظت باقی مانده بدست آمده و تستهای اصلی سم های موردنظر روی آفت با 5 غلظت اصلی انجام گرفت.
