بخشی از مقاله
چکیده
به منظور بررسی تأثیر تلقیح قارچ میکوریز بر برخی شاخص های رشدی دانهال پسته آزمایشی در قالب طرحکاملاً تصادفی با 3 تکرار در شرایط گلخانه صورت گرفت. تیمارهای آزمایش شامل 12 نمونه قارچ میکوریز بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تاثیر قارچ میکوریز برخصوصیات رشدی درصد کلنیزاسیون،وزن تر ریشه،وزن خشک ریشه،وزن ترساقه، وزن خشک ساقه در سطح 0/1درصد معنی دار شده است.
مقدمه
پسته یکی از محصولات مهم صادراتی کشور ایران به حساب می آید که به طور عمده در استان کرمان به ویژه شهرستان رفسنجان تولید میشود به طوری که این شهرستان به عنوان یکی از مراکز مهم تولید پسته در جهان معرفی شده است
ریشه گیاهان زیستگاه مناسبی را برای فعایت بسیاری از میکروارگانیسمهای خاک فراهم مینمایند، در این خصوص همزیستی ریشه گیاهان با قارچهای میکوریز،از رایجترین و سابقهدارترین روابط همزیستی است که در اکثر اکوسیستم ها وجود دارد و حدود 95 درصد گونههای گیاهان آوندی،لااقل یکی از انواع میکوریز را دارا هستند. این قارچها با ریشه گیاهان به صورت همزیست زندگی کرده و به درون سلول های کورتکس راه یافته و در عین حال با گسترش ریسه خود به درون خاک، جذب عناصر غذایی به ویژه فسفر را، که از تحرک اندکی برخوردار است افزایش میدهند
مواد و روش ها
تهیه نمونه
نمونه برداری خاک از باغات پسته، با شرایط متفاوت از نظر شوری و حاصلخیزی خاک در شهرستان کرمان و رفسنجان انجام شد.از هر باغ یک نمونه مرکب شامل قطعاتی از ریشه و خاک چسبیده به آن تهیه و به آزمایشگاه منتقل شد و هدایت الکتریکی نمونهها قرائت شد.
ملاحظات اکولوژیکی در کشت های گلخانه ای
اندازه گیری درصد کلنیزاسیون
ابتدا ریشه ها را کامل شسته، نمونههای ریشه درون هیدروکسید پتاسیم قرار داده شدند و سپس به منظور رنگ بری ریشهها هیدروکسید پتاسیم را با آب مقطر چندین بار شسته و نمونهها را با آب اکسیژنه قلیایی به مدت ده دقیقه پوشانده و سپس با آب مقطر شسته شدند . بعد از این مرحله نمونهها با هیدروکلرید به مدت 3 دقیقه پوشانده شدند. بعد از خالی کردن نمونهها با محلول رنگ آمیزی تریفان بلو، چندین ساعت در آزمایشگاه نگه داری شدند تا اینکه اجزا قارچ - وزیکول،هیف،آربوسکول - در زیر میکروسکوپ قابل مشاهده باشد.
کشت
پس از اندازه گیری درصد کلنیزاسیون،12 نمونه باهدایت الکتریکی و درصد کلنیزاسیون بالاتر انتخاب شدند. در هر گلدان 2کیلو گرم خاک با 100 گرم مایع تلقیح میکوریزی مخلوط و بذرهای جوانه زده کشت شدند. بعداز گذشت 2 ماه گیاهان برداشت و خصوصیات رویشی همچون درصد کلنیزاسیون، طول ساقه،وزن تر ساقه،وزن خشک ساقه،وزن تر ریشه،وزن خشک ریشه اندازه گیری شد. این آزمایش در گلخانه در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. تجزیه تحلیل داده ها با استقاده از نرم اقزار SAS و مقایسه میانگین با آزمون دانکن انجام گردید.
نتایج و بحث
نتایج حاصل از جدول تجزیه واریانس - جدول - 1 نشان داد که تاثیر جدایه های میکوریز بر درصد کلنیزاسیون،وزن تر ساقه،وزن خشک ساقه،وزن تر ریشه،وزن خشک ریشه معنی دار بوده است. کاتلین و همکاران - 6 - اعلام کردند عملکردبیولوژیک بسیاری از گیاهان که با میکوریز همزیستی دارند بالاتر از گیاهانی است که در در محیط رشدشان میکوریز وجود ندارد. رایت و همکاران - 7 - نشان دادند که وزن خشک گیاه شبدر میکوریزی در یک دوره 80 روزه دارای افزایش معنی داری نسبت به گیاهان غیرمیکوریزی است در حالی که نسبت وزنی ریشه به ساقه کاهش پیدا کرده بود. گزارشات متعدد کاردوس و کایپر - - 8 حاکی از آن است که میکوریز رشد ریشه را افزایش داده و به دنبال آن یک نظام گسترده ای از ریشه را برای جذب آب فراهم میکند.
جدول -1 نتایج تجزیه واریانس تاثیر جدایه های میکوریز بر برخی صفات رویشی پسته
نتایج جدول مقایسه میانگین - جدول - 2 نشان داد که درصد کلنیزاسیون از حداقل 41/66 تا حداکثر72/22 متغییر بود و اختلاف بین تمام جدایه های بکار برده شده در درصد کلنیزاسیون ریشه معنی دار بوده است. براساس جدول - 2 - بیشترین طول ساقه مربوط به جدایه های 8و12 و کمترین مربوط به جدایه های 3و10 میباشد و اختلاف معنی داری بین جدایه ها نبوده است.
همچنین بیشترین وزن تر ساقه در جدایه 2 و کمترین وزن تر ساقه جدایه5 بوده است. بیشترین وزن خشک ریشه در جدایه6 کمترین در جدایه 9 بوده است. همچنین بیشترین وزن تر ریشه در جدایه10 و کمترین وزن تر ریشه جدایه5 و بیشترین وزن خشک ساقه در جدایه 2 و کمترین وزن خشک ساقه در جدایه 3 بوده است و بین تمام صفات اختلاف معنی داری بوده است
