بخشی از مقاله
چکیده
مقدمه: ثبات مرکزی قابلیت مجموعه کمری - لگنی- رانی برای جلوگیری از بیثباتی ستون فقرات و بازگشت به حالت تعادل پس از اعمال یک اغتشاش است. هدف این مطالعه، بررسی تاثیر 8 هفته برنامه تمرینی عضلات ثبات مرکزی بر فاکتورهای آمادگی جسمانی مرتبط با عملکرد در اسکیتبازان سرعت حرفهای بود. تعداد 60 داوطلب مرد ورزشکار، به صورت تصادفی در دو گروه کنترل - 30 نفر - ، - میانگین سن 23/6 2/6 سال،قد 176/8 5/4 سانتی متر و وزن 76/8 7/3 کیلوگرم - و تجربی 30 - نفر - ، - میانگین سن 24/2 2/1 سال، قد 175/3 4/6 سانتی متر و وزن 77/2 5/3 کیلوگرم - تقسیم شدند . گروه تجربی بهغیر از تمرینات عادی به مدت 8 هفته و 3 جلسه در هفته تمرینات ثبات مرکزی را انجام دادند، اما گروه کنترل فقط تمرینات معمولی را انجام دادند. تستهای انعطافپذیری، عملکردی اسکیت، تعادل پویا و چابکی قبل و بعد از 8 هفته تمرین به عمل آمد و نتایج با استفاده از t تست وابسته و مستقل آنالیز شدند. نتایج نشان داد که تفاوت معنیداری در انعطافپذیری اسکیتبازان به دنبال انجام تمرینات ثبات مرکزی و انعطاف پذیری مشاهده نشد . - p> 0/05 - تمرینات ثبات مرکزی تاثیر معناداری بر عملکرد اسکیتبازان داشت - p< 0/05 - همینطور تفاوت معنی-داری در تعادل و چابکی - p< 0/05 - پس از انجام تمرینات فوق مشاهده شد. بنابراین میتوان نتیجهگیری کرد که تمرینات ثبات مرکزی موجب بهبودی در عملکرد، تعادل و چابکی اسکیتبازان میشود، لذا این تمرینات میتواند برای استفاده ورزشکاران توصیه شود.
.1 مقدمه
یکی از عواملی که حالت طبیعی بدن را تغییر شکل میدهد، ایجاد ضعف در عضلات بدن میباشد - نصیر1، 2009، صص . - 21-28 ضعف در عضلات بدن باعث میشود که شخص حالت طبیعی نگهداری تن یا بدن را از دست داده و در نتیجه اختلالات جسمانی ناشی از تغییر شکل طبیعی استخوانها به وجود آیند. این ضعفها به خودی خود باعث ضعفهای اعضای دیگری مانند ضعف و اختلال در دستگاه گردش خون و تنفس و غیره میشوند. علاوه بر آن کمکاری و بیتحرکی عضلات و پیدایش ضعف در عضلات ارتباط و هماهنگی عصب و عضله را کاهش داده و در نتیجه ضعفهای حرکتی مانند هماهنگی و یا تعادل را باعث میگردد - برگ مارک2، 1998، صص . - 1-54 در سالهای اخیر ناحیه مرکزی بدن و تمرینات مربوط به تقویت و ثبات این ناحیه علاقمندان بسیاری را در حوزههای مختلف پیدا کرده است. ناحیه کمر-لگن -ران به همراه عضلات اطراف آن به عنوان ناحیه مرکزی بدن خوانده میشود و با توجه به این موقعیت آناتومیکی مرکز ثقل در این ناحیه واقع شده است و حرکات انسان از آنجا ناشی میشود ، ثبات این ناحیه اهمیت زیادی دارد. با توجه به تحقیقات انجام شده در زمینه تاثیر تمرینات مختلف، به نظر می رسد دستیابی به بهترین شیوه راهنمای خوبی برای طراحی تمرینات بر اساس اصول علمی بویژه بیومکانیکی باشد. همچنین در حوزه اسکیت سرعت با توجه به اهمیت عضلات ثبات دهنده مرکزی جهت حفظ قامت در پوزیشنهای مختلف در راستای بیومکانیکی و کسب بهترین رکورد مورد توجه تیمهای رده بالا میباشد - آبت جی3، 2007، صص . - 1300-1304 ثبات مرکزی مفهومی در حیطه آمادگی جسمانی و تندرستی است که در دهه 1990 توسعه یافت. پزشکان، بیومکانیستها و ماساژورها از این تمرین برای رهایی و یا پیشگیری از آسیب استفاده میکنند. ثبات مرکزی با کار هماهنگ عضلات مرکزی کهاساساً عضلات عرضی شکم و چند سرهستند، ایجاد میشود - گود من4، . - 2000
با توجه به ماهیت خاص برخی رشتههای ورزشی و وضعیت های ویژهای که این ورزشها جهت عملکرد بهتر خود طلب میکنند و همچنین حرفهایتر شدن دنیای ورزش، برخی عضلات دچار تقویت بیش از حد شده و از سوی دیگر ضعف عضلات دیگر را به همراه دارند و در نهایت باعث به وجود آمدن یک قامت نامطلوب و کاهش عمر و عملکرد ورزشکار میشود. بنابراین در تحقیق حاضر به بررسی تاثیر 8 هفته برنامه تمرینی عضلات ثبات مرکزی بر فاکتورهای آمادگی جسمانی مرتبط با عملکرد اسکیت بازان سرعت حرفه ای پرداخته شد وعلاوه بر آن روشی ایمن و غیرتهاجمی بکار برده شد - پیرور5، . - 2002
.2 روش شناسی
تعداد 60 داوطلب مرد ورزشکار، به صورت تصادفی در دو گروه کنترل - 30 نفر - ، - میانگین سن 23/6 2/6 سال،قد 176/8 5/4 سانتی متر و وزن 76/8 7/3 کیلوگرم - و تجربی 30 - نفر - ، - میانگین سن 24/2 2/1 سال،قد 175/3 4/6 سانتی متر و وزن 77/2 5/3 کیلوگرم - تقسیم شدند. گروه تجربی به غیر از تمرینات عادی به مدت 8 هفته و 3 جلسه در هفته تمرینات ثبات مرکزی را انجام دادند ،اما گروه کنترل فقط تمرینات معمولی را انجام دادند . تست های انعطاف پذیری ، عملکردی اسکیت، تعادل پویا و چابکی قبل و بعد از 8 هفته تمرین به عمل آمد و نتایج با استفاده از tتست وابسته و مستقل آنالیز شدند - . - = 0/05 اسکیت بازانی که سابقهی شرکت دو ساله در مسابقات رشته ی ورزشی خود را داشتند در این تحقیق جای داده شدند. هیچ کدام از آزمودنی ها سابقهی عمل جراحی در ناحیهی ستون فقرات، کمردرد مزمن، دفورمیتی، آسم، سیگاری بودن، بیماری خاص یا شکستگی را نداشتند. جهت تعیین حجم نمونه با توجه به جدول مورگان و هدف تحقیق تعداد 60 نفر برای رشته ورزشی به صورت در دسترس و هدفمند مورد نظر قرارگرفت. در ابتدا برای هرکدام از ورزشکاران دعوت نامه جهت شرکت در تحقیق فرستاده شد و آزمونگر نیز شیوهی انجام تستها را برای افراد داوطلب توجیه نمود. از میان 100 نفر دعوت شده به این طرح10نفر به علّت مشکلات شخصی از حضور در تحقیق کنارهگیری کردند،30 نفر نیز شرایط جسمانی مورد نیاز را نداشتند و در آزمون غربالگری پیش از تحقیق کنار زده شدند. لذا دو گروه اسکیتباز تجربی و اسکیت باز کنترل که هر کدام مشتمل بر 30 نفر بودند در این تحقق شرکت داده شدند .
با توجه به موضوع تحقیق که تاثیر 8 هفته برنامه تمرینی عضلات ثبات مرکزی بر عملکرد اسکیت بازان سرعت حرفهای است. تحقیق حاضر از نوع نیمهتجربی با طرح پیش آزمون - پس آزمون است. با توجه به اینکه محقق به دستکاری متغیر مستقل به منظور بررسی تأثیر آن بر متغیر تابع میپردازد، تحقیق از نوع تجربی آیندهنگر میباشد و براساس موضوع و هدف، تحقیق از نوع کاربردی است. جامعهی آماری تحقیق را ورزشکاران رشته اسکیت در سطح کشور تشکیل میدادند که به طور حرفهای در این رشته به فعالیت می-پرداختند. جهت تعیین حجم نمونه با توجه به جدول مورگان و هدف تحقیق تعداد 60 نفر برای رشته ورزشی به صورت در دسترس و هدفمند مورد نظر قرارگرفت. در ابتدا برای هرکدام از ورزشکاران دعوت نامه جهت شرکت در تحقیق فرستاده شد و آزمونگر نیز شیوهی انجام تستها را برای افراد داوطلب توجیه نمود. از میان 100 نفر دعوت شده به این طرح10 نفر بهعلّت مشکلات شخصی از حضور در تحقیق کناره گیری کردند،30 نفر نیز شرایط جسمانی مورد نیاز را نداشتند و در آزمون غربالگری پیش از تحقیق کنار زده شدند. لذا دو گروه اسکیتباز تجربی و اسکیتباز کنترل که هر کدام مشتمل بر 30 نفر بودند در این تحقق شرکت داده شدند. متغییرهای وابستهی این تحقیق را فاکتورهای آمادگی جسمانی مرتبط با عملکرد اسکیت بازان سرعت حرفه ای تشکیل داد که فاکتورهای آمادگی جسمانی از طریق آزمونهای تعادل پویای ستاره و آزمون چابکی T و آزمون انعطافپذیری بشین و برس اندازه-گیری شد. متغییر مستقل تحقیق حاضر را 8 هفته برنامه تمرینی عضلات ثبات مرکزی تشکیل داد که برای استخراج آن به روشی کارآمد از کتاب زمانبندی تمرین دکتر تئودور بومپا بهره گرفته شد.
