بخشی از مقاله
چکیده
امروز دانش به عنوان مهم ترین سرمایه، جایگزین سرمایه هاي مالی و فیزیکی شده است. در عصر اطلاعات این استفاده موثر از سرمایه هاي فکري است که معمولاً در موفقیت یا شکست یک مجموعه مؤثر است. بنابراین مدیران نیاز دارندکه بتواند اثر تلاش هاي مدیریت دانش را بر عملکرد سازمان خود اندازه گیري کنند. با این پیش فرض، تحقیق حاضر با مطالعه بر روي عملکرد 20 شرکت فعال پتروشیمی در دوره 1391-1386 دریافت که استفاده کارا از منابع مادي و فکري بر شاخص هاي سودآوري آنها تاثیر می گذارد
همچنین کارایی سرمایه انسانی بر بازده دارایی ها، بازده حقوق صاحبان سهام و بازده فروش تاثیر دارد و کارایی سرمایه بکارگرفته شده تنها بر بازده حقوق صاحبان سهام تاثیر داردو بر بازده دارایی ها و بازده فروش تاثیر منفی دارد. نهایتاًٌ کارایی سرمایه ساختاري بر هر سه شاخص عملکرد مالی تاثیر منفی داشت. و به نظر می رسد بازار صنعت پتروشیمی ایران توجه کمتري به استفاده از منابع مالی در طراحی و ایجاد فرآیندها، سیستم ها و زیرساختهاي کاري دارد.
مقدمه
با توجه به اهمیت موضوع دانش در دهه اخیر و با توجه به تغییر در دنیاي اقتصاد و حرکت از سمت اقتصاد صنعتی به سمت اقتصاد دانش محور، شناسایی، ارزشگذاري و مدیریت سرمایه فکري به امري بسیار مهم و حیاتی براي شرکتها تبدیل شده است. مدیران باید از میزان سرمایه فکري موجود در شرکت آگاهی داشته باشند تا بتوانند سرمایه فکري شرکت را به نحو مطلوب مدیریت کنند.
استفاده کنندگان صورت هاي مالی نیز باید از میزان سرمایه فکري شرکت آگاهی داشته باشند تا بتوانند آینده شرکت را پیش بینی و تصمیمات آگاهانه اي اتخاذ کنند.پس شناسایی و ارزشگذاري درست و صحیح سرمایه فکري شرکتها هم براي مدیران و هم براي استفاده کنندگان از صورت هاي مالی امري ضروري می باشد که روز به روز بر اهمیت آن افزوده می شود
از آنجایی که سرمایه فکري نه مالی ، زیر بناي اصلی براي پویایی و موفقیت آتی شرکت در اقتصاد دانش است.1 ضروري است منابع کلیدي و محرك هاي عملکردي و ارزش سازمان ها و شرکتها، توسط مدیران تعیین گردند زیرا افزایش و بکارگیري سرمایه فکري، بالاخص سرمایه انسانی ، به شرکتها کمک می کند تا کاراتر، اثربخش تر، پربازده تر و نوآورتر باشند.2 افزون بر این موفقیت رقابتی شرکتها به میزان کمتري به تخصیص استراتژیک منابع فیزیکی و مالی و به میزان بیشتري به مدیریت استراتژیک سرمایه فکري بستگی دارد
موضوع دیگري که باید به آن اشاره کنیم، نقش و جایگاه صنعت پتروشیمی در میان صنایع فعال در بازار ایران می باشد.. با توجه به این که بیشتر فرآورده هاي صنعتی مانند وسایل خانگی، انواع رنگها، وسایل بسته بندي و ...از فرآورده هاي صنعت پتروشیمی به عنوان مواد اولیه در ساخت آن ها استفاده شده است، صنعت پتروشیمی در ایران از ویژگی هاي منحصر به فردي مانند وفور مواد اولیه برخوردار بوده وجزو 10صنعت برتر از لحاظ شاخص بازده دارایی ها بوده، که با امکان ایجاد ارزش افزوده زیاد و به شرط مدیریت صحیح در سرمایه گذاري انسانی می تواند به عنوان صنعت پیشرو در محور توسعه ي صنعتی تبدیل شود. از این رو، با توجه به اهمیت سرمایه فکري و تاثیر آن بر عملکرد شرکت ها و نیز جایگاه صنعت پتروشیمی، در این مقاله سعی داریم ارتباط بین سرمایه فکري و عملکرد مالی شرکت هاي فعال در صنایع پتروشیمی را مورد بررسی قرار دهیم.
چارچوب نظري
مفهوم سرمایه فکري همیشه مبهم بوده و تعاریف مختلفی براي تفسیر این فهوم مورد استفاده قرار گرفته است. بسیاري تمایل دارند از اصطلاحاتی مانند داراییها، منابع یا محرك هاي عملکرد به جاي کلمه سرمایه استفاده کنند و آنها واژه فکري را با کلماتی مانند نامشهود، بر مبناي دانش یا غیر مالی جایگزین می کنند. بعضی از حرفه ها - حسابداري مالی و حرفه هاي قانونی - نیز تعاریف کاملا متفاوتی مانند داراییهاي ثابت غیر مالی4 که موجودیت عینی و فیزکی ندارند، ارائه کرده اند. با این وجود، اصطلاح سرمایه فکري اولین بار توسط جان کنت گالبرایت - - 1969 مطرح شد.
گالبرایت اعتقاد داشت سرمایه فکري فرایندي ایدئولوژیک و شامل جریان فکري است. اما استوارت - - 2001 مدعی است که این موضوع براي اولین بار در سال 1958، هنگامی مطرح شده است که او و ایتامی در مورد جنبش سرمایه فکري با یکدیگر همکاري کردند
