بخشی از مقاله
خلاصه :
این پژوهش با هدف شناخت معیارهای تاثیرگذار بر عملکرد مالی شرکتهای پتروشیمی حاضر در بازار بورس انجام گرفت که این پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی و علی - مقایسهای با استفاده از تکنیک فازی است . حجم نمونه مورد بررسی تعداد 9 نفر از کارشناسان و خبرگان صنایع پتروشیمی در نظر گرفته شده است که تسلط کامل بر تهیه صورتهای مالی و همچنین ارائه گزارشات در مورد ریز صورتهای مالی و تهیه نسبتهای مالی داشته اند . همچنین توانایی بالایی در آنالیز صورتهای مالی جهت ارائه راهکار برای کسب سود بیشتر یا کم کردن هزینههای مربوطه را دارند .
نتیجه مصاحبه با این کارشناسان خبرگان، شناسایی 6 شاخص اصلی بود که عبارتند از میزان سرمایهگذاری با میانگین وزنی 0/372 رتبه اول و هزینههای عملیاتی شرکت با میانگین وزنی 0/185 رتبه دوم و هزینههای عملیاتی بر حقوق صاحبان سهام با میانگین وزنی 0/121 رتبه سوم و متغیر ROA با میانگین وزنی 0/111 رتبه چهارم و متغیر ROE با میانگین وزنی 0/108 رتبه پنجم و متغیر P/E با میانگین وزنی 0/103 رتبه ششم قرار گرفتند .
مقدمه
در دنیای رقابتی امروزی ، تمامی شرکتهای تجاری که اهداف اصلی خود را به منظور سودآوری بر مبنای حضور در بازارهای بزرگ داخلی و البته جهانی قرار دادهاند بر این نکته واقفند که بوسیله جلب توجه سرمایهگذاران در بازارهای مالی، به کسب سود بیشتر از راههای مختلف از جمله : کاهش بهای تمام شده ، افزایش کیفیت و به دنبال آن افزایش فروش و ... دست خواهند یافت .
امروزه یکی از مهمترین مسائل مالی شرکتها، اندازهگیری عملکرد آنهاست. اینکه شرکتها تا چه اندازه در بالا بردن منافع سهامداران خود کوشیدهاند، بانکها و موسسات اعتباری در اعطای تسهیلات به شرکتها چه شاخصهایی را در نظر میگیرند، مالکان شرکتها در پرداخت پاداش به مدیران چه ابعادی را در نظر میگیرند و در نهایت اینکه مراجع دولتی با توجه به الزامات قانونی در ارتباط با شرکتها به چه نکاتی توجه میکنند را میتوان با روشهای ارزیابی عملکرد شرکتها به صورتی مناسب پاسخ داد
از اینرو ارزیابی عملکرد شرکتها از مهمترین موضوعات مورد توجه سرمایهگذاران ، اعتبار دهندگان ، مدیران و دولتها است. ارزیابی عملکرد فرآیندی است که به سهامداران و سایر سرمایهگذاران جهت تصمیمگیری به منظور سرمایهگذاری بهینه کمک میکند . همچنین سرمایهگذاران علاقهمند هستند دریابند از سرمایهگذاری انجام شده چه اندازه ایجاد ارزش شده است .
در یک تقسیمبندی کلی معیارهای سنجش عملکرد را میتوان به دو گروه معیارهای مالی و غیر مالی تقسیم کرد . معیارهای غیرمالی شامل معیارهای تولیدی، بازاریابی، اداری و معیارهای اجتماعی است و نسبتهای مالی از جمله تکنیکهایی است که به عنوان معیار مالی پیشنهاد شده است . برخی از پژوهشگران امور مالی پیشنهاد نمودهاند که باید از شاخصهای ترکیبی - مالی و غیر مالی - استفاده شود. با این حال این معیارها هم مشکل است زیرا تعیین نوع معیارها، نوع همبستگی بین آنها و نیز تعیین ارزش و وزن هر یک از آنها در مجموع معیارها، کار سادهای نیست
در صنعت نفت کشور سرمایهگذاری از مهمترین عوامل در جهت توسعه آن و به تبع آن توسعه اقتصادی کشور میباشد. صنعت نفت به عنوان محرک اصلی اقتصاد کشور، دارای ظرفیتهای بسیار بالا و بعضا بالقوه در جهت تسریع در رشد اقتصادی کشور و نیز ارتقای نقش کشور در عرصه بین المللی میباشد . مسلما در راستای ارتقای عملکرد و بهرهوری صنعت نفت کشور و ایجاد شکوفایی در اقتصاد ملی، با شناسایی چالشهای عمده پیش روی صنعت نفت در حال حاضر در حوزههای مختلف مدیریتی و عملیاتی میتوان گامی در جهت ارتقای سطح عملکرد وزارت نفت و به تبع آن تسریع در توسعه اقتصادی کشور برداشت.
با توجه به افت طبیعی میزان تولید نفت خام کشور ، به دلیل وارد شدن اکثر میادین نفتی کشور به نیمه دوم عمر خود ، در نتیجه افت فشار طبیعی آنها و نیز به دلیل نیاز به افزایش توان تولید فعلی کشور به منظور حفظ جایگاه کنونی در اوپک و نیز تثبیت موقعیت ممتاز در عرصه سیاست بینالملل ، جذب منابع مالی به منظور سرمایهگذاری در پروژههای متنوع صنعت نفت، از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است . از طرفی دستیابی به اهداف چشم انداز نظام جمهوری اسلامی ایران در بخش نفت و گاز و پتروشیمی نیز مستلزم سرمایهگذاریهای کلان در این صنعت میباشد
محدودیت در دسترسی به منابع مالی بینالمللی و نیز محدودیت منابع مالی داخلی صنعت نفت برای سرمایهگذاری که عمدتا طرحها و پروژههای صنعت نفت به دلیل افزایش قیمت جهانی در سالهای اخیر است ، کاهش سهم درآمدی شرکت ملی نفت ایران از ارزش تولید نفت خام کشور و در نتیجه عدم امکان استفاده از آن در طرحهای توسعهای خود ، و مسائل قانونی کشور در بخش نفت و گاز که باعث شده تنها استفاده از روشهای فاینانس و بیع متقابل - Buy back - برای استفاده از سرمایههای خارجی وجود داشته باشد ، از مهمترین مشکلات صنعت نفت در تأمین مالی پروژههاست ، از طرفی، آثار ناشی از تحریمها و فشارهای بین المللی نیز باعث محدودیت جذب سرمایهگذاری خارجی در صنعت نفت کشور میگردد. بدین ترتیب بنا به نظر متخصصین صنعت نفت، در حوزه مالی، مشکل تامین مالی پروژههای صنعت نفت، از مهمترین چالشهای حال حاضر این صنعت می باشد.
در این میان، ضرورت شناسایی عوامل تاثیر گذار بر ارزیابی عملکرد و ارایه راهکارهای نوآورانه به منظور جذب سرمایهگذاران خارجی و نیز هدایت سرمایههای داخلی به سمت بخش نفت و گاز کاملا احساس میگردد.
اهمیت صنعت پتروشیمی در اقتصاد ملی بر هیچ کس پوشیده نیست . از امتیازات مهم صنعت پتروشیمی، تأمین مواد اولیه آن در داخل کشور است . صنعت پتروشیمی ایران در سالهای اخیر در زمینه تولید محصولات متعارف و پایه پتروشیمی به موفقیتهای عظیمی دست یافته است . در همین راستا بخش خصوصی و صاحبان سرمایه و صاحبان ایده و اندیشه تولید میتوانند بسیاری از فعالیتها در زمینه صنایع پایین دستی را بر عهده بگیرند و با توجه به جذابیتها و ویژگیهای مثبتی که در این صنعت وجود دارد تحرک مناسبی به رشد و گسترش صنایع پایین دستی دهند اما لازم است راهبردها و راهکارهایی اندیشیده شود تا حداکثرِ ظرفیتهای ممکن در بخش صنایع تکمیلی به فعلیت رسیده و در نتیجه توسعه صنعتی و اقتصادی برای کشورمان به همراه داشته باشد .
لذا مدیریت سرمایهگذاری شرکت ملی صنایع پتروشیمی به عنوان یکی از مدیریتهای اصلی این شرکت، با اهداف کلان در امور جذب سرمایهگذاری ، مشارکتها و تامین مالی طرحهای در دست اجرای صنعت پتروشیمی ایران ، ایجاد و سازماندهی شده است که شناسایی، معرفی فرصتهای سرمایهگذاری، انجام فرایند واگذاری طرحها به سرمایهگذاران تائید صلاحیت شده و تسهیل مسیر سرمایهگذاری از مهمترین اهداف این مدیریت بشمار میرود. در این راستا ، راهبری مشارکتهای داخلی و خارجی از طریق ارزیابی توان فنی و اقتصادی سرمایهگذاران، پشتیبانی از فرایندهای جذب سرمایهگذاری، پشتیبانی از صندوقهای سرمایهگذاری فعلی و ایجاد صندوقهای سرمایهگذاری جدید با اهداف مورد نظر شرکت ملی صنایع پتروشیمی از دیگر اهداف این مدیریت است
با توجه به مطالب بالا پرسش این است که عوامل موثر در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پتروشیمی ایران چیست ؟
نتایج حاصل از تحقیق صفایی قادیکلایی و همکاران - 1394 - در زمینه ارزیابی شاخصهای ارزیابی عملکرد شرکت دامدوشان آلاشت با استفاده از رویکرد ترکیبی کارت امتیازی متوازن - BSC - 22 و تصمیمگیری چند معیاره فازی - FMCDM - 3 نشان داد بهترین ابعاد عملکردی شرکت دامدوشان ، به ترتیب مشتری و مالی بوده و همچنین بدترین ابعاد عملکردی این شرکت به ترتیب فرآیند داخلی و یادگیری و رشد بوده است .
نتایج حاصل از مطالعات طهوری و همکاران - 1388 - در زمینه ارائه و بکارگیری رویکرد جدیدی برای غربالگری سهام بر اساس رویکرد تصمیمگیری و بهینهسازی چند معیاره نشان داد که این رویکرد از مورد توجه قرار گرفتن شرکتهای نامناسب جلوگیری مینماید .یعنی آن شرکتهایی که موفقیت بازار آنها بر اساس مواردی از جمله شایعات و اطلاعات نادرست است . رویکرد طراحی شده به افرادی پیشنهاد میگردد که سرمایهگذاری در سهام شرکتهایی را ترجیح میدهند که نزدیکی عملکرد مالی در سال گذشته و موفقیت بازار آنها در سال جاری به اثبات رسیده باشد.
اهداف تحقیق - شامل اهداف علمی ، کاربردی و ضرورتهای خاص انجام تحقیق - :
شناخت معیارهای تاثیرگذار بر عملکرد مالی شرکتهای پتروشیمی ایران ، شناسایی راهبردی جهت برون رفت از چالشهای مالی شرکتهای پتروشیمی ایران از اهداف اصلی تحقیق می باشد و همچنین نتایج این پژوهش میتواند مورد استفاده صنعت نفت و گاز ایران ، صنعت پتروشیمی ، دانشجویان و ... قرار گیرد
