بخشی از مقاله
چکیده:
همانطور که متخصصین در مراکز درمانی بیماریها را تشخیص داده و درمان آن ها را پیشنهاد می دهند، عده ای دیگر از متخصصین مسئول تشخیص تاثیر روز افزون ساختمانها بر زندگی انسانها و محیط زیست هستند. اصطلاح سبز و پیرو آن معماری سبز نیز متاثر از همین زمینه معطوف به حفظ بافت پایدار وسبز محیط زیست در کنار و حتی درمیان طرح های معماری است. بیمارستانها محیط هایی هستند که با توجه جو داخلی وشرایط جسمی و روحی ساکنین دائمی و موقت ساختمانهایی خاص به شمار می آیند.
بیماران به علت ناتوانی و محدودیتهای معلول از بیماری و همراهان و کادر درمان به دلیل محدودیت ها و فشار وظایف مجبور به اقامت های طولانی در ساختمان بیمارستان هستند. از اینرو چگونگی احداث ساختمان و مصالح مورد استفاد در آن تاثیر قابل توجهی بر محیط زیست وسلامت افراد داخل وخارج از آن دارد. این مطالعه با ارزیابی عملکرد بیمارستانهای سبز طرحی را ارائه می کند که علاوه بر حفظ ساختار عملکردی بیمارستان از نظر معیارها واستانداردهای طراحی وساختمان سبز قابل قبول باشد. طرح حاصل نشاندهنده عملی بودن وسودمندی استاندارد ساختمان سبز در طراحی بیمارستانها است.
-1 مقدمه
امروزه پیامدهایی نظیر آلودگی روزافزون هوا و محیط زیست، کاهش منابع طبیعی و بحران انرژی که ناشی از زندگی در دنیای صنعتی امروز می باشد، باعث گردیده تا حفظ و پاسداری از منابع طبیعی به یکی از مهمترین دغدغه های انسان عصر حاضر تبدیل گردد. معماری سبز برای رسیدن به این هدف از طریق افزایش کارآیی ساختمان، صرفه جویی در مصرف انرژی، گام برداشتن درجهت استفاده از انرژی های نو و بطورکلی هم سو شدن با طبیعت، نقش مهمی ایفا می کند. در این بین نگرش به رویکردهای معماری پایدار و سبز در بین متخصصان معماری مراکز درمانی از جایگاه ویژه ایی برخوردار است و با اینکه اصول اصلی آن در طراحی مراکز درمانی همگام با اصول کلی معماری پایدار است ولی علل دیگری در گرایش به طراحی بیمارستان های سبز و پایدار وجود دارد که مورد بررسی قرارخواهد گرفت.
انسان از بدو پیدایش تاکنون در طبیعت به کندوکاو مشغول است، در طبیعتی که همواره برای او ناشناخته و پر رمز و راز بوده است. زمانی او به تدریج از دل طبیعت واژه های تکنولوژی را بیرون کشید و آنها را برای ترکیب درذهن خود پرواند و حاصل آن را طی قرن ها به زبان های مختلف باز گو کرد، روزی با یک کشف جدید حیرت دنیا را برانگیخت و روز دیگر با یک برخورد ناگهانی در افکار، اختراعی را آماده ی ثبت نمود و به این ترتیب تکنولوژی پا گرفت. تکامل نه فقط از مغز انسان بلکه در پیش چشمان او از طبیعتی که خداوند در اختیارش گذاشته است میتراود. سال هاست که محققان در پی یافتن چنین ارتباطی هستند تا از طریق آن چگونگی شکل گرفتن سیستم های مختلف زندگی را ارزیابی کنند
رویکرد به طبیعت را در طول تاریخ معماری در آثار بسیاری از بزرگان دیده ایم. از قضا همه ی معمارانی که برسر اُنس با طبیعت بوده اند توانسته اند به دست آوردهای عملی و نظری ارزشمندی دست یابند . به یاد بیاوریم سخن زیبای پل کله را که عقیده داشت به مانند همان کودکی که در بازی خود ما را تقلید می کند ما هم باید به تقلید از نیروهایی بپردازیم که جهان را ساخته است.
بی سبب نیست که طبیعت برای پل کله به مثابه ی ماده ی قابلی بود که او در مقام یک هنرمند به درون آن نفوذ می کرد. تادائو آندو هم خلق یک بنا را به عنوان پاره ای از طبیعت قلمداد می کرد. او احجام معماری را گونه ای درخت و صخره و کوه و تپه می انگاشت و در فرآیند خلاقیت های خود به دنبال بازسازی ذوقی از طبیعت بود. فرانک لوید رایت بنیان گذار معماری ارگانیک هم از همان آغاز خانه هایش را با طبیعت می آمیخت. وی در آمیختگی طبیعت و معماری چنان استادانه عمل می کرد
که تشخیص این که کجا طبیعت پایان می یابد و کجا ساختمان های او آغاز می شود براستی دشوار است. لوکوربوزیه نیز نگاهی تازه به طبیعت داشت. او با طرح ویلای ساوا در پوآسی فرانسه و ایجاد یک تراس وسیع در آن و قراردادن قاب هایی خالی در نمای آن، واسطه ای بین معماری داخل و طبیعت بیرون به وجود آورد.
لوکور بوزیه قصد داشت تا طبیعت را به داخل و اطراف معماری بکشاند ولی رایت می کوشید تا طبیعت، بکر و ناب بماند. او حتی بر فراز تپه خانه نمی ساخت بلکه در امتداد برجستگی تپه خانه می ساخت تا با قرار دادن خانه در موقعیتی خاص، انحنای پیوسته و زیبای تپه دیده شود.
-2 توسعه پایدار
توسعه پایدار، یک ایده و اصطلاح بسیار گسترده است که معانی متفاوت و بسیاری دارد و در نتیجه فراوانی این معانی، واکنش های مختلف صاحب نظران را بر می انگیزاند. مفهوم توسعه پایدار، یک نوع تلاش برای ترکیب مفاهیم در حال رشد حوزه ای از موضوعات محیطی با موضوعات اجتماعی- اقتصادی می باشد
مفهوم توسعه پایدار یک تغییر مهم در فهم رابطه انسان و طبیعت و انسان ها با یکدیگر می باشد. این مسأله با دیدگاه دو قرن گذشته انسان که بر پایه جدایی موضوعات محیطی و اجتماعی و اقتصادی شکل گرفته بود در تضاد است. در دو قرن گذشته، محیط به طور عمده به عنوان یک موضوع خارجی نسبت به بشر، تلقی می شده است و در نتیجه برای استفاده و استثمار انسان، مشکلات محلیاساساً به صورت محلی دیده می شدند .
در این دیدگاه، ارتباط انسان و محیط،به صورت غلبه انسان بر طبیعت درک می شد و باور داشتند که دانش و فن آوری بشر می تواند بر تمام موانع محیطی و طبیعی فایق آید. این دیدگاه مرتبط با توسعه سرمایه داری، و انقلاب صنعتی و علم مدرن می باشد. همان طور که بیکن مفهوم پایداری یکی از پایه گذاران علم مدرن، آن را مطرح می کند: جهان برای بشر ساخته می شود و نه بشر برای جهان
مدیریت محیطی بر پایه مدیریت منابع طبیعی بود که تصدیق می کرد، بشر نیاز به منابع طبیعی دارد و این منابع می بایست به جای استفاده سریع و بدون برنامه، مدیریت شوند تا حداکثر استفاده در سالیان طولانی از آنها مقدور باشد. همچنین علم اقتصاد بر موضوع ارتباط انسان و رشد اقتصادی حاکم گردد، که در نتیجه آگاهی و توسل به آن افزایش تولیدات، به عنوان اولویت، تعریف می گردد.
این نگرش، کلیدی بود برای ایجاد رفاه در زندگی بشر و از طریق رشد اقتصادی، فقر و تهیدستی می توانست مغلوب گردد. مفهوم توسعه پایدار، حاصل رشد آگاهی از پیوندهای جهانی، مابین مشکلات محیطی در حال رشد، موضوعات اجتماعی، اقتصادی، فقر و نابرابری و نگرانی ها درباره یک آینده سالم برای بشر می باشد. توسعه پایدار، ویاًق موضوعات محیطی، اجتماعی و اقتصادی را به هم پیوند می دهد
-3 معماری پایدار
توسعه پایدار در رابطه با فعالیت های ساختمانی و محیط ساخته شده، اغلب ساختمان پایدار یا ساختار پایدار نامیده می شود. بخش ساختمان یکی از بزرگترین بخش های اقتصادی و اجتماعی در اروپا می باشد و به همراه محیط ساخته شده، به طور معنی داری در تغییر روی محیط طبیعی، تاثیر گذار است. بخش ساختمان و محیط ساخته شده، به عنوان دو حوزه کلیدی در توسعه پایدار جهانی، مطرح شده اند
ساختمان ها در مقایسه با سایر مصنوعات، عمرنسبتاً طولانی تری دارند و در طول تمام مراحل نقشه کشی،ساختمان سازی، تجهیزکردن و تخریب یا استفاده دوباره از آن، در توسعه پایدار تأثیرگذار خواهند بود. یک ساختمان،محصول مرکبی از مصالح، مواد و ترکیبات است که متقابلأ بر هم اثر گذارند. به علاوه، ساختمان اثر قابل ملاحظه ای بر سلامت انسان دارد. برای مثال 90 زمان زندگی مردم اروپا در ساختمان و فضای معماری سپری می شود
-4 اصلاح ارتباط انسان، طبیعت، معماری در رویکرد معماری پایدار
1-4 نقش انسان:
پایداری نیازمند یک تلاش پیش رونده پیوسته می باشد. بدون مشارکت مردم، امکان بهبود و اصلاح محیط ساخته شده وجود ندارد. پایداری امری نیست که مردم به سادگی با مقررات و آیین نامه های آن موافقت کنند؛ در نتیجه می بایست توسط مشارکت انجمن ها در یک مدیریت کارآمد منابع به همراه نگاهی به تساوی حقوق که از پایه های سطوح پایداری است، انجام گیرد
در بسیاری از راه کارهایی که معماری پایدار ارائه می دهد، نگرش اقلیمی مطرح است. می دهد، نگرش اقلیمی مطرح است در حد یک موجود خاکی نیازمند آسایش آب و هوایی تقلیل می یابد. توجه به شرایط اقلیمی یکی از پایه های مهم معماری ایرانی می باشد، اما همه چیز به آن ختم نمی شود. در اینجا مجموعه ای از عوامل گوناگون، که یکی از آن ها اقلیم است،دست در دست هم داده و شکل نهایی بنا را می ساخته است. به طوریکه انسان، حضور در یک فضای آسایش دهنده را حس می کند و همزمان در درون آن فضا، پیام های بسیاری را دریافت میکند
تطبیق روش های محیطی با نیازها و انتظارات انسان هایی که قصد دارند از آن استفاده کنند نیز نکته مهمی است که در به آن ،» پایداری اقتصادی، محیطی، فرهنگی-اجتماعی « قسمت پرداخته شد.
2-4 انسان و طبیعت:
در اغلب نگرش های معماری پایدار، این گونه به نظر می رسد که همچنان نگاه مدرن بیکن حضور دارد. یعنی مدیریت بهره برداری از طبیعت و استثمار آن به گونه ای که نابود نشود و همچنان برای انسان قابل استفاده، باقی بماند. پایداری در لغتنامه ها بر حسب دوام و نگهداشت منابع تعریف شده است.
برای مثال، پایداری - صفت - :
توانایی پایدار بودن، مربوط به یک شیوه به دست آوردن یا مصرف یک منبع، بطوری که آن منبع تهی نشود و به طور دائم معیوب نگردد.
مربوط به نوع و روش زندگی که شامل استفاده از روش های پایدار می باشد. 1 این معنی و معانی مشابه، که پایداریرا ضرورتاً از دیدگاه انسانی و از موقعیت یک آلت یا وسیله سودمند ارائه می دهد،مربوط می باشد به اینکه چگونه کیفیت زندگی انسان را در حدود ظرفیت های اکوسیستم های حمایت شونده حفظ کنیم
