مقاله تاثیر نرم افزار آموزشی مبتنی بر اصول گشتالتی بر یادگیری هندسه

بخشی از مقاله

چکیده
یکی از کاربردهای فنآوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش و یادگیری شیوههای نوین آموزش با پاورپوینت است. هدف پژوهش حاضر تاثیر نرمافزار آموزشی مبتنی بر اصول گشتالتی بر یادگیری هندسه میباشد. جامعه آماری پژوهش تمامی مدارس مقطع دبیرستان منطقه 3 شهر تهران بوده است.

برای نمونهگیری به ترتیب یک مدرسه و سپس سی دانش آموز به طور تصادفی انتخاب شده اند و همچنین بهطور تصادفی دو گروه گواه و آزمایش معین گردیده اند. تعداد افراد هر گروه پانزده نفر بوده است. این پژوهش در زمینه آموزش شبهتجربی است که بر اساس طرح پیشآزمون، پسآزمون با گروه گواه اجرا شده است.

آزمون استفاده شده در این پژوهش آزمون پیشرفت تحصیلی محققساخته است که نرمافزار آن مبتنی بر اصول گشتالتی در درس هندسه بوده که پس از تایید روایی و پایایی به کار رفته است. برای تحلیل دادهها از آزمون کوواریانس استفاده شده است. یافته ها نشان داده است که گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری داشتهاند. می توان نتیجه گرفت آموزش با نرمافزار آموزشی - پاورپوینت - یادگیری هندسه را افزایش داده است.

مقدمه
امروزه تکنولوژی1 به گونه ای است که به طور مداوم تدریس و یادگیری2 را دچار تغییر و تحول کرده است و کامپیوتر3 و امکانات شبکهای 4به مثابه یک ابزار آموزشی 5و نیز به عنوان یکی از امکانات مهم در نظامهای آموزشی پذیرفته شده است.

 در همان حال که همایشهای رایانهای بلوغ و پیشرفت میکند، علاقه و اشتیاق ناآگاهانه نیز جای خود را به سوالات عملی میدهد از قبیل اینکه چگونه میتوان این تکنولوژی را برای تسهیل اهداف آموزشی خاص به کار برد؟ فرآیند تولید نرمافزار6 زمانی میتواند تداوم داشته باشد که از عمر طولانی محصول در دست تولید اطمینان وجود داشته باشد و عمر نرم افزار زمانی طولانی میشود که کاربران در به کارگیری آنها راغب باشند.

رغبت کاربران به کارگیری محصول نرمافزاری از یک طرف به سهولت استفاده از آن بستگی دارد و از طرف دیگر به فعالیت هایی مربوط می شود که نرمافزار در جهت نیازهای کاربران انجام می دهد

یکی از این نرم افزارها پاورپوینت است.
برنامه پاورپوینت7 همچون وضعیت آبوهواست؛ همه دوست دارند درباره آن گلایه آمیز صحبت کنند، اما کسی درباره آن کاری نمیکند

از آنجا که استفاده از این ابزار در کشور ما رو به افزایش است و به خصوص در محیطهای دانشگاهی روز به روز استادان و دانشجویان بیشتری به استفاده از آن رو میآورند، جا دارد که همراه با گسترش آن و سرمایهگذاری برای تجهیز کلاسهای درس و سالنهای سخنرانی به وسایل و امکانات فنی مورد نیاز برای این فنآوری، در زمینه آموزش کاربران این رسانه نیز تلاش شود تا سرمایهای که صرف استفاده از این فن آوری میشود آثار مثبت خود را در انتقال مطالب و ارتقای سطح دانش مخاطبان به خوبی نشان دهد

کاسلین با استفاده از اصول روانشناسی شناختی مزایا و معایب استفاده از پاورپوینت را برشمرده، شیوه استفاده از این ابزار را تشریح میکند و راه درست کاربست آن را در کلاس درس مانوس میسازد

البته، استفاده از پاور پوینت درکلاسهای درس موافقان و مخالفان خود را داشته و دارد، به طوری که برخی از مدرسان تنها با اتکا به این ابزار می توانند از عهده کار خویش برآیند و برخی دیگر معتقدند استفاده از پاور پوینت در کلاس درس از عمق کلاس می کاهد و همان شیوه قدیمی آموزش گچ و تخته ای بهتر میتواند موجبات انتقال مفاهیم و مطالب درسی را به مخاطبان فراهم سازد 

بی تردید چنانچه از این ابزار به عنوان یک رسانه به درستی استفاده شود در انتقال مفاهیم و مطالب درسی، صرفه جویی در وقت و بهرهوری کلاس نقش شایستهای را خواهد داشت و برای مدرس و دانشآموز کمک بزرگی خواهد بود

از آنجا که استفاده از این ابزار در کشور ما رو به افزایش است جا دارد با استفاده از این نرمافزار آموزشی، آثار مثبت آن را در انتقال مطالب و ارتقای سطح دانش مخاطبان به خوبی نشان داد 

یادگیری در روان شناسی گشتالت عبارت است از بینش حاصل از درک موقعیت یادگیری به عنوان یک کل یکپارچه، و آن هم از طریق کشف روابط میان اجزای تشکیل دهنده موقعیت یادگیری حاصل میشود. بنابراین، عنصر اصلی یادگیری در روانشناسی گشتالت رسیدن به بینش است

برونر1و هولت 2با گشتالتیان هم عقیدهاند و میگویند یادگیری موجب ارضای یادگیرنده می شود و از اینرو نیازی به تقویت بیرونی ندارد. کلاس درس مبتنی بر نظریه گشتالت 3را میتوان به صورت یک رابطه متقابل داد و ستد بین معلمان و شاگردان توصیف کرد 

طرح ریزی یک تجربه یادگیری براساس نظریه گشتالت شامل آغاز کردن با چیزی آشنا و گام به گام جلو رفتن است، به گونهای که هرگام بر گام های قبلی استوار باشد. طبق این نظریه تمام جنبه های یادگیری به واحدهای معنی دار تقسیم میشود و این واحدها نیز به یک مفهوم یا تجربه کلی وابستهاند

گشتالتی ها، بنا به سنت کانت6، باور داشتند که ارگانیسم چیزی به تجربه می افزاید که در دادههای حسی وجود ندارد، وآن چیز سازمان است. پیروان مکتب گشتالت معتقد بودند که ما دنیا را در کل های معنادار تجربه می کنیم و ما محرکها را جداگانه نمی بینیم، بلکه آنچه را که می بینیم محرک های ترکیب یافته در انگاره های معنادار یا گشتالتها هستند و میدان ادراکی ما به کلهای سازمان یافته یا گشتالتها تقسیم شدهاند و اینها موضوع اصلی علم روان شناسی هستند .

علاقه اصلی روان شناسی گشتالت همواره بر پدیده های ادراکی متمرکز بود و در طول سالها، بیشتر از 100 اصل یا قانون ادراکی مورد مطالعه نظریهپردازان گشتالتی قرار گرفتهاند و با این حال مهمترین اصلی که در همه رویدادهای ذهنی، از جمله اصول ادراکی، به کار می رود قانون طرح گرایی یا قانون پراگنانز7 است. قانون پراگنانز به صورت اصل هدایت کننده برای مطالعه ادراک، یادگیری و حافظه توسط گشتالتی ها مورد استفاده قرار می گرفته است . قوانین دیگر اصول ادراکی شامل قانون بستن8، قانون شباهت9، قانون مجاورت10، قانون ادامه خوب11، قانون سادگی12، قانون شکل و زمینه13میباشد

قانون طرحگرایی - پراگنانز -

علاقه اصلی روان شناسان گشتالت همواره بر پدیده های ادراکی متمرکز بود. در طول سال ها، بیشتر از 100 اصل یا قانون ادراکی مورد مطالعه نظریه پردازان گشتالتی قرار گرفته اند. با این حال مهم ترین اصلی که در همه رویدادهای ذهنی، از جمله در اصول ادراکی، به کار می رود قانون طرح گرایی یا قانون پراگنانز است - پراگنانز واژه آلمانی برای » جوهر«14 است

قانون طرحگرایی را این گونه تعریف کرده است: » سازمان روان شناسی همیشه تا آن اندازه که مقتضیات کنترل کننده اجازه میدهند خوب است.« منظور کافکا از »خوب« کیفیتهایی چون سادگی کامل، ایجاز، تقارن، یا هماهنگی هستند. به سخن دیگر، برای هر رویداد روان شناختی این تمایل وجود دارد که معنی دار، کامل، و ساده باشد. یک شکل خوب، یا یک ادراک خوب، یا یک خاطره خوب نمی تواند، با هیچ تغییر ادراکی، ساده تر یا نظامدارتر به شود، یعنی هیچ کار ذهنی دیگری نمی توان انجام داد تا تجربه هشیار را سازمان یافته ترکرد. قانون پراگنانز به صورت اصول هدایت کننده برای مطالعه ادراک، یادگیری، و حافظه، توسط گشتالتیها مورد استفاده قرار گرفته است