بخشی از مقاله
چکیده
پیر بوردیو را به سختنویسی و جامعهشناسی پیچیده مشهور دانستهاند. از این رو شناخت خط فکری اغلب کار دشواری تلقی میگردد. او جامعهشناسی ساختارگرا است و از این جهت به شیوهای ساختاری به پدیدارها مینگرد. پیر بوردیو جامعهشناس برجستهای است که آثارش طیف گستردهای از دانشها را پوشش میدهد: از نظریههای پیچیدهی فلسفی و ادبی تا جامعهشناسی و انسانشناسی. بوردیو را بیشتر با مفاهیم زیر میشناسند: قدرت، خشونت نمادین، انسان دانشگاهی و روابط میان ساختارهای تاریخی و کارگزاران شناسنده. ایدههای مورد توجّه او عبارت بود از: سرمایهی فرهنگی، میدان - زمینه - ، عادتواره1 ،خودفریبی2، بازتابندگی3، سرمایهی اجتماعی، سرمایهی نمادین و خشونت نمادین. در این فرصت میکوشیم تا ضمن آشنایی با اندیشههای جامعهشناسی پیر بوردیو، به بررسی و نقد برخی از نظریههای مهم او بپردازیم.
1-1 مقدمه
پیر بوردیو1 جامعهشناس و مردمشناس سرشناس فرانسوی، تأثیر عمیقی بر حیات فکری و فرهنگی فرانسه معاصر بر جای گذاشته است. نوآوریهای بوردیو در جامعهشناسی فرانسه، که به سرعتی باور نکردنی مرزهای این کشور را پشت سر گذاشت و شهرتی جهانی برای او به ارمغان آورد، چهرهی او را پس از دورکیم به عنوان یکی از بزرگترین اندیشمندان حوزهی اندیشه اجتماعی و فرهنگی، از نسل اندیشمندانی چون فوکو، دریدا، لاکان و... ثبت کرد. بوردیو توانست با مجموعه نوشتهها و کتابهای خود که به بیش از سی جلد بالغ میشوند، جان تازهای به جامعهشناسی انتقادی بدهد و آن را به صورتی واقعی درگیر مسائل حیاتی جوامع کنونی انسانی کند. پیر بوردیو در اول اوت سال 1930 در دنگوئن در کوهپایههای پیرنه - جنوب غربی فرانسه - به دنیا آمد. او در یک خانوادهی طبقهی متوسط پایین پرورش یافت، وی دانشآموزی بااستعداد بود که در بهترین دبیرستان منطقه تحصیل میکرد. در اوایل دههی 50 میلادی توانست به دانشسرای معتبر اکول نورمال سوپریور، راه یابد، و به تحصیل فلسفه بپردازد. این دانشسرا در پاریس به طور سنّتی، مهد روشنفکران فرانسوی بوده است. در آن زمان، فلسفه سرآمد رشتهها بود و پرداختن به آن برای هر روشنفکر جویای نام، کاری ضروری بود. بوردیو نیز به فلسفه پرداخت. اما با این همه، او نیز مانند دیگر فارغالتحصیلان برجسته این دانشگاه، نظیر دورکیم و فوکو، مطالعه معطوف به زندگی عاطفی را که با فلسفه، پزشکی و زیستشناسی تلفیق شده بود رها کرد و به علوم اجتماعی روی آورد. در آن دانشسرا، هر چند او با کسب بالاترین رتبه
