بخشی از مقاله
چکیده
دراین پژوهش به بررسی ساخت رمان مدیر مدرسه براساس الگوی لباو پرداخته شده است . رمان مدیر مدرسه شامل دوازده پی رفت کوچک و بزرگ است که در بطن روایت قرار گرفته است. هر کدام از آنها بیان کننده ی جزئی از رمان است و سرانجام به نتیجه نهایی منجر می شود.این روایت بر زیر بخش های الگوی فوق که شامل:چکیده ، جهت گیری، رخدادها، پیچیدگی و اوج، ارزیابی، فرجام، و نتیجه گیری است انطباق داده شده است. این گونه طرح بندی از کلیت الگو پیروی می کند. در قسمت پیچیدگی و اوج برخی از مهمترین وقایع براساس نمودار کلی پیرنگ معمولی که منتقد آلمانی گوستاو فریتاگ ارائه کرده پایه ریزی شده است.این نمودار به طور کلی شامل مقدمه،کشمکش، پیچیدگی، نقطه اوج و بازگشایی کشمکش است. هدف از انتخاب این موضوع، انطباق این نظریات بر این نوع ادبی - رمان - است.
واژه های کلیدی : الگو، روایت، پیرنگ، ساخت، پیچیدگی
مقدمه
از آنجایی که این پژوهش جنبه ی ساختاری دارد و از اعمال نظرهای شخص نویسنده به دور است، می تواند کمک به سزایی در شناخت واقعی و ساختاری رمان مدیر مدرسه باشد و چنانکه تحقیقات بیشتری ازاین گونه انجام پذیرد می توانیم به الگویی بومی دست یابیم.تاکنون بیشترین تلاش ها برای تجزیه و تحلیل داستان و رمان درباره ی موضوعات پیچیده ی ادبی یا رسوم شفاهی مانند افسانه ها، داستانهای شفاهی -که سینه به سینه نقل شده- تاریخ ها و حماسه ها بوده است که به نظر می رسد خود این موضوعات ادبی از ترکیب و ارزیابی عواملی ساده تر تشکیل شده اند و دارای چرخه ها و تکرارهایی در ساختارهای اصلی داستان هستند. در خیلی از موارد، ارزیابی داستان یا رمانی خاص، آن را از نقش اصلی اش جدا کرده و به ندرت می شود نقش جدید آن را نیز تشخیص داد. پیشرفت زیاد در تجزیه و تحلیل و درک داستانها و رمانهای پیچیده امکان پذیر نخواهد بود مگر اینکه ساده ترین ساختارهای زیر بنایی و اساس داستانها -در ارتباط مستقیم با نقش اولیه شان- تجزیه و تحلیل شوند. - ر.ک.لباو و والتسکی،. - 97:1967
روایت شناسی و ساختارگرایی
امروزه کمتر نقدی را می توان یافت که از کارکرد های ساختاری بی بهره باشد. پیشرفت های نقد ادبی معاصر، منجر به ایجاد مکتب ساختارگرایی با الهام از نظریات زبان شناسانه ی "فردینان دو سوسور" گردید و بعد از آن پسا ساختارگرایان با تکیه بر ساخت شکنی، در جریان انتقاد هایی به ساختارگرایان، به مبانی اندیشه و روش کار خودشان شکل دادند. تحلیل ساختاری به ویژه بر آثار روایی یکی از شگفت ترین دستاورد های نقد ادبی معاصر است. اصطلاح »روایت شناسی« نخستین بار توسط تزوتان تودوروف - Tzvetan todorof - ،زبان شناس و روایت شناس بلغاری مقیم فرانسه به کار برده شد و در واقع باید او را مبدع این اصطلاح دانست.
او این اصطلاح را در کتاب "بوطیقای" خود پیشنهاد کرد و ژرار ژنت - Gerard Genette - در سال 1983 در مقاله ی "سخن تازه ی روایت داستانی" آن را به عنوان مطالعه و مراعات ساختار های روایت داستانی تعریف کرد. - ر.ک.سید حسینی،. - 1159:1384مکاریک در کتاب "راهنمای نظریه ی ادبی معاصر" روایت شناسی را این گونه تعریف می کند:» روایت شناسی، مجموعه ای از احکام کلی درباره ی ژانرهای روایی، نظام حاکم بر روایت و ساختار پیرنگ است« - مکاریک، . - 25:1384ساختارگرایی نظریه ای است که به شناخت، مطالعه و بررسی پدیده ها بر اساس قواعد و الگوهایی که ساختار بنیادی آنها را به وجود آورده اند، می پردازد.
این شیوه، رشته های علمی گوناگون و پدیده های موجود در آنها را هم چون مجموعه هایی متشکل از عناصر به هم پیوسته می داند.»ویژگی این روش در آن است که پژوهشگران ،پدیده های مختلف علم خود را به طور مستقل و جداگانه از یکدیگر مورد مطالعه قرار نمی دهند، بلکه همواره می کوشند هر پدیده را در ارتباط با مجموعه پدیده هایی که جزئی از آنها است،بررسی کنند« - بالایی، کویی پرس،. - 267:1378 در واقع ساختارگرایان همواره در پی یافتن ساختارهایی منسجم در سطح جهانی برای انواع مختلف روایت هستند به نحوی که قابلیت اعمال بر روی گونه های متفاوت روایی را داشته باشند. »داستان« آن چیزی است که گفته می شود و روایت نحوه ی گفتن آن است.
مانفردجان با الهام از سوسور که هر نشانه را متشکل از دال و مدلول می داند، متن روایی را نشانه ی پیچیده می داند که روایت - روش بازنمایی - ،دال و داستان - توالی حوادث - ،مدلول آن است - ر.ک.مانفرد،. - 106:2002 شاید بتوان روایت را ساده ترین و عام ترین بیان متنی دانست که قصه ای را بیان می کند و قصه گویی - یا راوی - دارد. اسکولز و کلاگ در کتاب "ماهیت روایت"، روایت را این گونه تعریف می کنند »:کلیه ی متون ادبی که دارای دو خصوصیت وجود قصه و حضور قصه گو است را می توان یک متن روایی دانست« - اخوت،. - 36:1371این پژوهش با استفاده از الگوی لباو به بررسی تحلیل ساختاری رمان مدیر مدرسه می پردازد.
.1سوال تحقیق:
آیا تطابقی بین ساخت رمان مدیر مدرسه با الگوی لباو وجود دارد؟
.2فرضیه تحقیق:
با توجه به جهانی های زبانی، تطابق بین قالب این رمان و الگوی لباو وجود دارد.
.3معرفی الگوی لباو:
روایت شناسان ساختار روایت را براساس نقش ارتباطی، یعنی ارتباط راوی و روایت شنو در حین روایت داستان به چند بخش تقسیم کرده و در واقع آن را پیکربندی کرده اند. در این میان مشهور ترین تقسیم بندی از آن ویلیام لباو - - william lobovاست. او بخش های تشکیل دهنده ی یک روایت را به شرح زیر صورت بندی کرده است:
