بخشی از مقاله
چکیده:
با توجه به قرارگیری بیمارستان 12 فروردین شهرستان کهنوج استان کرمان در منطقه لرزه خیز سعی شده است تا در فاز مطالعات لرزه خیزی از بین روش های مختلف، از روش تحلیل خطر زلزله به روش قطعی - DSHA - استفاده شود. در این راستا با استفاده از نقشه های زمین شناسی، وضعیت ساختگاه موردمطالعه، مشخصشده است که بر اساس آیین نامه استاندارد 2800 خاک شهرستان کهنوج نوع سوم می باشد و با استفاده از عکس های هوایی، وضعیت توپوگرافی و نقشه گسل ها، گسل های فعال منطقه تا شعاع 100 کیلومتری سایت شناساییشدهاند. با داشتن طول گسل ها، بزرگای سطحی و بزرگای گشتاوری محاسبه و با داشتن بزرگا و فاصله گسل تا سازه و روابط موسوم به روابط کاهندگی منطقه حداکثر شتاب افقی برای هر گسل به دست آمده است. با توجه بهاینکه زلزله هایی که در کشور ایران رخ می دهند، از نوع سطحی می باشند، میزان تغییرات حداکثر شتاب افقی - PSHA - که از روش بزرگای سطحی محاسبهشده است در فاصله های مختلف تا سازه موردنظر روی نمودار نمایش داده و درنهایت گسلی که بیشترین شتاب افقی را تولید میکند مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان داده است که محل مورد مطالعه تحت تأثیر گسل سبزواران غربی قرار دارد و بیشینه شتاب افقی تولیدی بر اساس بزرگای گشتاوری برابر با 1/01 g و بر اساس بزرگای سطحی برابر با 0/86 g می باشد.
-1 مقدمه
باوجود تکاپوی وسیعی که بهوسیله دانشمندان در سراسر جهان به جهت تعیین خطرات زلزله انجامشده است امکان پیشبینی دقیق زمان، مکان و بزرگای زلزلههای آینده و تکانهای حاصل از آن در سطح زمین میسر نگشته است و رسیدن به نتیجهای دقیق در آینده نزدیک نیز پیشبینی نمیشود. تحلیل خطر یا تحلیل ریسک زلزله گامی است بزرگ و توانمند در پیشرفت این علم در شناخت و برآورد خطر در برابر این نیروی طبیعی است. پس بجاست از اهمیت بالایی برخوردار باشد. هدف از این مقاله تجزیه و تحلیل پتانسیل رخداد زلزله با استفاده از روش قطعی برای یک ساختگاه مشخص است. ساختگاه مورد نظر بیمارستان شهر کهنوج و حومه آن است. با توجه به شناسایی 32 گسل فعال درون یک منطقه دایرهای به شعاع 100 کیلومتر اطراف سایت موردمطالعه، شش گسل سبزواران غربی، جیرفت، سبزواران شرقی، فاریاب جنوبی، عباسآباد جنوبی و گسل شمال کهنوج، باعث ایجاد بیشترین شتاب افقی در محل موردنظر شده اند.
-2 روش کار
تحلیل و طراحی سازه ها علاوه بر روش استاتیکی باید به روش دینامیکی نیز صورت گیرد. یکی از روش های تحلیل در مهندسی ژئوتکنیک لرزه ای، تحلیل خطر لرزه ای است که سازه تحت اثر بارهای دینامیکی قرار می گیرد. تحلیل خطر لرزه ای به دو روش قطعی - DSHA - و احتمالاتی - PSHA - صورت می گیرد. این تحقیق به روش DSHA سازه موردنظر را تحلیل می کند. در این روش بر اساس طول گسل، فاصله کانونی زلزله تا ساختگاه، شرایط ساختگاه و نوع گسلش، حداکثر شتاب افقی زمین - PSHA - را در بدترین شرایط ممکن برآورد می کند. بدترین شرایط یعنی فرض بر این است که گسیختگی در تمام طول گسل صورت گیرد و فاصله منبع زلزله تا ساختگاه کمترین فاصله ممکن را دارا باشد. در شکل - 1 - مراحل تحلیل قطعی خطر زلزله نشان دادهشده است.
گام دوم: تعیین زمین لرزه کنترلی برای هر گسل گام اول: شناسائی چشمه های لرزه زا
گام چهارم: محاسبه پارامترهای طراحی جنبش زمین گام سوم: انتخاب روابط کاهندگی برای پارامترهای جنبش زمین
شکل :1 مراحل تحلیل قطعی خطر زلزله [2]
1-2 شناسایی سرچشمهها
در این مرحله لازم بود تا تمامی سرچشمههای لرزه زا در پیرامون ساختگاه موردنظر که میتواننداحتمالاً موجب یک زلزله مخرب گردند، موردبررسی قرار گیرند. در این راستا با استفاده از نقشه های زمین شناسی، وضعیت ساختگاه مورد مطالعه مشخص گردید و با استفاده از عکسهای هوایی، وضعیت توپوگرافی و نقشه گسل ها، گسل های فعال منطقه تا شعاع 100 کیلومتری سایت شناساییشدند که در شکل - 2 - این گسلها نشان داده شده اند. در بین گسلهای موجود، به ترتیب بزرگا، شش گسل سبزواران غربی، جیرفت، سبزواران شرقی، فاریاب جنوبی، عباسآباد جنوبی و گسل شمال کهنوج باعث ایجاد بیشترین شتاب افقی در محل مورد نظر شده اند. در جدول - 1 - مشخصات این شش گسل ارائه گردیده است.
2-2 انتخاب زلزلههای کنترلی برای هر گسل
پس از شناسایی سرچشمهها، زمینلرزههای کنترلکننده برای هرکدام تعیین گردیدند. در این مقاله برای به دست آوردن بیشینه شتاب افقی از دو روش بزرگای سطحی و بزرگای گشتاوری استفاده شد. بزرگای سطحی - Ms - با میانگینگیری از چهار رابطه ی کروز، مهاجراشجعی و نوروزی، سلمونز و نوروزی بدست آمد 3] و [6 که در جدول - 2 - نشانداده شده و همچنین برای بدست آوردن بزرگای گشتاوری - Mw - ، از میانگین دو رابطه زارع [4] و کرامر 2] و [7 استفاده گردید.
