بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به افزایش دما طی سالهای اخیر در طول زمستان موجب گردیده است که نوع ریزش نیز تغییر یابد وبارش ها بیشتر به صورت باران نازل شود طبق آمار بدست آمده دوره های خشک در حال افزایش بوده که این موضوع در افزایش تبخیر و تعرق وبالا بردن نیاز آبی جامعه موثر بوده است . واز عوامل بحران ناشی از خشکسالی می باشد . ،هدف این تحقیق مطالعه روند تغییرات بارشی استان چهار محال بختیاری می باشد محاسبات وتحلیلها بر روی دادههای بارشی استان انجام شده است. مقطع زمانی مورد مطالعه در این تحقیق دوره آماری ٌِساله می باشد که بین سالهای ًٌُّ تا ًًٌٍ میلادی رادر بردارد .که شامل ایستگاههای کوهرنگ ،دزک ،پل زمان خان ،امام قیس ،آورگان ،لردگان ،شهرکرد ، است .
ابتدا سعی شده است با استفاده از روش من کندال دادهها رتبه بندی شده وتغییرات دادهها شناسایی شود وسپس نوع وزمان تغییرات بررسی گردد .نتایج تحقیق بدست آمده طبق آزمون W7 نشان می دهد که روند دما در اغلب ایستگاهها به صورت مثبت بوده و در برخی ایستگا هها مانند پل زمان خان و امام قیس بدون روند بوده و در ایستگاه شهرکرد روند منفی را طی می کند وتغییراتی هم که در ایستگاهها مشاهده شده طبق آزمون من کندال در برخی ایستگا هها به صورت ناگهانی است .
واژگان کلیدی : استان چهار محال بختیاری ، دما ، روند ، من کندال
مقدمه
اقلیم به عنوان متوسط شرایط آب وهوایی در منطقه خاص و معین توصیف می شود وتغییر اقلیم عبارت است از تغییر معنا دار و متوسط داده های هواشناسی در طی یک دوره معین زمانی ،این دوره معمولاًده ساله یا بیشتر است . اقلیم نیز مانند هوا در طی زمانی تغییر می کند با این وجود به نظر می رسد که بتوان بعضی از تغییرات را پیش بینی کرد ولی احتمالاًبعضی دیگر از این تغییرات برای بشر امروزی ناشناخته خواهد ما ند ، به نظر می رسد پنج عامل غلظت گازهای گلخانه ای ،میزان اوزن دراستراتوسفر ،افشا نه ها در تراپوسفر،افشا نه ها در استرا توسفر ،فعالیتها ی خورشیدی - لکه های خورسیدی - عمده ترین عوامل برای توجیه تغییرات درجه حرارت دیده شده است.
سه عامل اول به شدت به فعالیتهای بشر مربوط است ودو تای آخر روی آمار های این قرن مشخص شده است که با اطمینان ُُ%گرم شدن هوا از فعالیتهای بشر است با توجه به افزایش دما طی سالهای اخیر در طول زمستان موجب گردیده است که نوع ریزش نیز تغییر یابد وبارش ها بیشتر به صورت باران نازل شود طبق آمار بدست آمده دوره های خشک در حال افزایش بوده که این موضوع در افزایش تبخیر و تعرق وبالا بردن نیاز آبی جامعه موثر بوده است . واز عوامل بحران ناشی از خشکسالی می باشد گرمایش زمین به دلیل اثرهای محیطی واقتصادی ،اجتماعی آن و نیز به جهت تاثیرآن در برنامه ریزیهای خرد وکلان طی چند دهه اخیر مورد توجه محافل علمی بوده است .
پژوهشهای انجام شده درسطح جهان به طور عمده بیانگر افزایش تدریجی دردمای متوسط است با این وجود گزارش هایی مبنی بر کاهش در جه حرارت نیز وجود دارد . روند افزایشی را درمقادیر دما ، بویژه از دهه های نخستین سده - Hansen&lebedeff 1987 - هانس و لبدف بیستم میلادی ،اثبات نموده اند . در واقع افزایش دمای جو ودمای سطح اقیانوس ها می تواند منجر به افزایش میزان تبخیر گردد . این در حالی است که جو با دمای سطح اقیانو س ها می تواند منجر به افزایش میزان تبخیر گردد .این در حالی است که جو با دمای بالاتر ، گنجایش رطوبتی بیشتری خواهد داشت .
و این امر نیز می تواند باعث افزایش شدت و انرژی تو فانها در اقیانوس ها و مناطق ساحلی کره زمین گردد - جاکوب و لمبرت - . خسروی و همکاران تغییرات دمای ایستگاه مشهد را در دوره ای ساله با استفاده از مدل رگرسیون نمایی مورد بررسی قرار داده و تاکید کرده اند که روند افزایشی دمای مشهد همبستگی معنا داری با تغییرات دمایی کره زمین دارد .در این مقاله سعی براین شده است که روند تغییرات دما سالیا نه استان چهار محال بختیاری به روش من کندال مورد ارزیابی قرار گیرد. استان چهار محال بختیاری یکی از استان های کشور ایران است. مرکز این استان شهرکرد است.
این استان با 332،16 کیلومتر مربع وسعت بیست و دومین استان کشور از نظر مساحت میباشد. استان چهارمحال و بختیاری از جمله مناطق کوهستانی فلات مرکزی ایران محسوب می شود و بین 31 درجه و 9 دقیقه تا 32درجه و 38 دقیقه عرض شمالی و 49 درجه و 30 دقیقه تا 51 درجه و 26 دقیقه طول شرقی گرینویچ قرار دارد. این استان از شمال و مشرق به استان اصفهان، از مغرب به استان خوزستان، از جنوب به استان کهگیلویه و بویراحمد و از سمت شمال غربی به استان لرستان محدود میشو د. این استان با این مساحت کم تامین کننده در حدود ده درصد از کل آب کشور بوده ،و دشتهای خوزستان واصفهان توسط رودخانه هایی که سرچشمه آنها در این استان می باشد تامین می شود - قطره سامانی -
مواد وروش ها
در مطالعات تغییر اقلیم ، آماره های بلند مدت می توانند تغییرات ،چگونگی و خصو صیات آن را تا اندازه زیادی نمایش دهد.در ایران تاسیس شبکه ایستگا ههای هواشناسی از سال می باشد که علاوه بر کوتاهی دوره ی آماری مشکلات دیگری در این زمینه وجود دارد در این رابطه می توان به ناکافی بودن شبکه ایستگاه ها،سال های فاقد آمار در ایستگاه ها و همچنین تغییرات صورت گرفته در محل وادوات ایستگا ه ها اشاره کرد که باعث شده مطالعه تغییر اقلیم در کشور با مشکلات جدی رو برو باشد - عزیزی وهمکاران - .مطالعات در یک دوره ٌِ ساله بین سالهای تا وروی هفت ایستگاه شهرکرد ،لردگان ،آورگان ،امام قیس ،پل زمان خان ،دزک ،کوهرنگ انجام گرفته که آمار وااطلات مورد نیاز از مرکز آمار سازمان هواشنا سی استان چهار محال بختیاری اخذ شده است .
بررسی های حاصل از آماره T و نمودار تغییرات من کندال 51 سال گذشته به شرح ذیل می باشد:
برای اجرای آزمون W7بر روی دادههای دما از سه فرمول زیر - ٌ و ٍ و َ - به ترتیب عمل می کنیم تا از تصادفی بودن دادهها مطمئن شویم در مرحله اول فرم
3مجموع تعداد رتبه های بزرگتر از ردیف LQکه بعد از آن قرار می گیرد و از رابطه زیر بدست می آید 7 آماره کندال
