بخشی از مقاله
چکیده
امروزه بسیاري از سازمان ها به دلیل شرایط پیچیده تکنولوژیکی و اطلاعاتی، فشارهاي رقابتی، تخصصی تر شدن کارها، افزایش هزینه ها و بزرگ شدن بیش از اندازه سازمان ها، با هدف دستیابی به بهترین عملکرد و کنترل و شفاف سازي هزینه ها، به استراتژي برون سپاري براي انجام فعالیت هاي خود روي آورده اند.علی رغم مزایاي زیادي که پروژه هاي برون سپاري براي سازمان ها دارند برخی از آنها با شکست مواجه می شوند، چرا که این رویکرد توأم با مخاطراتی است که غفلت از آنها می تواند براي سازمان بسیار خطرساز باشد.
شرکت گاز استان چهارمحال و بختیاري نیز همگام با تحولات برون سپاري مطرح شده در کشور اکثر پروژه هاي سرمایه اي خود را به صورت انعقاد پیمان به مرحله اجرا می گذارد، ولی تصدي گري بخشی از خدمات بهره برداري هنوز به عهده این شرکت بوده و برنامه ریزي جهت برون سپاري طی سالهاي آینده در دستور کار قرار گرفته است و به منظور بهبود اجرا ي این پروژه ها ارزیابی صحیح ریسکها و فاکتورهاي مؤثر در آنها ضروري به نظر می رسد.
لذا در این پژوهش به دنبال ارائه چارچوب مناسبی براي شناسایی ریسک هاي این پروژه ها و مدیریت صحیح آنها هستیم.بدین منظور با بهره گیري از تکنیک ریسک هاي مؤثر در برون سپاري پروژه هاي شرکت در بخش خدمات مشترکین شناسایی و سپس اقدام به کمی نمودن و اولویت بندي این ریسک ها شده و پیشنهاداتی در جهت کاهش میزان ریسک ارائه می گردد، تا با بکارگیري نتایج حاصل بتوان درصد موفقیت این پروژه ها را افزایش داد.
-1 مقدمه
امروزه رشد سریع تکنولوژي، افزایش سرعت تغییرات در بازار محصولات، رقبا و گسترش مرزهاي بازار شرکت ها را به سوي سازمان هاي بدون مرز سوق داده است.سازمان هایی با ساختارهاي انعطاف پذیر و شبکه هاي تأمین گسترده،سازمان هایی که قادر باشند همواره خود را با تغییرات محیط هماهنگ کنند و این خود مستلزم قابلیت دسترسی آسان و سریع سازمان به منابع مورد نیاز همچون نیروي انسانی متخصص،دانش فنی و تکنولوزي پیشرفته در خارج سازمان است.در این حالت سازمان ها جهت کسب منافع خود نیازمند یک برنامه ریزي منسجم و پیشرفته هستند. امروزه این منافع را نمی توان فقط توسط یک شرکت به تنهایی بدست آورد،چون شرکت ها تلاش می کنند تا کسب و کار خود را حول فعالیت هایی متمرکز کنند که آنها را بهتر می شناسند و فعالیت هاي دیگر را به سایر شرکت ها برون سپاري می کنند
واژه برون سپاريمعمولاٌ هنگامی به کاربرده می شود که سازمان ها اقدام به تجزیه ي فعالیت ها یا تجزیه عمودي می کنند.این واژه در پایان دهه 1980 درباره ي مقاطعه کاري - پیمانکاري - فرعی, 2 سیستم اطلاعات مدیریت3 ابداع و بکار گرفته شد.آگرچه در گذشته بسیاري از خدمات پیمانکاري مربوط به تولید قطعات یا سیستم اطلاعات می باشد،اما در سال هاي اخیر بسیاري از وظایف دیگر در بخش هاي مختلف از قبیل خدمات اداري،فعالیت هاي نیروي انسانی،ارتباط از راه دور ،خدمات مشتري،لجستیک و حتی امنیت برون سپاري شده است
برون سپاري عبارت است از واگذاري فعالیت هاي تکراري و متناوب داخلی و نیز اختیارات تصمیم گیري شرکت به پیمانکاران خارج از آن در قالب یک قرارداد یا تفاهم نامه.مفهوم این عبارت این است که نه تنها خود فعالیت ها واگذار می گردند،بلکه غالبٌ عوامل تولیدي - نیروي کار،تجهیزات،وسایل،تکنولوژي ها و دیگر دارایی هاي مرتبط - و اختیارات تصمیم گیري - مسئولیت و حق تصمیم گیري در مورد عناصر مشخصی از فعالیت واگذار شده - مرتبط با آن نیز واگذار می گردندبصم.البته تعاریف متعددي از اصطلاح برون سپاري شده است که وجه اشتراك همه ي آنها وجود یک ارائه دهنده ي خدمت خارج از سازمان - پیمانکار - و واگذاري یک فعالیت، اعم از تولیدي یا خدماتی به آن می باشد.
با وجود آنکه پروژه هاي برون سپاري مزایاي بسیاري دارند، اما برخی از آنها نیز با شکست مواجه می شوند . از مهم ترین دلایل شکست پروژه هاي برون سپاري، عدم بکارگیري فنون و روش هاي مدیریت و ارزیابی ریسک استژلب.و نیمی از تمام شکست ها در قرارداد هاي برون سپاري بدلیل آن است که شرکتها ریسک هاي این پروژه ها را با تحلیل نامناسب اداره می کنند.
از طرفی در سالهاي اخیر استفاده از این رویکرد در بسیاري از صنایع از جمله صنعت نفت و پتروشیمی و گاز و نیز خدمات توسعه یافته است و امروزه اکثر سازمان ها از جمله شرکت گاز استان چهارمحال و بختیاري پروژه هاي خود را از طریق استراتژي برون سپاري و انعقاد پیمان اجرا می کنند. با توجه به اینکه رویکرد پیشگیري از خطا همواره یکی از محورهاي اصلی سیستم هاي مدیریتی در سازمان هاست،توجه به این ریسکها و ارزیابی صحیح آنها را در این حوزه را بیش از پیش نمایان می کند.
-2 بیان مسئله
امروزه مدیران صنعتی و تجاري در حالی که می کوشند از استراتژي برون سپاري استفاده کنند ، در عمل با مسائل و موضوعات مفهومی متنوعی روبرو هستند.هم مدیران و هم مشاوران آنها سعی در شناسایی این مسائل دارند تا بتوانند به گونه اي مؤثرتر از برون سپاري استفاده کنند.
علی رغم مزایاي زیادي که پروژه هاي برون سپاري براي سازمان ها دارند برخی از آنها با شکست مواجه می شوند،چرا که این رویکرد توأم با مخاطراتی است که غفلت از آنها می تواند براي سازمان بسیار خطرساز باشد.
نرخ شکست هاي بین المللی برون سپاري 50 درصد است چرا که سازمانها به ماهیت این ریسکها در تصمیم هاي کسب و کار بین المللی خود توجه نمی کنند و از میان تمام دلایل براي شکست برون سپاري،یک دلیل منطقی، کمبود تحلیل پیرامون تصمیم برون سپاري است.
