بخشی از مقاله
چکیده
در جهت مدیریت اصولی مخازن و توسعه آن ها نیاز به دید کلی و صحیح نسبت به پارامترهای مهم سنگ مخزن از جمله تخلخل و تراوایی و تراکم پذیری سنگ و محاسبه بهره دهی چاه و اشباع آب و اشباع نفت می باشد. با استفاده از روش های تخمینی و شبیه سازی از اطلاعات موجود تخلخل و تراوایی و تراکم پذیری سنگ و محاسبه بهره دهی چاه و اشباع آب و اشباع نفت ، کل منطقه مورد مطالعه را می توان به لحاظ مقادیر این پارامترها تخمین زد کاری که با سایر روش های اندازه گیری - مغزه گیری و چاه پیمایی - نمی توان انجام داد.
یکی از روش های تخمینی زمین آمار - ژئواستاتیستیک - است که مزیت نسبت به سایر روش های تخمینی در نظر گرفتن موقعیت مکانی پارامتر مورد نظر علاوه بر مقدار آن می باشد. در این مقاله با استفاده از اطلاعات پتروفیزیکی یکی از میادین جنوب غرب حفاری شده در این میدان میزان این شش پارامتر در کل محدوده مورد مطالعه با احتساب میزان خطای تخمین در هر ناحیه با استفاده از نرم افزار GS+ تخمین زده شد و بهترین موقعیت مکانی به لحاظ مقادیر تخلخل و تراوایی و فشار مویینگی و ضریب بهره دهی و درصد اشباع آب و درصد اشباع نفت جهت حفر چاه های جدید و هرگونه عملیات مرتبط تعیین گردید.
نکات برجسته پژوهش
· تخمین همزمان پارامترهای تخلخل و تراوایی و تراکم پذیری سنگ و محاسبه بهره دهی چاه و اشباع آب و اشباع نفت و مقایسه آن ها جهت ارزیابی شرایط مخزن
· تعیین نقاط مناسب جهت حفاری چاه های جدید به لحاظ حجم هیروکربور درجا و حرکت سیال به سمت دهانه چاه
· تعیین میزان خطای تخمین در همه نقاط مورد بررسی
مقدمه
تخلخل و تراوایی و تراکم پذیری سنگ و محاسبه بهره دهی چاه و اشباع آب و اشباع نفت از مهمترین خواص سنگ مخزن می باشند که نقش بسیار مهمی را در طبقه بندی سنگ مخزن، حجم هیدروکربور ذخیره شده، حجم هیدروکربور قابل تولید، میزان تولید و نحوه تولید از چاه ایفا می کند. بنابراین شناخت و بدست آوردن مقادیر این پارامترها یکی از مهمترین وظایف بخش مهندسی مخازن برای صیانت و توسعه مخازن می باشد
برای بدست آوردن تخلخل و تراوایی و تراکم پذیری سنگ و محاسبه بهره دهی چاه و اشباع آب و اشباع نفت در یک منطقه تنها روش کارآمد و منطقی مدلسازی یا تخمین میزان تخلخل و تراوایی و تراکم پذیری سنگ و محاسبه بهره دهی چاه و اشباع آب و اشباع نفت با استفاده از اطلاعات موجود از این پارامترها می باشد.
یکی از این روش ها زمین آمار است که با استفاده از مدلسازی محیط مورد نظر به لحاظ ساختار فضایی - واریوگرام - و تخمین بوسیله تخمین گر کریجینگ بر اساس مدل ترسیمی واریوگرام می توان توزیع پارامتر مورد نظر - تخلخل و تراوایی و تراکم پذیری سنگ و محاسبه بهره دهی چاه و اشباع آب و اشباع نفت - را در کل محدوده مورد مطالعه تخمین زد این در حالی است که در روش های دیگر به رغم صرف هزینه و زمان بسیار زیاد تنها یک نقطه اندازه گیری می گردد.
تفاوت آمار کلاسیک با زمین آمار در این است که آمار کلاسیک موقعیت مکانی نمونه را در نظر نمی گیرد در حالی که زمین آمار موقعیت مکانی و نحوه قرارگیری نمونه ها نسبت به یکدیگر را در نظر می گیرد.
پیشینه علمی در این حوزه را می توان به این صورت شرح داد که پریدیتیس - - prieditis و همکارانش در سال 1998 میلادی روش هایی برای پیش بینی سیلاب زنی با گاز دی اکسید کربن با ارزیابی روش های زمین آماری عرضه کردند.
در سال 2002 میلادی تاول - tawel - و بوشارا - - bushara براساس روش های زمین آماری یک مدل سه بعدی برای بررسی چگونگی توزیع تراوایی مطلق در شکاف ها در مخازن شکاف دار پیشنهاد نمودند.
جف کیرز - - JefCaers نیز از دانشگاه استنفورد یک تحقیق روی انواع روش های شبیه سازی مخزن به کمک روش های زمین آماری انجام داد و موفق شد با استفاده از روابط ارائه شده در آمار کلاسیک و همچنین علوم زمین شناسی به یک سری روابط جدید برای مختصات فضایی داده ها در زمین آمار دست پیدا کند
معرفی میدان مورد مطالعه
این میدان در جنوب غرب ایران واقع شده است این میدان در 150 کیلومتر شرق اهواز در نزدیکی بندر دیلم واقع شده است . مخزن آسماری این میدان در سال 1343 شناسایی و کشف شده است. میزان نفت در جای اولیه 16,5 میلیارد بشکه برآورد شده است و پیش بینی می شود 3,44 میلیارد بشکه از آن قابل برداشت باشد. این میدان پس از میدان پازنان دارای دومین حجم کلاهک گازی در بین میادین نفتی کشور است که میزان حجم گاز در جای اولیه آن حدود 7,7 تریلیون فوت مکعب برآورد شده است. فشار اولیه مخزن 4016 پام بوده است. در این میدان تاکنون 119 حلقه چاه حفر شده است. تولید انباشتی از این میدان تا پایان سال 85 به 1,92 میلیارد بشکه رسیده که فشار مخزن را به 3470 پام کاهش داده است. - جدول شماره یک -
بررسی ساختار فضایی پارامترها
مدل واریوگرام مربوط به داده های تخلخل - شکل - 1 و مدل واریوگرام مربوط به داده های تراوایی - شکل - 2 و مدل واریوگرام مربوط به داده های تراکم پذیری سنگ - شکل - 3 و مدل واریوگرام مربوط به داده های محاسبه بهره دهی چاه - شکل - 4 و مدل واریوگرام مربوط به داده های اشباع آب - شکل - 5 و مدل واریوگرام مربوط به داده های اشباع نفت - شکل - 6 بصورت کروی می باشد .
جدول 1 اطلاعات پارامترها
