بخشی از مقاله
چکیده
امروزه با رشد فناوریهای رایانهای و پیشرفتهای چشمگیری که در این زمینه اتفاق افتاده، سازمانها، ادارات، موسسات و دولتها به طور اجباری در جهت الکترونیکی شدن پیش میروند و دارای حجم انبوهی از اطلاعات هستند که باید آنها را به صورت یکپارچه و کارآمد در راستای اهداف پیشبینی شده، پردازش کرده و مورد استفاده قرار دهند.
یکی از فناورهایی که در جهت رسیدن به اهداف دولت الکترونیک میتوان مورد استفاده قرار داد علم بیومتریک است که با استفاده از آن میتوان خدمات تشخیص هویت را با سرعت، کیفیت و امنیت بسیار زیاد به صورت شبانهروزی انجام داد. بیومتریک شامل روشهای مختلفی از جمله: الگوی DNA، اسکن عنبیه، اسکن شبکیه، تشخیص چهره، دما نگاری مادون قرمز، اثر انگشت، ضربهی کلید، اثر کف دست، تشخیص صدا و موارد دیگر میشود.
در این مقاله به بررسی سیستمهای بیومتریک پرداخته و آخرین دستاوردهای به دست آمده در این زمینه را تحلیل و بررسی نموده و در آخر نیز پیشنهادی در خصوص استفاده از امواج التراسونیک در زمینهی تشخیص هویت بیومتریک داده شده است.
مقدمه
یکی از زیباترین جلوههای عبادت خدا خدمت به خلق خداست و بهترین راه خدمت برای دولتها ایجاد دولت الکترونیک و خدمات رسانی از این طریق است. یکی از روشهای ایجاد رضایتمندی مردم انجام خدمات متنوع، پرسرعت، شبانهروزی، ارزانقیمت و با امنیت بالا است که این مهم جز با ایجاد زیرساختهای مناسب در زمینهی دولت الکترونیک و توجه بسیار ویژهی دولتمردان، مدیران و مسئولین و نگرش مدرن به فناوری اطلاعات و گذر از نگرش سنتی به آن میسر نمیشود.
از جمله چالشهایی که در این راستا وجود دارد میتوان به بالا بردن امنیت و جلوگیری از سوء استفادهی اطلاعاتی و جعل اسناد و مدارک اشاره نمود که برای اجرای این مهم نیاز بسیار اساسی به احراز هویت و سطح دسترسی میباشد که بنا به دلایلی که در این مقاله اشاره خواهد شد یکی از بهترین روشهای تشخیص هویت موجود روش تشخیص هویت بیومتریک است. در این مقاله سعی کردهایم که بعد از بررسی تاریخچهی سیستمهای تشخیص هویت بیومتریک و تعاریف مقدماتی در مورد انواع روشها، کاربردها، راهکارها و چشمانداز آیندهی آن توضیحاتی داده و بسترهای مورد نیاز را تحلیل کرده و برخی از مزایا و معایب آن و کشورهایی که در این زمینه فعالیت داشتهاند را بررسی مینمائیم.
تعاریف مقدماتی
تشخیص هویت: تشخیص و یا تمایز یک فرد با همهی افراد دیگر در سطح جهان از طریق مشخصات و یا نشانههای منحصر بفرد را تشخیص هویت میگویند.
فناوری بیومتریک عبارتست از روشهای خودکار بررسی صحت یا شناسایی هویت یک شخص زنده - انسان ها - بر اساس مشخصات فیزیولوژیکی یا رفتاری.
تعریف دولت الکترونیک: شکل تبدیل یافتهی دولت - از نگاه داخلی و خارجی - که با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات، رارائهی خدمات دولتی و مشارکت مردمی و حاکمیت یا کشور را بهینه میکند.
تاریخچه علم بیومتریک
بشر از عهد باستان نیاز به روشی برای شناسایی هویت به منظور معرفی خود به دیگران داشته و از ابزارهای مختلفی مانند نشانهای حکومتی، مهر و مواردی از این قبیل استفاده میکرده.
تجربهی روشهای نوین به سال 1870 میرسد که افرادی همچون آلفونس برتیلون1، هنری فولدز2، ویلیام هرشل3 و سر فرانسیس گالتون4 در زمینهی اندازهگیری جمجمه، طول بازو، پا، اثر انگشت و اندازگیری صورت تحقیقات و پیشنهاداتی ارائه دادند و در سال 1960 روشهایی برای شناسایی خودکار توسعه پیدا کرد. سیستم شناسایی صورت و اثر انگشت، جزء اولینها در این زمینه بودند.
پتانسیل کاربرد این تکنولوژی برای کنترل فزاینده در ایمنی بالای دسترسی، قفلهای شخصی و معامله-های مالی در اوایل1960 شناخته شد. دههی 70 سالهای توسعه و گسترش بکارگیری سیستمهای هندسه دست و آغاز آزمایش در مقیاس بالا و افزایش علاقه به استفاده دولتی از این تکنولوژیهای شناسایی خودکار شخصی بود .سیستمهای تایید امضاء در دههی 80 و سپس سیستمها ی تشخیص صورت به میان آمدند و سیستمهای شناسایی عنبیه در دههی 90 توسعه یافتند
روشهای احراز هویت
چند روش احراز هویت وجود دارد که سطوح امنیتی متفاوتی دارند از جمله: توکن، دانش و بیومتریک.
اولین نوع توکن نام دارد و چیزی است که شما به همراه خود دارید و میتوان گفت سند هویت شماست، مانند کارتهای هوشمند، کارتهای مغناطیسی، کلید، پاسپورت و یا شناسنامه. این اشیاء دارای نواقصی هستند همچون گمشدن، عدم همراه بودن شخص، فرسوده شدن و جعل شدن. دومین نوع سیستمهای شناسایی، دانش نام دارد، یعنی چیزی که شما بخاطر میسپارید مانند پسورد و پین کد. البته این سری نیز دارای نواقصی هستند مانند فراموش کردن و لو رفتن. نوع سوم سیستمهای مبتنی بر بیومتریک است. این سیستمها از خصیصههای فیزیولوژیکی و رفتاری انسان جهت شناسایی استفاده می کنند. مانند اثر انگشت، DNA، عنبیه، شبکیه. این روش دیگر معایب روشهای قبل را ندارد و امنیت و دقت را تا حد بسیار زیادی افزایش داده است
نحوهی ثبت و انتقال اطلاعات بیومتریک
اطلاعات بر روی کارت های شناسائی بصورت دیجیتال و با استفاده از مدل رمزنگاری کلید عمومیRSA ، رمز و در یک کد میلهای1، ذخیره میگردد. در زمان بررسی کارت شناسائی، پیوستگی و صحت اطلاعات موجود بر روی کارت بر اساس محتوی کد میلهای بررسی خواهد شد. کارتهای شناسائی بیومتریک میتوانند بر روی رسانههای فیزیکی نظیر کاغذ معمولی و یا پلاستیک چاپ گردند. در این راستا به ویژگی و یا پتانسیلهای اضافهای نیاز نبوده و قیمت آن مقرون به صرفه خواهد بود. بررسی پیوستگی و صحت اطلاعات موجود بر روی کارت شناسائی با استفاده از یک نرم افزار خاص و یک دستگاه اسکنر انجام خواهد شد.
برای تطبیق تصویر موجود بر روی کارت با شخص ارائه دهنده کارت، تمهیدات خاصی پیش بینی شده است. در سیستم ارائه شده توسط مایکروسافت برای تشخیص هویت افراد و دارندگان کارتهای شناسائی نیازمند استفاده از سایر منابع اطلاعاتی نظیر بانکهای اطلاعاتی نخواهد بود. تمامی اطلاعات مورد نیاز به منظور بررسی هویت و شناسائی کارت بر روی خود کارت موجود می باشد .
خوشبختانه، اطلاعات موجود بر روی کارت نمیتواند توسط مرکز صادرکننده تغییر داده شود، مگر اینکه مجدداً یک کارت شناسائی جدید صادر گردد. از کارتهای شناسائی بیومتریک میتوان به عنوان مکمل در کنار سایر سیستمهای موجود نیز استفاده نمود - در مواردی که یک سازمان به سطح بالاتری از حفاظت نیاز داشته باشد - . کارتهای فوق، قادر به حمایت و ارتباط با سایر دادههای بیومتریک نظیر اثر انگشت و یا پویش چشم بوده و میتوان از آنان به منظور درج سایر اطلاعات بیومتریک نیز استفاده نمود.
انواع روشهای بیومتریک
اثر انگشت: یکی از قدیمی ترین و فراگیرترین روشها است که ویژگی های مربوط به نمونه ها ی شیارهای سرانگشت مانند تعداد لبه ها، نوع طرح، فاصله بین لبه ها، نقطه مرکزی، و منافذ را اندازه گیری می کند. نمونه های آن از طریق تکنیکهای اسکن مسطح، اسکن گرداگرد - با استفاده از 10 تصویر - و یا تصویر 4 انگشت در یک زمان جمع آوری میشود.
تشخیص عنبیه چشم: در این روش ویژگی های وابسته به بافت تصادفی قسمتهای رنگی چشم اندازه گیری می شود و تا 266 ویژگی منحصربفرد قابل شناسایی است. برای نمونه برداری از اشعه مادون قرمز در فاصله نزدیک استفاده می شود. از مشکلات این روش آن است که ممکن است از برخی بیماریهای چشم مانند آب مروارید متاثر شود.
دی ان ای : - DNA - 2 چون ساختار DNA ویژگیهای ثابت رشتهی DNA هر فرد - بیش از 6 میلیارد ویژگی برای هر فرد - برای تشخیص هویت استفاده شده و روشی فوق العاده دقیق است. به علت نیاز به نمونهگیری برای هر بار تصدیق هویت و همچنین زمان زیاد مورد نیاز برای بررسی - بیش از 10 ساعت - ، استفاده از این روش بسیار دشوار و محدود به موارد بسیار حساس است.
