بخشی از مقاله
چکیده دولت
الکترونیک شامل استفاده نمایندگان دولت از تکنولوژي اطلاعات می باشد که قادر است ،روابط با شهروندان ، تجارودیگر بازوهاي دولت را ارتقاء دهد. دولت الکترونیکی تا حد زیادي توانسته است هزینه هاي عمومی را کاهش داده و کارایی و اثر بخشی کنترل و مدیریت سیستم هاي اجتماعی ، مالیاتی ، بهداشتی، درمان عمومی و تامین اجتماعی را به حداکثر برساند. باوجود امکانات نسبی سخت افزاري و نرم افزاري در سازمان ها و ادارات دولتی و به علت عدم استفاد ه بهینه از آنها ، فاصله بسیار زیاد و چشمگیري میان سطح دانش فناوري اطلاعات و ارتباطات در کشور و دیگر نقاط جهان وجود دارد .
این فاصله خود به عنوان شاخصی براي شناسایی میزان عدم توسعه یافتگی کشور در سطح بین المللی می باشد. از سوي دیگر راهبردهاي مصوب و کلان توسعه بلند مدت کشور مبنی بر کاهش بدنه دولت و واگذاري امور تصدي گري به بخش خصوصی و افزایش توان نظارتی و اعمال حاکمیت در بخش ها ي مختلف نظام سیاسی – اداري ضرورتی استفاده از فن آوري هاي نوین را آشکار می سازد. در دولت الکترونیک جامع مطلوب آن است ، بجاي اینکه تقاضا هاي شهروندان براي خدماتی که به بیش از یک سازمان مرتبط هستند توسط خود شهروند به چند تقاضا شکسته شده و جداگانه به وب سایت سازمان ها مراجعه شود، بین وب سایت سازمان هاي خدماتی و فرآیندهاي آنها ارتباط و همکاري به وجود آیدتابه کمک آنها : 1 خدمات شهري از یک محل - یک وب سایت - به شهروندان ارائه شده و لزومی به مراجعه شهروندان به وب سایت هاي مختلف براي دریافت خدمات شهري نباشد.
2 ارتباط و تبادل اطلاعات بین سازمان هاي مختلف به صورت انجام و فقط نتیجه، که حاصل کار چند سازمان است به شهروندان عرضه شود. 3 با حذف مراحل اضافی براي دریافت یک خدمت مشخص در وقت شهروندان صرفه.ایجاد دولت الکترونیک شامل ایجاد سه بخش:دولت الکترونیک، تجارت الکترونیک و آموزش الکترونیک می باشد که در این مقاله مورد توجه قرار گرفته،مراحل پیاده سازي ، فعالیت هاي دولت الکترونیک ومزایاي مربوطه بررسی شده ودر نتیجه گیري چالشها وراهکارهاي تحقق دولت الکترونیکی ارائه می شود.
واژه هاي کلیدي: دولت الکترونیک، شهر الکترونیک، شهر هوشمند، شهر مجازي ، شهرداري الکترونیک، شهروند الکترونیک.
مقدمه:
دولت الکترونیک در سالیان اخیر توجه بسیاري از سیاستمداران ،اندیشمندان و مسئولان کشورهاي جهان را به خود جلب کرده است به گونه اي که تقریبا تمامی کشورها بخشی از توان خود را صرف رسیدن به آن نموده اند.با توجه به گونه اي که تقریبا تمامی کشورهاي مختلف این واژه را براي بیان مفاهیم متفاوتی به کار می برند . براي مثال، برخی دولت الکترونیک راشیوه اي براي اداره دولت می داند که به فناوریهاي جدید تسهیلات لازم جهت دسترسی مناسب به اطلاعات و خدمات دولتی فراهم شده ، کیفیت خدمات بهبود یافته و بدین وسیله مشارکت مردم را موجب می گردد .برخی دیگرآنرا را ابزاري براي ارتباط خودکار دولت با دولت و دولت با مردم می داند که افراد را قادر می سازد که در هر مکان و هر زمان اطلاعات مورد نظر خود را کسب ، ارتباط دو طرفه برقرار و با نمایندگان خود ارزان ،سریع و کارا در ارتباط باشد برخی دیگر نیزآنرا دولتی مبتنی بر دور نمایی از تعریف مجدد دولت می داند که به صورت بدون کاغذ بوده و بخشهاي دولت ،مردم و تجارت را به هم متصل می کند .
دولتهاي دیگر نیز تعاریف متفاوتی از این واژه ارائه نمو ده اند ، اما همگی آنرا بعنوان هسته مرکزي جهت باز سازي دولتها می دانند. ویژگی مشترك تعاریف کشورهاي مختلف ،مشتري مدار نمودن کلیه بخشهاي جامعه است .دولت الکترونیک را می توان از و جوه مختلف دسته بندي نمود.براي مثال از نقطه نظر نوع خدمات ارایه شده می توان از سه دسته اصلی نام بردکه عبارتند از:الف- ارایه الکترونیکی خدمات . با هدف ارایه خدمات لحظه اي - - On line به شهروندان و شرکتها . ب - دموکراسی الکترونیکی . با هدف استقرار سیستم راي گیري الکترونیکی . ج- اداره الکترونیکی . با هدف فراهم کردن حمایت براي تصمیم گیرندگان و سیاست گذاران و کار گروهی میان انها و کارشناسان را نام برد .
تاریخچه شهرهاي الکترونیک جهان
اولین اقدامات کلان و اساسی جهت ایجاد دولت الکترونیک در جهان، به برنامه توسعه فناوري اطلاعات سنگاپور در سال 1992 برمیگردد. پس از آن در سال 1993 میلادي، پروژه توسعه زیرساختار ملی آمریکا جهت گسترش زیرساختار فناوري ارتباطات و اطلاعات ، تدوین و راهاندازي شد. کشور کره جنوبی نیز در این سال، طرح توسعه زیرساختار ملی فناوري ارتباطات و اطلاعات خود را ارائه و آماده اجرا کرد. کشورهایی مانند ژاپن، تایوان و انگلستان نیز در طی سالهاي 1993 تا 1996، برنامههاي کلانی را در این زمینه دنبال نموده اند. تاریخ دقیقی از زمان ایجاد شهرهاي الکترونیک در دسترس نیست. اما میتوان اذعان داشت که طرح ایجاد این شهرها به زمان ایجاد و توسعه دولت الکترونیک در جهان مرتبط میباشد.
هرچه بیشتر از توسعه فناوري اطلاعات میگذرد شهرهاي بیشتر در جهان به جرگه شهرهاي الکترونیک میپیوندند. البته بیشتر این شهرها در کشورهاي توسعه یافته شکل میگیرند. لازم به ذکر است که دو رویکرد اساسی براي توسعه شهرهاي الکترونیک وجود دارد. اول، رویکرد توسعه شهرهاي الکترونیک به عنوان بستر مناسب براي توسعه فناوري .این شهرها با فراهم نمودن زیرساختار و پیبستر مناسب، به محل فعالیت نمایندگیهاي بزرگترین شرکتهاي نرمافزاري دنیا می باشند. رویکرد دوم، توسعه شهرهاي الکترونیک، استفاده از قابلیتهاي فناوري اطلاعات براي ارایه خدمات مطلوب شهري به شهروندان است. البته در برخی موارد هر دو رویکرد با یکدیگر به کاربسته میشوند.
در این قسمت سه بخش:-1 دولت الکترونیک،-2 تجارت الکترونیک، -3 آموزش الکترونیک که درایجاد شهرالکترونیک مورد نیاز است که به طور اجمال مورد بررسی قرار می گیرند [1]
-1 دولت ا لکترونیک. دولت الکترونیک استفاده از فنآوري اطلاعات و ارتباطات براي ایجاد تحول در ساختار عملکردي دولتها می باشد. دولت الکترونیک بر خلاف رویکردي که در بسیاري از کشورهاي در حال توسعه و به ویژه خاورمیانه مشاهده می شود دادن رایانه به مقامات و کارمندان، اتوماتیک کردن رویه هاي عملی قدیمی یا صرفا ارائه الکترونیک اطلاعات نهادها و وزارتخانه ها یا ایجاد وب سایت هاي وزارتخانه اي نیست. بلکه دولت الکترونیک عبارت است از متحول کردن دولت و فرایند کشورداري از طریق قابل دسترس تر، کارآمدتر و پاسخگوتر کردن آن و ارائه اطلاعات و خدمات به شهروندان و سایر نهادهاي دولتی با استفاده از فنآوري اطلاعات و ارتباطات . - ICT -
دولت الکترونیک نسبت به تعامل فعال دولت با شهروندان یا دولت با شرکت هاي تجاري بیشتر بر انتشار اطلاعات از طریق اینترنت متمرکز شده است. پیش بینی - Forecasting - ، بی شک یک فرایند کلیدي در مدیریت اجرایی است و اساس آن بر فراوانی داده هایی است که قبلا حاصل شده است .بنابراین ، سیستم هاي پیش بینی بیش از هر چیز براي یک دولت کارا ضروري است . بخش هایی مانند مدیریت خدمات درمانی ، بازار دارائی هاي غیر منقول و بازارهاي تجاري و مالی بیشترین نیاز را به پیش بینی هاي نزدیک به واقعیت دارند. در قرن بیست و یکم پیش بینی الکترونیک جایگزین پیش بینی هاي سنتی شده است و در واقع به یک قسمت لازم الاجرا و غیر قابلو انکار در دولت الکترونیک تبدیل شده است که به سرعت دنیاي کامپیوتر را تغییر می دهد.
-2 تجارت الکترونیک
شاخه هاي تجارت الکترونیک امروزه بقدري گسترده شده که شرکتها دیگر در زمینه خاصی در این مقوله در سطح بین الملی فعالیت می کنند. سرمایه گذاري - بازاریابی الکترونیک - پرداخت هاي الکترونیک - فروشگاهاي آنلاین - بازارهاي بزرگ حراجی و ... همه و همه تنها گوشهایی از وسعت تجارت الکترونیک را شامل می گردد . عدم گسترده کشور ما در زمینه تجارت الکترونیک می تواند مربوط به پول الکترونیک باشد که در ذیل به آن می پردازیم:ازجمله مزایاي استفاده از تجارت الکترونیک و پول دیجیتال، صرفه جویی در وقت، سرعت در تبادلات تجارتی و حذف هزینههاي چاپ و... است. پول الکترونیکی به چند طریق به کارآمدتر شدن مبادلات کمک می کند از جمله:
-1 هزینه نقل وانتقال پول الکترونیکی به دلیل استفاده از شبکه اینترنت موجود و رایانههاي شخصی استفاده کنندگان، بسیار بسیارکمتر است.
-2 اینترنت هیچ مرز سیاسی نمیشناسد بنابر این پول الکترونیکی نیز بدون مرز است و هزینه انتقال پول الکترونیکی در داخل یک کشور با هزینه انتقال آن بین کشورهاي مختلف برابر بوده در نتیجه هزینه بسیار زیاد کنونی نقل و انتقال بینالمللی پول نسبت به نقل و انتقال آن در داخل یک کشور معین، به طور قابل توجهی کاهش می یابد.
-3 پول الکترونیکی پرداختهاي شخص به شخص را امکان پذیر میسازد. -4 با استفاده از پول الکترونیک، مشکل پولهاي تقلبی برطرف می شود. بنابراین ،پیدایش پول الکترونیکی نوعی انقلاب پولی در اقتصاد امروزي و نسلهاي برتر اقتصاد پولی محسوب میشود. امنیت پول الکترونیک از جمله مهمترین موارد قابل توجه می باشد. زیرا هکرهاي موذي هر روز با ترفند جدیدي چشم به حسابهاي الکترونیک کاربران اینترنت دوختهاند. لذا، با تکمیل فرایند اعتماد سازي ارکان اقتصادي خرد و کلان به استفاده از این پول، دامنه تحولات آن بیشتر خواهد شد.
