بخشی از مقاله
تسهیل خدمات الکترونیکی در سازمان با کمک پیاده سازي وب معنایی
چکیده
ظهور و گسترش ویکی پدیا ها ، وبلاگها ، شبکه هاي اجتماعی1 و ... چهره وب را به کلی دگرگون کرده و ماهیتی تعـاملی بـه آن بخشـیده است . پرسشی که اکنون مطرح می باشد اینست که : با وجود پیشرفت هاي وب و نفوذ آن به زندگی روزمـره ، نحـوه عملکـرد ایـن شـبکه جهان گستر مستلزم چه تغییراتی است ؟ به موازات این پیشرفت ها چه تغییراتی و دگرگونی هایی براي تعامل با وب است ؟ در حـال حاضـر توسعه دهندگان وب جهان گستر با فراهم کردن مقدمات مورد نیاز براي این تغییرات در حال پدید آوردن موج بعدي وب هستند مـوجی کـه به آن وب معنایی2 می گویند.
در وب معنایی کامپیوتر ها، نرم افزارها و عامل ها قادرند همه داده هاي روي وب از جمله محتوا ، پیوندها و تـراکنش هـاي میـان انسـان و کامپیوتر را تحلیل کنند؛ هدف از توسعه وب معنایی ساختارمند نمودن داده ها ، اضافه نمودن معانی آنها و در نهایت بازنمایی دانش به کمک ماشین با استفاده از فناوریها و استانداردهایی است که به وسیله کنسرسیوم وب جهان گستر در حال تدوین و تکمیل هستند.
وب معنایی شامل مجموعه اي از فناوریهاست که می توانند به خوبی در شبکه هاي اینترانـت و داخلـی شـرکت هـا و سـازمانها ، همچـون سرویس هاي وب به فعالیت پرداخته و محدود به دنیاي وب جهان گستر نباشند. بنابراین وب معنایی در شرکت ها و سازمانها، می تواند رفع کننده برخی مشکلات کلیدي معماریهاي فناوري اطلاعات همچون اطلاعات سربار ، سیستم هاي مجرد و اجتماع محتواي ضعیف باشد.
تجارت الکترونیک، دولت الکترونیک، شهر الکترونیک،مدیریت دانش، شبکه اجتماعی و سایر مباحث فناوري اطلاعات در عرصه وب جهـان گستر حوزه هایی هستند که تحت تاثیر ورود به دنیاي وب معنایی می شوند.
کلید واژه
وب معنایی، سرویس هاي وب3، تجارت الکترونیک، دولت الکترونیک، شهر الکترونیک، مدیریت دانش
مقدمه
در مورد وب جهان گستر حد فاصل میان پدید آوردن و تاثیر شگرف پدیـد آوردن ، چنـدان طـولانی نبـود ؛ در مـوج نخسـت وب بـا ظهـور مرورگرها و دات کام ها ، توانایی ها و ظرفیت هاي بالقوه ارتباطی ، تجاري و ... آن کشف شد .
اکنون در حال تجربه دومین موج بزرگ دنیاي وب هستیم ، در مـوج دوم ، گسـترش وصـف ناشـدنی وب ، رواج ارتباطـات پـر سـرعت تـر اینترنتی، ظهور برنامه هاي کاربردي تحت وب قویتر(RIA) 4 و فناوریهاي همچون AJAX5 و ... بستري را فـراهم کـرده تـا کـاربران در تولید محتواي وب و تا حدي ساختاردهی به آن نقش جدي تري ایفا کنند .
ظهور و گسترش ویکی پدیا ها ، وبلاگها ، شبکه هاي اجتماعی6 و ... چهره وب را به کلی دگرگون کرده و ماهیتی تعـاملی بـه آن بخشـیده است .
پرسشی که اکنون مطرح می باشد اینست که : با وجود پیشرفت هاي وب و نفوذ آن به زندگی روزمره ، نحـوه عملکـرد ایـن شـبکه جهـان گستر مستلزم چه تغییراتی است ؟ به موازات این پیشرفت ها چه تغییراتی و دگرگونی هایی براي تعامل با وب است ؟ در حال حاضر توسـعه
دهندگان وب جهان گستر با فراهم کردن مقدمات مورد نیاز براي این تغییرات در حال پدید آوردن موج بعدي وب هستند موجی کـه بـه آن وب معنایی (Semantic Web) می گویند .
تیم برنرزلی ، مخترع وب ، در مقاله خویش (The Semantic Web) دنیاي جدیدي را به تصویر کشیده است . دو دیدگاه براي آینده وب در نظر گرفته است؛ اولین دیدگاه، وب را بیشتر وسیله ي همکاري و دومین دیدگاه وب را قابل فهم، درك و پردازش توسط ماشین ها بیـان کرده است.
دیدگاه اصلی تیم برنرزلی، بازیابی اطلاعات صفحات وب از وب سرورها می باشد، که بـا برقـراري ارتبـاط میـان آیـتم هـاي اطلاعـاتی در صفحات انجام می شود.
متأسفانه این ارتباطات میان منابع در وب جاري موجود نمی باشد، فنـاوري کـه اینگونـه ارتباطـات را جمـع آوري مـی کنـد RDF نامیـده می شود. لغت Semantic دلالت بر معنی و معنا داشتن دارد براي وب معنایی نشان می دهد که معنا داشتن داده در وب مـی توانـد قابـل
فهم نه فقط براي انسان بلکه براي ماشین باشد؛ دنیایی که در آن وب معنایی و عامل7 هاي نرم افزاري هوشمند شیوه کنونی تعامل با وب را دگرگون کرده است و این شبکه عظیم جهـانی
نقش بسیار مهم تر و اثر گذارتري در زندگی روزمره کاربران ایفا می کند .
در وب معنایی کامپیوتر ها قادرند همه داده هاي روي وب از جمله محتوا ، پیوندها و تراکنش هاي میان انسان و کامپیوتر را تحلیـل کننـد .
طرح اولیه وب معنایی بر این اساس شکل گرفت که صفحات وب براي انسانها طراحی شده اند و قابل درك و فهم براي انسـانها هسـتند و ماشین نمی تواند آنها را درك کند. هنگامیکه در انبوهی از اطلاعات جستجو می کنید ؛ ماشین ، اطلاعاتی را در اختیار شما قرار می دهد که ممکن است برخی ار آنها براي شما بی اهمیت باشند ؛ این بدین خاطر است که ماشین منظور شما را درك نکرده است .
در زیر سه تعریف مختلف از وب معنایی ارائه شده است:
- پروژه اي با هدف ایجاد رسانه اي جهانی براي رد و بدل کردن اطلاعات بصورتیکه براي کامپیوتر قابل فهم و پردازش باشد .
- وب معنایی ، شبکه اي از اطلاعات در مقیاس جهانی به نحوي است که پردازش آنها توسط ماشین ها به سادگی امکان پذیر است .
- وب معنایی شامل داده هاي هوشمند وب که توسط ماشین ها قابل پردازش است .
هدف از توسعه وب معنایی ساختارمند نمودن داده ها ، اضافه نمودن معانی آنها و در نهایت بازنمایی دانش به کمـک ماشـین بـا اسـتفاده از فناوریها و استانداردهایی است که به وسیله کنسرسیوم وب جهان گستر در حال تدوین و تکمیل هستند .
در خصوص وب معنایی می توان به دیدگاه هاي ذیل اشاره نمود: - ماشین توانایی خواندن داده را دارد.
وب معناي یک تصور است؛ ایده اي از داشتن داده اي در وب تعریف و پیوند داده شده در روشی که می توان توسط ماشین ها نـه فقـط
براي نمایش دادن اهداف بلکه براي خودکارسازي، تجمع و استفاده مجـدد داده در میـان برنامـه اي کـاربردي مختلـف اسـتفاده نمـود. (W3C 2003)
- عامل هاي هوشمند
هدف وب معنایی توانایی خواندن وب جاري توسط ماشین می باشد، به عبارت دیگر اجـازه مـی دهـد عامـل هـاي هوشـمند اطلاعـات مقتضی را بازیابی و دستکاري کنند.((Cost et al 2001
- پایگاه داده توزیع شده مفهوم وب معنایی، داده کافی و انعطاف پذیر که توانایی نمایش دادن توسط همه پایگاه داده ها و قواعد منطقی توانا به پیوند دادن آنهـا
به یکدیگر براي ایجاد ارزشی افزوده تر را دارا باشد، فراهم می کند.
- زیر ساخت خودکارسازي شده
در یکی از مقالات Scientific American ، تیم برنزرلی اذعان نموده بود که وب معنایی زیر ساخت می باشد و کاربرد نمی باشد. ما نمی توانیم زیاد خوشنود باشیم((Tuttle et al 2001، بنابراین شکل واقعی فقدان یـک چـارچوب خودکارسـازي آسـان در وب جـاري
است.
- حاشیه نویسی بهتر
ایده وب معنایی((Berners-Lee 2001 تأمین نمودن وب، بطوریکه ما آنرا با کمـک حاشـیه نویسـی بشناسـیم، در یـک فـرم قابـل پردازش توسط ماشین آنها را تصریح و با یکدیگر پیوند دهیم.
- جستجوي بهبود داده شده
به زودي دسترسی به منابع وب توسط محتواي آنها بجاي کلمات کلیدي ممکن خواهد بود. (Anutariya et al 2001) هـدف اصـلی (بر اساس فناوریهاي توصیف شده در این مقاله) ایجـاد نمـودن یـک اینـدکس سـاختاري از وب سـایتها سـت. ( Desmontils and (Jacquin 2001
- سرویس هاي وب
بطور افزایشی، وب معنایی برپایه فراهم نمودن دسترسی نه فقط به اسناد ایستا که اطلاعات مفید جمع آوري نموده بلکه به سرویس هـا که رفتار مفید فراهم می کنند ، پیاده سازي خواهد شد. (Klein and Bernstein 2001)
وب پیرامون منابع، آدرس دهی استاندارد از منابع (با کمک (URI8 & URL9 مجموعه اي کوچک قابل فهم گسـترده از دسـتورات و شبکه هاي بزرگ و مقیاس پذیر طراحی شده است.
در نمایش محتوا براي عملی نمودن خواندن با معنی چه نیازمندیهایی لازم است؟
- نشانه گذاري مشخصی از داده
- اجتناب نمودن از ابهام
- سست نمودن تناوب قراردادي
کاربردهاي اصلی وب معنایی
یکپارچه سازي، اشتراك و همکاري در توسعه، تولید، تحلیل و به روزرسانی اطلاعات جهت تصمیم گیري بهینه، امري صد در صـد سـودمند است که از طریق وب معنایی قابل حصول می باشد. شرکتها و صنایع، براي استفاده بهینه از وب معنایی نیازمند نرم افزارها و سیسـتم هـاي جدیدي هستند که آنها را قادر سازد تا به مهمترین ابزارهاي وب معنایی دسترسی پیدا کنند.
بطور خلاصه، وب معنایی در سه محور اصلی زیر، بیشترین کاربردهاي خود را نمایان می کند: -1 پیاده سازي قواعد و سیاست هاي جدید در بخش تجارت
در زمینه تدوین استاندارد یا یک سیاست معین، سازمان ها و نهادهاي مختلفی دخیل هستند ایـن قواعـد و سیاسـت هـا، در شـیوه تجـارت محدودیت ها و فرصت هاي جدید را ایجاد خواهند نمود. با استفاده از وب معنایی می توان به راحتی با تغییر یا شکل گیـري سیاسـت هـاي جدید، آنرا درك نموده و براي آن برنامه ریزي جدیدي را تهیه نمود. به طور عملی ارتباط معنایی میان بلوك هاي جدید اطلاعاتی یـا بلـوك هاي تغییر یافته براي فهم سریع و استنتاج دقیق از آخرین شرایط و ضوابط کمک فراوانی خواهد نمود.
-2 معماري رویدادگرا در بسیاري از مواقع شما نیاز دارید که نسبت به یک داده دریافتی جدید واکنش فوري نشان دهید. به عنـوان مثـال، بـا تغییـر قیمـت یـک
محصول خام و تغییر ضابطه صادرات محصول نهایی، شرایط پیچیده اي فراهم خواهد شد و شما باید در اسرع وقت تصمیم گیري نمایید. در این شرایط، وب معنایی به شما کمک خواهد کرد که در برابر هر نوع رویداد اطلاعاتی جدید با استحکام بیشتري تصمیم گیري کنید و حتـی در زمان هاي اضطراري باعث کاهش خسارت هاي احتمالی ناشی از تفسیر نادرست اطلاعات دریافتی شوید.
-3 معماري سرویس گرا10
در معماري سرویس گرا تمام تلاش بر این استوار است که کلیه عملیات به وسیله سرویس هاي مختلف تعریـف شـود و مصـرف کننـدگان نهایی به راحتی از منابع گوناگون سرویس ها، بدون نیاز به سرمایه گذاري مجدد براي تولید و نگهداري سرویس یکسان و مشـابه، اسـتفاده کنند. در حقیقت وب معنایی مکمل اصلی معماري سرویس گراست و کمک خواهد کرد که با سرعت بیشتري سرویس هاي جدید بـر روي اینترنت کشف و از آنها استفاده نمود.
چگونه می توان وبی از داده که قابل پردازش توسط ماشین ها باشد را ایجاد نمود ؟
فرضیه اصلی و اساسی در این مسیر ، تفکر درباره داده می باشد . در طی زمان مشخص شده که داده تحت تصرف برنامـه هـاي کـاربردي می باشد . اصطلاح GIGO11 بیانگر این است که اگر به برنامه اي اطلاعات بیهوده اي وارد شود ، برنامـه نتـایج بیهـوده اي را بـه عنـوان خروجی تولید می کند ، به عبارت دیگر یک نرم افزار مفید و کارآمد به داده خوب و مفید وابسته است .
با وجود وب، XML و هم اکنون وب معنایی ، ضروري است از برنامه کاربردي به سمت داده تغییر مسیر دهیم . مراحلـی را کـه بایـد طـی شود تا ماشین توانایی پردازش داده را داشته باشد ، مستلزم ایجاد داده هوشمند می باشد . شکل1، مراحل هوشمندي داده را نشان می دهد.
شکل1، زنجیره داده هوشمند (Daconta et al, 2006)
اگر چه می توان مراحل جزئی تر به این مراحل اضافه نمود اما این چهار مرحله ، حداقل هوشمندي داده را براي تجسم از اطلاعات معنـایی براي درك ماشین فراهم می کند .
- متن و پایگاه داده ها12
اولین مرحله که داده بیشتر مختص برنامه کاربردي می باشد ؛ بنابراین هوش در برنامه کاربردي بجاي داده می باشد. - اسناد XML براي یک دامنه مجرد 13
در این مرحله داده از برنامه کاربردي مستقلی در یک دامنه خاص بدست می آید و داراي هوش کافی بوده و توانایی انتقال میان برنامه-
هاي کاربردي یک دامنه مجرد را دارد. بعنوان مثال ایجاد یک سند XML استاندارد در صنعت بیمه، خودرو و... .
- طبقه بندي و اسناد با واژگان ترکیب شده14
در این مرحله، داده می تواند از چندین دامنه دقیق و طبقه بندي شده در یک طبقه بندي سلسله مراتبی ترکیب شود. در حقیقـت، طبقـه بندي براي اکتشاف داده به کار می رود. از ارتباطات ساده میان دسته ها در طبقه بنـدي مـی تـوان بـراي گـزارش دادن، شـرح دادن و ترکیب نمودن داده استفاده نمود. بنابراین، داده اکنون به اندازه کافی هوشمند شده و به راحتی قابل دستیابی است و بطور محسـوس بـا سایر داده ها ترکیب می شود.
- هستی شناسی و قواعد15
در این مرحله، می توان داده جدیدي را از داده موجود با کمک قواعد منطقـی دنبالـه اي اسـتنتاج نمـود. بطـور ذاتـی داده بـه توصـیف ارتباطات بهم پیوسته و همبسته به هوشمندي کاملی رسیده که می توان با کمک محاسبات منطقی و جبر معنایی آنرا بدست آورد. بطور مثال ترجمه خودکار سندي در یک دامنه به سندي در دامنه دیگر.
نقش فرا داده در وب معنایی
فراداده16 ، داده اي درباره خود داده است. یک کتابخانه را در نظر بگیرید، داده هایی که در کارتابل محـل قـرار گـرفتن کتـاب را مشـخص می کنند، به خودي خود معنی ندارند، اما اطلاعاتی را در رابطه با داده ها می دهند که محل آنها در بستر کتابخانه مشخص می شود.
در سال 1995 در دوبلین ایالت اوهایوي آمریکا همایشی برگزار شد. در آن همایش براي نخستین بار براي فراداده استفاده شده در بستر وب، استانداردي تعریف شد. این استاندارد با عنوان استاندارد Dublin Core نامگذاري شد. در این کنفرانس به هر داده موجود در وب به عنوان
یک منبع اطلاعاتی و براي آن مجموعه اي شامل 15 عنصر تعریف شده است.
فراداده را می توان در دوسطح در نظر گرفتند. اول، ممکن است آنها یک سند را توصیف نمایند. براي مثال یک صفحه وب یا جزئی از یـک سند مثل یک پاراگراف. دوم، ممکن است آنها موجودیت هاي داخل سند را توصیف نمایند براي مثال، یک شخص یا شرکت.
در هر حالت، مهم این است که فراداده، معنا می باشد و محتواي سند را توضیح می دهد.
نقش XML در وب معنایی
XML 17، یک لایه مبنایی نحوي براي وب معنایی می باشد. سایر فناوریهاي دیگر که مشخصه ها و خصوصـیات وب معنـایی را فـراهم می کنند، بر اساس XML ایجاد شده اند. چارچوب توصیف منابع (RDF) بر اساس XML ایجـاد مـی شـود (لایـه مبنـایی کـه قابلیـت
همکاري با سایر لایه ها را در معماري فراهم می کند) XML بر پایه کاراکترهاي یونیکد و شناسه هاي منابع یکسان((URIs ایجـاد شـده است. کاراکترهاي یونیکد قابلیت استفاده از کاراکترهاي بین المللی در توصیف اسناد و شناسه هاي منابع یکسان شناسـه هـاي یکتـا بـراي مفاهیم وب معنایی، براي XML فراهم کرده اند.
سوالی که ممکن است مطرح شود این است که آیا XML براي نمایش و توصیف منابع در وب معنایی کافیسـت؟ جـواب خیـر مـی باشـد، بخاطر اینکه XML فقط همکاریها با سایر قسمتها را فراهم می کند. به عنوان مثال، اگر در سندي تگ XML براي بیان قیمت به شـکل
زیر داشته باشیم
<price>200Rls</price>
و در سند دیگري تگی دیگري براي بیان همین مفهوم به شکل
<cost>200Rls</cost>
روشی یا راهی وجود ندارد که به ماشین بفهماند این دو داراي معناي یکسانی هستند مگر اینکـه فناوریهـاي وب معنـایی همچـون هسـتی شناسی((Ontology اضافه شود.
نقش سرویس هاي وب در وب معنایی
سرویس هاي وب، خدمات نرم افزاري هستند که توسط URI با استفاده از پروتکل هاي وب شناسایی ، توصیف ، کشـف و قابـل دسـتیابی می شوند. یکی از عناصر اصلی وب کنونی ، سرویس هاي وب هستند .
نکته مهمی که در خصوص سرویس هاي وب وجود دارد این است که آنها مصرف کننده وتولید کننـده XML هسـتند. بنـابراین سـرویس هاي وب به علت پذیرش XML و داده هوشمند براي رسیدن به وب معنایی نقش به سزایی ایفا می کنند.
نقش RDF در وب معنایی
یکی از نخستین گام ها در این زمینه فراهم کردن روشی استاندارد براي اضافه کردن معنا و توصیف داده هـاي روي وب بـه گونـه اي کـه ماشین بتواند آنها را بخواند. در سال 1995 تلاش هایی براي توسعه فناوریهایی که به کمک آن بتوان این داده هـا را کـه فـراداده نامیـده می شوند آغاز شد که در نهایت در سال 1999 به تدوین مشخصات اولیه چارچوب توصیف منابع (RDF) منجر شد.
RDF با استفاده از تگ هاي XML چارچوبی براي توصیف منابع فراهم می کند. در واقع هرچیزي در جهان براي RDF یک منبع تلقـی
می شود که می توان آنرا به شکلی استاندارد تعریف نمود.
RDF براي توصیف داده هاي وب از یک روش توصیفی مبتنی بر سه جزئی ها یا اصطلاحا Triples استفاده می کنـد. هـر سـه جزئـی از موضوع18، ویژگی یا گزاره19 و شی یا مفعول20 تشکیل شده است. سه جزئی ها در قالب تگ هاي XML نوشته می شوند و به کمـک آنهـا می توان اطلاعات را در قالب گراف هایی نمایش داد.
تشخیص هم معنا براي ماشین بسیار مشکل است. این شکل و مواردي از این دست نشان میدهد که تنها اضافه کردن فراداده به داده هـاي روي وب به چیزي بیش از آن نیاز دارد. با اضافه کردن یک لغت نامه، کتاب اطلاعات عمومی و... به کامپیوتر نمـی تـوان چنـین چیـزي را
آموخت. به منظور فهماندن مفهوم واژه ها در رابطـه میـان آنهـا، کامپیوترهـا بـه چیزهـایی نیـاز دارنـد کـه هسـتی شناسـی یـا آنتولـوژي (Ontology) نامیده می شود. آنتولوژي ها می توانند مجموعه اي از لغات ساده، توصیف دقیق و جزئی واژه ها، ارتباطات پیچیده میان آنها
یا مجموعه قوانینی براي تشخیص الگوهاي موجود میان داده ها را در بر بگیرند. در واقـع آنتولـوژي بـه عنـوان یکـی از ارکـان اصـلی وب
معنایی، توصیف کننده یک دامنه قابل خواندن به وسیله ماشین است که در بستر وب با استفاده از RDFs و زبان آنتولوژي وب (OWL)
تعریف می شود.
تقریباً در اوایل قرن جدید میلادي RDF ، OWL , RDFS آماده شدند. پس از آن در فوریه 2004 نسخه هاي جدیـد RDF ، RDFs و
همچنین اولین نسخه به عنوان استانداردهاي رسمی وب معنایی، مصرف شدند. توسعه دهندگان وب در خلال توسعه این فناوریهاي کلیدي استانداردهاي دیگري را نیز در این زمینه تصویب کردند. به عنوان نمونه می توان به SPARQL بـه عنـوان زبـانی بـراي پـرس و جـو از اطلاعات FRD و دسترسی عامل هاي نرم افزاري به فراداده ها و استفاده از آنها و نیز GRDDL به عنوان زبانی براي استخراج اطلاعات از فایل هاي XML یا XHTML در قالب RDF اشاره نمود.
هستی شناسی21
هستی شناسی یا آنتولوژي علم شناخت و دسته بندي مفاهیمی که موجود یا ممکن است در زمینه هاي مختلف وجود داشته باشند و به طـور کل ریشه در علم فلسفه دارد. تفاوت اصلی آنتولوژي در علم فلسفه و کامپیوتر در این است که، در فلسفه ما از نظم و ترتیب میـانی مفـاهیم به آنتولوژي می رسیم اما در علم کامپیوتر چنین ترتیبی وجود ندارد و آنتولوژي را از روي ترتیبی کـه خـود از مفـاهیم در نظـر مـی گیـریم، استخراج می کنیم، نگاه آنتولوژي در فلسفه نگاهی جامع و جهان شمول است و سعی می شـود کـه همـه ي مفـاهیم مـورد بررسـی قـرار بگیرند، در حالی که آنتولوژي در علم کامپیوتر داراي دامنه ي بسیار کوچکتري است و نیازي نیسـت کـه مـواردي کـه در حیطـه بحـث مـا نیستند، داخل آنتولوژي بحث ما شود.
متخصصین هوش مصنوعی به آنتولوژي نگاهی بسیار جامع تر دارندمعمولاً. آنها سعی می کنند که از آنتولوژي در حوزه مدل کردن دانش و تطابق دانش استفاده کنند. در مقابل، آنتولوژي در وب، به مفاهیم، نگاهی باریک بینانه تر دارد و به جاي نگاه کلی و سـعی در پوشـش دادن وسیع همه مفاهیم فقط به پوشش دادن مفاهیم مربوطه می پردازد.
در وب معنایی سعی می شود مفاهیم، دسته بندي ها و کلاسهاي مفاهیم، ارتباطات بین مفاهیم، صفات مفاهیم، توابع مفـاهیم، رویـدادهایی که از یک مفهوم می تواند رخ دهد، قوانین جاري براي هر مفهوم، محدودیتهاي هر مفهوم و شرایط قیاس بین مفهوم ها مشخص شود. بـه این ترتیب با نگاه مفاهیم مورد نیاز امکان پیاده سازي و رسیدن به جواب براي وب معنایی بسیار آسـان تـر و قابـل دسـترس تـر از مسـائل هوش مصنوعی است. تیم برنرزلی آنتولوژي را براي وب معنایی این گونه معرفی می کند »متن یا فایلی که ارتباط بـین عناصـر را تعریـف می کند.«
به این ترتیب آنتولوژي داراي جایگاهی منطقی و تعریفی مدون می شود. در طی مراحل پیشرفت وب معنـایی، انـواع مختلفـی از آنتولـوژي معرفی شده و طیف وسیعی از آنتولوژي ها وجود دارد. این طیف از بیان و معرفی ضمنی مفاهیم تا بیان صریح مفاهیم و موضـوعات وابسـته به آنها شامل می شود.
معماري سرویس گرا
معماري سرویسگرا (22SOA) شکل تکامل یافته محاسبهگري توزیع شده مبتنی بر فرضیه طراحی تقاضا/پاسخ براي برنامههاي کـاربردي همگام و ناهمگام است. منطق تجاري یا توابع اختصاصی یک برنامه کاربردي به صورت ماژولار در آمدهاند و به عنوان سرویسهایی بـراي برنامههاي کاربردي مصرفکننده/کلاینت ارائه گردیدهاند. مهمترین نکته در مورد این سرویسها طبیعت اتصال آزادانه آنهاست؛ بدین معنی که رابط سرویس، مستقل از پیادهسازي است. توسعهدهندگان برنامههاي کاربردي یا گردآورندگان سیستمها میتوانند با ساختن یک یا چنـد سرویس بدون آگاهی از پیادهسازيهاي زیرین سرویسها اقدام به ایجاد برنامههاي کاربردي نمایند. براي مثـال، یـک سـرویس مـیتوانـد
