بخشی از مقاله
چکیده:
امروزه با توجه به افزایش فزاینده دی اکسیدکربن در جو و راهکار کاهش آن، ذخیره آن از طریق ذخایر جنگلی مورد توجه قرار گرفته است. اکوسیستم های جنگلی قابلیت زیادی جهت ذخیره کربن به صورت چوب و سایر مواد آلی دارند و می توانند از طریق افزایش زیتوده و تجمع مواد آلی، سبب کاهش گازکربنیک در فضا شوند. افزایش غلظت این گازها بخصوص گاز دی اکسیدکربن که ناشی از عواملی مانند سوختهای فسیلی، جنگل زدایی و انجام فعالیت های کشاورزی است باعث بروزخشکسالی و سیل های خانمان برانداز شده است.
آلاینده ایی مانند دی اکسید کربن رامی توان عامل اصلی آلودگی کره زمین دانست و امروزه یکی از مهمترین عوامل تخریب محیط زیست بحساب میآید. مفهوم گرمایش جهانی فقط به افزایش دمای کره زمین ختم نمی شود، بلکه اثر تغیرات اقلیمی و پیامدهای ناشی از آن بسیارنگران کننده است. از صنوبرها علاوه به تولید چوب میتوان با هدف ایجاد فضای سبز و چشمانداز و منظر و تولید علوفه جهت دام بکار گرفته شوند و مهمتر اینکه بهعنوان گونههای مبارز با آلودگی هوا و برای جذب دی اکسید کربن هوا استفاده کرد. مطالعه پیش رو بر روی یک توده جنگلکاری شده صنوبر پنجساله در شهرستان خرمآباد انجام گرفت مشخص کردکه دریک هکتار صنوبر طی پنج سال حدود 35 تن گاز دی اکسید کربن جذب شده است.
مقدمه:
براساس اطلاعات موجود غلظت گاز کربنیک در اتمسفر رو به افزایش است که تحت تأثیر دو عامل احتراق سوخت فسیلی و جنگل زدایی قرار دارد، به طوری که امروزه افزایش فزاینده دی اکسیدکربن در جو و رابطه آن با اهداف کاهش انتشار دی اکسیدکربن به جو یا ذخیره آن و ایجاد تعادل این گاز از طریق ذخایر جنگلی و نقاط مصرفی مورد توجه قرار گرفته است .
اکوسیستم های جنگلی قابلیت زیادی جهت ذخیره کربن به صورت چوب و سایر مواد آلی دارند و می توانند از طریق افزایش زیتوده و تجمع مواد آلی، سبب کاهش گازکربنیک در فضا شوند. گازهای گلخانه ای از قبیل بخار آب، ,گاز کربنیک می توانند اشعه مادون قرمز را جذب کنند و باعث افزایش درجه حرارت زمین شوند.
افزایش غلظت این گازها بخصوص گاز دی اکسیدکربن که ناشی از عواملی مانند سوختهای فسیلی، جنگل زدایی و انجام فعالیت های کشاورزی است باعث بروزخشکسالی و سیل های خانمان برانداز شده است
امروزه در شهرهای بزرگ به علت تراکم جمعیت و وجود وسایل نقلیه و غیره میزان آلودگی هوا بسیار بغرنج شده، بطوریکه هر ساله مقدار زیادی گازکربنیک در هوا پخش می شود و این آلودگی سلامتی مناطق مربوطه را به خطر انداخته است که فقط با درخت کاری و جنگل کاری می توان از پیشرفت این معضل جلوگیری کرد
فرضیه گرم شدن جهانی بر اثر افزایش غلظت دی اکسید کربن اتمسفر استوار است، بطوریکه با دو برابر شدن میزان دی اکسید کربن میانگین درجه حرارت 2 تا 4 درجه سانتی گراد افزایش خواهد داشت. لذا با روند رو به رشد غلظت دی اکسید کربن میزان مشکلات جهان بیشتر خواهد شد. در طول قرن های گذشته فعالیت های انسانی مانند سوزاندن سوخت های فسیلی، جنگل زدایی، تبدیل علفزارها به زراعت و سایر تغییرکاربری، سبب افزایش تراکم دی اکسید کربن و سایرگازهای گلخانه ای شده است
کشور ایران در کمربند خشک و نیمه خشک جهان قرار گرفته است که کمبود بارندگی، توزیع نامناسب بارندگی و تبخیر زیاد از مشخصات اصلی این مناطق است. بیشتر کشاورزی بصورت دیم بوده که به شدت تحت تاثیر عوامل اقلیمی قرار دارد. میزان میانگین بارندگی کشور ایران حدود یک سوم متوسط بارش جهانی است که در زمره کشورهای خشک وبحرانی قرار می گیرد
طبق اعلام دفتر تغییرات آب و هوا برای انتشار گازهای گلخانه ای در کشور، سه سناریو پیش بینی شده که به شرح زیر است
-1 در صورت کاهش انتشار گازهای گلخانه ای با روند فعلی افزایش دمایی بین 1 تا 1/5 درجه به وقوع می پیوندد که حاصل آن 11 تا 19 درصد کاهش بارندگی در کشور است.
-2 اگر میزان انتشار گازهای گلخانه ای با روند فعلی تثبیت شود - ورود هفت میلیون تن دی اکسید کربن به جو - در آن صورت افزایش دما بین 1/4 تا5/2 درجه سانتیگراد اتفاق خواهد افتاد.
-3انتشار گازهای گلخانه ای افزایش یابد که در صورت وقوع چنین رخدادی با افزایش دما بین 7/7 تا 9درجه سانتیگراد، 58 تا 80 درصد کاهش بارندگی در کشور اتفاق خواهد افتاد
اصطلاح اثر گلخانهای اولین بار توسط جی فوریر در سال 1827 ارایه شد. اثر گلخانهای به حالتی گویند که جو زمین مانند دیوار و سقف شیشه ای گل خانه، گرمای دریافتی ازخورشید را محبوس می کند. جو زمین در برابر تابش خورشید بسیار شفاف است. اما طول موج های بلند را از سطح زمین به شدت جذب می کند و این طول موج ها را دوباره به سطح زمین بر می گرداند. در نتیجه سطح زمین با وجود بازتاب جو، تابش بیشتری دریافت می کند. این فرایند اثر تله گرما را در دیوارهای شیشه ای گل خانه شبیه سازی می کند.
گازهایی مانندبخار آب، کلروفلو ئورو کربنها، اوزن، متان، اکسیدنیتروژن، دی اکسید کربن - - CO2 نقش دارند. که در این در بین همه گازها دی اکسید کربن مهمترین گاز است، زیرا این گاز با غلظت نزدیک به 60 درصد از مهمترین گازهای گل خانه ای است که به علت زمان ماندگاری طولانی، تاثیر بسزایی در گرم شدن جهان دارد
پیش بینی شده است که افزایش درجه حرارت تا سال 2100 نسبت به سال 1990 بین 1/4 تا 5/8 درجه سانتیگراد خواهد بود و نیز آثار تغییرات اقلیمی، یکی از جدیترین چالشهای پیش روی بشر در جهان امروز خواهد بود که باید در صدر توجه دولتها و ملت ها قرارگیرد . - IPCC - سال 2016 گرمترین سال در دوره های آماری موجود است و دما در این سال حدود 1 درجه سلسیوس نسبت به دوره پیش از صنعتی شدن افزایش داشته است و با توجه به این گرمایش بیسابقه جهانی، شعار سازمان هواشناسی جهانی در سال 2016 عبارت بود از "داغتر، خشکتر، مرطوبتر، چهره آینده" که حکایت از تشدید شرایط حاکم سال 2015 در نقاط مختلف کره زمین دارد.
تغییرات اقلیمی از چالشهای کلیدی عصر ما است و اثرات زیان بار آن میتواند تهدیدی برای دستیابی به توسعه پایدار در جوامع باشد. از این رو افزایش آگاهی و سازگاری با تغییراقلیم، بخصوص در کشورهای درحال توسعه که بیشتر در معرض پیامدهای مخرب آن هستند ضروری است
دی اکسید کربن یکی از گازهای موجود در اتمسفر است که این گاز از سوختن مواد آلی در حضور اکسیژن کافی ایجاد میشود و گازی بیرنگ و بیبو میباشد. گیاهان از دیاکسید کربن در فرایند سنتز برای ساختن کربوهیدراتها استفاده میکنند و با جذب آن، اکسیژن آزاد میکنند. دی اکسید کربن یکی از مهمترین گازهای گلخانه ایی شناخته شده است است. مدل های اقلیمی پیش بینی کرده اند که در پی افزایش مضاعف دی اکسید کربن دمای جهان 3 تا 5 درجه سانتی گراد افزایش می یابد
آلاینده ایی مانند دی اکسید کربن را می توان عامل اصلی آلودگی کره زمین دانست و امروزه یکی از مهمترین عوامل تخریب محیط زیست بحساب می آید. مفهوم گرمایش جهانی فقط به افزایش دمای کره زمین ختم نمی شود، بلکه اثر تغییرات اقلیمی و پیامدهای ناشی از آن بسیارنگران کننده است
پیامدهای تغیرات اقلیمی - گرم شدن - و خشک شدن هوا بر محیط زیست:
-افزایش آتش سوزی در جوامع جنگلی
-طغیان آفات و بیماری های ناشناخته در عرصه های طبیعی - بخصوص جنگلی - و کشاورزی
-کاهش زادآوری گونه های جنگلی
-کاهش شدید آبهای شیرین بخصوص آب سطحی و زیرزمینی - بحران آب -
-افزایش تنش و استرس محیطی بر روی عملکرد فیزیولوژیکی گیاهان
-افزایش خشکی دوره ای و تنش محیطی در جنگل
-استقرارگونه های مهاجم و خشکی پسند
-استقرار گونه های مرتعی در مناطق جنگلی
-نابودی گونه های مرتعی خوشخوراک و جایگزین شدن گونه های مهاجم
-کاهش شدید رطوبت خاک و خشک شدن چشمه های دایمی آب
-تغییر در رژیم بارندگی
