بخشی از مقاله
چکیده:
ترکیب جدیدی از پورفیرین و گالیوم-68 به فرم کمپلکس پورفیرین تتراکیس 2 - ، 4 و 6 تری متوکسی فنیل - - گالیوم - [68Ga]-TTMPP - سنتز شد و پایداری کمپلکس تحت آزمون های مختلف رادیوشیمیایی در سرم انسانی و در شرایط آزمایشگاهی بررسی گردید. سپس، پایداری و توزیع کمپلکس از طریق مطالعه پراکنش زیستی کمپلکس در بدن موش های بالب سی در زمانهای مختلف بروش قربانی نمودن انجام شد. نتایج نشان داد که کمپلکس دارای خلوص رادیوشیمیایی بالای 98 درصد بوده و پایداری قابل قبولی را در سرم انسانی تا 4 نیمه عمر نشان میدهد. توزیع زیستی کمپلکس در بدن موش، نشان از تجمع اکتیویته بالا در خون، کبد وکلیه، پوست، ماهیچه و ریه، و قابلیت فوتودینامیک تراپی را در حین دفع مطلوب از بدن را نشان میدهد.
کلمات کلیدی: کمپلکس [68Ga]-TTMPP، پراکنش زیستی، رادیونوکلئید گالیوم - 68، فوتودینامیک تراپی.
مقدمه :
امروزه دیگر نقش بینظیر رادیونوکلئیدها و ترکیبات نشاندار آنها در درمان و تشخیص تعداد بیشماری از بیماریها بر کسی پوشیده نیست .[1] دراین میان پورفیرینها و مشتقات آن سالیان زیادیست که همواره مورد توجه قرار گرفتهاند. از لحاظ بیولوژیکی، پورفیرینها بدلیل ویژگیهای منحصربفردی نظیر سازگاری زیستی بالا و رفتار مطلوب آنها در بدن انسان، حلالیت در آب، سمیت کم در بدن همواره مورد توجه بوده است. از یک طرف جذب بالای آنها در سلولهای توموری [2]، و از طرفی دیگر قابلیت های منحصربفرد شیمیایی آنها در پیوند با رادیونوکلئیدهای فلزی باعث شده است که توجه محققان در حوزه پزشکی هسته ای را بخود جلب نمایند[3]، بطوریکه تاکنون از پورفیرین و مشتقات آن در در تحقیق و توسعه رادیوداروهای تصویربرداری گامازا مانند ایندیوم-111، تکنسیوم-99 ام، پیوند شدن با نشر دهنده های پوزیترون مانند گالیوم-68، مس-64 و تصاویر تلفیقی PET-MRI نیز گزارش شده است.
همچنین با توجه به خواصفتوفیزیکی کاملاً شناخته شده پورفیرین ها، بسیاری از تحقیقات اولیه بر کاربرد پورفیرین پایه آزاد به عوامل تصویربرداری فلورسانس تمرکز دارند.[4] با این همه نمی توان از کاربردهای درمانی آنها مخصوصا به عنوان فوتوحساس کننده در فتودینامیک تراپی غافل ماند. این فوتوحساسکننده ها در نبود نور عملا غیرسمی هستند. با این حال، این ساختارها بلافاصله بعد از پرتوافکنی در معرض مجموعه ای از فرآیندهای فوتوشیمیایی قرار می گیرند تا گونه های اکسیژن واکنشی سیتوسمی تولید کرده و از این طریق ظرفیت مرگ سلول و در نهایت نابودی تومور را دارند.[3] ترکیبBOPP، پورفیرین بورون دار شده ای با چهل اتم بور-10و یک اتم تنها درمولکول BPA میباشد که در درمان با جذب نوترون مورد استفاده قرار می گیرد. [5]
از دیگر پورفیرین های نشاندار که با هدف درمانی توسعه یافته اند می توان به 109Pd پروتوفیرین ها، 109Pd پورفیرین ها، مشتقات 109Pd پورفیرینها و 188Reپورفیرینها [4] اشاره نمود. در این تحقیق مطاالعه ترکیب جدیدی از پورفیرین با گالیوم-68 - بعنوان یک نشردهنده معروف پوزیترونی - به فرم پورفیرین تتراکیس 2 - ، 4 و 6 تری متوکسی فنیل - - گالیوم، یعنی کمپلکس [68Ga]-TTMPP صورت گرفت. بدین منظور ابتدا سنتز کمپلکس در دستور کار قرار گرفت و در ادامه تست های متنوع رادیوشیمیایی بمنظور حصول اطمینان از پایداری کمپلکس انجام پذیرفت. در ادامه ضمن بررسی پایداری کمیلکس در شرایط مشابه با بدن از طریق پایداری در سرم انسانی، نحوه توزیع زیستی آن در بدن موش های آزمایشگاهی بررسی شده که در ادامه به تفصیل آمده است.
روش کار :
این مطالعه در سه مرحله انجام پذیرفت. در مرحله نخست سنتز شیمیایی کمپلکس[68Ga]-TTMPP که در آن ترکیب TTMPP بر اساس مطالعه قبلی [7] در آزمایشگاه سنتز گردید. جهت تهیه 68Ga، ژنراتور 68Ge/68Ga متعلق به شرکت پارس ایزوتوپ مورد استفاده قرار گرفت. سپس خلوص محلول گالیوم محصول در آزمایشگاه تخصصی طیف سنجی که مجهز به آشکارساز فوق خالص ژرمانیم - HPGe - و تحلیل گر چند کاناله Canberra و همچنین رادیوکروماتوگرافی لایه نازک تا بالای 99 درصد اندازه گیری شد. در ضمن تقریبا تمام حلال های آلی این مطالعه از محصولات شرکت آلدریچ - آلمان - تهیه گردیدند.
سنتز کمپلکس بدین شکل بود که ابتدا 1/5 میلی لیتر از محلول اسیدی 30mCi - [68Ga]GaCl3 ، MBq - 1110 به یک ویال 5 میلی منتقل و به آرامی توسط جریان گاز N2 در دمای 60- 50 C خشک گردید. سپس به ویال حاوی گالیوم رسوب یافته،50 میکرولیتر از TTMPP محلول سنتز یافته در اتانول مطلق - 1 mg/ml - و سپس بافر استات با 3/2 PH به مقدار 450 میکرولیتر به آن اضافه گردید. مخلوط در دمای C 95 در حمام روغن به مدت 15 دقیقه هم زده شد. در قدم دوم، تست های متنوعی بر کمپلکس جهت
