بخشی از مقاله
چکیده
یکی از مسائل مهم در دنیای امروز در هر سیستمی بحث هزینه ها است. با توجه به رشد صنایع و رقابتی شدن بازارها، سازمان ها برای باقی ماندن در بازار، علاوه بر محاسبه تولیدها و توزیع های محصولات خود به مقدار اقتصادی نیاز به تشخیص بهترین مسیرها برای تولید و توزیع محصولات خود دارند. شبکه زنجیره تامین یکی از مدل های تولید- توزیع می باشد که دارای چندین سطح مختلف و پارامترهایی از قبیل تسهیلات تولیدی، انبارها، محصولات مختلف و زمان است. مدل در نظر گرفته شده در این تحقیق یک مدل 4 سطحی زنجیره تامین است. هزینه های در نظر گرفته شده در این مدل شامل هزینه های ثابت راه اندازی، تولید و حمل و نقل است.
هدف اصلی این تحقیق محاسبه مسیرهای تولید- توزیع قابل قبول و هم چنین راه اندازی کارخانه ها و انبارهای مقرون به صرفه برای تولید و توزیع است. در این تحقیق سعی شده است که به کمک نرم افزار شبیه سازی اقدام به حل یک مدل زنجیره تامین کرده و مسیرهای تولید- توزیع قابل قبول را برای کمینه نمودن کل هزینه های در نظر گرفته شده در مدل بدست آوریم. در آخر هم با توجه به مسیرهای بهینه، کارخانه ها و انبارهای میانی برای احداث از لحاظ اقتصادی بودن را مشخص خواهیم نمود.
-1 مقدمه
مدیریت زنجیره تامین - SCM - 1 یکی از شاخه های نوظهور مدیریت است که روز به روز در حال تکامل و پیشرفت است و به دنبال راه هایی برای کاهش هرچه بیشتر سیکل تولید محصول تا رسیدن بدست مشتری ضمن بالا بردن کیفیت محصول مورد نظر است و در این راه از جدیدترین پیشرفت های علم مدیریت و فناوری بهره می برد و در دنیای امروز هیچ کشوری از بکارگیری آن بی نیاز نیست.
شرایطی که باعث تعریف و طراحی مدیریت زنجیره تامین شده است، افزایش روز افزون رقابت پذیری و تلاش برای بقای سازمان ها ست که با توسعه روز افزون شبکه های ارتباطی و فناوری اطلاعات حاصل شده است، سازمان ها رمز این بقا را در ارضای نیاز های مشتری می دانند. هدف از مدیریت زنجیره تامین، مدیریت کل زنجیره تامین از تامین کنند گان2، تولید کنند گان3، خرده فروشان4 و مشتریان نهایی5 است.
مدیریت زنجیره تامین روشی برای بهبود دسترسی به مواد اولیه، ساخت محصولات و یا خدمات و انتقال آن به مشتریان نهایی است. معیار موفقیت زنجیره تامین می بایست بر حسب سود آوری کل زنجیره اندازه گیری شود و نه بر حسب سود آوری در یک مرحله خاص چرا که تمرکز بر روی سودآوری یک جز علاوه بر اینکه لزوما منجر به سود آوری کل زنجیره نخواهد گردید، حتی در اغلب موارد می تواند منجر به کاهش سود آوری کل زنجیره تامین شود.[1]
یکی از اجزای مهم در مسئله زنجیره تامین بحث هزینه ها می باشد، هزینه های تحمیل شده به یک چنین سیستمی شامل هزینه های ثابت و متغیر می باشد که هزینه های ساخت و احداث کارخانجات و انبارها جز هزینه های ثابت و هزینه های تولید، توزیع، حمل و نقل و لجستیک جز هزینه های متغیر آن است. یکی از کاربردهای شبیه سازی در مدل های تولید و توزیع و حمل و نقل است که در آن یکسری از مواد و محصولات توسط وسایل حمل و نقل اعم از جاده ای، هوایی، ریلی، آبی به سمت مراکز تولید حمل می شوند و پس از انجام فرآیندها و مونتاژ ها برای توزیع به انبارهای میانی فرستاده شده و از آنجا توسط توزیع کنند گان بدست مشتریان نهایی می رسند.
کاربرد نرم افزار های شبیه سازی در بهینه سازی مقدار مواد و محصولات تولیدی و حمل شده به مقدار مناسب، کیفیت مناسب، قیمت مناسب، مکان مناسب، خدمت مناسب، زمان مناسب و برآورده کردن نیاز های مشتریان با کمترین هزینه تولید، حمل و نقل و انبار داری است.[2] برای رسیدن به آرمان کمینه نمودن کل هزینه های یک زنجیره تامین و افزایش توام سطح خدمت و پاسخگویی بایستی به کمک نرم افزار شبیه سازی اجراهای گوناگون در حالت های مختلف را امتحان نمود تا بتوان مشخص نمود که مقدار محصولات در خواستی هر مشتری از هریک از محصولات تولیدی بهتر است که در کدام کارخانه تولید شده و توسط کدام انبار انتقال یابد، تا بتوان بهترین مسیرهای تولید و حمل و نقل را شناسایی نمود. هم چنین بایستی با توجه به آرمان مقدار تولید اقتصادی، کارخانه ها و انبارهای مقرون به صرفه را برای تولید و حمل و نقل شناسایی و احداث نمود.
-1-1 سوالات تحقیق
سوالات تحقیق شامل 2 سوال است که سوال اول آن پرسش اصلی تحقیق و سوال دوم آن پرسش های فرعی تحقیق است که عبارتند از:
1 - مسیرهای قابل قبول و اقتصادی برای تولید و حمل و نقل برای کمینه نمودن کل هزینه ها در این سیستم زنجیره تامین کدام است؟
- 2 با توجه به آرمان کمینه نمودن کل هزینه های ثابت و متغیر در مدل، کدام کارخانجات و انبارها برای تولید و حمل و نقل مقرون به صرفه برای احداث هستند؟
-2 سوابق مربوط به مطالعات گذشته:
مدیریت زنجیره تامین یکی از مباحث نوظهور است و محققان و نویسندگان زیادی به بهینه سازی و کمینه نمودن هزینه های این مدل با توجه به فرضیات خود پرداخته اند. در این بخش سعی شده تنها مطالعات و تحقیقات نویسندگانی که از جنبه بهینه سازی از طریق شبیه سازی به حل این مدل روی آورده اند مورد بحث و تحلیل قرار گیرد، که در اینجا به معرفی برخی از آن ها و روش های حل بکارگرفته شده می پردازیم:
بدست آوردن مقادیر مواد سفارش داده شده و هم چنین زمان سفارش هریک از اقلام بود. آنان هم چنین برای بهینه سازی کلی مدل جفری و همکاران[3] به شبیه سازی یک مدل زنجیره تامین چند هدفه روی آوردند. هدف آنان از مدل شبیه سازی خود خود از الگوریتم ژنتیک1 نیز بهره جستند. فلیکس چان و هوک چان[4] اثر سیاست های مختلف را بر روی هزینه های یک زنجیره تامین را بررسی کردند. آنان عملکرد چهار پارامتر که شامل سطح موجودی، متوسط زمان سفارش دهی، هزینه های حمل و نقل و بهره وری منابع بود را بر روی پنج مدل زنجیره تامین شبیه سازی شده را در نظر گرفتند.
آنان هم چنین نشان دادند که برای هر مدل زنجیره تامین یکی از آن پارامتر ها کمینه شده و نمی توان مدلی را با یک سیاست خاص طراحی نمود تا تمامی پارامترهای در نظر گرفته را کمینه نماید و باید با توجه به اهمیت هر پارامتر بهترین سیاست را برای یک سیستم زنجیره تامین اتخاذ نمود. سونک جین لیم و همکاران[5] یک مدل چند سطحی زنجیره تامین را شبیه سازی کردند و اثر سیاست های مختلف هم چون ساخت بر مبنای سفارش، ساخت بر مبنای برنامه تولید، ساخت و تولید پیوسته و دوره ای را بر روی مدل خود را آزمایش کردند. آن ها هم چنین با استفاده از تست آنالیز واریانس نشان دادند که هیچ کدام از آن سیاست ها برتری خاصی نسبت به یکدیگر ندارند اما در مدل شبیه سازی شده و خروجی مشاهده شده از آن، نشان دادند که سیاست تولید دوره ای نسبت به دیگر سیاست ها برای کمینه نمودن کل هزینه های در نظر گرفته شده در مدل، دارای کمترین هزینه است.
کریستین و همکاران[6] به شبیه سازی گسسته یک مدل زنجیره تامین روی آوردند. هزینه های در نظر گرفته شده در مدل آنان شامل هزینه های تولید و حمل و نقل بود. آنان نشان دادند که روش پیشنهادی باعث کاهش زمان تاخیر محصول به مشتری شده و درعوض در زمان کمتری محصول مورد نظر بدست مشتری خواهد رسید. کوینچکی و همکاران[7] یک مدل زنجیره تامین نامعین و پویا را شبیه سازی کردند. آنان یک مدل چند سطحی زنجیره تامین را به وسیله روش چند سکویی2 حل کرده و نشان دادند که این یک روش بسیار مناسب برای مدل های غیر قطعی و پویای زنجیره تامین است. هم چنین آنان برای اثبات ادعای خود یک مدل سه سطحی نامعین زنجیره تامین را بوسیله روش پیشنهادی شبیه سازی و حل نمودند.
-3 روش حل
-1-3 تکنیک شبیه سازی
تکنیک شبیه سازی، فرآیندی است که به سازمان ها کمک می کند تا نتایج عملکرد و فرآیند تصمیم گیری خود را پیش بینی، مقایسه و بهینه سازی کنند، بدون اینکه هزینه و ریسک تغییر فرآیند های جاری و اجرای جدید را متحمل شوند. در حقیقت شبیه سازی، فرآیندی تکنیکی است که امکان نمایش فرآیند ها، منابع، کالاها و خدمات را در مدل دینامیکی فراهم می کند. بوسیله این ابزار کارآمد، می توان هزینه ها و ریسک اتخاذ تصمیم های نادرست در سازمان را کاهش داد و فرآیند ها و محصولات سازمان را بهبود بخشید. هدف از ایجاد شبیه سازی به عنوان ابزاری جهت تحلیل برای پیش بینی تاثیر تغییرات سیستم های موجود و طراحی برای پیش بینی عملکرد سیستم جدید است.
