بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به اینکه سورگوم شﲑین یک گیاه با ارزش از نظر علوفه و برخی مصارف آشاورزي است، یک سیستم مؤثر براي القاء و تولید آالوس از دانه بالغ سورگوم طراحی و ﲠینه شد. جداآشتها بر روي ﳏیط آشت - Murashige and Skoog - MS جامد حاوي غلظتهاي متفاوتی از تنظیم آنندههاي رشد گیاهی آشت داده شدند. آالوسهاي بدست آمده از ﳏیط CS1 آه حاوي MS غﲏ شده با 2,4-D 0/5mg/L و Kinetin 0/05 mg/L در شرایط تاریکی با بیشﱰین مقدار % 81 /6 بصورت آروي، زرد رنگ و نرم بودند. آالوسها حﱵ پس از 3 ماه نیازي به تعویض ﳏیط آشت نداشتند زیرا مواد فنلی تولید نشد. بنابراین ﳏیط آشت به دست آمده میتواند به عنوان یک ﳏیط آشت ﲠینه جهت تولید و تکثﲑ آالوس سورگوم شﲑین براي ﲢقیقات آینده بکار رود.
کلمات کلیدي: سورگوم، آالوس، در شیشه، آشت و بافت.
مقدمه
گیاه سورگوم شﲑین [Sorghum bicolor - L. - Moench ] یک گیاه گرمسﲑي متعلق به خانواده گندمیان - Poaceae - و یکی از مهمﱰین غلات در آسیا، افریقا و آمریکاي لاتﲔ میباشد و پس از گندم، برنج، ذرت و جو پنجمﲔ غله از نظر تولید و مصرف ﳏسوب میشود 2 - و5و. - 7 انواع گونههاي سورگوم به 4 گروه سورگومهاي دانهاي، علفی، شﲑین و جارویی تقسیمبندي میشوند و Sorghum bicolor - L. - Moench در گروه سورگومهاي شﲑین قرار میگﲑد آه از آهنا در ﲥیه شربتهاي دارویی سورگوم استفاده میشود.
ﳘچنﲔ بر اساس نتیجه گنکره مؤسسهي استاندارد سوختهاي قابل ﲡدید در امریکا، تقاضا براي تولید اتانول از سورگوم به جاي ذرت افزایش یافته است چرا آه علﲑغم مقدار تقریباً مساوي اتانول بدست آمده از این دو گونه، مقاومت و سازگاري بیشﱰ سورگوم براي رشد در اقلیمهاي گرم و خشک و زمﲔهاي بایر این گونه را به گزینهاي مناسب براي تولید انبوه تبدیل آرده است . - 10 - ﲠبود ژنتیکی سورگوم با انتقال اللهاي مفید در تواﱄ ژنوم از طریق دورگهگﲑي و یا از طریق درج جایگاه ژنی جدید در آن از طریق ترانسفوماسیون امکانپذیر است. ﳘانند اغلب گونههاي گیاهی ﲠینهسازي سورگوم از طریق بیوتکنولوژي بستگی به پیشرفت جنبههاي آشت بافت آن و خصوصاً مرحله باززایی آن دارد تا از این طریق به معرﰲ شکل موفقی از یک ترانسژن مفید منجر شود - . - 8
سورگوم یکی از گونههاي recalcitrant براي رشد در شیشه است. مواد و روشهایی آه براي تولید آالوس بکار میروند باید در شرایط فصلی و زمانی ﳐتلف قابل دسﱰس باشند تا باعث باززایی مؤثرتري شوند - . - 9 برخی از موارد موفق در تولید آالوس استفاده از دانه بالغ - - 4، دانه نابالغ، پانیکول جوان - - 6، سلولهاي ریشه - - 3 و بافت برگ - - 9 گزارش شده است. با توجه به اینکه برخی از ارگانها رویشی بوده و در هر شرایط قابل دسﱰس نیستند بنابراین در این مطالعه سعی شده است از یک جزء مؤثر آه دانه خشک بالغ است به عنوان منبع تولید آالوس استفاده شود. شرایط ﲠینه تولید آالوس میتواند منجر به تولید آالوس جهت القاء پلی پلوییدي، ترانسفورماسیون و سایر تغیﲑات ژنتیکی شود.
مواد و روشها
دانههاي بالغ سورگوم از خوشههاي آاملاً رسیده و از مزرعه ﲢقیقاتی دانشگاه اصفهان ﲥیه شد. قبل از انتقال به ﳏیط آشت با الکل %70 به مدت 1-2 دقیقه و سپس آب ژاول %30 به مدت 20-30 دقیقه ضد عفونی شدند و با آب مقطر اسﱰیل 3-4 بار شستشو داده شدند. دانههاي درشتتر ترجیحاً براي آشت در شیشه انتخاب شدند.به منظور مقایسه مقدار رشد و آیفیت آالوس و اثر هورمون ها، 5 نوع ﳏیط آشت - Murashige and Skoog - MS حاوي%10 آگار، %3 ساآاروز و %0/1 عصاره ﳐمر و غلظتهاي متفاوت هورمونی ﲥیه شد. براي ﲢریک رشد، بذرها در ﲤاس مستقیم با سطح ﳏیط آشت قرار داده شدند و به اتاق آشت با دماي 25 درجه سانتیگراد در شرایط تاریکی منتقل شدند. 3-6 روز پس از جوانهزنی، قسمت سبز گیاهچه قطع شده و ﲞش غلاف سفید رنگ آن در ﲤاس با ﳏیط قرار داده شد و براي تولید آالوس از این ﲞش دوباره به تاریکی باز گردانده شدند. پس از 5-7 روز از ﳏل قطع شده و از ﳏل خروج جوانه از دانه شکلگﲑي آالوس شروع شد.
نتیجه گیري و ﲝث:
سرعت رشد در ﲤام ﳏیطها یکسان بود وﱄ از نظر مورفولوژیکی آالوسهاي ﳏیط CS1 زرد رنگ و آروي با ظاهري آبدار و نرم، و آالوسهاي 4 ﳏیط دیگر سفید رنگ، آروي و با انشعابات ریشه مانند و خشن به دست آمد. بنابراین ﳏیط CS1 با داشﱳ 2,4-D 5 . 0mg/L مناسبترین گزینه انتخاب شد. تأثﲑ مثبت 2,4-D در رشد آالوس سورگوم پیش از این توسط - 2005 و Smith - 1989 و Baskaran گزارش شده بود. هدف از این ﲢقیق مطالعه روشی براي ﲠینهسازي شرایط رشد آالوس سورگوم از طریق بذر بالغ به عنوان جداآشت بود. بدین منظور ترآیب متفاوتی از تنظیم آنندههاي رشد براي طراحی یک سیستم فوري و آسان جهت تولید آالوس بکار گرفته شد. بدیهی است ﲠبود هر چه بیشﱰ این سیستم می تواند تولید آالوس را از یک مرحله حدواسط به مرحلهاي آلیدي و تأثﲑ گذار براي پژوهشهاي دیگر
