بخشی از مقاله
در این تحقیق از امعاء و احشاء ماهی کپور پرورشی جهت هیدرولیز آنزیمی استفاده گردید. آنزیمها ي مورد استفاده آلکالاز =8/5 - عب ودمايخ - 55° ، پروتامکس =8 - عب و دمايخ - 55° ، تریپسین =7 - عب و دمايخ - 37° و پپسین =2 - عب و دمايخ - 37° بوده است. نسبتآنزیم به سوبسترا 1/5 درصد میزان پروتئین اولیه بوده و پس از قرار دادن نمونه ها در دماي مورد نظر ، نمونه گیري در زمانهاي 1و 4ساعتانجام شده وپس از غیر فعال کردن آنزیمهاي اضافه شده ، سانتریفوژ نمونه ها و جمع آوري مایع رویی، میزان پروتئین و درجه هیدرولیزاندازه گیري گردید. نتایج نشان داد که آنزیم آلکالاز بهترین هیدرولیز را انجام داده و آنزیمهاي پروتامکس ، پپسین ، تریپسین در مرحلهبعد قرار داشتند بطوریکه ترتیب آن پس از 4 ساعت 67/72 ، 35/27 ، 24/77 و 23/63 براي میزان پروتئین و 32/64 ، 28/36 ، 43/85 و37/89 براي درجه هیدرولیز بوده است . نتیجه گیري کلی آنکه آنزیمهاي میکروبی - در خصوص ماهی کپور - بهتر از آنزیمهاي حیوانیعمل کرده و استفاده از آنها به منظور تبدیل ضایعات ماهی کپور پرورشی پیشنهاد میگردد.
کلمات کلیدي: ماهی کپور پرورشی ، آلکالاز ، پروتامکس ، تریپسین ، پپسین
مقدمه:
میزان تولید سالانه آبزیان بیش از 140 میلیون تن در سال است - حققک فآف0ک - . این میزان نسبتا بالاي صید جهانی و به دنبال آن صنایععمل آوري، منجر به تولید حجم بالایی از مواد جانبی - ظخپسثلغوکع - و غیر قابل استفاده گردیده که میزان آن در سال به 35 میلیون تن می رسد که بدون هیچ توجه زیست محیطی، دور ریخته می شود - ظققکفآظسظشپص - . این زایدات صنایع شیلاتی، منبع غنی از پروتئین،اسیدهاي چرب غیر اشباع و آنزیم بوده که اگر به نحو احسن مورد استفاده قرار بگیرند، از یک سمت باعث کاهش آلودگی زیستمحیطی ناشی از دور ریختن آنها شده و از سمت دیگر تولید محصولاتی با ارزش افزوده بالا را به دنبال خواهد داشت . شاید بتوان اذعان نمود که بهترین راه براي تولید محصولاتی با ارزش افزوده بالا، تولید پروتئین هیدرولیز شده از این مواد خام کم ارزش می باشد.
روشهاي تولید پروتئین هیدرولیز شده از ماهی بیشتر مبتنی بر کاربرد آنزیم هاي پروتئاز می باشد. آنزیمهاي پروتئازي مورداستفاده از منابع مختلف تهیه میشوند - آلکالاز و پروتامکس با منشاء میکروبی، پپسین و تریپسین با منشاء حیوانی و پاپائین با منشاء گیاهی - و ثخشسص - 2000 - نیز اثر آنزیم سشسچسخچ0 را بر درجه هیدرولیزاسیون و بازیافت نیتروژنی پروتئین هاي عضله 0 در دماي 40 درجه سانتی گراد و مدت زمان 180 دقیقه مورد بررسی قرار دادند. نتایج مطالعه آنها نشان دهنده افزایش میزان درجه هیدرولیزاسیون - تا حدود - %15 و بازیافت نیتروژنی - تا حدود - %47 بود.قلسشچشض و همکاران - 2005 - نیز اثر آنزیم هاي تجاري سطکئشحثK و سطکئلپثئسچک را روي درجه هیدرولیزاسیون پروتئین هاي تغلیظ شده ماهی درزمان هاي مختلف و دماي 50 درجه سانتیگراد مورد بررسی قرار دادند.
آنها بیشترین درصد درجه هیدرولیزاسیون را در زمان 6 ساعت با درجه هیدرولیزاسیونی معادل 65 و %60 براي آنزیم هاي فوق گزارش نمودند. سلسلپسچ و همکاران - 2002 - نیز اثر آنزیم6 را در دماي 45 درجه سانتی گراد در مدت زمان 250 دقیقه، روي درجه هیدرولیزاسیون پروتئین هاي امعاء و احشاءماهی تن زرد باله مورد ارزیابی و مطالعه قرار دادند. آنها بیشترین میزان عً را در مدت زمان 250 دقیقه با میزانی معادل %24 مشاهده نمودند.شپث؛ و همکاران - 2007 - نیز اثر آنزیم سشسچسخچ0 را بر درجه هیدرولیزاسیون پروتئین هاي امعاء واحشاء ماهی ساردین در دماي 50 درجه سانتی گراد مورد بررسی قرار دادند و بیشترین میزان عً را در زمان 180 دقیقه مشاهده نمودند.لسجشسصع و همکاران - 2007 - نیز اثر سه دماي 35، 45 و 55 درجه سانتی گراد را بر درجه هیدرولیزاسیون امعاءو احشاء ماهی مورد بررسی قرار دادند.
آنها بیشترین عً را در دماي 55 درجه سانتی گراد - %50 - مشاهده نمودند. با توجه به صنعت رو به رشد آبزي پروري و صنایع وابسته به آن در ایران، به نظر می رسد که پتانسیل بالایی در جهت تولید پروتئینهیدرولیز شده وجود داشته باشد. بر اساس آمار رسمی سازمان شیلات ایران، میزان صید کپور ماهیان در سال 1388 بیش از 75000 تن بودهکه 20 درصد آن را ماهی کپور پرورشی تشکیل می دهد 15000 - تن - . اگر میزان ضایعات کپور پرورشی %35 در نظر گرفته شود بیش از5000 تن ضایعات در سال تولید میشود. در تحقیق حاضر از چهار آنزیم آلکالاز ، پروتامکس ، پپسین و تریپسین نسبت به هیدرولیز امعاء واحشاء ماهی کپور اقدام گردید.
مواد و روش :
ضایعات مورد استفاده امعاء و احشاء ماهی کپور پرورشی بوده که پس از آماده سازي اولیه واضافه نمودن آب مقطر به نسبت 2 به 1تطعئف ، به مدت 20 دقیقه در دماي 85 درجه سانتی گراد قرار داده شدند - جهت غیر فعال شدن آنزیم هاي داخلی - . پس از این مرحله، آنزیمهاي آلکالاز ، پروتامکس ، پپسین و تریپسین بطور مجزا اضافه شده - به میزان 1/5 درصد پروتئینسوبسترا - و پس از تنظیم عب براي هر آنزیم ، نمونه ها در دماي اختصاصی آنزیمها قرار داده شده ژ آلکالاز =8/5 - عب و دمايخ - 55° ،پروتامکس =8 - عب و دمايخ - 55° ، تریپسین =7 - عب و دمايخ - 37° و پپسین =2 - عب و دمايخ - 37°ب و در زمانهاي 1 و 4 ساعت از نظردرجه هیدرولیز و میزان پروتئین مورد ارزیابی قرار گرفتند.بعد از هر نمونه گیري و نیز در پایان آزمایش، به منظور غیر فعال نمودن فعالیت آنزیم، نمونه ها مجددا در دماي 95 درجه سانتی گراد براي مدت 20 دقیقه قرار گرفتند. به منظور استخراج پروتئینهاي محلول ، نمونه ها ابتدا سانتریفوژ شده - دور ق 8000 × براي مدت 20 دقیقه - ودر نهایت فریز دراي شدند.
