بخشی از مقاله
چکیده
از مهم ترین و برترین خصیصه های یک خانواده قرآنی و اسلامی موفق و سلامت در جامعه ، وجود مودت و مهرورزی در تمامی ابعاد است . از برقراری روابط محبت آمیز بین والدین گرفته تا روابط سرشار از مودت بین والدین و فرزندان و بین فرزندان با یکدیگر که می تواند خانواده ی اسلامی و سلامت جامعه را به کمال و اوج خود برساند. با توجه به اهم مهروزی و مودت در خانواده ، در این مقاله سعی کرده ایم ابتدا به تعریف نهاد خانواده و مودت بپردازیم و سپس آیات و روایات از پیامبرو ائمه معصومین مبنی براهمیت جایگاه مودت و مهرورزی در خانواده را ذکرکنیم و در آخر نیز راهکارهایی برای ایجاد روابط سرشار از مهرورزی بین زوجین و همچنین بین والدین و ×فرزندان بیان گردیده است.
مقدمه
مودت در لغت به معنای دوستداری، مودت و عشق است و در اصطلاح به معنی احسان و تخصیص بنده که او را به درجه کمال رساند - ×دهخدا،. - 1377 شخص با محبت و مهرورز آن کسی است که با نرمی و به نیکی رفتار می کند و به مسائل ظریف و دقیق آگاه است. انسان ذاتا تشنه دوستی و محبت است و یکی از نیاز های روانی او تعلق و دوستی است. محبت انگیزه بسیاری از تلاش ها و زحمت های طاقت فرسای زندگی است انسان همانطور که ازمحبت خویش به دیگران لذت می برد پیوسته در تلاش است تا محبت دیگران را به خود جلب کند انسان می خواهد که او را دوست داشته باشند واگر احساس کند هیچ کس به او علاقه ندارد جهان با همه ی وسعتش برای او ×تنگ و تاریک خواهد بود . - کلینی ، - 1371
خانواده
خانواده گروهی است متشکل از افرادی که از طریق نسب یا سبب و رضاع با یکدیگر به عنوان شوهر، زن، فرزندان، مادر، پدر، برادر و خواهر در ارتباط متقابلند و فرهنگ مشترکی پدید آورد، و در واحد خاصی به نام خانواده زندگی می کنند که کوچکترین نوع یک اجتماع را تشکیل می دهند و کانون پرورش محبت و مهرورزی در بشر می باشد. زیرا دانه ی مهرورزی در این جامعه کوچک کاشته می شود. - هوشنگی و همکاران، - 1393
مهرورزی و محبت
محبت نیاز اساسی و طبیعی انسان است یکی از عللی که آدمی را از تنهایی گریزان و در جمع سرخوش می سازد این است که در تنهایی محبت جایی ندارد و تمایلات آدمی در آن برآورده و ارضا نمی شود بررسی های متعدد ثابت کرده است ، محبت مهمترین عامل سلامت روح و عدم آن موجب ناهنجاری های روانی است.کمبود محبت مشکلاتی را پدید می آورد که نه تنها برای انسان زیانبخش است بلکه زمینه را برای آشفتگی های اجتماعی فراهم می کند.
- آیت الهی ، - 1381 برخی از روان شناسان مانند کوینیگ و ابراهام مازلو نیاز به محبت و تعلق پذیری را از نیاز های اساسی و روان شناختی تلقی کرده اند و اعتقاد دارند که ارضای این نیازها در آرامش روانی و سلامت روانی افراد تاثیر اساسی دارند لذا افراد در طول زندگی سعی می کنند تا به این نیاز به طرق مختلف پاسخ دهند . آنان با انتخاب دوست بودن در کنار پدر و مادر یا مصاحبت با افراد و همکاران درصدد پاسخ گویی به این نیازند زیرا عدم تامین این نیاز سبب پیدایش تشویش و اضطراب شده و کمبود و فقدان ان تاثیرات سوء در افراد به وجود آورده روابط آنها را با دیگران را تحت تأثیر قرار می دهد - Koenig H، - 1998 یکی از راه های تامین نیاز به محبت ازدواج و همسر گزینی است هنگامی که طبیعت بی قرار و طبع سرکش دو انسان بالغ در سایه ازدواج آرام می گیرد آنچه این پیوند مقدس را همچنان برقرار و استوار نگه می دارد تعاملات صحیحی است که هریک از همسران در حوزه های ×مختلف شناختی رفتاری و عاطفی با یکدیگر دارند.
کاربست مودت وعشق الهی در زندگی از نظرگاه دین اسلام
پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد - ص - می فرماید : بازنان مهربانی کنید و دلهایشان را بدست آورید تابا شما همراهی کنند و هرگز آنان را مجبور و خشمگین نکنید . ایشان در روایت دیگر فرمودند: اگر مردی به همسرش بگوید دوستت دارم ، هرگز از قلب او خارج نمی شود. لازمه ی شادابی روانی زن و مرد این است که خود را محبوب همسر خویش ببیند واز عشق و علاقه او به خود مطمئن باشد و همین اعتماد و اطمینان ، امنیت خاطر زن را تامین می کند وبه آرامش روانی او می افزاید . حمایت ومهربانی قلبی مرد آنقدر برای زن ارزش دارد که ×زندگی زناشویی بدون آن برای زن قابل تحمل نبوده ، و هرگز احساس خوشبختی نمی کند. - حیدری ، - 1385
مودت و مهرورزی، عامل موفقیت خانواده اسلامی
زن و شوهر موفق، کسانی هستند که علاوه بر روابط زوجیت، دو رفیق دلسوز و با محبت برای همدیگر میباشند. علاوه بر آن، آنها باید با فرزندان خود هم رفیق باشند و رابطه عاطفی و همراه با دلسوزی و مهربانی داشته باشند. رفتار پدر و مادر با فرزندان باید به قدری صمیمی باشد که اگر آنها مشکلی داشتند، قبل از هر کس دیگری، آن مشکل را با پدر و مادر خود در میان بگذارند و با آنها درد و دل کنند . این نحوه رفتار و این میزان رفاقت و دلسوزی، علاوه بر اینکه موجب سلامت محیط خانواده میشود و معضلات و گرفتاریهای اهل خانه را بر طرف میسازد، ثواب و ارزش معنوی فراوانی هم دارد.
امام محمدباقر - علیهالسلام - فرمودند: خانمی که خانه را گرم کند و مردی که به همسر و فرزندان خود خدمت نماید، ثواب هفت حج و عمره در نامه عمل او نوشته میشود. عزیمت به خانه خدا و بهجاآوردن عمره مفرده و طواف بیتااللهالحرام، آرزوی همه مسلمانان است و میتوان گفت: کسی نیست که مشتاق چنین عبادتی نباشد، اما امام محمدباقر - علیهالسلام - میفرمایند: همه میتوانند با ایجاد محبت و صمیمیت در خانه، مکه را به خانه خود بیاورند و نهتنها یک عمره، بلکه هفت حج و عمره بهجا آورند.
ایجاد محبت میان زن و شوهر امری الهی است. مانند محبت مادر نسبت به فرزندش که نعمتی خدادادی است. همان طور که قلب مادر کانون محبت است. قلب پدر نیز مرکز مهر و عطوفت است. درمرحله بعد میان والدین و فرزندانشان ایجاد محبت می شود و بعد هم در بین فرزندان، وظیفه همه اعضای خانواده حفظ و نگهداری از این هدیه الهی است. یکی از عوامل موثر برای حفظ و افزایش محبت در کانون بیان و ابراز محبت است. باید توجه داشت ابراز محبت نه تنها از شخصیت فرد نمی کاهد بلکه باعث افزایش محبوبیت او می شود. سه عامل دیگر نیز در حدیث زیر بیان گردیده است.
