بخشی از مقاله
چکیده:
سبک زندگی اسلامی یکی ازمفاهیم اصلی و اساسی در جامعه اسلامی میباشد که دوری از آن جوامع را دچار مشکلات فراوانی میکند. در بحث از جامعه،خانواده به عنوان کوچکترین واولین جامعهای که افراد در آن زندگی میکنند و مؤلفههای اصلی آن که همان همسران میباشند نیز از این قاعده مستثنی نیست. لذا هر چه سبک زندگی اسلامی در درون خانواده بهتر به اجرا درآید، پایداری زندگی خانوادگی بیشتر خواهد شد و فرزندانی در این خانواده رشد مییابند که اجتماع سالمتری را خواهند ساخت. لذا در مقاله حاضر سعی شده است با استفاده از روش توصیفی تحلیلی وبهره بردن از تفاسیر شیعی ومنابع روایی معتبر اسلامی به تبیین سبک زندگی اسلامی با توجه به عاطفه دینی و نقش آن در خانواده وشکلگیری جامعه سالم پرداخته شود.
مقدمه و بیان مسئله:
از دیرباز روش زندگی بشر و تعاملاتش به گونهای بوده که آسایش وامنیت را برایش به ارمغان بیاورد. خداوند که انسان را آفریده واورا اشرف مخلوقات قرار داده، اورا به حال خود وانگذارده وبرنامه جامعی را توسط انبیای الهی برای هدایت بشر فرستاده است.امت پیامبر آخرالزمان برنامه جامع زندگی خود را از پیامبر بزرگوار اسلام - ص - وکتاب ایشان که همان قران کریم است دریافت می دارند.یکی از عناوینی که با توجه به منبع و مرجع قرار دادن کتاب خدا به عنوان یک عامل مهم در سبک زندگی اسلامی و به فرموده مقام معظم رهبری در ایجاد تمدن نوین اسلامی باید مورد استفاده قرار گیرد، تقویت عواطف دینی است.
16 - یکی از عوامل مهم در تقویت عواطف دینی، خانواده و دو رکن اصلی آن یعنی زن و مرد و تعاملات صحیح آنان با یکدیگر است. این تعاملات که در حوزههای مختلف شناختی، رفتاری وعاطفی صورت میگیرد، عاملی جهت ایجاد پایداری در زندگی زناشویی میباشد که نتیجه آن وجود فرزندانی است که در فضای سرشار از محبت و عاطفه خانواده رشد یافته و جامعهای سالم را خواهند ساخت. در پژوهش حاضر سعی شده است با استناد به آیات وروایات راهکارهایی جهت رسیدن به زندگی مطلوب خانوادگی و در نتیجه آن جامعه سالم بیان شود. در این راستا پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به دو پرسش بوده است:
-1 معنای سبک زندگی اسلامی چیست و منابع استخراج آن کدامند؟
-2 رابطه سبک زندگی اسلامی بااصلاح و پایداری خانواده و جامعه چیست؟
جمعآوری اطلاعات به صورت کتابخانهای از متون چاپی والکترونیکی و عمدتا بر اساس رجوع به قرآن وروایات معصومین علیهم السلام در منابع معتبر اسلامی اعم از متون تفسیری وروایی بوده است..در تجزیه وتحلیل اطلاعات روش عقلی ونقلی وتحلیل مفاهیم مبنای کار بوده است که با مراجعه به منابع موثق واستناد به آیات وروایات معصومین علیهم السلام، به تحلیل نظری یافتهها ومستندات پژوهش پرداخته شده است.
مفهوم شناسی سبک زندگی اسلامی و جایگاه مودت و رحمت در آن وجود هدف در زندگی هر فرد مقوله مهمی است که شکل دهنده باورها، رفتارها و کنشهای او در جامعه میباشد و این اعمال وکنشها سبک زندگی او را تشکیل میدهد. در یک نگاه کلی میتوان گفت شیوه زندگی یا سبک زیستن منعکس کننده گرایشها،تمایلات،رفتارها،عقاید وارزشهای یک فرد یا جامعه است ومجموعهای از طرز تلقیها،عادتها،نگرشها،سلیقهها معیارهای اخلاقی وسطح اقتصادی در کنار یکدیگر طرز زندگی کردن فرد یا گروهی را میسازند.
در نگاه غیر دینی انتخاب سبک زندگی به سادگی صورت می گیرد؛ چرا که اصالت با فرد وعلاقهاوست وزیربنای سبک زندگی بر لذت وسود استوار است.اما در باورهای انسانساز اسلام، مسلمان نمیتواند چنین رفتاری داشته باشد،بلکه باید سبک زندگی خود را به نحو مطلوب وبر اساس آموزههای دینی پیریزی کند - . - 15 طبق فرمایشات مقام معظم رهبری یکی از ابعاد پیشرفت با مفهوم اسلامی عبارت است از سبک زندگی کردن، رفتار اجتماعی، شیوهی زیستن واین یک بُعد مهم است؛ اگر ازاین منظربه این موضوع نگاه شودکه هدف انسان، رستگاری و فلاح و نجاح است - باید به سبک زندگی اهمیت داد؛ اگر به معنویت و رستگاری معنوی اعتقادی هم نداشته باشیم، برای زندگی راحت، زندگی برخوردار از امنیت روانی و اخلاقی، باز پرداختن به سبک زندگی مهم است.
بنابراین مسئله، مسئلهی اساسی و مهمی است - . - 5 اگر دین را مایه سعادت بشر در همه شئون فردی، اجتماعی وتاریخی بدانیم، لازمه چنین اعتقادی این است که آموزههای دین را حاکم بر سبک زندگی نماییم تا جهتدهی والگوبخشی به رفتار وکنش انسانی ایجاد گردد. دین به عنوان نوعی از هدایت الهی،دگرگونی وآثار عمیق ووسیعی را در اندیشه وروح انسان پدید میآورد - . - 9 گویاترین تعبیر درباره سبک زندگی در دین مبین اسلام اصطلاح حیات طیبه در قرآن کریم میباشد:هرکس از زن یا مرد که کار نیک کند ومومن باشد، به زندگی پاک وپسندیده ای زنده اش می داریم وبه بهتر از آنچه کرده اند پاداششان رامی پردازیم.1سبک زندگی اسلامی در سبک زندگی مطلوب وآن نیز در سبک زندگی انسانی والهی تجلی مییابد.
در دین اسلام منبع اصلی استخراج سبک زندگی اسلامی،کتاب الهی است و زندگی اسلامی در زندگی قرآنی معنا می یابد - . - 17 قرآن کریم وعدل آن ،همان گونه که در علم اصول، مرجع ارزیابی علوم شناخته شدهاند در علم اخلاق نیز مرجع ارزیابی اعمال به شمار میروند - . - 8 محبت وعاطفه یکی از پایههای اساسی دین است؛ چنانکه امام محمد باقر - ع - میفرمایند: »آیا دین غیر از حب وحب غیر از دین است2«این مهر وعاطفه با تأکید صریح در زندگی زناشویی در آیه 21 سوره روم3 آمده است که با لفظ مودت ورحمت در بین همسران بیان شده است. خداوند در این آیه می فرماید: »از نشانه های روشن خداوند این است که از خود شما برایتان زوجهایی خلق کرد تابا آنها به آرامش برسید وبین شما مودت ورحمت قرار داد که در این نشانهای است برای کسانی که تفکر میکنند.« زوجها به سبب ازدواج به آرامش میرسند،پس مودت ورحمت چیست که ذات احدیت لازم دانسته است که پس از رسیدن به آرامش به همسران هدیه دهد.
