بخشی از مقاله
چکیده
مقدمه: درمان باکمک میکروارگانیسمها روشی نوین و درحال توسعه است که در اینزمینه باکتریهای پروبیوتیک بهخصوص باکتریهای اسیدلاکتیک نقش اساسی دارند. زیتون از گیاهان پربار و مفید بومی ایران است که سرشار از باکتریهای اسیدلاکتیک میباشد. در این مطالعه تعدادی از سویههای لاکتوباسیلوس پلانتاروم از ارقام مختلف زیتون بومی ایران جدا شد و برخی خواص پروبیوتیکی آنها بررسی گردید.
مواد و روشها: ابتدا سویههای مختلف باکتریهای اسیدلاکتیک از سه رقم زیتون بومی ایران بر روی محیط کشت MRS آگار جداسازی شدند و پس از شناساییهای بیوشیمیایی و مولکولی، برخی خواص پروبیوتیکی شامل مقاومت به اسید و صفرا و اثرات ضد-میکروبی جدایههای لاکتوباسیلوس پلانتاروم در برابر باکتری های بیماریزای پوستی استافیلوکوکوس ارئوس - - PTCC1112 وسودوموناس ائروژینوزا - PTCC1074 - با استفاده از دو روش انتشار از چاهک و دیسک بررسی شد. به منظور کاهش خطا هر آزمون سه بار تکرار شد و میانگین قطر هاله عدم رشد توسط سویه های مختلف جدا شده مقایسه گردید.
نتایج: ازبین 28 سویه جداسازی شده، براساس نتایج آزمونهای بیوشیمیایی، 57 درصد سویهها لاکتوباسیلوس پلانتاروم شناسایی شدند. در بین این سویهها، 75 درصد سویهها در برابر شرایط اسیدی و 81/25 درصد در برابر نمکهای صفراوی، مقاوم یا بسیارمقاوم بودند. نتایج توصیف کننده اثرات ضد میکروبی لاکتوباسیلوس پلانتاروم جدا شده از ارقام مختلف زیتون بومی ایران بر روی دو پاتوژن پوستی استافیلوکوکوس ارئوس و سودوموناس ائروژینوزا بودند.
بحث و نتیجهگیری: با توجه به وجود خواص پروبیوتیکی در سویههای لاکتوباسیلوس پلانتاروم جدا شده از زیتونهای بومی ایران، استفاده از آنها جهت پیشگیری و درمان عفونتهای استافیلو کوکوس ارئوس و سودوموناس ائروژینوزا بهعنوان راهکاری مهم و عملی قابل قبول است.
مقدمه
درمان بیماریها با کمک میکروارگانیسمها روشی نوین و درحال توسعه است که از باکتریهای مفید به عنوان عوامل درمانی دراختلالات ایمنی و بیماری های عفونی استفاده میشود. مشخصهی مهم باکتری های پروبیوتیک، توانایی این باکتری ها در کاهش تعداد و کاهش قدرت بیماری زایی موجودات بیماری زا است. باکتری های اسید لاکتیک - LAB - 1 گروهی از باکتری ها هستند که بر اساس مجموعه ای از خصوصیات مورفولوژیکی، متابولیکی و فیزیولوژیکی در یک گروه قرار می گیرند. از لحاظ مورفولوژیکی باکتری های گرم مثبت، بدون اسپور،کوکسی، کوکوباسیل یا میله ای هستند کهمعمولاً کاتالاز منفی و بی هوازی اند و گلوکز را به اسید لاکتیک یا به اسید لاکتیک، اتانول و دی اکسید کربن تخمیر می کنند.
این باکتری ها واجد سوپر اکسید دیسموتاز هستند و به طور متناوب رادیکال های پراکسید را با استفاده از آنزیم های پراکسیداز، سم زدایی می کنند. بنابراین در حضور اکسیژن رشد می کنند و آئروتولرانت هستند. بعضی گونه های این باکتری ها به طور طبیعی جزء فلور نرمال دهان، روده ها و واژن پستانداران می باشند. علاوه بر آن وجود باکتری های اسید لاکتیک در انواع فرآورده های غذایی تخمیری به اثبات رسیده است.
این باکتری ها نقش عمده ای در تخمیر میوه ها و سبزیجات از جمله دانه های زیتون دارند. خواص پروبیوتیکی باکتری های اسید لاکتیک با منشا جداسازی مختلف تا کنون بارها مورد بررسی قرار گرفته است. یکی دیگر از موارد کاربرد این باکتریها، استفاده از باکتری های اسید لاکتیک به عنوان وکتورهای تحویل مخاطی آنتی ژن ها و سیتوکین ها است که تحویل دارو از طریق مخاط، از روش های نوین تحویل دارو و واکسن می باشد.
لاکتوباسیلوسها باکتری های گرم مثبت، بدون اسپور، کاتالاز منفی، معمولاً بی حرکت اند و به ندرت نیترات را احیا میکنند. این باکتریها قادر به تخمیر گلوکز به صورت جورتخمیر یا ناجورتخمیر هستند. لاکتوباسیلوسها مقاوم تر از سایر باکتری های اسید لاکتیک هستند و در -4 درجه سانتیگراد قادر به رشدند. لاکتوباسیلوس پلانتاروم2 یکی از فراوانترین باکتری های جنس لاکتوباسیلوساست که معمولاً در مواد غذایی تخمیری یافت میشود.
این باکتری گرم مثبت قادر به هیدرولیز ژلاتین است و در دمای 15 درجه سانتی گراد به خوبی رشد می کند ولی در دمای 45 درجه سانتی گراد قادر به رشد نیست. تولید مواد ضد میکروبی توسط لاکتوباسیلوس پلانتاروم به زنده ماندن این گونه در دستگاه گوارش کمک می کند. مشخص شده است که این مواد ضد میکروبی اثرات قابل توجهی بر باکتری های گرم مثبت و گرم منفی دارد. این باکتری تاریخچه ای طولانی از مصرف ایمن و طبیعی در انواع محصولات غذایی دارد.
به همین دلیل در حال حاضر فعالیت وسیع ضدمیکروبی لاکتوباسیلوس پلانتاروم به عنوان یکی از مهمترین عوامل دارای پتانسیل درمانی برای جلوگیری یا درمان عفونت ها مطرح است .انواع سویه های لاکتوباسیلوس پلانتاروم، پتانسیل بالقوهای در معرفی به عنوان پروبیوتیک دارند. اگرچه با وجود اثرات مفید بیشمار، گاه محدودیت هایی برای استفاده وجود دارد از جمله آن که بعضی نژادها باعث فساد مواد غذایی هستند یا حتی گاهی بیماریزا میشوند.
زیتون یکی از محصولات مهم کشاورزی و گیاهان پربار و مفید بومی ایران است که سرشار از باکتریهای اسید لاکتیک و به ویژه لاکتوباسیلوس پلانتاروم است که در حین مراحل تخمیر و تلخیزدایی از میوه زیتون و برگ آن قابل جداسازی است. در سال 2013، خواص مولکولی باکتری های اسید لاکتیکی که از دانه های زیتون یونانی تخمیری جداسازی شده اند مورد مطالعه شده است. بررسی تنوع جمعیت باکتری های دانه های زیتون با روش های مختلفی از جمله روش های مولکولی نظیر آنالیز با 3PCR-DGGE انجام شده است.
با توجه به تولید باکتریوسین هایی نظیر پلانتاریسین توسط این باکتریها، حضور باکتری هایی نظیر لاکتوباسیلوس پلانتاروم در دانه زیتون می تواند منجر به کنترل جمعیت میکروبی زنده4 موجود در آن شود. با استفاده از توالی های اختصاصی و منحصر به فرد موجود در این باکتری می توان پروب های اختصاصی برای شناسایی لاکتوباسیلوس پلانتاروم در منابع مختلف طراحی کرد. سودوموناس آئروژینوزا یک باکتری گرم منفی است که معمولا در محیط یافت می شود. این موجود زنده در خاک، آب و دیگر محیط های مرطوب یافت می شود. سودوموناس آئروژینوزا یک بیماریزای فرصت طلب است.
این باکتری از سیستم ایمنی ناتوان کسان سوء بهره گیری کرده ودر آنها عفونت و سموم مضر برای بافتها ایجاد میکند. سودوموناس آئروژینوزا سبب عفونتهای مجاری ادراری، سیستم تنفسی، التهاب و آماس پوست، عفونتهای بافتهای نرم، باکتریمی - وجود باکتری در خون - عفونتهای استخوان ومفاصل، عفونتهای معده و رودهای و عفونتهای سیستمیک گوناگون به ویژه در بیماران با سوختگیهای شدید، بیماران دچار به سرطان و ایدز که سیستم ایمنی آنها سرکوب شدهاست، مینماید.
همچنین استافیلوکوک اورئوس Staphylococcus aureus - ، - کوکسی گرم مثبت و بی هوازی اختیاری است که مهمترین گونه در جنس - سرده - استافیلوکوک از نظر پزشکی محسوب میشود. گاهی اوقات به این باکتری، استافیلوکوک طلایی نیز میگویند. اورئوس در زبان لاتین به معنای طلایی است. استافیلوکوک اورئوس، یکی از موفق ترین باکتریهای بیماریزاست. این باکتری به دلیل تولید رنگدانه طلایی کارتنوئیدی به نام استافیلوزانتین - staphyloxanthin ، - کلنی های زرد رنگی را ایجاد مینماید.
این پیگمان در بیماریزایی نقش دارد زیرا به عنوان ماده آنتی اکسیدان عمل کرده و موجب در امان ماندن باکتری در برابر رادیکالهای آزاد اکسیژن میشود. ستافیلوکوک اورئوس، گستره وسیعی از عفونتها از عفونتهای ساده پوستی - مانند جوشدانه، کورک، کفگیرک، گل مژه و آبسه - گرفته تا بیماریهای تهدید کننده زندگی - مانند پنومونی، مننژیت، استئومیلیت، اندوکاردیت، سندرم شوک سمی و سپتی سمی - را ایجاد مینماید. استافیلوکوک اورئوس به عنوان یکی از 5 عامل شایع ایجاد کننده عفونتهای بیمارستانی به ویژه عفونت های زخم پس از جراحی است.
