بخشی از مقاله
مقدمه
این عقیده ای شایع است که مربیان نقش کلیدی در محیط ورزش داشته و تاثیر بسیار زیادی در موفقیت تیم ها و ورزشکاران دارند - . - 1 یکی از ویژگی های مهم که مربیان موفق را از سایر مربیان متمایز می سازد میزان خود کارآمدی مربیگری است - . - 2 در واقع مقیاس خودسودمندی مربیگری، اعتقاد مربی را در مورد تواناییها و ظرفیت هایش در تحت تاثیر قرار دادن یادگیری و عملکرد ورزشکارانش اندازه گیری می کند خودکار آمدی مربی مشتمل بر چهار بعد :
توانایی ایجاد انگیزه، استراتژیهای موفق رقابت ، تمرین و آموزش موثر و توسعه صفات شخصیتی است. هریک از ابعاد ذکر شده از طریق مقیاس خودسودمندی مربیگری ارزیابی می شود و به نوبه خود مجموع عوامل به عنوان ساختار کلی - سازه عاملی مرتبه دوم - خودسودمندی مربی در نظر گرفته می شود - . - 4خودکار آمدی رقابت در مورد توانایی مربی در هدایت مناسب ورزشکار و تیم در شرایط رقابتی و مسابقات است.
خودکار آمدی تمرین وآموزش اشاره دارد به اثر گذار بودن مربی در آموزش تکنیک ها و مهارت های ورزشی ، انتقال مفاهیم ومهارت های شناختی و در نهایت توسعه صفات شخصیتی توانایی مربی را در تاثیر گذاری بر نگرش ها و رفتارهای مناسب در محیط ورزش اندازه گیری می کند خودکار آمدی مربیگری از یک طرف متاثر از عوامل پیشایندی مانند سابقه و تجربه مربیگری، موفقیت های پیشین و رکورد برد/باخت تیم و ورزشکاران مورد تعلیم از سوی مربی، دوره های آموزش مربی گری، مهارت های رهبری، حمایت اجتماعی و مهارت بازیکنان است و از سوی دیگر اثر گذار بر پی آمدهایی مانند رضایت ورزشکاران، عملکرد های تیمی و کارآمدی بازیکن/تیم می باشد.
5میرز و همکارانش - 2011 - ، در تحقیق«تعیین میزان پیش بینی خودسودمندی مربیگری از تئوری منابع خودسودمندی مربیگری» دریافتندکه خودکار آمدی مربیگری را می توان از منابع خود کارآمدی مربیگری - میزان تجربه و آمادگی مربیگری، موفقیت های قبلی، مهارت های قبلی ورزشکاران و حمایت اجتماعی - ، تبیین نمود - . - 2 چیس و همکارانش - 2005 - ، درتحقیقی با عنوان «منابع خودسودمندی مربیگری»،معتقدند که خودسودمندی مربیگری شامل میزان تجربه و آمادگی مربی، مهارت های رهبری و پیشرفت مربی، موفقیت های قبلی، مهارت های قبلی، رشد و پیشرفت بازیکنان و حمایت اجتماعی است .
پژوهش حاضر به منظور درک بهتری از رابطه بین خودسودمندی مربی و پی آمدهای آن طراحی شده است.به منظور پیش برد مبانی در جنبه های نظری و ابعاد کاربردی مدل خودکار آمدی این پژوهش رابطه بین خودسودمندی مربی را با یکی از مهمترین ابعاد رفتار رهبری مربی را به عنوان سبک های تصمیم گیری مورد بررسی قرار داده است.
روش شناسی پژوهش
طرح تحقیق حاضر از نوع مقطعی وروش تحقیق از نوع توصیفی - همبستگی و توصیفی - مقایسه ای است. جامعه آماري تحقيق، كليه هندبالیست های زن تيم های شرکت کننده در مسابقات سال1393 ليگ دسته یک هندبال ايران - شامل تیم های البرز، بوشهر، کرمان، خوزستان، قم، گلستان، همدان، اسالمشهر و مازندران - بودند.
حجم نمونه برابر با جامعه160نفردرنظرگرفته شدوروش نمونه گیری ازنوع سرشماری بودو به منظور جمع آوری اطالعات از چهار پرسشنامه،اطالعات فردي پرسشنامه خودسودمندی مربی فلتز و همکاران - 1999 - دارای 24 سوال و چهار خرده مقیاس ایجاد انگیزه 7 - سوال - ، اثربخشی استراتژیهای بازی یا رقابت 7 - سوال - ، تمرین و آموزش 6 - سوال - ، توسعه صفات شخصیتی - 4 سوال - - - 3که در طیف لیکرت و دامنه 0 تا 9 به معنی عدم اثربخشی تا اثربخشی کامل درجه بندی شدبود,
پرسشنامه ادراک ورزشکاراز شایستگی مربی برگرفته از میرز و همکاران - 2011 - شامل 5 سئوال بود - - 2ومیزان درک ورزشکار از شایستگی های مربی را به طور کلی می سنجدوهمچنین ازپرسشنامه رضایت ورزشکار از مربی بر گرفته از ژانگ و چالدورای - - 2013 که شامل چهار سئوال بوداستفاده شد.کلیه محاسبات با استفاده از تحلیل عامل تائیدی روایی سازه - تحلیل عاملی مرتبه دوم - از طریق نرم افزار AMOS مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها
ازمجموع 160پرسشنامه توزیع شده145نفر - 92درصد - ازپرشسنامه ها با میانگین سن 21/44 و انحراف معیار 4/19 قابل تحلیل بود.بعد اثربخشی استراتژیهای بازی یا رقابت خودسودمندی مربی با ميانگين 7/177 و انحراف استاندارد 1/673 دارای بيشترين ميانگين بود و تمرین و آموزش با ميانگين 6/657 و انحراف استاندارد 2/008 داراي كمترين ميانگين امتياز بودند.
با توجه به همبستگی متقابل باال در مولفه های خودسودمندی مربیگری واحتمال باالی هم خطی بین متغیر های پیش بین، بنابراین خودسومندی کلی مربیگری به عنوان عامل پیش بین برای شایستگی ادراک شده و رضایت از مربی وارد معادله رگرسیون شد،که نتایج رگرسیون نشان داد که 22 درصد واریانس ادراک شایستگی مربی بر اساس خودسومندی مربیگری قابل پیش بینی است ]0.22 =Adj R2 ,47.27 = - 1,163 - F[، همچنین نتایج رگرسیون نشان داد که که 18 درصد واریانس ادراک شایستگی مربی بر اساس خودسومندی مربیگری قابل پیش بینی است .]0.22 =Adj R2 ,47.27 = - 1,163 - F[
برای مقایسه خودسومندی مربی گری در سه گروه تیمهایی که در رده باال- میانی - انتهایی جدول نتایج قرار داشتند به دلیل همبستگی بینابینی باالی مولفههای خودکار آمدی، تنها خودکار آمدی کلی مربی گری در سه گروه با هم مقایسه شد. نتیجه آزمون تحلیل واریانس نشان داد که تفاوت معنیداری در سطح 0/05 در بین سه گروه وجود نداشت ]0.10= p ,2.35= - 2,164 - F[
بحث و نتیجه گیری
هدف پژوهش حاضر بررسی ابزاری برای سنجش اثربخشی مربی و پیامدهای آن بر نگرش زنان ورزشکار - هندبالیست - و عملکرد تیمی می باشد.در مدل خودسودمندی مربیگری، ادراک ورزشکاران از رفتار مربی به عنوان نقطه ای کانونی در حصول پیامدهای اثر بخشی او به شمار می رود - . - 1 براساس یافته های توصیفی تحقیق حاضر ورزشکاران بیشترین اثر بخشی رفتار مربیان خود را به ترتیب اولویت در توسعه صفات شخصیتی سپس اثر بخشی استراتژی های بازی و رقابت و بعد از آن توانایی ایجاد انگیزه و در نهایت توانایی آموزش وتمرین ذکر کردند. نتایج بررسی ها در اولویت بندی خودکار آمدی مربیگری چه ازدیدگاه مربیان و از نظرورزشکاران تا حدودی متفاوت بوده است.
همسو با بررسی های میرزوهمکاران - - 2005 ومیرزوهمکاران - - 2011، نتایج این بررسی نشان داد که خودسودمندی مربیگری پیش بینی کننده ادراک شایستگی مربی و رضایت از مربی در بین ورزشکاران است - 2 ،. - 4بر اساس مدل مفهومی خودسودمندی - سولیوان و کنت - 2003خودسودمندی مربیگری به عنوان یک عامل موثر بر نگرش ها و رفتار ورزشکاران تلقی می شود.
براساس یافته های پژوهش حاضر، علی رغم انتظار، تفاوت معنیداری در خودسومندی مربیان بر اساس رده بندی نتایج تیمها وجود نداشت. به عبارت دیگرازمنظریافته های این تحقیق ادراک ورزشکاران ازخودکار آمدی مربیگری مربیان خودشان، پیش بین موفقیت در سطح تیمی نبود.همچنین نتایج این بررسی نشان داد که بین مولفه های خودسومندی مربیگری ومولفه های آن شامل خودسودمندی انگیزش،خودسودمندی استراتژی،خودسودمندی آموزش وتکنیک وخودسودمندی توسعه صفات رابطه بینابینی مثبت و باالیی وجود دارد، همچنین این مولفه ها در سطح بسیار باال و به طور مثبتی با سازه کلی خودکار آمدی مربی گری رابطه معنیداری دارد.
درنتیجه گیری کلی این تحقیق باید خاطرنشان کردکه مربیان نه فقط به اجرای مهارت های ورزشی ،بلکه باید به مهارت های روانی افراد وتیم توجه کنند؛بنابراین توجه به فرآیندهای فردی وگروهی یا نیازهای فردی ورزشکاران وتیم ضروری است وجزیی از کارآمدی مربی محسوب می شود.
