بخشی از مقاله
چکیده
امروزه آلودگی بیولوژیکی آبهای سطحی و زیرزمینی یک مسئله جدی برای سلامتی انسان بوده و وجود این پاتوژنها باعث ایجاد بیماریهای خطرناکی گردیده است. این پژوهش، بهمنظور بررسی تأثیر شوری آب آبیاری - در سه سطح 1 ، 5 و 10 دسی زیمنس بر متر - و حجم های منفذی متفاوت بر آبشویی و حرکت باکتری اشرشیاکلی در خاکآلوده انجام شد. نتایج نشان داد که تیمارهای شوری مختلف بر غلظت باکتری - زه آب - تأثیر معنیدار - % - P<1 دارد. نتایج نشان داد با افزایش حجم منفذی آب شور اعمال شده - با شوری یکسان - میزان جمعیت باکتری عبوری در ستون خاک در همه شوریهای اعمای شده، برای هر سطح شوری کاهش یافت. لیکن در مقایسه بین سطوح شوری متفاوت در هر سطح منفذی بکار برده شده 3 - ، 5 و - 7 برای شوریهای متفاوت روند یکسان و مشابهی رویت شد که از شاهد به شوری 1 کاهش یافت. از 1 به 5 دسیزیمنس افزایش یافته است و در 10 دسیزیمنس کاهش یافته است.
واژههای کلیدی:آلودگی، باکتری، شوری،کود دامی، حجم منفذی
-1 مقدمه
غلظت باکتریهای بیماریزای کودهای دامی به مقدار زیادی بستگی به نوع حیوان، روش نگهداری کود و میزان تجزیه آن پیش از افزودن به خاک دارد - لچیکا، 1990؛ نودار و همکاران، . - 1992 آلودگی منابع آبی به باکتریها، وابسته به چندین فاکتور است. باقی ماندن و یا حرکت باکتریها بعد از کاربرد کود به مزرعه به خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک و کود بستگی دارد. بعد از پخش کردن کود در مزرعه، انتقال باکتریها توسط آب باران و یا آبیاری صورت میگیرد. ابقا باکتری در خاک وابسته به منبع کود - فاضلاب یا فضولات حیوانات - ، فرم و نحوه افزودن به مزرعه، نوع میکروب، روش نگهداری کود، فعالیت بیولوژیک خاک، دمای محیط، میزان آب خاک وفراهمی مواد غذایی - رانری و همکاران، - 1992 بستگی دارد. پاتوژنها از سطح خاک در طول منافذ حرکت می-کنند تا اینکه خود را به آبهای زیرزمینی برسانند - رینودز، . - 2004
ویژگیهایی از خاک که بر حرکت باکتری اثر دارد، عبارتاند از توزیع اندازه ذرات - که خود مربوط به بافت میشود - ، ساختمان، تخلخل، وزن مخصوص ظاهری خاک، نفوذپذیری، اسیدیته، مقدار ماده الی، قدرت یونی، ترکیب محلول خاک، دما و نوع کانی - وارنموند و کانور، . - 2000 عوامل مختلفی بر انتقال و کاهش حرکت باکتری در خاک مهم هستند. ازجمله میتوان به کاهش منابع آلودگی باکتری - ذخیرهسازی کودهای دامی آلوده، زمان مقدار و روش کاربردان ها - و کاربرد تنشهای مختلف محیطی به باکتری را ذکر کرد. شوری یکی از عوامل مهم استرس برای میکروارگانیسمها بهحساب میآید. کاهش کسر تنفسی، کاهش میزان دیاکسید کربن، کاهش فعالیت آنزیمی و همچنین کاهش بیومس میکروبی - مامیلو و همکاران، . - 2004 با توجه به اهمیت موضوع، این پژوهش بهمنظوربررسی آبشویی و حرکت باکتری در ستون خاک تحت تأثیر حجم منفذی متعدد و شوری انجام شد.
مواد و روشها:
این تحقیق بهصورت طرحکاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه اجرا شد. تیمارهای شوری آب آبیاری در سه سطح - باقابلیت هدایت الکتریکی 1، 5 و 10 دسی زیمنس بر متر - و یک سطح آب مقطر بهعنوان شاهد در خاکآلوده به باکتری - کود گاوی - اعمال شدند. نمونههای خاک از 0 تا 20 سانتیمتری با شوری0/89 دسی زیمنس بر متر و با بافت شنی لومی تهیه شدند. سپس خاک موردمطالعه در سطح 10 تن بر هکتار با مقدار خاک موردنظر مخلوط گشته و به ستونهایی به ارتفاع 30 و قطر 10 سانتیمتر انتقال داده شدند. پس از تهیه ستونهای خاک، آنها را در سطلهای آب قرار داده و پس از اشباع شدن، آنها را بر روی جایگاه زهآبگیری انتقال داده شدند.
در مرحله بعد آبهایی با حجمهای منفذی 3، 5 و 7 با شوریهای مذکور به ستونها اعمال شدند. و در مرحله بعد نمونههای آب خروجی بعد از اعمال کامل حجمهای منفذی جمعآوری شدند. بهمنظور شناسایی باکتری اشرشیاکلی از محیط کشت مک کانکی اگار استفاده شد. به این صورت که نمونهها بهوسیله سمپلر 100 میکرو لیتر بر روی محیط کشت بهوسیله پارو پخش شد. پس از طی مدتزمان لازم برای رشد باکتریها، کلونیهای ایجادشده بر روی محیط کشت، به روش شمارش کلونی شمارش شد - نوروزی، . - 1382 محاسبات آماری اطلاعات بهدستآمده از مراحل مختلف تحقیق، با نرمافزار کامپیوتریSPSS انجام شد و رسم نمودارهای موردنظر با استفاده از نرمافزار Excel صورت گرفت.
نتایج
خاک مورد استفاده از عمق صفر تا 20 سانتی متری از منطقه زیارت شهرستان گرگان با بافت لومی شنی تهیه شد. برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در جدول زیر آمده است.
