بخشی از مقاله
چکیده
بررسی اندیشه های متفاوت نظریه پردازان و عمل گرایان شهرسازی درباره آرمان شهر در طول تاریخ، هم به درک بهتر گذشته می انجامد و هم اندیشه را در تفسیر حال و پیش بینی آینده راهنمایی می کند. هر چند که گرو الگوی هیچ آرمان شهری را خلق نکرده است؛ اما او از میان الگوهای تازه متولد شده یک بار در دهه آخر قرن بیستم و یک بار در دهه دوم قرن بیست و یکم آرمان شهر خود را یافته است و به توصیف و تبین آن پرداخته است.در این مقاله سیر نظریات جول گرو در مورد آرمان شهر مورد تحلیل و مقایسه قرار گرفته است. تکنیک اصلی مرور ادبیات پژوهشی بوده است. نظریات مورد بررسی عبارتند از نه ملت آمریکای شمالی، شهر-لبه و سانتافه. نظریه نه ملت آمریکای شمالی به عنوان بستر نظریات بعدی گرو مورد بررسی قرار گرفته اسنت. سپس دو الگوی آرمان شهری شهر-لبه به عنوان الگویی مدرن با فضایی عینی و کالبدی و سانتافه به عنوان الگویی پست مدرن با فضایی ذهنی و اجتماعی مورد مقایسه قرار گرفته، نمونه های عینی آن بیان شده و ریشه های نظری آن رهگیری شده اند. در انتها نیز الگوهای مذکور از جنبه نظری و عملی نقد شده است.
واژههای کلیدی: جول گرو، آرمان شهر، شهر-لبه، سانتافه
-1 مقدمه
با بررسی اندیشه های متفاوت نظریه پردازان و عمل گرایان شهرسازی درباره آرمان شهر در طول تاریخ، می توان به اصول چارچوب هایی برای دسته بندی این اندیشه ها دست یافت. این کار هم به درک بهتر گذشته می انجامد و هم اندیشه را در تفسیر حال و پیش بینی آینده راهنمایی می کند. جول گرو یکی از نظریه پردازان آمریکایی قرن حاضر است. هر چند که گرو شهرساز نیست و الگوی هیچ آرمان شهری را خلق نکرده است؛ اما او از میان الگوهای تازه متولد شده یک بار در دهه آخر قرن بیستم و یک بار در دهه دوم قرن بیست و یکم - شهر-لبه و سانتافه - آرمان شهر خود را یافته است و به توصیف و تبین آن پرداخته است. به همین دلیل می توان او را با اغماض از صف منتقدان شهرسازی جدا کرده و با تحلیل اندیشه هایش، او را یک شهرساز دانست.
در این مقاله به منظور بررسی نظریات گرو، پس از معرفی کلی او، دو کتاب نه ملت آمریکای شمالی - 1981 - 1 و شهر-لبه: زندگی در مرزهای جدید - 1991 - 2 و مقاله سانتافه شدن جهان - 2010 - 3 بررسی شده است. دلیل انتخاب کتاب ها و مقاله ی ذکر شده پیگیری نظریات مربوط به شهر گرو طی سه دهه -از 1981 تا -2010 است تا بتوان به درکی صحیح و ریشه ای از تصاویری که گرو برای آینده شهر ها ارائه می کند دست یافت. در انتها نیز، نتیجه بحث بیان شده است. موضوع اصلی اولین کتاب او، نه ملت آمریکای شمالی - - 1981، ناکارآمد بودن تقسیمات سیاسی-اداری در آمریکای شمالی پیشنهاد طرحی جدید برای آن است. هر چند که این موضوع در ابتدا مرتبط با شهر به نظر نمی رسد، ولی به سه دلیل می توان آن را پایه ی نظریات شهری گرو دانست: دلیل اول دلیلی است که گرو نیز در این کتاب به آن اشاره کرده است:
همه چیز در آمریکای شمالی - از سیاست تا برنامه ریزی شهری - باید دوباره طراحی و برنامه ریزی شود تا با مناطق - ملت های - نه گانه فوق تطبیق یابد. زیرا در هر کدام از این منابع نیاز ها، انتظارات و اولویت های متفاوتی وجود دارد. دوم این که شهر هم جزئی از تقسیمات کشوری است و سیاست های حاکم بر تعریف ایالت ها - در این کتاب ملت ها - بر معیار های تعریف شهر و مدیریت شهری نیز تأثیر به سزایی دارد. و دلیل سوم این است که گرو با به رسمیت نشناختن مرزهای اداریِ روی نقشه ها قدم در راهی گذاشته است که به تعریف شهر-لبه ها یی می انجامد که مرز قانونی خاصی ندارند و ممکن است از مرزهای ایالتی نیز فراتر روند.
گرو با دومین کتاب خود شهر-لبه: زندگی در مرزهای جدید - 1991 - ، مفهوم شهر-لبه را به شهرت رساند و معیارهای روشنی برای شناسایی این نواحی تعریف نمود: حداقل مساحت فضاهای اداری و تجاری قابل اجاره، بیشتر بودن میزان اشتغال نسبت به اتاق های خواب، ادراک شدن به عنوان یک مکان توسط مردم و شهر نبودن طی 30 سال گذشته. او اضافه شدن هواپیما های مسافربری با موتور جت به سایر وسایل حمل و نقل رایج - به خصوص اتومبیل ها - را یکی از اصلی ترین دلایل ایجاد شهر-لبه ها می داند. در کنار عامل فوق، دیگر ویژگی های مثبت شهر-لبه سبب جذب جمعیت از شهر ها به شهر-لبه ها و گسترش آن می شود. او تنها مشکل شهر- لبه را نداشتن سابقه ی تاریخی می داند و تمامی انتقاد های وارد بر این الگو را ناشی از همین امر می داند و عقیده دارد که این نارضایتی ها تنها مرحله ای گذرا است. گرو با ستایش الگوی شهر-لبه آن را تحقق آرمان شهر فرانک لوید رایت - 4شهر-گسترده - 5 می داند و با خوش بینی نسبت به شهر -لبه و آینده، پیش بینی می کند که همه ی شهرهای آمریکا طبق این الگو رشد خواهند نمود و این نشانی است از این که هنوز هم مهاجران و پیشتازان در آمریکا زنده اند.
گرو در مقاله سانتافه شدن جهان - 2010 - ، الگویی جدید را معرفی می کند: سانتافه. زیرا اضافه شدن کامپیوترها و ارتباطات شبکه ای به وسایل حمل و نقل رایج - اتومبیل ها و هواپیماهای جت - در عصر حاضر را مسبب از بین رفتن تقریباً همه ی دلایل تاریخی تجمع انسان ها کنار یکدیگر می داند؛ همه دلایل به جز یک دلیل: ارتباط چهره به چهره. و سانتافه نیز شهری است که فرصت های زیادی برای برقرار ارتباط چهره چهره به شهروندانش ارائه می نماید. گرو در دفاع از همه گیر شده این الگو -و منحصر نشدن به ثروتمندان- از آمار - میزان رشد استفاده از فناوری هایی مانند تلفن همراه و اینترنت - و تاریخ - مکان یابی بخش های مختلف شرکت ها در نواحی مختلف طی نیم قرن اخیر - کمک می گیرد . بنابراین از نظر او در آینده ی نزدیک تنها مکان ها و در امتداد آن شهر هایی باقی خواهند که ظرفی مناسب برای برقراری ارتباطات چهره به چهره باشد.
-2جول گرو کیست؟
جول گرو متولد - 1948 - نویسنده و ویراستار سابق روزنامه واشنگتن پست 6است.[1] او در دانشگاههای متعددی از جمله دانشگاه آریزونا7، دانشگاه برکلی8 و دانشگاه کمبریج9 تدریس می کند و خود را دانشجوی فرهنگ، ارزش ها و تغییر می داند. هم چنین او در سال های اخیر علاوه بر عضویت در شبکه تجارت جهانی10و بنگاه آمریکای نو11، گروه گرو12را نیز تأسیس نموده است. به علاوه گرو در بیش از 1000 برنامه تلویزیونی و رادیویی شرکت کرده است. در حال حاضر او ساکن جنگلی کوچک در حاشیه ویرجینیا13می باشد. [2] اولین کتاب گرو نه ملت آمریکای شمالی در سال 1981 انتشار یافت. او در این کتاب به این مسأله می پردازد که تقسیم آمریکای شمالی به سه کشور و بیش از 50 ایالت با عملکرد ها و ویژگی های مختلف این نواحی همخوانی ندارد، زیرا با گذر زمان مناطق مختلف آمریکای شمالی در هم آمیخته اند و نه ملت متمایز را تشکیل داده اند. دومین کتاب او شهر-لبه: زندگی در مرزهای جدید در سال 1991 انتشار یافت. این کتاب سه بار نامزد دریافت جایزه ی پولیتزر 14شد. گرو در این کتاب به تعریف معیارهای شهر-لبه ها می پردازد. او با ستایش شهر-لبه معتقد است این الگوی شهرنشینی که آرمان شهری برخواسته از رویای آمریکایی است، الگوی رشد همه شهر های آمریکا خواهد شد. گرو سومین کتاب خود تکامل بنیادین: وعده و وعید
