بخشی از مقاله
فلاپي ديسک
ديسک نرم رايانه است که از جنس فيلم ويدئويي است و ۱٫۴۴ مگابايت حجم دارد.
به آنها ديسکت نيز گفته مي‌شودکه يک صفحه گرد صاف و انعطاف‌پذير که با لايه‌اي از اکسيد آهن پوشيده شده و سطح آن حاوي ذرات ريزي است که قابليت حفظ ميدان مغناطيسي را دارند و در مجموع در يک پوشش پلاستيکي محافظ جاي مي‌گيرد. اين ديسک هابه طور گسترده به عنوان رسانه يا واسطه ذخيره سازي ثانوي به کار مي‌رود. ديسکهاي نرم وسيله‌اي معمول و رايج براي انتقال فايلها برنامه و متن از يک رايانه به رايانه ديگر هستند و زماني تنها وسيله ذخيره سازي ثانوي براي رايانه‌هاي شخصي بودند. اما با ساخته شدن ديسکهاي سخت ارزان قيمت اين گونه ديسکها به صورت جانبي مورد استفاده قرار ميگيرند.
فلاپي ديسک در اصل نوعي حافظه جانبي از نوع ديسک مغناطيسي‌است که از يک صفحه حساس به مغناطيس از جنس پلاستيک ساخته شده است و در يک محفظه پلاستيکي نيز قرار دارد. ظرفيت اين نوع حافظة جانبي 1.44 مگا بايت بوده که امروزه حافظة نسبتا کمي به حساب مي‌آيد.
مزيت فلاپي ديسک ها
شايد تنها مزيت فلاپي ديسک ها قابليت حمل آنها باشد که به کاربر اين امکان را مي دهد تا اطلاعاتي در حدود يک مگا بايت را با خود حمل نمايد ( که البته اطلاعات زيادي بشمار نمي‌آيد )
اشکالات فلاپي ديسکها
با توجه به اينکه فلاپي ديسکها حافظه‌هاي جانبي نسبتا قديمي هستند، امروزه اشکالات زيادي در رابطه با آنها به چشم مي‌خورد که عبارتند از : سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات در آنها بسيار کم است ظرفيت آنها کم است نسبت به ضربه حساس بوده و در نتبجه دوام کمي دارند
موارد نگهداري از فلاپي ديسکها
در نگهداري از فلاپي ديسکها بايد به موارد زير توجه نمود
﷼ آنها را در دماي مناسب نگهداري کرد
﷼ به آنها ضربه‌اي وارد نشود
﷼ جسم خارجي باصفحة حساس به مغناطيس آنها برخورد ننمايد
﷼ در ميدان‌هاي مغناطيسي شديد قرار داده نشوند
ساختمان فلاپي ديسکها
فلاپي ديسکها از يک صفحة دايره اي شکل از جنس پلاستيک ساخته مي‌شوند که از مواد حساس به مغناطيسي پوشيده شده است . بر روي فلاپي ديسک ها شيارهاي دايره اي شکلي وجود دارد به نام TRACK که اطلاعات بر روي آن به صورت مغناطيسي نوشته مي شود .براي دسترسي سريعتر به اطلاعات ذخيره شده ، هر يک از شيارها را به قسمت هاي کوچکتري تقسيم مي کنند که قطاع يا SECTOR نام دارد . ظرفيت هر قطاع 512 بايت است .
محافظت نمودن فلاپي ديسکها در مقابل نوشتن
در بعضي از موارد لازم است پس از ذخيره نمودن اطلاعات در فلاپي ديسک ها آنها را در مقابل تغيير و يا پاک شدن محافظت نمود . بدين جهت در فلاپي ديسک ها يک فضاي باز مربع شکلي در نظر گرفته شده است که در زير آن يک دکمة متحرک قرار دارد . هر گاه دکمة متحرک فضاي باز را نپوشاند امکان‌نوشتن و يا پاک کردن اطلاعاتِ ديسک وجود ندارد
و تنها مي توان اطلاعات را از روي ديسک خواند . به عبارت ديگر در چنين حالتي تنها مي توان عمل LOAD را جهت اجراء برنامه ها انجام داد . به اين حالت از ديسک اصطلاحا Write protect مي گويند .
فلاپي ديسک
فلاپي ديسک ، يک نوع وسيله ذخيره سازي اطلاعات در کامپيوتر است . درايوهاي موجود در کامپيوتر مسئول خواندن و نوشتن اطلاعات بر روي فلاپي ديسک ها
بر اساس يک ساختار مشخص شده ، مي باشند. جنس فلاپي ديسک ها از پلاستيک نرم بوده که بر روي آن يک لايه ( غشاء ) مغناطيسي وجود دارد .
مباني فلاپي درايوها
فلاپي درايو در سال 1967 توسط شرکت IBM ابداع گرديد. در اولين فلاپي درايو از يک ديسک ( ديسکت ) 8 اينچي استفاده شده بود. همزمان با ارائه اولين کامپيوترهاي شخصي در سال 1981 توسط شرکت ، از فلاپي درايوهاي 5/25 اينچ استفاده بعمل آمد. اين نوع ديسک ها قادر به نگهداري 360 کيلو بايت اطلاعات بودند. در اواسط دهه 1980 ديسک هاي 3/5 اينج با ظرفيت 1/44 مگابايت مطرح گرديدند. در آن زمان اغلب کامپيوترها داراي دو درايو براي استفاده از دو نوع فلاپي ديسک ( 5/25 و 3/5 ) بودند ولي از اواسط دهه 1990 ديسک هاي 5/25 بندرت مورد استفاده قرار گرفته و بتدريج از رده خارج گرديدند.
• فلاپي ديسک را " ديسکت " نيز مي گويند. رايج ترين نوع ديسکت 3/5 اينچ است .
• فلاپي ديسک درايو يک دستگاه الکترومکانيکي براي خواند ن و نوشتن اطلاعات بر روي فلاپي ديسک ها است .
• شيار دواير متحدالمرکز موجود بر روي يک فلاپي ديسک را مي گويند.
• سکتور زيرمجموعه اي از يک شيار بوده و تعداد سکتور در هر شيار بستگي به نوع ديسک دارد.
اجزاي يک فلاپي ديسک درايو
• ديسک
يک فلاپي ديسک در موارد متعددي مشابه نوار کاست است :
• از يک نوع پلاستيک نازک که با اکسيد آهن آغشته شده است استفاده مي گردد. اکسيد فوق از نوع " فرومانيتيک " بوده و اگر تحت تاثير يک ميدان مغناطيسي قرار گيرد، قادر به نگهداري ( ذخيره ) دائم اطلاعات خواهد بود.
• قابليت ضبط اطلاعات را دارا مي باشند.
• قابليت پاک کردن اطلاعات و استفاده مجدد را دارا مي باشند.
• ارزان قيمت بوده و بسادگي قابل استفاده مي باشند.
نوارهاي کاست داراي يک اشکال بزرگ مي باشند . اشکال اساسي نوارهاي کاست روش بازيابي "ترتيبي" در آنان است . مثلا" براي شنيدن آهنگ خاصي مي بايست بصورت ترتيبي بر روي نوار حرکت و پس از استقرار بر روي آهنگ دلخواه آن را گوش داد. بهرحال پيدا نمودن يک آهنگ و استفاده سريع از آن همواره فرآيندي ترتيبي و کند خواهد بود.
يک فلاپي ديسک همانند نوار کاست از يک نوع پلاستيک نرم آغشته به مواد مغناطيسي( درهردو طرف) استفاده مي نمايد. اطلاعات بر روي دواير متحدالمرکزي که "شيار" ناميده مي شوند، ذخيره خواهند شد. هر شيار خود به مجموعه اي از سکتورها تقسيم مي گردد. همزمان با چرخش ديسک، هد بر روي شيار استقرار و زمينه بازيابي مستقيم اطلاعات فراهم مي گردد.
• درايو
اجزاي اصلي يک فلاپي درايو شامل موارد ذيل است :
• هد خواندن و نوشتن . هد در دو طرف ديسکت وجود داشته و حرکت آنها در طول ديسکت با يکديگر خواهد بود . از هد هاي يکسان براي خواندن و نوشتن استفاده
مي گردد.
• موتور درايو . يک موتور بسيار کوچک با توان چرخش 300 تا 360 دور در دقيقه
• موتور Stepper . وظيفه موتور فوق ، استقرار هد خواندن و نوشتن در محل شيار مورد نظر است.
• فريم مکانيکال . سيستم فوق شامل يک برابرکننده بوده که پنجره کوچک حفاظت( قاب فلزي موجود بر روي فلاپي ديسک ) را برروي ديسکت باز نموده تا بدين طريق ام
• برد مدار الکترونيکي . برد فوق شامل تمام عناصر الکترونيکي لازم براي خواندن و يا نوشتن اطلاعات برروي ديسکت است . اين برد، مدار کنترلي موتور stepper را نيز کنترل خواهد کرد.( حرکت هدهاي خواندن و نوشتن بسمت ديسکت )
زمانيکه هد در طول شيارها حرکت مي کند ، با سطح ديسکت تماسي ايجاد نخواهند شد.از نور الکترونيکي به منظور تشخيص حفاظت ديسک در مقابل نوشتن استفاده مي گردد.( زبانه کوچک پشت ديسکت که بصورت کشوئي بوده و ديسکت را در مقابل عمل نوشتن حفاظت مي کند )
نوشتن اطلاعات بر روي يک فلاپي ديسک
مراحل زير نحوه نوشتن اطلاعات بر روي فلاپي ديسک را تشان مي دهد.( عمليات خواندن مشابه است ) :
• يک برنامه کامپيوتري ، دستورالعملي را براي سخت افزار کامپيوتر ارسال تا اطلاعاتي بر روي فلاپي ديسک نوشته گردد.
• کنترل کننده فلاپي ديسک درايو " موتور" ديسکت را بحرکت درآورده تا از اين طريق فلاپي ديسک چرخش نمايد.
• موتور دوم ( Stepper) باعث چرخش يک ميله دنده مارپيج ، خواهد شد. مدت زماني که طول خواهد کشيد تا شيار مورد نظر بدست آيد را " زمان دستيابي " مي نامند. سخت افزار فلاپي ديسک درايوداراي دانش لازم در خصوص نحوه استقرار بر شيار موردنطر با توجه به تعداد Step مورد نظر است.
• هد خواندن و نوشتن در شيار مورد نظر متوقف خواهد شد.
• قبل از اينکه داده خاصي بر روي ديسک نوشته گردد يک بوبين ، انرژي لازم را براي پاک کردن يک سکتور فراهم مي نمايد.
• اطلاعات مورد نظر بر روي ديسکت نوشته خواهند شد.
ذخيره سازي داده ها
اطلاعات بر روي سطح هر يک از صفحات هارد ديسک در مجموعه هائي با نام سکتور و شيار ذخيره مي گردد. شيارها دوايرمتحدالمرکزي مي باشند ( نواحي زرد) که بر روي هر يک از آنها تعداد محدودي سکتور(نواحي آبي ) با ظرفيت بين 256 ، 512 بايت ايجاد مي گردد. سکتورهاي فوق در ادامه و همزمان با آغاز فعاليت سيستم عامل در واحد هاي ديگر با نام " کلاستر " سازماندهي مي گردند. زمانيکه يک درايو تحت عملياتي با نام Low level format قرار مي گيرد، شيارها و سکتورها ايجاد مي گردند. درادامه و زمانيکه درايو High level format گرديد، با توجه به نوع سيستم عامل و سياست هاي راهبردي مربوطه ساختارهائي نظير : جدول اختصاص فايل ها، جدول آدرس دهي فايل ها و... ايجاد، تا بستر مناسب براي استقرار فايل
هاي اطلاعاتي فراهم گردد.
ديسك Startup چيست ؟
ديسك Startup يك فلاپى راه انداز ويندوز است كه مى تواند در شرايطى كه ويندوز توان را ه اندازى كامپيوتر را ندارد با راه اندازى كامپيوتر اشكالات احتمالى را با كمك فرامين موجود بر روى آن برطرف سازد. براى كاربرى كه از سيستم عامل ويندوز استفاده مى كند داشتن يك ديسك Startup و CD ويندوز به مراتب از نان شب هم واجب تر است.
• ساخت ديسك Startup در ويندوز ۹۸ و ME
از پنجره Control Panel بر روى آيكون Add/Remove Programs دابل كليك كنيد (پنجره Control Panel از طريق My Computer و يا منوى Start قابل دسترسى خواهد بود). در پنجره اى كه ظاهر خواهد شد زبانه (Tab) سوم موسوم به Startup Disk را انتخاب كرده بر روى دكمه Create Disk كليك كنيد. پس از چند لحظه ويندوز در پنجره اى از شما خواهد خواست تا CD ويندوز را در داخل CD Drive قرار دهيد. با انجام اين خواسته ويندوز بر روى OK كليك كنيد. با ظاهر شدن پنجره بعدى يك فلاپى سالم (فاقد (Bad Sector) را در فلاپى درايو قرار داده و بر روى OK كليك كرده و تا ساخته شدن ديسك Startup صبر كنيد.
