کارآموزی بررسی سیستم تولید برق در تهران

بخشی از مقاله

کارآموزی بررسي سيستم توليد برق در تهران

موضوع :
بررسي سيستم توليد برق در تهران
محل كار آموزي:
وزرات نيرو

فهرست
عنوان صفحه
مقدمه
فصل اول
بخش اول :
تاريخچه برق در تهران
مروري كوتاه برليد تحولات برق در تهران
اولين گام اساسي براي تأمين برق تهران
احداث گام اساسي براي تامين برق تهران
احداث كرج (امير كبير فعلي)
احداث سد سفيد رود
تاسيس سازمان برق ايران
تاسيس شركت برق منطقه‌اي تهران
تاسيس
احداث سد سفيد رود
تاسيس سازمان برق ايران
تاسيس شركت برق منطقه‌اي تهران
فهرست
عنوان صفحه
تاسيس
احداث سد سفيد رود
تاسيس سازمان برق ايران
تاسيس شركت برق منطقه‌اي ته

ران
تاسيس
احداث سد سفيد رود
تاسيس سازمان برق ايران
تاسيس شركت برق منطقه‌اي تهران
تاسيس
احداث سد سفيد رود

تاسيس سازمان برق ايران
تاسيس شركت برق منطقه‌اي تهران
تاسيس
احداث سد سفيد رود
تاسيس سازمان برق ايران
فهرست
عنوان صفحه
تاسيس شركت برق منطقه‌اي تهران
تاسيس
احداث سد سفيد رود
تاسيس سازمان برق ايران
تاسيس شركت برق منطقه‌اي تهران
تاسيس شركت توليد و انتقال نيروي برق ايران (توانير)
تغيير در حوزه عملياتي شركت
اصلاح ساختار و تمركز زدائي
بخش دوم :
نمودار سازماني
بخش سوم :
محصولات توليدي و خدماتي
عوامل موثر در موفقيت اقتصادي
تعيين اهداف شخصي و تجارتي
ارزيابي بازار فروش كالا يا خدمات
فهرست
عنوان صفحه

تدوين برنامه بازاريابي
تدوين برنامه مقدماتي تجاري
انتخاب گروه وريران
محاسبه سرمايه مورد نياز و تدوين برنامه نهايي تجاري
تعيين استراتژي تبليغاتي براي جذب سرمايه گذاران
تبليغ طرح اقتصادي به منظور جذب سرمايه
تبليغ محصولات و خدمات
بخش چهارم :
خدمات سازمان حمايت مصرف كنندگان و ت

وليد كنندگان
تاريخچه سازمان
اهداف سازمان
وظايف و فعاليتهاي سازمان
سازمان‌هاي مرتبط
قوانين و مقررات سازمان
فصل دوم :
فهرست
عنوان صفحه
بخش اول:
برنامه‌هاي آينده وزرات نيرو
صنعت انرژي هسته‌اي
نيروگاههاي جديد هسته‌اي
سرمايه گذاري در مراكز انرژي طبيعي
پروژه‌هاي نيمه تمام آبفا
بخش دوم :
امور جاري درست اقدام
نيروي باد امروز

تاريخچه برق در تهران
به منظور ارائه تصوير روشني از تكامل تدريجي برق شهري در تهران از لحظه ورود تا كنون كه سابقه‌اي نزديك به يك قرن دارد 1379 ـ 1285 و همچنين براي نشان دادن سير تحولات و عملكرد شركت برق منطقه‌اي تهران به زبان آمار و ارقام كه تاكنون 35 سال فعاليت خود را پشت سر گذاشته و امروز به عنوان بزرگترين و ريشه دارترين مؤسسه دست‌اندر كار برق در جمهوري اسلامي ايران مي‌باشد، تاريخچه حاضر تهيه گرديده است.

اطلاعات مندرج در اين قسمت از منابع مختلف از جمله اسناد و مدارك وكارنامه‌هاي سالهاي گذشته و ساير منابع در دسترس گردآوري شده است پس از بازنگري و بررسيهاي لازم به صورت نوشتار، نمودار و جدول‌هاي در اين كتابچه ارائه گرديده است. به طور كلي هدف از تهيه اين كتابچه در اينكه برق تهران چگونه از گذشته دور جائي كه امروز رسيده است مي‌باشد.
دوره زماني كه براي نشان دادن اين آمارها در نظر گرفته شده به شش دوره به ترتيب زير تقسيم بندي گرديده است:
• دوره اول قبل از تشكيل و تأسيس شركت برق منطقه‌اي تهران 1343 –

1285
• دوره دوم از سال آغاز به كار شركت برق منطقه‌اي تهران تا شروع انقلاب اسلامي 1357-1344
• دوره سوم از بعد از انقلاب اسلامي تا سال شروع برنامه اول توسعه 1367-1358
• دوره چهارم سالهاي برنامه اول توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران 1373-1368
• دوره پنجم سالهاي برنامه اول توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمه

وري اسلامي ايران 1378-1374
• دوره ششم نخستين سال برنامه سوم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران 1379
بنابر روايت آمار و اطلاعات، در دوره اول يعني از سال 1258 كه نخستين كارخانه برق شهري توسط مرحوم حاج حسين امين الضرب در خيابان چراغ برق تهران (امير كبير كنوني) به كار افتاد تا تأسيس شركت برق تهران در سال 1344 يعني پس از گذشت 60 سال نه تنها پيشرفت قابل ملاحظه‌اي در وضعيت برق تهران رخ نداد بلكه در سطح كشورنيز برق پيشرفت قابل توجهي نداشت چنانكه در سال 1344ميزان قدرت نامي نيروگاههاي زير پوشش وزارت آب و برق در حد 532 مگاوات، توليد كل انرژي برق حدود يك ميليارد كيلووات ساعت و تعداد كل مشتريان برق فقط در حد 650 هزار مشترك بود.
در دوره‌هاي بعد به ويژه در دوره سوم علي رغم مشكلات فراواني كه ناشي از جنگ ناخواسته و محاصره اقتصادي بر سر راه توسعه برق وجود نداشت، برق تهران به همت مديران، مهندسان، كارشناسان، تكنسينها و كارگران خود موفق شد به راه خود ادامه دهد و با پشت سر گذاشتن اين دوره بر مخاطره در دوره‌هاي بعد تلاش گسترده‌اي در جهت تحقق اهداف برنامه‌هاي اول، دوم و سوم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران و سياستهاي راهبردي وزارت نيرو به عمل آورد.
اهداف كلي برنامه‌هاي مذكور عبارتند از: از تأسيسات برق، راهكارهاي عملي براي افزايش كارائي كاركنان، كاهش هزينه‌ها، بهبود مديريت مصرف، صرفه جويي و استفاده منطقي از انرژي برق، نيل به خود كفائي و اداره اقتصادي تأسيسات برق، گسترش تحقيقات و آموزشهاي كاربردي و … در جهت تحقق اهداف ذكر شده برق منطقه‌اي اقداماتي به شرح زير را به انجام رسانده و در حال ادامه راه براي رسيدن به اهداف تعيين شده در برنامه سوم توسعه است:
بهبود برنامه‌هاي نگهداري و تعميرات نيروگاههاي زير پوشش، اصلاح و متعادل نمودن شبكه‌هاي انتقال، فوق توزيع به منظور كاهش تلفات، تسريع در عمليات برقراري ان

شعابهاي متقاضيان جديد، تامين برق مشتركان با ولتاژ و فركانس استاندارد، اصلاح سيستم محاسبه و وصول بهاي برق مصرفي مشتركان، تامين تجهيزات شبكه‌هاي توزيع از صنايع داخلي، آموزش و رشد سطح دانش كاركنان، ايجاد واحدهاي ارتباط مردمي براي آ

گاهي از نقطه نظرها و خواسته‌هاي مصرف كنندگان برق، بهبود روشهاي خبردهي و خبرگيري نظير راه‌اندازي تلفن گويا، استقرار سيستمهاي سخت افزاري و نرم افزاري و …

آمار و ارقام ارائه شده خود گواه صادقي است از پيشرفتهاي حاصل شده كه در طي سالهاي گذشته به ويژه در سالهاي اخير با تلاش و كوشش مديران و كاركنان برق تهران و شركتهاي وابسته به دست آمده است.
به منظور تامين برق مصرفي استان‌هاي تهران و قم در سال 1382 كه نسبت بع سال قبل به ميزان 7/9 درصد رشد دانسته است. برق تهران با تلاش و كوشش صادقانه مجموعه كارآمد خود و با هدف برقراري برق مطمئن و فراگير، اقدامات موثري را به مرحله اجرا درآورده است.
كارنامه‌اي كه پيش رو داريد با عنوان برق از نگاه آمار در سال 1382 قصد دارد تا تصويري از اين تلاش را در قالب آمار و شاخص‌هاي فني در معرض قضاوت مردم و مسئولين محترم قرار دهد.
تراكم بالاي جغرافيايي و نيز اهميت ويژه اقتصادي، اجتماعي و سياسي منطقه تحت پوشش برق تهران، ما را بر آن داشته است تا با انجام برنامه‌ريزي‌هاي دقيق و استقرار سيستم‌هاي نوين مديريتي خصوصاً برون سياري و تمركز زدايي، موجبات افزايش كيفيت خدمات و شاخص‌هاي بهره وري را فراهم آوريم.
از سوي ديگر در سال 1382 با ايجاد بازار در صنعت برق كشور، اين شركت با در اختيار داشتن بيش از 25 درصد از تأسيسات و تجهيزات همگام با ساير شركت‌هاي برق منطقه‌اي، در اين عرصه پيشتاز شده است تا بتواند در هموار نمودن بسترهاي توسعه اقتصادي كشور سهم خود را به محو مطلوبي ايفا نمايد.
مروري كوتاه بر سير تحولات برق در تهران
شهر بزرگ تهران از حدود دو قرن بيش پايتخت ايران بوده است و به سبب نقش و موقعيت اداري و جغرافياي برجسته‌اش اولين مولد برق در تهران به قدرت تقريبي 3 كيلووات حدود 15 سال پيش در سال 1264 هجري شمسي درست 3 سال بعد از موسسه برق تجاري توماس اديسون كه براي تامين روشنايي بخشي يكي از خيابانهاي شهر نيويورك ايجاد شده بود، به منظور تامين روشنايي بخشي از كاخ سلطنتي ناصر الدين شاه قاجار، براي نخستين بار در اين شهر مورد بهره برداري قرار گرفت.

19 سال بعد در سال 1283 هجري شمسي امتياز تأسيس كارخانه برق در تهران به يكي از تجار خوش نام آن زمان مرحوم حاج حسين امين الضرب واگذار گرديد. اين كارخانه در سال 1285 درست 6 ماه بعد از صدور فرمان مشروطيت با يك ماشين بخار بيستوني با 3 ديگ بخار كه سوخت آن زغال سنگ بود با مولدي به قدرت 400 كيلو وات ساخت كارخانه آ.ا.گ. از كشور آلمان با ولتاژ 380/220 ولت آماده بهره‌برداري و پذيرش مشتركان شد. محل اين كارخانه در خيابان چراغ برق تهران (امير كبير كنوني) قرار داشت كه فقط براي تأمين روشنايي شبها بين 5 تا 7 ساعت كار مي‌كرد. ماشين بخار ديگري با مولدي به قدرت 100 كيلو وات بعدها به آن اضافه شد. از اوايل سال

هاي 1300به بعد دو دستگاه نيم ديزل به قدرت 5 اسب بخار ساخت كارخانه (انگوبلژيك كمپاني) در همان محل نصب گرديده و به ظرفيت كارخانه امين الضرب افزوده شد.
در اين سالها به تدريج با آگاهي و علاقمند شدن بخش خصوصي به مزاياي برق، رفته رفته شركتهاي خصوصي براي توليد، توزيع و فروش برق ايجاد شد. در همين دوران برخي

از كارخانه‌هاي صنعتي جديدالتأسيس هم داراي مولد برق اختصاصي شدند. در سال 1310 براي نخستين بار، شبانه روزي كردن برق درتهران در ميان دولتمردان آن زمان مطرح گرديده و اقدامات اوليه براي تحقيق آن صورت گرفت تا آنكه بعد از گذشت 6 سال بالاخره در تاريخ 25/6/1316 يك نيروگاه بخاري ساخت كارخانه اشكودا از كشور جكسلواكي با 4 واحد 1600 مگاواتي جمعاً به قدرت 6400 كيلو وات در محل كنوني شركت برق منطقه‌اي تهران واقع در ميدان شهدا نصب گرديده و زير نظر شهرداري تهران بهره‌برداري از آن آغاز گرديد.
در فاصله سالهاي 1320-1318 به ويژه ارديبهشت ماه سال 1319 كه راديو تهران شروع به كار كرد، استفاده از برق مخصوصاً براي شنيدن اخبار جنگ از راديو با استقبال مردم روبرو گشت و به ناچار براي جبران كمبود نيرو از برق اضافي كارخانه‌هاي سيلو،سيمان تهران و پادگان سلطنت آباد كمك گرفته شد. بر اساس آمارهاي موجود ميزان توليد برق‌زا 5/10 ميليون كيلو وات ساعت در ساعت 1317 به 5/15 ميليون كيلو وات ساعت در سال 1318 رسيده بود كه با منظور كردن 5/1 ميليون كيلو وات ساعت توليد برق كارخانه حاج امين‌الضرب جمع توليد برق در آن سال به 17 ميليون كيلو وات ساعت رسيد. جمعيت تهران در آن سال 45000 نفر بود كه بدين ترتيب ميزان توليد سرانه برق سالانه به حدود 38 كيلو وات ساعت رسيده بود.
در سالهاي قبل از سال 1315 مسئوليت تهيه، نصب، تعمير و نگهداري تأسيسات مربوط به روشنايي خيابانها به عهده‌ واحدي به نام (اداره روشنايي) كه در شهرداري تهران ايجاد شده بود قرار داشت. ولي واحد مستقلي كه به عهده‌دار برنامه‌ براي تأمين برق مورد نياز مردم و توسعه

تأسيسات برق در آينده باشد وجود نداشت. با افزايش تقاضاي روز افزون برق و رشد تدريجي مصرف، ايجاد يك موسسه مستقل كه عهده‌دار اين وظيفه باشد احساس گرديد و به همين خاطر در 25 مهر ماه سال 1315 يك مؤسسه مستقل به نام (مؤسسه برق تهران) زير نظر شهرداري به وجود آمد. اين مؤسسه در واقع با اهداف و شرح وظايف گسترده جايگزين اداره روشنايي شهرداري شد.

به علت افزايش تقاضا، كمبود برق در تهران روز به روز بيشتر احساس مي‌شد اما در طي سالهاي جنگ جهاني دوم به سبب اشغال ايران از سوي متفقين و آشفتگي اوضاع سياسي داخلي و عدم امكان ساخت تجهيزات نيروگاهي در داخل كشور مشكلات حمل قطعات نيروگاهها از خارج كشور، اميدي به نصب نيروگاههاي جديد وجود نداشت تا آنكه پس از پايان جنگ و پيش از خروج متفقين از ايران 4 دستگاه مولد 2000 كيلو واتي جمعاً به ظرفيت 8000 كيلو وات ساعت كارخانه (وستينگهاوس) از ارتش آمريكا خريداري گرديده و در ضلع شمالي مولدهاي اشكودا نصب شد و بهره‌برداري از آنها در مهرماه سال 1327 آغاز گرديد. احداث اين نيروگاهها و حتي استفاده از برق

مازاد كارخانه‌هاي دولتي از جمله سيمان، سيلو، دخانيات، سلطنت آباد و راه‌آهن نيز تكافوي پاسخگويي به نيازهاي برق تهران را نمي‌كرد. چنان كه در زمستان سال 1328 كمبود نيروي برق در تهران به طور كامل محسوس شد و به همين خاطر پس از مطالعات و بررسيهاي به عمل آمده مسؤولان ذيربط در طي سالهاي 1332 و 1333 اقدام به خريد 3 دستگاه مولد ديزلي هر يك به قدرت 1300 كيلو وات و در مجموع به قدرت 3900 كيلو وات، از كارخانه (نردبرگ) آمريكا نمودند. اين مولدها هم در ضلع شمال غربي مولدهاي اشكودا نصب شده و در طي سالهاي 1334 و 1335 مورد بهره‌برداري قرار گرفتند.
اولين گام اساسي براي تامين برق تهران
در اواخر سالهاي برنامه اول هفت ساله عمراني كشور 1333 ـ 1327 اولين گام اساسي براي تأمين برق منطقه تهران برداشته شد.
چنانكه در بهمن ماه سال 1333 قراردادي با شركت آلستوم فرانسه براي خريد و نصب دستگاه توربين بخاري هر يك به قدرت نامي 5/12 مگاوات و در مجموع به قدرت 50 مگاوات به امضا رسيد تا در بيرون شهر تهران به سمت شمال غربي و در نزديكي روستايي طرشت نصب گردد. بهره‌برداري از اولين واحد اين نيروگاهها تا امروز كه پيش از 40 سال از افتتاح آن مي‌گذرد و سر پا و در حال بهره‌برداري است. در سال 1334 دولت وقت با خريد دو دستگاه توربين بخار هر يك به قدرت 5 مگاوات و در مجموع به قدرت 10 مگاوات موافقت كرد و قرارداد خريد اين دو دستگاه توربين در بهمن ماه همان سال با شركت (وستينگهاوس) به امضا رسيد. يكي از مولدهاي 5 مگاواتي وستينگهاوس با ملحقات آن هم اكنون درموزه صنعت برق ايران كه در سالن همين نيروگاه تأسيس شده موجود است. اين نيروگاه 10 سال پس از شروع كار بعد از راه‌اندازي نيروگاه بخاري بعثت

(فرح آباد) به علت عدم نياز و سر و صداي زيادي كه در محل سكونت ايجاد كرد به حال تعطيل در آمد.
احداث سد كرج
در پايان 1338 مجموع ظرفيت نصب شده مولدهاي برق دولتي در تهران 78300 كيلووات رسيد. اما به دليل افزايش روز افزون جمعيت و احداث كارخانه‌ها و صنايع جديد در تهران متأسفانه اين ميزان نيرو پاسخگوي نيازها نبود و به همين خاطر طرح احداث سد بر روي رودخانه‌ كرج و بهره برداري از نيروي آب رودخانه مذكر به منظور توليد انرژي برق كه از سال 1328 قرار دادن با يك شركت فرانسوي منعقد شده بود توسط سازمان برنامه و بودجه فعال گرديده و به توسط شركت مورس

ين ـ نود سن به انجام رسيد و در تاريخ سوم آبان 1340 بهره برداري از نيروگاه آبي سد كرج (امير كبير فعلي) آغاز گرديد. اين نيروگاه متشكل از 3 واحد 5/45 مگاواتي جمعاً به قدرت 91 مگاوات بود كه انرژي برق توليدي آن از طريق يك خط انتقال نيروي 132 كيلوواتي تدو مداره به طول 54 كيلومتر به محل نيروگاه طرشت انتقال مي‌يافت.
احداث سد سفيد رود
در ارديبهشت ماه سال 1341 عمليات ساختماني سد سفيد رود واقع در منجيل به پايان رسيد و بهره برداري از نيروگاه سد كه شامل 5 مولد هر يك به قدرت 5/17 مگاوات و در مجموع 5/87 مگاوات بود از سال 1343 آغاز شد. مازاد نيروي برق اين سد نيز به وسيله يك خط انتقال 230 كيلوواتي به تهران انتقال مي‌يافت. به اين ترتيب برق تهران به تدريج از كمك گرفتن از ساير شركتهاي برق خصوصي به منظور پاسخگويي به نياز مشتركيان بي نياز گرديد. در فاصله سالهاي 1346 – 1340 براي تأمين برق مورد نياز تهران علاوه بر نيروي برق توليدي سدهاي كرج (امير كبير فعلي) و سد سفيد رود از نيروي برق توليدي سد لتبان به ميزان 23/5 مگاوات، نيروگاه بخاري بعثت (فرح‌آباد) به ميزان 5/247=5/82*3 مگاوات و مازاد سد در نيز استفاده مي‌گردد.
تاسيس سازمان برق ايران
اولين قانوني كه براي برق تدوين شده قانون تأسيس سازمان برق ايران در سال 1341 است. تا پيش از سال 1341 امور مربوط به برق در سازماند برنامه و بودجه زير نظر واحدي به نام «مديريت» اداره مي‌شد. نظر به اينكه مؤسسات موجود برق كشور اعم از دولتي و خصوصي به علت محدود بودن منابع مالي، فني و اداري قادر به تأمين احتياجات برق كشور نبوده‌اند و نظر به ضرورت توسعه سريع تأسيسات برق در كشور، ايجاد سازمان مستقلي براي توسعه صنعت برق لازم تشخيص داده شد كه هدف اوليه لن تأسيس و ايجاد شركتهاي برق ناحيه‌اي از طريق ادغام مؤسسات برق موجود بود. اركان اين سازمان با سازمان برنامه و بودجه در ارتباط بوده و بودجه آن نيز توسط سازمان مذكور تأمين مي‌شد. به طور كلي وظيفه سازمان برق ايران اجراي سياستها و هدفهاي برنامه عمران كشور بود. اين سازمان به موجب قانون تأسيس وزارت آب و برق به اين وزارت وابسته گرديد و تا سال 1344 به صورت وابسته به وزارت مذكور به فعاليت خود ادامه داد و از اول فروردين سال 1344 به موجب تبصره 50 قانون بودجه كل كشور اين سازمان منجل گرديده و به عنوان واحد برق در وزارت آب و برق ادغام شد.

تأسيس شركت منطقه‌اي تهران
در قانون تأسيس وزارت آب و برمصوب 26/12/1342 به وزارت مزبور اجازه داده شده بود كه براي اداره تأسيسات برق و نظارت بر نحوه استفاده از نيروي برق شركتهايي را كه به صورت شركت سهامي عام و بر اساس اصول بازرگاني اداره خواهند شد ايجاد كنند. طبق اين م

جوز به غير از سازمان آب و برق خوزستان كه از سال 1339 مشغول به كار بود، اساسنامه هفت شركت برق منطقه‌اي از جمله شركت برق منطقه‌اي تهرانت تدوين گرديد و در آذر ماه 1343 به تصويب مجلسين شوراي ملي و سنا رسيده و به اجرا گذاشته شد. هدف از تشكيل اين شركتها در ماده 4 اساسنامه ذكر گرديده بود عبارت بود از توليد، انتقال و توزيع نيروي برق و خ

ريد و فروش نيروي برق به طور عمده در منطقه. يك سال بعد از 17 آذرماه سال 344 با اصلاح ماده 4 اساسنامه وظيفه توزيع برق نيز به اين شركتها محول گرديد. شركت برق منطقه‌اي تهران از همان سال با زير پوشش قرار دادن مشتركان برقهاي شركتهاي خصوصي در تهران و تحو

يل گرفتن مديريت برق شهرستان‌هاي استان تهران، مركزي، سمنان و زنجان به عنوان يكي از بزرگترين شركتهاي برق منطقه‌اي كشور كار خود را آغاز كرد. اين شركت با تحويل گرفتن كليه نيروگاههايي كه زير نظر شهرداريها اداره مي‌شدند و با احداث شبكه‌هاي جديد فشار قوي وفشار ضعيف و احداث ايستگاههاي انتقال، فوق توزيع و توزيع نيروي برق، براي تحويل برق با كيفيت مطلوب به مشتركان، اقدامات اساسي به عمل آورد.
تاسيس شركت توليد و انتقال نيروي برق ايران (توانبر)
كليه شركتهاي برق منطقه‌اي از جمله برق تهران در بدو تأسيس و عهده‌دار توليد، انتقال و توزيع نيروي برق در محدوده حوزه فعاليت خود بوده‌اند. از ابتداي سال 1348 با ايجاد شركت سهامي توليد و انتقال نيروي برق ايران (توانبر) وظيفه ايجاد و بهره برداري از كليه تأسيسات توليد، ايستگاههاي فشار قوي و خطوط انتقال نيروي 400 و 230 كيلوواتي و عمده فروش برق به اين شركت واگذار شد و در نتيجه شركت برق منطقه‌اي تهران اداره و بهره‌برداري و توسعه و نوسازي شبكه‌هاي فوق توزيع‌، توزيع و خدمات رساني به مشتركان محدود شد.

در سال 1365 در جهت سياست جديد وزارت نيرو دائر بر تمركز زدايي در كارهاي اجرايي تصميم گرفته شد، مسئوليت توليد، انتقال، ديسپاچينگهاي منطقه‌اي و توزيع برق در هر منطقه به شركت‌هاي برق منطقه‌اي واگذار گردد. اين سياست شركت برق منطقه‌اي تهران به تدريج كليه تأسيسات توليد و شبكه‌هاي انتقال واقع در محدوده فعاليت خود را تحويل گرفته و نسبت به بهره‌برداري، ايجاد و توسعه تأسيسات جديد مستقيماً اقدام نموده است.
تغيير در حوزه عملياتي شركت
پس از پيروزي انقلاب اسلامي به مقتضاي تحول در ساختار صنعت برق، در حوزه عملياتي شركت برق منطقه‌اي تهران تغييراتي به شرح زير داده شده :
* در نيمه دوم سال 1365 بخشي از حوزه فعاليت شركت برق منطقه‌اي ت

 ساوه،تفرش و آشتيان و خمين از آ، جدا شده و زير پوشش شركت برق منطقه‌اي باختر كه تازه تأسيس شده بود قرار گرفت.
* در خرداد ماه سال 1367 بخش ديگري از حوزه فعاليت شركت برق منطقه‌اي تهران شامل شهرستان‌هاي زنجان، قزوين، تاكستان، ابهر، خدابنده، و … از آن جدا شده و زير پوشش شركت برق منطقه‌اي جديدي به نام شركت برق منطقه‌اي زنجان درآمد.
* در شهريور ماه سال 1367 نيز براي سومين بار بخشي از محدوده فعاليت شركت برق منطقه‌اي تهران از جمله شهرستان‌هاي سمنان، شاهرود، دامغان، گرمسار و … از آن جدا شده و زير پوشش شركت برق منطقه‌اي سمنان قرار گرفت. و بدين ترتيب تعداد شركتهاي برق منطقه‌اي در سطح كشور به 16 شركت افزايش يافت.
اصلاح ساختار و تمركز زدائي
ازسال 1364 وزارت نيرو بر اساس مطالعاتي كه از سالهاي قبل انجام شده بود، اقدام به اجراي عمليات تمركز به صورت محدود نمود. سياست عدم تمركز به عنوان اولين قدم، با واگذاري تأسيسات انتقال با ولتاژ 230 كيلووات و كمتر از شركت توانبر به شركتهاي برق منطقه انجام شد. همچنين بخش نيروگاههاي گازي هم كه در مناطق وجود داشت از شركت توانبر منفك گرديد و به شركت‌هاي برق منطقه‌اي واگذار شد.
از سال 1368 در اجراي سياستهاي وزارت نيرو از جمله اعطاي اختيارات متناسب با مسئوليت‌ها به واحدهاي صف و ايجاد شركت‌هاي مديريت توليد برق در هر منطقه به منظور افزايش بهره‌وري و كاهش قيمت تمام شده توليد به قيمت ثابت، كليه اختيارات مالي، اداري، بازرگاني و امور كاركنان هر نيروگاه به مديريت نيروگاه واگذار شد و در سال 1370 و 1371 در اجراي سياست مذكور، كليه تأسيساتي كه در اختيار توانبر بود به مناطق واگذار شد. در واقع نيروگاهها به واحدهاي خودگران و به صورت مركز هزينه و درآمد تبديل شدند و نرخ فروش برق هم براي آنها تعيين شد. سپس با توجه به رهنمودهاي برنامه اول توسعه، مجمع عمومي شركت‌ها موارد زير را به وزارت نيرو ابلاغ كرد:
* تشكيل شركت‌هاي توزيع در هر شهرستان به منظور ارتقاء سطح عملكرد فني و مهندسي و در مجموع ارائه خدمات بهتر به مشتريان و اداره آنها به صورت غير دولتي.
* تشكيل شركتهاي مديريت توليد برق به صورت غير دولتي واگذاري اداره نيروگاهها به اين شركت.
* حذف بخشهاي اماني و خدماتي از شركتهاي برق منطقه‌اي و تبديل آنها به ش

ركت‌هاي اقماري با استفاده از امكانات و كاركنان موجود و در مجموع تبديل مراكز هزينه به مراكز سود.

در اجراي سياست‌هاي مذكور شركت برق منطقه‌اي تهران از سال 1327 در زمينه‌هاي مختلف فعاليت خود تجديد نظر كرد و به تدريج نسبت به ايجاد و تأسيس شركت‌هاي مديريت توليد برق، شركت‌هاي توزيع نيرو و شركت‌هاي پشتيبان براي ارائه خدمات فني و مهندسي، پيمانكاري و مشاوره‌اي اقدام نمود به طوري كه تاكنون پنج شركت مديريت توليد برق با ظرفيتي نزديك به 5300 مگاوات و توليد برق سالانه 20 ميليارد كيلووات ساعت و هفت شركت توزيع نيروي برق كه هر يك به طور مستقل عهده‌دار بهره برداري، نگهداري، توسعه شبكه، فروش انرژي برق و ارائه ساير خدمات به مشتركيان در حوزه عملياتي خود مي‌باشند و 15 شركت پشتيباني كه خدمات فني مهندسي، مشاوره‌اي و پيمانكاري ارائه مي‌كند به صورت شركت‌هاي وابسته و اقماري زير نظر شركت برق منطقه‌اي تهران به فعاليت ادامه مي‌دهند كه در صفحه‌هاي بعد به اسامي و شرح فعاليت آنها اشاره خواهد شد.
در حال حاضر مسئوليت تأمين بيش از 3/7 ميليون مشتري خانگي، صنعتي و عمومي، تجاري و كشاورزي، در محدوده دو استان تهران و قم شامل شهرستان‌هاي تهران، قم، كرج، شميرانان، ري، فيروزكوه، دماوند ورامين، اسلام شهر، پاكدشت، شهريار، رباط كريم، و ساوجيلاغ كه در سا 1379 نزديك به 20 ميليارد كيلووات ساعت برق را به مصرف رسانده‌اند به عهده شركت برق منطقه‌اي تهران قرار دارد.

نمودار
 شرط راه اندازي يا گسترش هر فعاليت اقتصادي است. اين بررسي جهت حركت را براي رسيدن به اهداف از پيش تعيين شده كه همانا موفقيت تجاري است مشخص مي نمايد و همانند چراغي در فراسوي تكاپوهاي اقتصادي شما را براي نيل به مقصود ياري مي دهد.
ارزيابي بازار فروش كالا يا خدمات:‌ قدم بعدي جهت توفيق در فعاليت هاي اقتصادي توجه و گوش فرادادن به خواسته هاي مصرف كنندگان و مخاطبين كار تجاري شما است. در اين راستا بايد با بررسي هوشيارانه و مبتني بر تحقيقات كارشناسانه نياز مصرف كنندگان، كالاي مورد نظر با خدمات خود را مشخص كنيد و براساس اطلاعات بدست آمده محصولات يا خدماتي به بازار عرضه نمادئيد كه بتوانيد پاسخگوي نياز واقعي مخاطبين شما باشد. آمار ورشكستگان تجاري بيانگر اين واقعيت تلخ است كه برخي از دست اندركاران امور اقتصادي براي اين موضوع اهميت چنداني قائل نيستند و پيش از بررسي نيازهاي بازار اقدام به انتخاب محصولات يا خدماتي مي نمايند كه بنظرشان جالب مي آيد و بدون بازار سنجي اين كالاها يا خدمات را روانه بازار مي كنند! اين دسته از فعالان امور اقتصادي ممكن است جالبترين و منحصر به فردترين اختراع تاريخ را در حيطه فعاليت هاي اقتصادي خود كرده باشند و مردم بدعت گذاري آنان را شگفت آور عنوان كنند اما واقعيت اين است كه مصرف كنندگان حاضر نيستند براي كالا يا خدماتي كه بدان نياز ندارند ! كمترين هزينه را صرف نمايند از اين رو، بازار سنجي و تحقيقات در زمينه شناخت بازار محصولات يا خدمات نقشي اساسي در موفقيت فعاليت هاي اقتصادي دارد.
تدوين برنامه بازاريابي: هدف از تدوين برنامه بازاريابي اينست كه از طريق يك برنامه مدون كارآمد مشخص نمائيد چگونه مي خواهيد محصولات و خدمات مورد نظر خود را به مصرف كنندگان يا مخاطبين ارائه دهيد. مزيت كالا يا خدمات شما نسبت به محصولات و خدمات مشابه چيست و از طريق كدامين ابزار تبليغاتي مؤثر و آگاهي دهنده به مخاطبين معرفي خواهد شد.

تدوين برنامه مقدماتي تجاري: اين برنامه عرصه فعاليت اقتصادي مورد نظر وضعيت و شرايط رقباي احتمالي را مورد تجزيه و تحليل قرار مي دهد. برنامه مقدماتي تجاري از يك سو به بررسي مزيت و برتري محصولات و خدمات شما نسبت به كالاها و خدمات مشابه مي پردازد و از طرف ديگر نكات مثبت و منفي عملكرد تجاري رقبا را در حيطه كيفتيت توليدات و خدمات، شيوه هاي بازاريابي و فروش ارزيابي مي كند. اين برنامه نه تنها نخستين گام جهت بررسي كارشناسانه وضعيت

بازار كالا يا خدمات مورد نظر و مقايسه دقيق آن با محصولات و خدمات مشابه عرضه شده در بازار است، بلكه در برگيرنده مقطع زماني مناسب جهت محاسبه ميزان سرمايه گذاري و انتخاب همكاران و كارمندان مورد نياز با مهارتهاي مناسب با كار است. افزون بر اين تدوين برنامه مقدماتي تجاري تصويري تقريبي از ميزان درآمد و هزينه ها را در اختيار شما قرار مي دهد.

* انتخاب گروه مديران :
پيش از تنظيم برنامه نهايي تجاري بايد گروه مديريتي متشكل از افراد كارآمد و مجرب با مهارتهاي مورد نياز را تشكيل داد. اشخاص تشكيل دهنده گروه مديريتي بايد از دانش و تجربه كافي براي انجام وظايف محوله برخوردار باشند و مهارت‌هاي آنان مكمل تواناييهاي شما باشد. از همين رو ملاكتهاي مانند خويشاوندي، دوست بودن و توافق اخلاقي به تنهايي نمي‌تواند معيارهاي منطقي براي هر فعاليت اقتصادي باشند. زيرا تعمق در روند همكاريهاي تجاري بيانگر اين واقعيت است كه توفيق شركاء در هر فعاليت تجاري مشتركين افزون بر تفاهم، منوط به توانائيهاي آنان در پيشبرد امور تجاري است.
* محاسبه سرمايه مورد نياز و تدوين برنامه نهايي تجاري:
برنامه نهايي تجاري با اتكاء به اطلاعات مندرج در برنامه مقدماتي، ديگر اطلاعات بدست آمده و بهره گيري از دانش و تجربيات گروه مديريتي به منظور تعيين استراتژي غائي و به اجرا درآوردن طرح اقتصادي تدوين مي‌گردد. در اين برنامه افزون بر تعيين ميزان سرمايه مورد نياز، براي اجراء برنامه نهايي تجاري و جلب سرمايه گذاران برخوردار است. برنامه نهايي تجاري سندي است كه از آن براي گرفتن وام از منابع اعتباري مي‌توان استفاده نمود و در روند پيشرفت كار همواره به عنوان منبع و مرجع قابل استناد مورد بهره‌گيري قرار مي‌گيرد.
* تعيين استراتژي تبليغاتي براي جذب سرمايه گذاران:
افزون بر تدوين خط مشي معقول بر بازاريابي محصولات و خدمات بايد استراتژي جذب سرمايه گذاران را نيز تنظيم نمود. در اين استراتژي بايد طرح اقتصادي با بياني جذاب و منطقي به سرمايه گذاران يا وام دهندگان بالقوه و بالفعل معرفي گردد تا با حمايت آنان نيازهاي مالي طرح اقتصادي تأمين شود.
* تبليغ طرح اقتصادي به منظور جذب سرمايه:
پس از تدوين استراتژي تبليغاتي براي جذب سرمايه گذاران، بايد بسته به موضوع و شرايط حاكم طرح اقتصادي را از طريق درج آگهي در نشريات پر خواننده، برنامه‌هاي تصويري (تلويزيون، نوار تبليغاتي ويدئو . سي دي CD) مكاتبات، ارسال ايميلEmail؟، شركت در نمايشگاهها و مراجعه حضوري به منابع مختلف سرمايه و وام معرفي نموده و آنان را به سرمايه گذاري در طرح اقتصادي ترغيب كنيد. سپس با تكيه بر شم تجاري مورد نظر خود را در قراردادهاي سرمايه گذاري قيد نموده و سرمايه مورد نياز را با بهترين شرايط دريافت نمائيد.
* تبليغ محصولات و خدمات :
از آنجا كه بقاء و تداوم موقعيت هر فعاليت اقتصادي بستگي به ايجاد و حفظ ارتباط مستمر با مخاطبين آن دارد براي حضور موفق در بازار فروش محصولات و خدمات بايد به عنصر تبليغات توجه خاص معطوف داشت و در اين راستا بايد از تمام امكانات براي معرفي توليدات و خدمات خود استفاده كنيد.
خدمات سازمان حمايت مصرف كنندگان و توليد كنندگان
• تاريخچه سازمان
آنچه امروزه به عنوان سازمان حمايت مصرف كنندگان و توليدكنندگان شناخته مي‌شود شكل تحول يافته دستگاههايي است كه پيش از آن نيز به نوعي در امر توليد و توزيع كالا درجهت حمايت از توليدكنندگان و مصرف كننده ايفاي نقش مي‌نمودند.
در نظام‌هاي مختلف اقتصادي، توجه به اقشار مصرف كننده و توليد كننده و حمايت از آنها در برابر تحولات ناگهاني و شديد بازار و ايجاد تعادلي منطقي ميان خواسته‌هاي توليد كنندگان و مصرف كنندگان همواره مد نظر قرار داشته است.
در كشور ما نيز با وضع قوانين و مقررات گوناگون گام‌هاي اوليه در اين مسير برداشته شد و ايجاد سازماني خاص براي رسيدن به هدف مزبور در سال 1353 اولين حركت عملي در اين راستا بودو از همين رو مجلسين آن زمان در قانون تشكيلات وزارت بازگاني، به منظور بررسي تعديل قيمت توليدات داخلي و واردات، مركز بررسي قيمت‌ها را پيش بيني نمود. متصديان امر بررسي قيمت‌ها به عنوان كارشناساني خبره اگر چه توجه به اقشار مصرف كننده ايجاد گرديد. صندوق مزبور موظف شد كه فهرست كالاهايي كه نيازمند حمايت دولت مي‌باشند را تهيه و با درج قيمت به اطلاع عموم برساند. مضافاً اينكه اخذ ما به‌التفاوت از بعضي از كالا‌ها و پرداخت يارانه به برخي ديگر از كالاها در جهت ايفاي نقش حمايتي سازمان نيز ضروري دانسته شد. صندوق حمايت از مصرف كننده و مركز بررسي قيمت‌ها هر دو وابسته به وزارت بازرگاني بودند كه بدواًمستقل از يكديگر عمل مي‌كردند ولي با تصويب مجلس شوراي ملي در سال 1356 صندوق حمايت از مصرف كنندگان كه به صورت شركت سهامي اداره مي‌شد يكباره خود ادامه داد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي شوراي انقلاب طرح ادغام سازمان حمايت توليد كنندگان و مصرف كنندگان و مركز بررسي قيمتها را تصويب نمود (دي ماه 1358) و بدينسان سازمان حمايت مصرف كنندگان و توليد كنندگان ايجاد شد و وظايف دو دستگاه فوق‌الذكر به اين سازمان محول گرديد. سازمان داراي شخصيت حقوقي و استقلال مالي است و به صورت شركت سهامي اداره مي‌شود و از جمله مؤسسات وابسته به وزارت بازرگاني محسوب مي‌گردد.
اساسنامه سازمان حمايت مصرف كنندگان و توليد كنندگان كه بر اساس آن سه وظيفه عمده و اساسي اين سازمان به طور خلاصه عبارتند از قيمت‌گذاري، پرداخت يارانه كالاهاي اساسي و اخذ مابه‌التفاوت مصوبات شوراي اقتصاد و هيات محترم وزيران در ايفاي وظايف محوله سازمان حمايت مصرف كنندگان و توليد كنندگان داراي نقش مهم و موثري مي‌باشند و علاوه بر آن قانون برنامه سوم توسعه و تبصره‌هايي از قانون بودجه ساليانه كل كشور در ارتباط با وظايف سازمان حمايت مصرف كنندگان و توليدكنندگان مي‌باشد نيز بسيار حائز اهميت تست.
اهداف سازمان
اهداف سازمان در چهارچوب وظايف و اختيارات خود حمايت از توليدات داخلي و افزايش آن و حمايت از مصرف كنندگان در برخورد با نوسانات غير معقول قيمتها و همكاري با سازمانهاي ذي ربط در تشويق امر صادرات و بازاريابي از طريق تعيين،تعديل، تثبيت و كنترل قيمت توليد داخلي و كالاهاي وارداتي و انجام تحقيقات و بررسي لازم و ارايه طرحهاي مناسب در جهت متعادل ساختن قي
وظايف و فعاليتها
1ـ حمايت از توليد و عرضه فرآورده‌هاي داخلي و خدمات مناسب در جهت افزايش آنها

2ـ حمايت از مصرف كنندگان در قبال نوسانات و كنترل آنها
3ـ تحقيقات لازم در جهت تشويق صادرات غير نفتي و همكاري با سازمانهاي مربوط در اين زمينه
4ـ بررس، تعيين، تعديل و كنترل قيمت انواع خدمات و محصولات توليدي اعم از كشاورزي، صنعتي و معدني و همچنين بررسيهاي لازم در جهت كنترل قيمت كالاهاي وارداتي در سطح عمده فروشي و خرده فروشي
5ـ تعديل و اعلام قيمت كالاهائيكه داراي نمايندگي انحصاري است و در رابطه با نياز سازمانهاي دولتي و شهرداريها و ساير موسسات بخش عمومي كشور مي‌باشند.
6ـ بررسي عوامل مؤثر در قيمت تمام شده كالا و خدمات و سيستم‌هاي مربوط به توزيع تا مرحله مصرف
7ـ مراجعه به مراجع و سازمانهاي توليدي و واسطه‌ها و بازارهاي بين المللي در داخل و خارج از كشور در تعيين بهاي تمام شده كالاها.
8ـ نظارت بر كليه اعتبارات پرداختي مربوط به كالاهاي مورد حمايت دولت.
9ـ توصيه و طرح‌ و اجراي برنامه‌هاي لازم مربوط به تعديل و يا حذف تدريجي ضرر و زيان كالاهاي مورد حمايت.
10ـ فهرست كالاهاي اساسي مورد نياز عامه اعم از توليدي و صادراتي و وارداتي تهيه و مبلغي كه طبق ضوابط قانوني توسط سازمان بايد دريافت و پرداخت شود مشخص و پس از تاييد وزير بازرگاني و تصويب شوراي اقتصاد بر طبق مقررات اساسنامه مورد عمل قرار گيرد.
• سازمانهاي مرتبط
اتاق بازرگاني وزارت بازرگاني
گمرك جمهوري اسلامي ايران شركت بازرگاني دولتي ايران
بانك مركزي كشتيراني جمهوري اسلامي ايران

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي شركت نمايشگاههاي بين المللي ايران
وزارت صنايع و معادن موسسه مطالعات و پژوهشهاي بازرگاني
موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران شركت فرش ايران
سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور وزارت نفت
وزارت جهاد كشاورزي شركت پتروشيمي

وزارت امور اقتصادي و دارايي وزارت رفاه و امور اجتماعي
سازمان تعزيزات حكومتي وزارت نيرو
وزارت تعاون
وزارت كشور
سازمان بنادر و كشتيراني ايران
وزارت راه و ترابري

قوانين و مقررات
قانون برنامه سوم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگ

ي جمهوري اسلامي ايران بخشهايي از قوانين و مقررات مربوط به بودجه كشور
مصوبات شوراي اقتصاد
مصوبات هيات وزيران
مصوبات ستاد كنترل و بررسي قيمتها