بخشی از مقاله
چکیده
هدف ازتحقیق بررسی رابطه بین هوش فرهنگی باتوانمندسازی و عملکرد کارکنان می باشد تحقیق حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ روش توصیفی می باشد. چالشهای محیطی عصر حاضر از نظر پیشرفت سریع فناوری، افزایش انتظارت مشتریان و ضرورت انعطافپذیری، سازمانها را به جستجوی راهی برای تداوم بقای خود وادار کرده است. در این میان بسیاری از سازمانها راه حل و مزیت رقابتی را در نیروی انسانی خود میدانند. نتایج این تحقیق نشان میدهد نیروی انسانی به عنوان با ارزشترین منابع سازمانی، محور رویکردها و فعالیتهای سازمانی است که در اعتلای اهداف و آرمان سازمان، نقش اساسی ایفا میکند. منابع انسانی به سازمان معنا و مفهوم می بخشد و زمینه های تحقق اهداف سازمانی را فراهم می کند، بهطوری که مهمترین مزیت رقابتی را برای سازمانها در هزاره سوم، میزان هوش و دانایی و دانش خردمندانه انسانی میدانند. اعتقاد بر این است که دیگر نفت و منابع طبیعی نمی تواند منابع ثروت آفرینی باشد، بلکه هوش و خرد انسانهاست که می تواند جامعه را به سمت رشد و تعالی حرکت دهد.
واژههای کلیدی: توانمندسازی ، عملکرد ، هوش فرهنگی، نیروی انسانی
.1 مقدمه و بیان مسأله
رشد روزافزون تعاملات و مبادلات بین المللی و ناهمگونی نیروی کار، توجه بسیاری از صاحبنظران مدیریت و کسب وکار را به شناسایی و تقویت قابلیتهایی که به حضور اثربخش در محیطهای بسیار پیچیده و پویای جهانی بیانجامد، معطوف کرده است. در میان این قابلیت ها، " هوش فرهنگی"1 ابزاری است که می توان برای مواجهه مناسب با موقعیتهای چند فرهنگی به کار گرفت. - عباسعلی زاده و نائیجی،1386،ص - 1 محیطهای امروزی سازمان بسیار پیچیده و پویا شدهاند. در این محیط پیچیده و پویا سازمانها نیازمند بهرهگیری هرچهبیشتر از مقولههای بین فرهنگی است. هزاران تحقیق وجود دارد که هر کدام با کاربرد مجموعه خاصی از متغیرها به توضیح و پیشبینی رفتار پرداختهاند. مرور ادبیات تحقیقی، آشکار میسازد که فرهنگ تاثیر بسیار زیادی بر روی رفتار در بسیاری از محیطهای سازمانی اعمال میکند و بنابراین قابلیت و ارزش مورد توجه قرار گرفتن در رفتار سازمانی را دارد. قدم اول در پاسخگویی به چالشها و مقتضیات فرهنگ، درک آن هم از نظر مفهومی و هم از نظر عملی میباشد. بنابراین قبل از مفهومسازی و به تصویر کشیدن هوش فرهنگی، ما ابتدا معنی فرهنگ را ذکر می کنیم. - Moody,2007,pp12-13 -
واژه فرهنگ، در دامنه گستردهای از علوم اجتماعی - مانند مردمشناسی، جامعهشناسی و روانشناسی - استفاده میشود و بنابراین معانی مختلفی در رشتههای مختلف دارد. بیشتر نویسندگان موافق هستند که فرهنگ یک اصطلاح پیچیده است و مشکل است که در قالب کلمات تعریف شود. - Groeschl & Doherty,2000,p13 - فرهنگ؛ زبان، عادات تفکر، الگوهای روابط اجتماعی و بین فردی، ایده آل مذهبی را توصیف می کند؛ راههای توصیف رفتار، هنجارهای هدایتی و ارشادی که از نسلی به نسل دیگر منتقل میشود. - Acered,2008,p112 - گرچه هوشفرهنگی در بیشتر مطالعاتی که تاکنون صورت گرفته، متوجه نحوه تعامل با فرهنگهای بیگانه بوده است، اما قابلیت تعمیم به خرده فرهنگهای نژادی و قومی درون فرهنگ ملی را نیز دارد. ازاینرو، مدیران محلی نیز می توانند از این عامل در تعاملات روزمره بهره گیرند. از طرفی دیگر شرح این موضوع که این عوامل چگونه بر کارکرد افراد تاثیر میگذارند، و این امر در طی چه فرآیندی قابل سنجش میباشد خود دارای اهمیتی خاص میباشد. بررسی فرآیند ذهن تا عمل افراد جهت نشان دادن واکنش در محیطهای فرهنگی متفاوت، سرعت و صحت این واکنشها مباحثی هستند که در قالب هوش فرهنگی قابل بررسی بوده، و یکی از اهداف عالی مدیران در علوم رفتاری یعنی امکان پیشبینی را ممکن می سازد.
باتوجه به اکتسابی بودن بخش قابل توجهی از مهارتها و قابلیتهای هوشفرهنگی، سازمانها میتوانند در برنامههای آموزش و توسعه مدیران، جایگاه ویژهای برای تقویت این هوش در نظر بگیرند و با بهرهگیری از آموزشهای رسمی و غیر رسمی در جهت بهبود مهارتهای شناختی و رفتاری مدیرانشان گام بردارند. - رحمانی - تهرانی پور، 1388،ص - 6 عملکرد، مجموعه ای از اقدامات و فعالیتهایی است که از طرف کارکنان در جهت نیل به اهداف از پیش تعین شده سازمان انجام میگیرد. با توجه به اینکه عملکرد نیز تابعی از دانش، مهارت، تواناییها و انگیزش میباشد و با در نظر گرفتن این مطلب که هوشفرهنگی یک توانایی و قابلیت مهم در شرایط کنونی سازمانهاست که نمودهای رفتاری و انگیزشی قابل ملاحظهای دارد، - کاظمی،1387، ص - 3 پس بررسی رابطه هوش فرهنگی و عملکرد فردی ضروری است.
تحقیق حاظر به دنبال پاسخ این سوال است که آیا بین هوش فرهنگی و عملکرد فردی کارکنان ارتباط وجود دارد؟
.2 هدف هدف کلی:
شناسایی ارتباط بین هوش فرهنگی با عملکرد فردی کارکنان
اهداف فرعی:
شناسایی ارتباط بین دانش فرهنگی با عملکرد فردی کارکنان شناسایی ارتباط بین هوش آگاهی فرهنگی با عملکرد فردی کارکنان
شناسایی ارتباط بین توانایی رفتاری هوش فرهنگی با عملکرد فردی کارکنان
.3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
در میان مهارتهای مورد نیاز قرن حاضر، توانایی تطبیق مستمر با افرادی از فرهنگهای مختلف و توانایی اداره ارتباطات بینفرهنگی حائز اهمیت است. محیط کار جهانی، نیاز به افرادی دارد که به فرهنگهای مختلف آشنا باشند و بتوانند با افراد سایر فرهنگها ارتباط مناسب برقرار کنند. برای این منظور، افراد نیاز به هوش فرهنگی دارند. توانایی فرد برای تطبیق با ارزشها، سنتها و آداب و رسوم متفاوت از آنچه به آنها عادت کرده است و کار کردن در یک محیط متفاوت فرهنگی، معرف هوش فرهنگی است. هوش فرهنگی، منبع بالقوه ای برای ایجاد مزیت رقابتی است. - احمدی و فیاض،1383،ص - 1
بسیاری از سازمانهای قرن حاضر چندفرهنگی هستند. محصولی که در یک کشور طراحی میشود، شاید در 10کشور تولید شده و در بیش از 100کشور فروخته شود. این واقعیت سبب پویایی فراوان روابط در محیطهای چندفرهنگی شده است، بهنحوی که تفاوت در زبان، قومیت، سیاستها و جنسیت، رنگ پوست، مذهب و فرهنگ میتواند بهعنوان منابع تعارض بالقوه ظهور کند و در صورت نبود درک صحیح، توسعه روابط کاری مناسب را با مشکل مواجه کند. - رحمانی و تهرانی پور،1386، ص - 1 در دنیای امروز رشد روز افزون تنوع فرهنگی در محیطهای کاری، باعث ایجاد علاقه شدید در محیط کار به بررسی اثرات فرهنگ و تفاوتهای فرهنگی و چالشهای جدیدی را که برای سازمانها و رهبران و کارمندانشان به وجود آورده است، شده است. تحقیق و بررسی در رفتار سازمانی و روانشناسی، آشکار میکند که فرهنگ، اغلب فرآیندها و پیامدهای سازمانی را تحت تاثیر قرار میدهد، بنابراین محققان برای بررسی و جستجوی بهترین ابزار فعالیت و اداره کردن محیطهایی که دارای تنوع فرهنگی هستند، هوش فرهنگی را معرفی کرده اند. - - Moody,2007,p1
هوش فرهنگی یک قلمرو و یک حوزه جدید از هوش را ارائه می کند که در کل به عنوان توانایی و قابلیت برقراری ارتباط موثر و کارآمد با افرادی از پیشینه متفاوت تعریف میشود . هوش فرهنگی بینشهایی را درباره تواناییها و قابلیتهای افراد برای ازعهده موقعیتهای چند فرهنگی بر آمدن، درگیر شدن در معادلات بین فرهنگی و عمل کردن در گروههای کاری متفاوت از نظر فرهنگی فراهم کند. - Lugo,2007,p21 - بنابراین تحقیق و بررسی برای توسعه و تایید هوش فرهنگی لازم می باشد.
.3 تعریف واژهها و اصطلاحات فنی و تخصصی
