بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی »رابطه بین تماشای شبکه تلویزیونی "پویا" با تغییرات فرهنگی - دربعد مادی - کودکان دبستانی ناحیه سه آموزش وپرورش شهراصفهان در میان والدین «. پرداخته است. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بوده و جامعه مورد بررسی، والدین دانش آموزان دبستانی ناحیه سه آموزش وپرورش شهراصفهان در سال تحصیلی93-94 با تعداد 23399 نفر بوده است که به شیوه طبقه ای تصادفی کلاسهای دبستانهای ناحیه سه آموزش وپرورش شهراصفهان انتخاب شد وسپس براساس فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 382 نفر به عنوان نمونه آماری از میان دانش آموزان پایه های اول تا ششم تعیین شدند.این دانش آموزان به طورتصادفی ازمیان دا نش آموزانی که اعلام کردند درروزحداقل یک ساعت شبکه پویا تماشا می کنند انتخاب شدند. وپرسشنامه ها توسط والدین این دانش آموزان تکمیل گردید. یافته های این تحقیق بیانگر آن است که بین تماشای شبکه تلویزیونی "پویا"وتغییردربعد مادی فرهنگی رابطه معنی دار ومستقیم وجود دارد وجوددارد.یعنی باافزایش میزان تماشای شبکه پویا ،تغییردربعد مادی فرهنگی افزایش می یابد.
واژگان کلیدی: فرهنگ، تغییرات فرهنگی، کودکان، شبکه تلویزیونی پویا، بعدمادی .
مقدمه
تلویزیون میتواند فواید کلی برای کودکان داشته باشد: میتواند آنها را با جنبههایی از زندگی آشنا سازد که به هیچ صورت دیگر امکان اطلاع از آنها را نداشتند. همچنین میتواند به عنوان ابزاری ارزشمند، کودکان را مشغول سازد و اگر به شکل صحیح استفاده شود، امکان استفاده سازنده و مفید از وقت را در خانه و مدرسه برای آنها فراهم کند. دورهای که بیشترین یادگیری از تلویزیون صورت میگیرد، قبل از دورهای است که کودک بتواند عمل خواندن را به تنهایی انجام دهد. - شرام، لایل و پارکر، :1377 - 149 کودکان با تماشای تلویزیون، مرز بین واقعیت و رؤیا را به هم میریزند . آنها آنقدر درگیر اتفاقات نمایش دادهشده بر صفحه تلویزیون میشوند که پس از آن، درسهایی که از تلویزیون فراگرفتهاند، به زندگی واقعی خود منتقل میکنند. تلویزیون, نیرویی مؤثر است که میتواند ذهن کودکان کم سن و سالتر را شکل دهد. آنها در تفاوتگذاری بین واقعیتهای درونی و بیرونی زندگی خود، مشکلات زیادی دارند. این واقعیت که کودکان تمام تلویزیون را سرگرمی تلقی میکنند، به این معنا نیست که آنها قادرند بین آنچه واقعیت یا حقیقت است و آنچه نیست، تفاوت بگذارند. - کالینگفورد1، 69 :1380 - 77
بیان مسأله وضرورت تحقیق
امروزه استفاده از رسانه های جدید بویژه تلویزیون امری عادی شده است و برای بسیاری، روشن بودن تلویزیون، به صورت عادتی روزمره درآمده است چنان که دستگاه تلویزیون جزء وسایل خانگی شده و در هر خانه ای علاوه بر سایر رسانه ها، حداقل یک دستگاه تلویزیون نیز وجود دارد . براساس پژوهشی که در مرکز تحقیقات انجام شده است 99 درصد کودکان در منزل تلویزیون ، 45 درصد رایانه، 82 درصد ویدئو، 17 درصد ماهواره،69 درصد اینترنت و 17 درصد تلویزیون در اتاق شخصی خود دارند. - حسینی،1384ص . - 12
از این رو کودکان در دنیایی متولد می شوند که در آن تلویزیون شیئی در میان اشیای دیگر خانه نیست بلکه وسیله ای است که آنان را مجذوب و شیفته خود می کند . گزارش والدین درباره تماشای تلویزیون از سوی کودکانشان نشان داده است تماشای منظم تلو یزیون در کودکان با میانگین سنی2/8 سالگی مشاهده می شود .تحقیقات دیگری نیز که بعد از شرام منتشر شده است نشان می دهد از 2 سالگی، توجه روبه رشدی نسبت به تماشای تلویزیون دیده می شود. - فنی،1380 ص. - 2 در مجموع از شواهدبرمی آید که اکثر کودکان مدت زمان قابل توجهی از وقت بیداری خود را صرف تماشای تلویزیون می کنند چنان که می توان گفت تماشای تلویزیون برای این قشر فعالیتی قابل توجه به شمار می رود کودکان 3 تا9 ساله به طور متوسط4 ساعت و 26 دقیقه در روز به تماشای تلویزیون مشغول هستندو »کودکان7 تا 12 ساله حدود5 ساعت و 12 دقیقه در روز تلویزیون تماشامی کنند. - خضریان،1385ص. - 23
امروزه با توجه به دلایل مختلفی مانند شاغل بودن پدرومادر واختصاص زمان کمتر توسط والدین به ویژه مادر به کودک ،کم شدن صله رحم بین فامیل وهمسایه ها به دلایل گوناگون ، احساس ناامنی اجتماعی ودرنتیجه به سربردن زمان بیشتر کودک در منزل ،کم رنگ شدن بازی های فیزیکی دسته جمعی با همالان - مانند هفت سنگ ،خاله بازی ، گرگم به هواو... - ، کودکان بخش زیادی از اوقات فراقت خود را به تماشای تلویزیون وبه ویزه برنامه های مخصوص کودکان می نشینند . شبکه پویا که مخاطبان اصلی آن خردسالان، کودکان و نوجوانان هستند یکی از با اهمیت ترین شبکههای رسانه ملی است که با اهداف متنوعی راه اندازی شده است. طبق نظرسنجی از کودکان 5 تا 10 ساله تهرانی درباره برنامههای سیما که توسط مرکز تحقیقات صداوسیمادر فصل زمستان 1392 انجام شده است،96درصد از پاسخگویان 5 تا 10 ساله تهرانی بیننده برنامههای سیما بودهاند70درصد از پاسخگویان »هم برنامههای کودک و هم بزرگسال«، 24درصد فقط برنامههای »کودک« و 2درصد فقط برنامههای »بزرگسال« را تماشا کردهاند.
برنامههای کودک شبکه پویا 70درصد بیننده داشته است. 93درصد از بینندگان این شبکه از برنامههای این شبکه در حد »زیاد« خوششان آمده است . - مرکز تحقیقات صدا وسیما،. - 1392 باتوجه به پرمخاطب وطولانی بودن زمان روزانه پخش برنامه های این شبکه ،استقبال فراوان کودکان از شبکه مذکوروتنوع بسیارزیاد برنامه های این شبکه ،دغدغه بسیاری از والدین که محقق هم یکی از آنها می باشد این است که تماشای شبکه پویا ممکن است دارای آثار مثبت و منفی مختلفی - به صورت آشکار وپنهان - بر مخاطبان خود باشد. یکی از این آثار،تغییرات دربعد مادی فرهنگی ناشی ازتماشای این شبکه برکودکان می باشد واین موضوع زمانی بیشتر اهمیت می یابد که بدانیم بخش قابل توجهی از برنامه های شبکه پویا،برنامه ها وانیمیشنهای تولید شده توسط کشورهای خارجی خصوصا آمریکا،ژاپن و کشورهای غربی است. - تام وجری ،پلنگ صورتی ،باب اسفنجی ،پاندای کونگ فوکار،فوتبالیستها،سفرهای میتی کومان،لوک خوش شانس،ماریان ،زوروو... - .
همچنین بایدتوجه داشت که فرهنگ پذیری را می توان به عنوان جریانی یک سویه یا دوسویه در نظر گرفت. فرهنگ پذیری یک سویه بیشتر مربوط به کودکان است، زیرا کودک در مقابل پذیرا شدن ارزشهای جدید منفعل است و به صورت یک طرفه ارزشهایی را که از سوی جامعه به سوی او سرازیرمی شود، بدون مقاومت دریافت می کند. - قلی زاده ، - 1389 در این تحقیق محقق در پی یافتن جواب این سوال است که:" چه رابطه ای بین تماشای شبکه تلویزیونی "پویا" با تغییرات در بعدفرهنگی کودکان دبستانی ناحیه 3آموزش وپرورش اصفهان در میان والدین وجود دارد؟"
اهداف تحقیق هدف اصلی
تعیین رابطه بین تماشای شبکه تلویزیونی "پویا" با تغییرات فرهنگی دربعد مادی کودکان دبستانی ناحیه سه آموزش وپرورش شهراصفهان در میان والدین .
اهداف جزیی
1. تعیین رابطه بین تماشای شبکه تلویزیونی "پویا" با تغییر در عادات غذایی کودکان دبستانی ناحیه سه آموزش وپرورش شهراصفهان در میان والدین.
2. تعیین رابطه بین تماشای شبکه تلویزیونی "پویا" با تغییر در پوشش کودکان دبستانی ناحیه سه آموزش وپرورش شهر اصفهان در میان والدین.
