بخشی از مقاله
چکیده
هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی رابطه هوش اجتماعی و ارتباط با مدرسه بود. روش پژوهش، توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانشآموزان مشغول به تحصیل در شهرستان کنگاور در سال تحصیلی 1395 - 96 بود که به روش نمونهگیری در دسترس تعداد 50 نفر انتخاب و به پرسشنامه های هوش اجتماعی سیلورا و همکاران - 2001 - و ارتباط با مدرسه پاسخ دادند. یافته ها: نتایج نشان داد که رابطه بین هوش اجتماعی و ارتباط با مدرسه مثبت و معنادار بود. نتیجهگیری: از نتایج این پژوهش میتوان جهت افزایش همکاری بیشتر بین دانشآموزان در ایجاد نظم مدرسه کمک گرفت.
مقدمه
افراد در موقعیتهای اجتماعی، به خاطر تفاوتهای فردی یکسان عمل نمیکنند. این تفاوتهای فردی در ادبیات روانشناسی به »هوش اجتماعی« اشاره دارد. ثرندایک هوش اجتماعی را به عنوان توانایی درک دیگران و رفتار عاقلانه در ارتباطات انسانی تعریف کرده است - دگان و سیتین، . - 2009 نیجهولت، استاک و نیششیدا - 2009 - هوش اجتماعی را به عنوان یک توانایی ضروری برای افراد به ارتباط، درک و تعامل مؤثر با دیگران تعریف کردهاند که مؤلفههای آن عبارتند از: پردازش اطلاعات اجتماعی؛ یعنی توانایی درک و فهم و پیشبینی رفتار و احساسات دیگران. آگاهی اجتماعی؛ درک مناسب از نگرانیها و احساسات سایرین از ارکان موفقیت در فعالیتهای اجتماعی و مهارتهای اجتماعی؛ حساسیت به دیگران، توانایی شناخت نیازهای دیگران و در نهایت توانایی شناسایی نگرانیهای دیگران.
نیاز به ارتباط را میتوان به عنوان یکی از نیازهای اساسی انسان دانست. در طبقهبندی سلسله مراتبی مازلو - 1968 - از نیازها، نیاز به ارتباط و تعلق به عنوان یکی از چندین نیاز اساسی انسان قرار میگیرد. مطالعات نشان داده ارتباط با مدرسه، معلم و خانواده عاملهای حمایتی مهم در زندگی دانشآموزان هستند - واترز و کراس، . - 2010 ارتباط با مدرسه را میتوان به عنوان میزان احساس رضایت دانشآموزان از بودن در مدرسه تعریف کرد؛ ارتباط با مدرسه به عنوان ادراک دانشآموزان از حمایت مدرسه که جو مطلوبی دارد و دارای فرهنگی حمایتگر است، تعریف شده است.
مفاهیمی چون وابستگی به مدرسه - براون و اونز، 2002؛ مک نیلی و همکاران، 2002؛ لیبی، - 2004، تعلق - جانسون، کراسنو و الدر، 2001؛ هیل و ورنر، - 2006، دلبستگی - گودنو، 1993، جنگینز، 1997؛ هاوکینز و همکاران، - 2001، پیوند با مدرسه - هیرشی، - 1969 و درگیری در مدرسه - فردیکرز و همکاران، 2004؛ فین لی، - 2006 مفاهیمی هستند که برای توصیف ارتباط دانشآموز با مدرسه مطرح شدهاند - جیمرسون، کامبوس و گریف، 2003، لیبی، 2004؛ پناغی و همکاران، . - 1389 فرضیه پژوهش: بین هوش اجتماعی و ارتباط با مدرسه همبستگی وجود دارد.
روششناسی تحقیق
روش: پژوهش حاضر یک پژوهش توصیفی- همبستگی میباشد جامعه، نمونه و روش نمونهگیری: جامعه آماری این پژوهش، شامل تمامی دانشآموزان مشغول به تحصیل در شهرستان کنگاور در سال تحصیلی 1395 - 96 بود که به روش نمونهگیری در دسترس تعداد 50 نفر از دانشآموزان دبیرستان فارابی انتخاب و به پرسشنامههای مورد نظر پاسخ دادند.
ابزارهای پژوهش: -1 مقیاس هوش اجتماعی: این پرسشنامه توسط سیلورا، مارتین یوسن و داهل - - 2001 تهیه شده که سه حوزهی هوش اجتماعی یعنی پردازش اطلاعات اجتماعی، مهارتهای اجتماعی و آگاهی اجتماعی را میسنجد. این پرسشنامه از 21 گویه تشکیل شده است. مارتین یوسن و داهل - 2001 - ضرایب پایایی آنها را برای خرده مقیاسهای پردازش اطلاعات اجتماعی، مهارتهای اجتماعی و آگاهی اجتماعی، 0/81، 0/86، 0/79و برای کل پرسشنامه 0/83 برآورد کردهاند. رضایی - 1389 - با اجرای مقیاس مذکور بر روی 413 نفر از دانشجویان دانشگاه تبریز ضریب پایایی را برای کل مقیاس 0/75 و برای خرده مقیاسهای پردازش اطلاعات اجتماعی، مهارتهای اجتماعی و آگاهی اجتماعی به ترتیب 0/73، 0/66و 0/64 بدست آورد.
-2 پرسشنامه ارتباط با مدرسه: این پرسشنامه دارای 21 سؤال بوده و هدف آن ارزیابی ارتباط دانشآموزان با مدرسه و ابعاد آن - وابستگی به مدرسه، التزام در مدرسه، تعهد به مدرسه، روابط با همسالان - است. در پژوهش پناغی و همکاران - 1389 - برای محاسبه اعتبار پرسشنامه ارتباط با مدرسه، از سه روش اعتبار محتوایی، صوری و سازه بهره گرفته شد. برای بهبود اعتبار صوری، سه نفر از روانشناسان و متخصصان مسایل آموزش و پرورش این پرسشنامه را بررسی کردند و اصلاحات پیشنهادی آنها در پرسشنامه ارتباط با مدرسه اعمال گردید. همچنین آنان از لحاظ صوری و محتوایی، توان SQC را برای ارتباط با مدرسه مناسب ارزیابی کردند. برای محاسبه پایایی SQC از روش همسانی درونی و از ضریب آلفای کرونباخ بهره گرفته شد که این میزان برای کل پرسشنامه 0/84، عامل تعلق به مدرسه 0/81 ، عامل التزام به مدرسه 0/81، عامل تعهد 0/85 و عامل ارتباط با همسالان در مدرسه 0/50 به دست آمد.
یافتهها
همان طور که در جدول بالا مشاهده می شود، میزان ضریب همبستگی پیرسون بین هوش اجتماعی و ارتباط با مدرسه - r=0/98 - در سطح p<0/01 معنادار است. بنابراین، میتوان نتیجه گرفت که رابطه بین هوش اجتماعی و ارتباط با مدرسه مثبت و معنادار است.
بحث و نتیجه گیری
نتیجه تجزیه و تحلیل ضریب همبستگی پیرسون حاکی از آن بود که رابطه بین هوش اجتماعی و ارتباط با مدرسه مثبت و معنادار است. نتایج بررسیها برای مقایسه نتیجه به دست آمده با سایر پژوهشها، بینتیجه بود، یعنی پژوهشی مشابه پژوهش حاضر یافت نشد.
