بخشی از مقاله
چکیده
هدف این پژوهش بررسی رابطه دلبستگی و طرحواره های شناختی با رضایت زناشویی میباشد. روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی میباشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان متاهل دانشگاه آزاد شهر اردبیل در نیمه دوم سال 1395می-باشد. دانشجویان متاهل و دانشجویان مجرد شناسایی شدند در مرحله دوم از بین این افراد تعداد 120 نفر به صورت در دسترس انتخاب شدند. دادههای این پژوهش با استفاده از مقیاسهای دلبستگی و طرحواره های شناختی با رضایت زناشویی جمعآوری شدند. دادههای پژوهش، با تحلیل ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
نتایج پژوهش نشان داد که بین دلبستگی و رضایت زناشویی رابطه مثبت معنی داری وجود دارد و طرحواره های شناختی با رضایت زناشویی رابطه منفی معنی داری وجود دارد. طبق نتایج آزمون رگرسیون متغیر رضایت زناشویی توسط دلبستگی، طرحوارههای شناختی تبیین میشود. با توجه به مقادیر بتا دلبستگی - =0/31 - و طرحواره های شناختی - - = - 0/29 میتوانند تغییرات مربوط به رضایت زناشویی را به صورت معنی داری پیشبینی کنند که بیشترین پیش بینی مربوط به متغیر دلبستگی =0/31 - - می باشد میتوان نتیجه گیری کرد که دلبستگی میتواند میزان رضایت زناشویی را افزایش بدهد و در مقابل طرحواره های شناختی باعث کاهش رضایت زناشویی می گردد.
مقدمه
رضایت زناشویی یکی از عمیق ترین و اساسی ترین لذت های بشری و در عین حال نبود آن یکی از بزرگترین و ژرف ترین سرچشمه های رنج است. عشق همیشه با امید فراوان آغاز می شود. امید به اینکه روزیکاملاً شناخته شوید، امید به تعلق خاطر، حمایت شدن، امید با عشقی عمیق و پیوندی ماندگار. اما گاهی اوقات این امید در تضاد با واقعیت های زندگی قرار می گیرد. نیازها با هم نمی خوانند و گاهی در تضاد با هم هستند، عصبانیت باعث جدایی و فاصله می شود، قضاوت ها مانع از پذیرش می شوند و تنهایی بر زندگی های موازی اما دور از هم سایه می افکند. - پسندیده، .
رضایت زناشویی، نشانگر استحکام و کارایی نظام خانواده است. سعادت و سلامت خانواده به وجود ارتباطات سالم و بالنده زوجین بستگی دارد و چنانچه پایه خانواده از استحکام لازم برخوردار نباشد، پیام منفی آن انواع مشکلات جسمی و روانی است. در واقع این پدیده عمر زن و شوهر را طولانی تر و باعث افزایش سلامت جسمانی و روانی، پیشرفت اقتصادی و رضایت از کل زندگی می گردد - ایرانپرور، . - 1391 متغیرهای مختلفی با روند رضایت زناشویی در طول زمان رابطه دارند، این متغیرها می توانند، پیش بینی کننده شانس حفظ رضایت زناشویی و یا رفتن به طرف آشفتگی زناشویی و طلاق باشد. یکی دیگر از متغیر هایی که می تواند با رضایت زناشویی در ارتباط باشد طرح واره شناختی 1است.
یانگ نیز فرض کرد برخی از طرح واره ها بویژه طرح واره هایی که در طی دوران اولیه زندگی در نتیجه تجربه های ناخوشایند و نامطلوب کودکی شکل می گیرند ممکن است هسته مرکزی اختلالات شخصیت، مشکلات خصیصه ای خفیف تر و بسیاری از اختلالات دیر پای را تشکیل دهند وی این مجموعه را از طرح واره ها را طرحواره ناسازگار اولیه نامگذاری کرد. طرح واره های ناسازگار اولیه، درون مایه ها یا الگوهای فراگیر و عمیقی درباره خود و دیگران هستند که به شدت ناکار آمدند. طرح واره ها از خاطرات، هیجان ها، شناخت وارها و احساس های بدنی تشکیل شده اند. طرح واره ها، طی دوران کودکی و نوجوانی پدید می آیند و در طول زندگی، پیچیده تر می شوند.
طرح واره ها در ابتدا حالت سازگارانه دارند و بازنمایی های نسبتا دقیقی از محیط دوران کودکی بوجود می آورند، اما همچنان که کودک رشد می کند، حالت ناسازگارانه پیدا می کنند. طرح واره ها به عنوان بخشی از سائق انسان، برای بقاء خود می جنگد. آنها نقش عمده ای در چگونگی تفکر، احساس و ارتباط با دیگران ایفاء می کنند - یانگ2، . - 2009 سبک های دلبستگی افراد تعیین کننده اصول عاطفی، شناختی و راهبردهایی است که واکنشهای هیجانی را در افراد و روابط بین شخصی هدایت میکند.
رابطه بین دلبستگی و رضایت زناشویی در بسیاری از پژوهش ها مورد بررسی قرار گرفته است، نتایج این پژوهش ها به طور کلی نشان دهنده اهمیت انکارناپذیر دلبستگی به عنوان یک عامل اساسی در رضایت زناشویی افراد است - کایلیان3،. - 2007 با توجه به مطالب گفته شده این پژوهش درصدد پاسخگویی به این سوال اساسی است که بین دلبستگی و طرحواره های شناختی با رضایت زناشویی چه رابطه ای وجود دارد؟
روش شناسی
روش کار: روش پژوهش حاضر با توجه به اهداف و فرضیههای آن توصیفی از نوع همبستگی میباشد.
جامعه آماری: جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان متاهل دانشگاه آزاد شهر اردبیل در نیمه دوم سال 94-95 بوده است که آمار دقیق آنها وجود ندارد.
روش نمونه گیری و حجم نمونه: روش نمونهگیری این پژوهش به صورت در دسترس و در دو مرحله به صورت زیر انجام شد: به این صورت که در مرحله اول دانشجویان متاهل و دانشجویان مجرد شناسایی شدند در مرحله دوم از بین این افراد تعداد 120 نفر دانشجویان متاهل انتخاب شدندضمناً. حداقل تعداد نمونه در تحقیقات همبستگی30 نفر می باشد - دلاور، - 1385 که در این پژوهش به دلیل وجود دو متغیر پیش بین، احتمال افت نمونه و همچنین افزایش اعتبار بیرونی اندازه نمونه 120 نفر انتخاب شد.
روش گردآوری دادهها : برای گردآوری اطلاعات در این پژوهش از پرسشنامه استفاده شد. به این صورت که بعد از کسب مجوز و هماهنگی های لازم بصورت تصادفی از بین دانشجویان دانشگاه آزاد شهر اردبیل تعداد 300 نفر از دانشجویان انتخاب شدند سپس از بین آنان تعداد 120 نفر انتخاب و اهداف پژوهشی را به آنان توضیح داده شد. سپس پرسشنامههای پژوهشی - پرسشنامه های دلبستگی، طرحواره های شناختی و رضایت زناشویی - در اختیار آنان قرار گرفت تا تکمیل کنند و در نهایت پرسشنامهها جمعآوری شده و اطلاعات توسط نرمافزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
ابزارگردآوری اطلاعات: ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه ای می باشد که شامل: آزمون دلبستگی بزرگسالان کرلینزروید : شامل خودارزیابی از مهارت های ایجاد ارتباط و شیوه شکل دهی به دلبستگی های نزدیک است.ایده مقیاس مشتمل بر 3 ماده که توسط علامت گذاری روی یک مقیاس 7 درجهای از نوع لیکرت برای هر ماده سنجیده می شود. در پژوهش ایران پاکدامن - 1380 - با استفاده از آزمون مجدد به فاصله زمانی یک ماه نشان داد که این آزمون در سطح 0/95 قابل اعتماد است و میزان روایی آن 0/83 بدست آمده است. - جزایری و دهقانی، . - 1383
آزمون رضایتمندی زناشویی انریچ: این آزمون توسط - اولسون4، - 1983 ساخته شد. این پرسشنامه برای ارزیابی زمینه های بالقوه مشکل زا یا شناسایی زمینه قوت وپربار سازی رابطه زناشویی بکار میرود. اولسون از این پرسشنامه برای بررسی رضایت زناشویی استفاده نموده است ومعتقد است که این مقیاس به تغییراتی که در طول دوره ی حیات آدمی رخ میدهد مربوط می شود و همچنین در این خصوص به تغییراتی که در خانواده به وجود می آید حساس است.
هر یک از موضوعات این پرسشنامه در ارتباط با یکی از زمینه های مهم است. پرسشنامه رضایتمندی زناشویی انریچ از 47 سوال بسته تشکیل شده است که به جزءمقیاس اول آن 5 سوال دارد بقیه مقیاس ها شامل 10 سوال است، پاسخ به سوالات به صورت 5 گزینه ای: - کاملا موافقم -موافقم- نه موافقم نه مخالفم –مخالفم – کاملا مخالفم - می باشد که میزان پایایی 0/81 و میزان روایی 0/85 بوده است.
