بخشی از مقاله
چکیده:
تدریس، در معنای مجموعه اقدامات معلم به منظور ایجاد یادگیری در یادگیرندگان، کانون هر برنامه درسی است. شیوه های گوناگون تدریس از سده های قبل وجود داشته است که با پیشروی زمان این متدها بطور طبیعی دستخوش تغییر شده اند و یا به نوعی تکامل پیدا کرده اند. اغلب نظام های آموزشی دنیا به دنبال بهبود شرایط آموزشی هستند که یکی از راهکارهای اساسی برای این تحولات تغییر در شیوه های تدریس و برگزیدن کارآمدترین روش تدریس میباشد. انقلاب در نظام آموزشی مستلزم برنامه ریزی وآشنایی معلمان و جامعه با روش های نوین و موفق تدریس میباشد. در سال های اخیر مشاهده شده که سیستم تربیت معلم در ایران به دنبال پیاده سازی یکی از موفق ترین و بروز ترین روش های تدریس یعنی روش مبتنی بر شناخت و عمل می باشد. که اغلب کشورهای صنعتی و توسعه یافته از این شیوه که بر پایه روش های آزمایشگاهی و عملیاتی است بهره می برند.
کلید واژه: تدریس، شناختی، نظام آموزشی،تربیت معلم
.1 مقدمه
مفهوم تدریس به آن قسمت از فعالیتهای آموزشی که با حضور معلم در کلاس درس اتفاق می افتد اطلاق می شود. تدریس بخشی از آموزش است و هدفش ایجاد شرایط مطلوب یادگیری از سوی معلم است.[1] روش تدریس شناختی ریشه در آرا واندیشه های ژان پیاژه ، زیست شناس وروان شناس سوئیسی دارد. اگرچه پیاژه خودسبک ویژه ای را در آموزش وپرورش بنیان نکرده است ، ولی نظام های آموزشی بیشتر کشورها پایه های خودرا از نظریه های پیاژه سامان داده اند.[2] روش تدریس شناختی سالهاست که در کشورهای توسعه یافته دنیا اجرا میشود و این امر مستلزم پیش زمینه هایی میباشد، همانظور که اشاره شد سیستم تربیت معلم ایران به دنبال تغییر در پایه های آموزشی کشور می باشد و با تغییر روش تدریس به سبک شناختی و آموزش نیروی انسانی مورد نیاز آموزش و پرورش حول این محوربه دنبال تحول می باشد.
در این مقاله سعی شده است که مفهوم و تاثیر روش تدریس شناختی و میزان پذیرا بودن آن از سوی دانش آموزان را به شکلی مختصر بررسی نماییم که برای این کار فرضیه هایی مطرح شد و سپس به پشتوانه این فرضیه ها سوالاتی طراحی و به شکل پرسشنامه در اختیار دانش آموزان و معلمان مقاطع مختلف تحصیلی قرار گرفت، گروه بندی دانش آموزان یکی از روش هایی است که برخی معلمان انجام میدهند و همیشه جای سوال است که آیا این کار تاثیری در یادگیری بیشتر دانش آموزان دارد یا خیر؟.به همین منظور دانش آموزان پایه های مختلف را در آزمایشگاه هایی متناسب با درس آن ها در یک پژوهشسرا در حضور معلمانشان گروه بندی کردیم و سپس به تدریس یکی از مباحث کتاب به وسیله آزمایش پرداختیم. این کار را با برنامه ریزی قبلی با ساده ترین وسایل ممکن به انجام رساندیم و سعی کردیم طبق فنون تدریس شناختی که در ادامه به آن خواهیم پرداخت فرآیند یادگیری درس جدید را در دانش آموزان شکل دهیم. اما قطعا پیاده سازی روش تدریس شناختی مستلزم استقبال و آشنایی معلمان با این امر می باشد که برای این کار از معلمان خواسته شد تا در آزمایشگاه ها حضور داشته باشند.
اما چرا معلمان با تغییرات جدید کتب درسی انس لازم را پیدا نکرده اند؟! آیا از ایدئولوژی که کتاب ها بر اساس آن تغییر کرده اند اطلاعات کافی دارند؟! این سوالات همواره وجود داشته است وهمه این فرضیه ها را با اقدامات مذکور توانستیم به شکل سوال هایی طراحی کنیم و در پایان کلاس در اختیار دانش آموزان و معلمانشان قرار دهیم تا بتوانیم ارزیابی درستی از این شیوه داشته باشیم و پاسخ ونتیجه ای از آنها دریافت کنیم. باید صبر پیشه کرد و در ادامه نتایج این مهم را واکاوی کنیم تا این تحقیق بتواند ملاکی برای عزم بیشتر در تصمیم سازی ها برای ایجاد تحولی بزرگ و انقلاب گونه در نظام آموزشی سرزمینمان ایران باشد. جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان پایه های چهارم و پنجم ابتدایی، هشتم متوسطه اول و دوازدهم متوسطه دوم شهر گلبهار به همراه معلمانشان تشکیل داده اند. در مجموع به 100 نفر از دانش آموزان و 10 معلم پرسشنامه داده شده است.
.2 بازخورد ها و تحلیل ها
جدول شماره 1 و 2 به ترتیب داده های آماری بدست آمده از توزیع پرسشنامه دانش آموزان و معلمان را در یک نگاه نشان می دهد، اما بی شک شاید این جداول تصور درستی از داده های آماری موجود را به ما ندهد، لذا شایسته است با نگرش اختصاصی به داده های هریک از سوالات فرصت تحلیل بیشتر در بازخوردهای ارائه شده را جویا شویم. دانش آموزان برای یادگیری بهتر درس از طریق مباحثه، گروه هایی 5 نفره را تشکیل دادن و این بهانه ای شد تا سوال اول 1پرسشنامه را مطرح کنیم. نمودار1-1 بازخورد دانش آموزان از نتیجه تشکیل گروه ها را به ما نشان می دهد.
-1 آیا گروه بندی تاثیری در یادگیری بیشتر و بهتر دآنش اموز دارد؟
