مقاله رفع اختلالات نوشتاری با بازی درمانی و تقویت حافظه دیداری

بخشی از مقاله

چکیده

در ارتباط با نقایص شناختی دانش آموزان مبتلا به ضعف نوشتن فرضیات متعددی وجود دارد که یکی از این فرضیات نقص در حافظه دیداری و تمیز دیداری است . هدف از پژوهش مذکور اثر بخشی تقویت حافظه دیداری به طریق بازی درمانی و کاهش خطاهای املایی و نوشتاری دانش آموزان دارای ضعف نوشتن بود .اینجانب با بهره گیری از کمک مشاور مدرسه ، مشورت با همکاران و مصاحبه با اولیاء دانش آموزان کار خود را آغاز کردم .ابتدا با روش تهیه آزمون ، مشاهده ی عملکرد و بررسی نوشته های دانش آموزان متوجه وجود مشکلاتی در املاءنویسی و نوشتاری 4 دانش آموز جدید الورود به دبستان طلایه داران در پایه دوم ابتدایی شدم.

با تجربه کاری که داشتم و با بررسی کتب و تحقیقات معتبر - 1 - مسئله مربوط به دانش آموزان را از نوع ضعف در حافظه دیداری و تمیز - دقت - دیداری تشخیص دادم .پس از گردآوری اطلاعات از طریق آزمون ها ، بررسی پرونده های تحصیلی و مصاحبه با اولیاء و تجزیه و تحلیل اطلاعات راه حل های احتمالی را در نظر گرفتم که در نهایت با انتخاب و اجرای روش ها و تمرین های عملی نظیر - املای رنگین کمانی ، خوشه ای ، چرخ و فلکی ، چوب کبریتی ، داستان های تصویری و ترتیبی ، جدول شگفت انگیز کلمات ، ببین و بگو و کلمه شکل کن و .... - سعی در حل مشکل دیکته نویسی دانش آموزانم نمودم.

برای اینکه تمرین های ذکرشده تاثیر بیشتری در حل مشکل املاء نویسی دانش آموزان داشته باشد باید برای آنها ایجاد انگیزه می کردم تا با رغبت به تمرین های بیشتری بپردازند در واقع با خلق و استفاده از بازیهای متنوع دیداری این روند به نحو موثرتری انجام گرفت .که این مطلب پس از گرد آوری اطلاعات از طریق بررسی تکالیف و تمرین ها وآزمون های یادسپاری و تجزیه و تحلیل وضعیت مطلوب به خوبی قابل مشاهده بود.

درمان اختلالات دیکته نویسی ، دکتر تبریزی ، انتشارات فراروان برخلاف تصور اشتباه،که گمان می شود برای تقویت حافظه دیداری در این نوع ضعف می بایست فقط بر روی کلمات و حروف تمرکز کرد ، ابتدا حافظه دیداری نسبت به هر پدیده و ورودی اطلاعات تحریک می شود که در نهایت با تکرار و تقویت، این پدیده بطور اتوماتیک در ذهن و حافظه ی دانش آموز نهادینه می شود .در ادامه با مقایسه ی وضعیت قبلی و فعلی این چنین نتیجه گرفته شد که، تقویت حافظه دیداری دانش آموزان دارای ضعف نوشتاری، باعث کاهش خطاهای املایی و افزایش علاقه آنها به این درس می شود.

این پژوهش باعث شد دانش آموزان بر فرایند نوشتن خود نظارت کنند و فعالیت خود را هدفمند سازند و در نهایت مهارت نوشتن صحیح کلمات را کسب کنند.چون بازی ؛ رشد،یادگیری ،تخلیه ی هیجانی ، اجتماعی شدن ، قانون مندی و لذت را برای کودکان به ارمغان می آورد پیشنهاد می کنم همکاران عزیز با صرف وقت و توجه بیشتر بتوانند از این راهکار ارزشمند برای رفع و تعدیل مشکلات آموزشی و ضعف های رفتاری دانش آموزان به خوبی بهره گیرند .

مقدمه

در گستره حیات فردی و اجتماعی انسان مطالب بیشماری و با طرق مختلف و متنوع برای یادگیری وجود دارد . به جرات می توان گفت که یادگیری بنیادین ترین فرایندی است که در نتیجه آن موجودی ناتوان و درمانده در طی زمان و در تعامل با رشد جسمی به فرد تحول یافته ای تبدیل می شود که توانایی های شناختی و قدرت اندیشه وی حد و مرزی را نمی شناسد . تنوع بسیار زیاد و گستره زمانی یادگیری انسان که به گستردگی طول عمر او می باشد، باعث شده است که با وجود شباهتهای زیادی که انسان ها با هم دارند ، برخی از افراد در روند یادگیری و آموزش دچار مشکل شوند ، به همین دلیل تلاش برای بهبود یادگیری در خواندن ، نوشتن و ریاضیات یکی از دغدغه های نظام آموزشی و والدین این گروه از دانش آموزان می باشد .

امر نوشتن به عنوان وسیله ای در بیان عالی ترین مهارت زبانی انسان و پیچیده ترین آنهاست . چنانچه کودکی در یادگیری این فعالیت ناتوان باشد ممکن است دارای نقیصه ای باشد و باید در حیطه مورد نیاز به مساعدت وی شتافت .نوشتن برای کودکان یک فعالیت انتزاعی است بنابراین یک کار دشوار و سخت محسوب می شود . نوشتن شامل مهارتهایی از قبیل توانایی نگهداری موضوع بصورت کلمه ها ، ترسیم گرافیکی شکل حروف و کلمات ، به کارگیری صحیح ابزار نوشتن و داشتن حافظه دیداری و حرکتی کارآمد می باشد.

پژوهش در علوم توانبخشی / سال /8 شماره / 4 مهر و آبان - 91 ما نمی توانیم از ظرفیت کامل حافظه ی دیداری خود بدون اینکه آن را پرورش داده باشیم تماماَ استفاده کنیم اما اگر مدتی تمرین کنیم می توانیم با یک بار نگاه کردن جزییات خیلی بیشتری را به حافظه بسپاریم . کودکان هم که ضعف حافظه دیداری دارند نمی توانند جزییات زیادی را به خاطر بسپارند . بنابراین زمانی که دیکته می نویسند چون نمی توانند از حافظه دیداری خود به طور کامل استفاده کنند ، در نوشتن بعضی از کلمات دچار مشکل می شوند : ثلاًم دانش آموز به جای اینکه بنویسد صبر می نویسد سبر . این بدان علت است که کودک نمی تواند تصویر آن حرف مورد نظر را در ذهن خود مجسم کند و در زمان نوشتن دیکته نمی تواند به یادآورد که کدام شکل حرف را باید استفاده کند.

این ضعف حافظه دیداری کودکان اگر درمان نشود در سال های بعد نیز همراه آنان خواهد بود . برای اینکه بتوانیم حافظه دیداری کودکان را تقویت کنیم نیاز به استفاده از ابزار و یا تمرین های پیچیده ای نداریم تنها لازم است با کمی حوصله و خلاقیت در حین بازی با کودک در طول روز یا در فعالیت های کلاسی از تمرین های خاصی استفاده کنیم و به مرور شاهد تقویت حافظه دیداری کودکان باشیم . در این پژوهش هدف بر آن است که دانش آموزان بتوانند صحیح کلمات را بنویسند .

هدف کلی :

·    هدف اینجانب از انجام این پژوهش این بود که دانش آموزانم بتوانند صحیح کلمات را بنویسند . اهداف جزیی :

·    ایجاد و افزایش علاقه در دانش آموزان به املاء نویسی و تمرین های نوشتاری

·    تقویت روحیه و افزایش حس اعتماد به نفس آنان

·    تغییر نگرش و باورها در دانش آموزان و اولیاء آنها در زمینه ی توانمندی هایشان

·    ایجاد عادت به مطالعه و کتابخوانی

·    بهبود وضعیت درسی دانش آموزان مورد نظر جامعه آماری :

·    4 نفر از دانش آموزان کلاس دوم شمس به نام های امیر علی شریفی ، سید طاها حسینی ، محمد امین و محمد پارسا کاوه می باشند

مشارکت کنندگان :

·    والدین دانش آموزان مذکور ، مشاور مدرسه ، همکاران ، معاونین و مدیریت محترم مدرسه

پیشینه تحقیق :

·    آقای داریوش صادقی در تحقیق خود بر اهمیت تقویت حافظه دیداری عنوان می کنند که نباید از کنار ضعف های یادگیری کودکان به سادگی عبور کرد .