بخشی از مقاله
چکیده
درس ریاضی بدون شک یکی از مهمترین درسهایی است که دانش آموزان در تمام مقاطع تحصیلی به دانستن و درک آن احتیاج دارند. بسیاری از دانش آموزان به دلایل گوناگون از جمله شیوه تدریس آموزگار، تجربههای ناموفق، فشارهای والدین، کم تمرینی و دشواری در یادگیری مفاهیم ریاضی چنان از این درس دچار ترس و اضطراب میشوند و از خود مقاومت نشان میدهند که گاهی سادهترین اعمال ریاضی را هم نمیتوانند انجام دهند. بنده نیز با این مساله مواجه بودم، با وجود تفاوتهای فردی و کمبود زمان تصمیم گرفتم با برگزاری جلساتی با مدیر، همکاران همپایه و خانواده و تهیه گزارش از مصاحبههایی که صورت گرفت با روشهای خلاقیتی و استفاده از نرمافزار علاقهمندی به ریاضی و به خصوص مبحث هندسه که از چالشها و نقاط ضعف اکثر دانش آموزان بود بیشتر کنم که نتیجه آن رضایت خانوادهها و شادی و نشاط دانش آموزان در کلاس ریاضی و مباحث هندسه بود.
کلید واژگان: تدریس، اضطراب، تفاوت فردی، نشاط
.1 مقدمه و اهمیت تحقیق
ریاضیات میتواند کمکی به فراگیران باشد تا آنها یاد بگیرند خوب فکر کنند، جریان تفکر خود و دیگران را نقد و تحلیل کنند. بنابراین وظیفهی اساسی آموزش ریاضی، آن است که شهروندانی با توانایی استدلالی مناسب، تربیت کند - گویا، - 1389 .[1] ریاضیات شکلهای واقع در فضا را هم مطالعه میکند، شکلهایی که آنها را به صورت مجموعهای از نقطهها، سطحها و حجمها میتوان در نظر گرفت . با این علم ویژگیهای شکلهای گوناگون را مطالعه میکنیم و چگونگی اندازهگیری آنها را نیز یاد میگیریم. این علم فضایی را هندسه میگویند. هندسه مسطحه سطحی است که دارای دو بعد است و با نقطهها، خطها و شکلهایی که در یک صفحه جای میگیرند سروکار دارد و هندسه فضایی مربوط به مطالعه اجسام سهبعدی میباشد.
بر اساس تحقیق پژوهشگران مفهوم هندسه نیاز به درک عمیق دارد و فهماندن آن مستلزم تسلط کافی و شناخت موضوعات اساسی است، لذا برای آموزش هندسه، فرا دهنده باید تمام توان و علم خود را به کار گیرد تا علاوه بر آموزش به فراگیر ایجاد علاقهمندی برای صعود به مراتب بالای تمام علوم صورت بپذیرد، و طبق پژوهش میر معینی برای آموزش هندسه باید مسائل را از دید دانش آموزان دید. * دکتر سیف می گوید:" مطالب درسی مدارس معمولا به گونه ای برنامه ریزی می گردد که از ساده به دشوار دنبال یکدیگر قرار می گیرند و یادگیری هر یک از آنها مستلزم یادگیری قسمت هایی از مطالب قبلی است. این امر مخصوصا در درس هایی که توالی منطقی دارند " مانند ریاضی و علوم" بیشتر صادق است." .[1]
.2 راههای علاقهمندی دانش آموزان به هندسه
بعد از برگزاری آزمون آغازین از ریاضی پنجم، متوجه ضعف اکثر دانش آموزان در مبحث هندسه شدم که نتیجه از این قرار شد: در اولین گام از طریق مشاهده، مصاحبه و اسناد و مدارک به گردآوری اطلاعات پرداختم.
1. مشاهده: با تهیه سیاهه رفتار در زنگ ریاضی
2. مصاحبه: از همکاران، والدین و دانش آموزان، با دادن پرسشنامه هایی مصاحبه کرده و مورد تجزیه و تحلیل قرار دادم.
3. اسناد و مدارک: با آزمون آغازین، تکالیف، تجربیات خودم اسنادی جمعآوری کردم.
همه این مدارک دلالت بر ضعف در هندسه بوده است که این چالش باید به گونهای علمی و اندیشمندانه حل میشد. طبق دادهها و اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنها به نظر من بیشتر این ضعفها ناشی از:
1. پایه ضعیف در درس هندسه از سالهای قبل یا مختصر بودن مطالب اصلی در پایههای گذشته
2. کمهوشی و دیرآموزی بعضی از دانش آموزان
3. کوتاهی در تفهیم نکات اساسی هندسه یعنی ارائه نکردن مفاهیم از ساده به پیچیده در سالهای قبل
4. عدم تکرار و تمرین و یا عدم نظارت کافی والدین بر تمرین منزل
با توجه به اهمیت هندسه، علت مساله موجود را در جلسه شورای آموزگاران مطرح کردم و نظرات همکاران را جویا شدم تا راه حل بهتری برای آموزش بیابم. با روشهای جمعآوری اطلاعات فوق به دو نتیجه رسیدم: .1 علت ضعف .2 راه حل مشکل عواقب و پیامدهای ضعف در هندسه درس ریاضی بدون شک یکی از مهم ترین درس هایی است که دانش آموزان در تمام مقاطع تحصیلی به دانستن و درک آن احتیاج دارند. به طوری که مبینی - - 1380 به نقل از ریچارد کورانت، در این زمینه میگوید: »ریاضیات یکی از عالی ترین تراوشهای اندیشه ی آدمی است که منعکس کنندهی ارادهی انسان و نشان دهندهی سیر عقل و برهان و همچنین بیان کنندهی میزان علاقهی بشر به کمال و زیبایی است.« نقش بنیادی علم ریاضی در پیشبرد سایر علوم و فنون نیز مورد پذیرش همگان است، به طوری که نرسیدن به هدفهای آموزشی در زمینهی ریاضی موجب ضعف ، ناتوانی و دست نیافتن به اهداف مربوط به پیشرفت علوم و فنون دیگر خواهد بود. - مبینی،1380،ص[4] - 15 بعد از شناسایی علل ضعف و پیامدهای این مساله با مشورت گرفتن از همکاران، ارائه راه حلهای پیشنهادی و مطالعه زیاد، راههای زیر را برای رسیدن به حل مشکل طی کردم:
1. بررسی پروندهها و جمعآوری اطلاعات و دادن فرم خودارزیابی والدین از فرزندان
2. آموزش ریاضی به خصوص هندسه در زنگ دوم به بعد همراه با تکرار مباحث قبلی به جهت تسلط
