بخشی از مقاله
چکیده
در این مطالعه تنوع خاک در طول شیب مخروط افکنه از راس تا د شت در منطقه د شتکار مورد برر سی قرار گرفت. شنا سایی نقاط حفر پروفیل از طریق نرم افزار Google earth و بازدیدهای صحرایی انجام گرفت و در نهایت چهار نقطه برای حفر، تشریح و نمونه برداری شناسایی شد. برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک شامل بافت و ساختمان خاک، درصد سنگریزه، pH، EC، CEC، درصد آهک، میزان ماده آلی مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج حاصله افزایش شوری خاک و عمق خاک را از راس به سمت دشت را نشان میدهد از طرفی به سمت دشت خصوصیات فیزیکی خاک یکنواختی بیشتری را در نیمرخ نشان میدهد.
مقدمه
خاک ها در همه موقعیتهای سیمای اراضی، تحت اثر غیر مستقیم فاکتورهای تشکیل خاک و اثرات متقابل پیچیده آن ها همراه با فرآیندهای ژئومورفیک و هیدرولوژیک تشکیل و تکامل یافته اند . - 3 - توپوگرافی یکی از عوامل منطقه ای است که در قالب ارتفاع، شیب - موقعیت، جهت و درصد - و زهکشی طبیعی، خصوصیات خاک را تحت تأثیر قرار میدهد - 6 - ، پستی و بلندی یکی از فاکتورهای مهم در انتشار اجزا خاک و شیب نیز به عنوان یکی از مؤلفه های مهم پستی و بلندی بیان می شود که مهمترین تأثیر آن بر روی سرعت واکنشهای شیمیایی است.
- 5 - ازآنجایی که پروسه های هوازدگی کانیها، فرسایش خاک، آبشویی، تجمع رس، فرآیندهای اکسید و احیا در موقعیت های متفاوت شیب به صورت یکسان عمل نمیکنند، درنتیجه خصوصیاتی از خاک که تحت کنترل فرآیندهای فوق هستند درموقعیت های مختلف شیب، یکسان نیستند . - 4 - توپوگرافی به عنوان مهمترین فاکتور خاکسازی به علت تاثیر بر روابط رطوبتی خاک، شدت جابه جایی مواد به وسیله فرسایش و همچنین انتقال مواد به شکل سوسپانسیون و محلول موجب تکامل خاک می شود . - 1 -
محور مقاله پدولوژی و پدومتری
توپوگرافی به سه طریق در تشکیل و تکامل خاک اثر می گذارد:
-1 از طریق مقدار جذب و نگهداری آب در خاک و درنتیجه تاثیر بر رطوبت خاک
-2 کاهش مواد از خاک به وسیله فرسایش
-3 حمل مواد معلق و محلول در آب از یک نقطه به نقطه دیگر
مواد و روشها
منطقه موردمطالعه پس از بررسی نقشه های زمین شناسی 1:100000 در شهرستان بردسیر در جنوبغربی استان کرمان واقع در جنوب رشته کوه معروف به کوه شاه جهت انجام مطالعات خاک مشخص گردید. حوزه موردمطالعه در منطقه دشتکار و نارپ و در فاصله 10 و 20 کیلومتری مرکز شهرستان با ارتفاع متوسط 2120 متر از سطح دریا با وسعت 25 کیلومترمربع میباشد که بین دو نقطه با عرضجغرافیایی 29 46 و 29 54 شمالی و طولجغرافیایی 56 34 و 56 40 شرقی واقع شده است.
آب و هوا در بردسیر' استپی محلی است. در طی سال در بردسیر زیاد باران نمی بارد. در این منطقه میانگین سالانه دما 14/6 سانتی گراد است. میانگین بارندگی در اینجا به 171 میلی متر می رسد و کمترین میزان بارش در سپتامبر رخ میدهد. میزان متو سط بارندگی در این ماه صفر میلیمتر ا ست. در ژانویه میزان بارش به بالاترین حد خود با میانگین 35 میلی متر می ر سد. دما در ماه جولای در حدود 25/8 درجه سانتی گراد است که در بالاترین میزان خود قرار دارد. با میانگین دمای 3/2 درجه سانتی گراد، ژانویه سردترین ماه سال است.
محدوده مطالعاتی از دو دشت متصل به هم بردسیر و قریه العرب و ارتفاعات اطراف این دشتها تشکیل شده است. واحدهای ژئومورفولوژی شامل: قسمت هایی از پدیمنت سنگی، پدیمنت پوشیده، حد واسط پدیمنت و دشت آبرفتی، تراس های رودخانه ای و در اراضی پایین دست دشت های سیلابی گسترده تشخیص داده شده است . - 2 - ابتدا بااستفاده از تصاویر اخذشده از Google Eearth و بررسی نقشههای زمینشناسی 1:100000 منطقه لندفرم های مختلف در منطقه شناسایی و تشخیص داده شد . سپس تعدادی پروفیل در طول شیب مخروط افکنه از راس تا دشت حفر شد و از بین آنها چند پروفیل به عنوان شاهد انتخاب - شکل - 1 و براساس راهنمای تشریح پروفیل توصیف و نمونهبرداری شد. نمونهها برای آزمایشات فیزیکی - شیمیایی معمول به آزمایشگاه انتقال داده شد.
محور مقاله پدولوژی و پدومتری
نمونهها در آزمایشگاه هواخشک شده و پس از کوبیدن از الک دومیلیمتری عبور داده شد و آزمایشهای زیر برروی آنها انجام شد:
• تعیین بافتخاک به روش هیدرومتر
• اندازه گیری pH گلاشباع با دستگاه pH متر
• ظرفیت تبادلکاتیونی خاک با استفاده از استاتسدیم یکنرمال
• اندازهگیری کربناتکلسیممعادل با روش تیتراسیونبرگشتی
• اندازه گیری مادهآلی افقسطحی به روش اکسایشتر
• اندازه گیری EC عصاره اشباع خاک بوسیله هدایتسنج الکتریکی
