بخشی از مقاله
چکیده
معادن فلوریت پاچیمیانا وشش رودبار از جمله مهمترین کانسارهاي رسوبیزاد چینهکران در ایالت معدنی فلوریت-باریت-گالن شرق استان مازندران در البرز مرکزي هستند که در حال حاضر مورد استخراج قرار میگیرند. مشاهدات صحرایی در ارتباط با نحوه رخداد ماده معدنی در معادن نشان داد که زونهاي داراي فلوریت عمدتاً از نوع پرشدگی فضاي خالی به شکل رگهاي، عدسی و تودهاي و به صورت ناهمشیب در سنگهاي کربناته میباشند که در زونهاي گسله و یا حفرات انحلالی و کارستی متمرکز شدهاند. مطالعات ماکروسکوپی و میکروسکوپی نشان داد که بخش عمده کانیسازي فلوریت با بافتهایی مانند گورخري، نواربندي قشرگون، رگه-رگچهاي و جانشینی اولیه رخ داده است. این بافتها شاخص کانیسازيهاي ناهمزاد با رسوبگذاري و سنگشدگی سنگهاي کربناته میزبان هستند. بر اساس این مطالعه، کانسارهاي پاچیمیانا وشش رودبار در زیر رده کانسارهاي نوع دره میسیسیپی غنی از فلوریت طبقهبندي میشوند.
واژه هاي کلیدي: فلوریت، ساخت، بافت، پاچی میانا، شش رودبار، مازندران
مقدمه
کانسارهاي فلوریت پاچیمیانا وشش رودبار از جمله مهمترین کانسارهاي رسوبیزاد چینهکران در ایالت معدنی فلوریت-باریت-گالن شرق استان مازندران در البرز مرکزي هستند که در حال حاضر مورد استخراج و بهره برداري قرار می گیرند. این کانسارها از جنبههاي مختلف زمینشناسی مانند مطالعه چینهشناسی تطبیقی افقهاي کانهدار سرب-روي-باریوم- فلور سازند الیکا در البرز مرکزي - علیرضایی، - 1366، مطالعات زمینشناسی اقتصادي شامل چینهشناسی، رخسارههاي رسوبی، ساخت و بافت، زمینشیمی و الگوي منشئی در مقیاس کانسار - گرجیزاد، 1374؛ شریعتمدار و همکاران، - 1380 و مطالعه ایزوتوپهاي گوگرد - وهابزاده و همکاران - 1387 مورد بررسی قرار گرفتهاند.پژوهش حاضر به مطالعه ساخت و بافت کانیسازي فلوریت در کانسارهاي مذکور پرداخته است. به کمک این مطالعه اطلاعاتی درباره-ي مراحل مختلف کانیسازي فلوریت یا انواع نسلهاي فلوریت، ترتیب زمانی شکلگیري بافتها و نهشت کانیها، ماهیت برخی از فرآیندهاي موثر در کانیسازي با راهبرد الگوي منشئی بین الگوهاي همزادي - syngenetic - مانند همزاد با رسوبگذاري - syn-sedimentary - یا همزاد با سنگشدگی - syn-diagenetic - و الگوي ناهمزادي - epigenetic - بدست آمده است.
زمین شناسی ناحیهاي کانسارهاي مورد مطالعه
بخشهاي بالایی سازند کربناته الیکا به سن تریاس میانی در بخش مرکزي پهنهي ساختاري-رسوبی البرز در شرق استان مازندران - مناطق سوادکوه، خطیرکوه و کیاسر؛ علیرضایی، - 1366 میزبان کانیسازيهاي فراوان و مهم از فلور-سرب-باریم از جمله معادن پاچی میانا - گرجیزاد، - 1376، شش رودبار - شریعتمدار و همکاران، 1380، - اراء - عالیکلا - و کمرپشت و کانسارهاي دراسله، اشجال، بایجان و سرچلشک - علیرضایی، 1366؛ گرجیزاد، 1374؛ شریعتمدار، 1377، وهابزاده و همکاران، - 1387 است - شکل. - 1در سراسر منطقه مورد مطالعه، سازند الیکا از سنگشناسی نسبتاً یکنواختی برخوردار است و از پایین به بالا داراي 3 بخش است - علیرضایی، 1366؛سید امامی، 2003؛ برونت و همکاران، : - 2009
بخش زیرین شامل سنگآهک خاکستري داراي طبقات ضخیم است که به طور محلی، دولومیتیشده و بخش میانی شامل مادستون نودولی با لایه بنديهاي نازك بوده که به طور محلی به واسطه موجودات زنده بههمریخته شده است - آهک ورمیکوله غنی از فسیل دوکفهاي - . بخش بالایی شامل سنگآهک با لایهبندي نازك و دولومیتهاي صخرهساز میباشد. بخشهاي بالایی سازند الیکا به سازند غیررسمی پالند - وحدتی،1363؛ وهابزاده و همکاران، - 1387 ختم میشود که شامل دولومیت، مارن، شیل، تناوب شیل و مارن به همراه لایههاي نازك چرتی، آهک دولومیتی است. علیرضایی - 1366 - بر پایه بررسی چینه-شناسی تطبیقی نشان داده است کانیسازي در بستري از سنگهاي کربناتهي با سن تریاس میانی تشکیل شده است - شکل. - 2
فعالیتهاي آتشفشانی در تریاس زیرین و میانی البرز مرکزي ضعیف بوده است. رخنمون اصلی این سنگها که از شرق شهرستان دماوند تا فیروزکوه و شمال سمنان امتداد دارد به صورت یک لایه کلیدي تیره رنگ تظاهر یافته و کربناتهاي روشن تریاس میانی - سازند الیکا - را میپوشانند - آقانباتی، . - 1385 در جنوب منطقه کیاسر به سمت دامغان، توده گرانیتی تویهدروار حضور دارد که سازندهاي پالئوزوئیک زیرین را قطع کرده و خود توسط سازندهاي پالئوزوئیک بالایی پوشیده شده است - قاسمی و همکاران، . - 1391 در مناطق مورد مطالعه، هیچ گونه ارتباط آشکاري
