بخشی از مقاله
چکیده :
دانشگاه فرهنگیان یکی از بزرگترین وگسترده ترین دانشگاههای کشور محسوب می شود.فرآیند شکل گیری این دانشگاه از آغاز تاکنون ،فراز ونشیبهایی را پشت سر گذاشته است. دانشگاه فرهنگیان رکن تحول وتعالی در آموزش وپرورش جمهوری اسلامی ایران است زیرا موثرترین عامل تحول وتعالی که نیروی انسانی است راباید تدارک ببیند واز طریق تامین این عامل استراتژیک ، سرنوشت نظام تعلیم وتربیت را رقم بزند.
آنچه که مهم تر به نظر می رسد نقش بسزایی است که این دانشگاه در تحقق اهداف چشم انداز ایران در1404دارد.لذا در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل اسنادی ،به بررسی اسناد وسیاستهای ناظر بر اجرای این اسناد پرداخته شده است. پس ازبررسی این اسناد،تاثیر گذارترین سند که منجر به تاسیس وشکل گیری دانشگاه شده است، مشخص شده ودر ادامه نقدی بر آنچه که در این سیاستگذاریها آمده است ،تحت عنوان تجزیه وتحلیل داده ها ارائه می شود.
مقدمه:
دانشگاه فرهنگیان رکن تحول وتعالی در آموزش وپرورش جمهوری اسلامی ایران است زیرا موثرترین عامل تحول وتعالی که نیروی انسانی است راباید تدارک ببیند واز طریق تامین این عامل استراتژیک ، سرنوشت نظام تعلیم وتربیت را رقم بزند. - مهر محمدی،سخنرانی در دومین کنفرانس ملی آموزش وتوسعه سرمایه انسانی،اسفند - 93 .قبل از این که به نحوه شکل گیری دانشگاه وسیاستهای کلان حاکم برتربیت معلم بپردازیم لازم است نگاهی مختصر به تاریخچه تربیت معلم در ایران وجهان داشته باشیم.
مبانی نظری:
پیشینه تربیت معلم:اولین موسسه آموزشی در جهان که تربیت معلمان را آغاز نمود موسسه برادران مسیحی در سال 1685 میلادی بود که به وسیله دو کشیش فرانسوی به نامهای دلاسال وجان بابیتیس، برنامه های منظمی را برای آموزش معلمان ارائه می دادند. - ویکی پدیا - .واما در ایران ،اولین تربیت معلم رسمی در سال 1298 خورشیدی بنام دارالمعلمین مرکزی به ریاست ابوالحسن فروغی تاسیس شد.
پس از حدود 90 سال قدمت، در سال 1390 کار تربیت معلم به دانشگاه قرهنگیان محول گردید که با تایید وتصویب شورایعالی انقلاب فرهنگی در اول اسفند 90 تاسیس ودر سال 91 شروع بکار کرد. این دانشگاه با تجمیع کلیه مراکز تربیت معلم سراسر کشور تاسیس شد . دانشگاه فرهنگیان دارای 98 واحد دانشگاهی در قالب 64 پردیس و34مرکز وابسته به پردیس وحدود 65 هزار دانشجو می باشد . این دانشگاه یکی از بزرگترین وگسترده ترین دانشگاههای کشور است واز شهریور 92 تا کنون ،پروفسور مهر محمدی ، سرپرستی این دانشگاه را به عهده دارند.
سیاستهای ناظر بر شکل گیری دانشگاه فرهنگیان:
سیاستهای کلی که در روند شکل گیری دانشگاه فرهنگیان بعد از انقلاب اسلامی ایران ، مد نظر سیاستمداران واندیشمندان حوزه تعلیم وتربیت کشور بوده است از چند سند بسیار مهم نشات می گیرد منجمله: نقشه علمی جامع کشور، سیاستهای کلی ایجاد تحول در نظام آموزش وپرورش که از سوی رهبر معظم انقلاب ابلاغ گردیده است ، سند تحول بنیادین در نظام آموزش وپرورش ،اساسنامه دانشگاه فرهنگیان . در این جا به اختصار به برخی موارد مهم هریک از آنها اشاره می کنیم. نقشه جامع علمی کشور: راهبرد کلان 6 به تحول ونوسازی نظام تعلیم وتربیت اعم از آموزش وپرورش وآموزش عالی به منظور انطباق با مبانی تعلیم وتربیت اسلامی وتحقق اهداف کلان نقشه اشاره دارد.برای این راهبرد کلان دو راهبرد ملی مستقیما" به تربیت معلم اشاره دارد:
❖ راهبرد ملی-7 تحول در نگرشها وروشها ومحتواهای آموزشی براساس جهان بینی وتعلیم وتربیت اسلامی به منظور ارتقای توانایی ها وتقویت تفکر منطقی وخلاق وجستجو گر در دانش آموزان ودانشجویان منطبق با آموزه های اسلامی در زمینه های فردی وخانوادگی واجتماعی.
❖ راهبرد ملی-8 بالابردن توان مدیریت منابع انسانی وارتقای صلاحیت علمی وحرفه ای ومنزلت اجتماعی وسطح معیشتی معلمان. اقدامات ملی که تربیت معلم را نشانه گرفته است وبه عنوان مرحله عملیاتی باید در جامعه اجرا گردند عبارتند از:
❖ اقدام ملی -44 استقرار نظام صلاحیت حرفه ای معلمان به منظور طبقه بندی مشاغل وحرفه ها.
❖ اقدام ملی -46 برنامه ریزی برای گزینش وجذب نیروی انسانی متعهد ومتخصص برای حرفه معلمی وارتقای مستمر سطح بینش ومهارت ودانش آنها.
❖ اقدام ملی-47 طراحی واستقرار نظام جامع تربیت معلم.
❖ اقدام ملی -48 ارتقای سطح معیشتی وشان اجتماعی وتوانایی های علمی وعملی معلمان وطراحی ساز وکار لازم برای تمرکز بر تدریس واختصاص بخشی از ساعات موظف معلمان به پژوهش ومطالعه. سیاستهای کلی ایجاد تحول در نظام آموزش وپرورش:حضرت آیت ا..خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در اجرای بند 1 اصل 110 قانون اساسی سیاستهای کلی "ایجاد تحول در نظام آموزش وپرورش کشور " را که پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین شده است را به روسای قوای سه گانه ورئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در 13بند به شرح زیر ابلاغ ابلاغ فرمودند:
-1تحول در نظام آموزش و پرورش مبتنی بر فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی در جهت رسیدن به حیات طیبه - زندگی فردی و اجتماعی مطلوب اسلامی - و رشد و شکوفایی استعدادهای فطری و ارتقاء کیفی در حوزه های بینش، دانش، مهارت، تربیت و سلامت روحی و جسمی دانش آموزان با تأکید بر ریشه کن کردن بی سوادی و تربیت انسان های مؤمن، پرهیزکار، متخلق به اخلاق اسلامی، بلند همت، امیدوار، خیرخواه، بانشاط، حقیقت جو، آزادمنش، مسؤولیت پذیر، قانونگرا، عدالت خواه، خردورز، خلاق، وطن دوست، ظلم ستیز، جمع گرا، خودباور و ایثارگر.
-2 ارتقا ئ جایگاه آموزش و پرورش به مثابه مهمترین نهاد تربیت نیروی انسانی و مولد سرمایه اجتماعی و عهده دار اجرای سیاست های مصوب و هدایت و نظارت بر آن - از مهد کودک و پیش دبستانی تا دانشگاه - به عنوان امر حاکمیتی با توسعه همکاری دستگاه ها.
-3 بهسازیو اِعلای منابع آموزش و پرورش به عنوان محور تحول در نظام تعلیم و تربیت کشور و بهبود مدیریت منابع انسانی با تأکید بر:
1-3 ارتقاء کیفیت نظام تربیت معلم و افزایش مستمر شایستگی ها و توانمندی های علمی، حرفه ای و تربیتی فرهنگیان و روزآمد ساختن برنامه های درسی مراکز و دانشگاه های تربیت معلم و شیوه های یاددهی و یادگیری برای پرورش معلمان با انگیزه، کارآمد، متدین، خلاق و اثربخش.
2-3 باز نگری در شیوه های جذب، تربیت، نگهداشت و بکارگیری بهینه نیروی انسانی مورد نیاز آموزش و پرورش و بسترسازی برای جذب معلمان کارآمد و دارای شایستگی های لازم آموزشی، تربیتی و اخلاقی بعد از گذراندن دوره مهارتی.
3-3 اعتلای منزلت اجتماعی معلمان و افزایش انگیزه آنان برای خدمت مطلوب با اقدامات فرهنگی و تبلیغی و خدمات و امکانات رفاهی و رفع مشکلات مادی و معیشتی فرهنگیان.
4-3توسعه مهارت حرفه ای و توانمندی های علمی و تربیتی معلمان با ارتقاء کیفی آموزش های ضمن خدمت و برنامه ریزی برای روزآمد کردن اطلاعات تخصصی و تحصیلات تکمیلی معلمان متناسب با نیاز آموزش و پرورش.
