بخشی از مقاله
چکیده
مهمترین بخش طراحی سبک زندگی اسلامی ایرانی بررسی مبانی و شاخصه های آن است. برای تحقق یک سبک زندگی در اجتماع .بایدد پارادایم اصلی و مهم ترین مفاهیم و شاخصه ها ی آن شیوه تدوین و ارائه گردد ، و این شاخصه ها باید مبتنی بر ارزشها و باورهای جامعه باشد تا قابلیت بهره بردراری برای عموم مردم را داشته باشد
از آنجایی که سبک زندگی اثر مستقیم و شگرفی در تعالی و یا انحطاط انسانها دارد و از آنجایی که جوامع اسلامی به خصوص ایرانیان تحت تاثیر الگوها و سبک های زندگی تحمیلی و الگوهای مدرنیته نظیر سکولاریسم ؛ لیبرالیسم و اومانیسم قرار گرفته اند، این موضوع و تعیین شاخصه های سبک زندگی ایرانی اسلامی اهمیت اساسی دارد.
هدف این مقاله بررسی مبانی سبک زندگی اسلامی از منظر قرآن ،تعیین تا اثیر تفکرات تحمیلی مدرنیته بر سبک زندگی خانوادگی ایرانی و ارائه راهبردهای تحقق سبک ازندکی اسلامی در کشوراست.
-1 مقدمه
سبک زندگی برای توصیف شرایط زندگی انسان مورد استفاده قرار می گیرد. سبک زندگی منعکس کننده گرایش ها و ارزش های یک فرد یا گروه است - مهدوی کنی . - 1387 به بیانی سبک زندگی استقرار معیارهای هویتی را در چارچوب زمان و مکان ممکن می سازد . - فاضلی ، - 1382 و در بیشتر مواقع افراد یک جامعه، دارای سبک زندگی مشترک هستند و این سبک ماهیت تعاملات و کنش های اشخاص را در هر جامعه ت در جریان عملکرد و زندگی روزانه عیین می نماید.
دین با فراهم آوردن یک نظام عقدیتی منسجم در چارچوب جهان بینی و ا یدئولوژی واقعیت های زندگی را برای انسان قابل درک می سازد. در حقیقت اعتقادات هر فرد تعیین کننده سبک زندگی است و میئله دین، ایمان و هدف زندگی از اهیت فوق العاده ای در انتخاب سبک زندگی برخوردار است
یکی از مهمترین چالش های انسان ها ی عصر معاصر ؛ تعامل با تحولات سریع فرهنگی ، اجتماعی ، سیاسی و به خصوص نوگرایی تمدنها و پدیده جهانی شدن است .. البته این سئوال همیشه مطرح می شود که آیا ادیان و آموزه های دینی ، در دنیای متحول امروز ، آیا همچنان می توانند کارآمد بوده و به نیازهای پیروان خود پاسخگو باشند .
طبق آموزه هایمی ، مبانی الهی ، فرا زمانی ، فرا مکانی ، فراعرصه ای ، الهام بخش و جهت دهنده احول تکاملی اجتماع هستند. دین اسلام تنها دینی است که مدعی پاسخگویی به تمام نیازهای انسانها در تمام اعصار است . در سیر تحولات جهان معاصر تح تعیین شاخصه ها و تحکیم مبانی اعتقادی از اصول رسیدن به الگوی زندگی اسلای است. مهمترین بخش طراحی و تبیین سبک زندگی بررسی شاخصه های آن است. لذا باید پارادایم ها و مفاهیم و مختصات آن تدوین شود. هدف این مطالعه بررسی شاخسه ها و راهبردهای اجرای سبک زندگی ایرانی اسلامی است.
-2روش تحقیق:
این تحقیق به روش کتابخانه ای - تحلیلی صورت می پذیرد.
-3 مفهوم اسلامی سبک زندگی
سبک زندگی اسلامی دارای دو اصل بینش و منش است . بینش اسلامی همان شاخصه ها ی عتقادی و باورهای سبک زندگی را می سازد . منش اسلامی ، بعد شاخصه های اخلاقی و ارزش های اسلامی و حقوقی را می سازد ؛ که این دو در تعامل با یکدیگر مجموعه رفتارهای انسان ها را معنا دار می نمایند. محور تمامی سبک های زندگی دینی ، خدا باوری است.در حقیقت دین راه زندگی است که آدمی در دنیا می پیماید
هر دینی از دو بخش عقاید و برنامه ها تشکیل شده است . عقاید که حکم اساس دین را دارند مانند اعتقاد به توحید و معاد و بخش دوم که برنامه حرکت به سوی هدف و احکام و تکالیف دینی است
قرآن کریم سبک زندگی ایده آل اسلامی را پیراسته از هر ناپسندی و با عنوان " حیات طیبه" می نامد. از دیدگاه علامه طباطبایی، خداوند انسان با ایمان و پرهیزگار را به گونه ای اکرام می نماید که علم و قدرت تشخیص حق و باطل را پیدا می نماید و در زندکی از امور باطل و زندگی دنیوی روی گردان می شود . این شبوه همان سبک زندگی ایده آل اسلامی است.
-4 شاخصهها سبک زندگی اسلامی
در این بخش به سه شاخص سبک زندگی اسلامی مورد تاکید مقام معظم رهبری پرداخته میشود. الف :شاخصه های اعتقادی اعتقادات انسان و زندگی او بر یکدیگر تاثیر متقابل دارند. اهتقاد به توحید؛ معاد، امامت از اصول اعتقادی اسلامی است. ریشه تمامی اعتقادات اسلامی؛ اعتقاد به معاد است. در توحید محوری نظام حقوقی اسلام در قبال انسان مبتنی بر هیمن اصل توحید است.
فرد موحد هر گونه تبعیض میان افراد جامعه را امری نادرست می داند زیرا معتقد است خداوند همه را یکسان آفریده است. این اصل دیدگاه ی مثبت و نگرشی سازنده به انسان ها و جامعه ایجاد می نماید. همچین از یکی از نیازهای اساسی انسان نیاز به داشتن راهنما و هدایت گر است . مسئله امامت از مهمترین مسایل قرانی است و پیروی مطلق از دستورات و سیره ائمه از بنیادی ترین واجیات است . یکی دیگر از میانی اعتقادی و شاخسه های سبک زندگی اسلامی که تمای ابعاد سبک زندگی را تحت تاثیر قرار می دهد، اعتقاد به معاد است.
معتقادان به معاد به خدا دل بسته اند و می دانند با مرگ به ملاقاا ت خداوند می روند و لذا در خودر احساس نا امیدی ندارند. انسان معتقد به معاد مسئولیت پذیر است و حالت آماده باش دائمی دارد . - سوره طه آیه - 15
همچنین اصلاخ نگرش انسان به دنیا و بی اعتنایی به جلوه های فریبنده آن ؛ کنترل شهوات از مزایای این شاخخصه سبک زندگی اسلامی است.
ب: شاخصههای اخلاقی
قرآن ؛ اخلاق را جزو اهداف اصیل نبوت می شمارد و زندگی انسان در سایه اخلاق را زندگی سعادتنمد معرفی می نماید. - عصر - 1/
اخلاق وجه تمایز اساسی سبک زندگی اسلامی از غیر اسلامی است. از جمله اصول اخلاقی مورد تاکید اخلاق فردی و اخلاق اجتماعی است.
اخلاق فردی اصولی است که به بیان ارزش ها ی اخلاقی او دریبک زندگی فردی می پردازد
از جمله شاخصه های اخلاق فردی تاکید شده در قران عبارتند از :
کوشش در راه خدا - عنکبوت - 69/ ، ثبات در راه خدا - فصلت - 6/ ، ترک هوای نفس - ص - 26/ ، پاکدامنی - نور. - 30/ اخلاق اجتماعی به رندگی فردی واجتماعی انسان ها معنی میدهد و روابط انسان ها را در سبک زندگی اسلامی بهب,د می بخشد.
از جمله شاخصه های اخلاق اجتماعی و زندگی جمعی تاکید شده در قران عبارتند از :
قبح قتل؛ سرقت ،کم فروشی - - انعام 151/و مائده - 38/ و لزوم وفاداری؛ امانت داری؛ عفو و گذشت - مائده 1/ و آل عمران - 134/ همچنین ائمه اطهار به احسان، دستگیری از نیازمندان، عیادت بیماران و معاشرت کریمانه سفارش کردهاند.
ج: شاخصههای حقوقی
حقوق اجتماعی و رعایت حقوق مردم ، توجه به حق رنج کشیدگان، جایگاه مهمی در اندیشه ای سبک زندگی اسلامی دارد . حفظ کرامت انسانی از اصول این سبک زندگی است .
حقوق خانواده ،به عنوان کوچک ترین نهاد اجتماع از شاخسه های اصلی سبک زندیگی اسلامی است.در سبک زندگی اسلامی خانواده مفدس ترین نهاد جامعه به شمار می آید. تقویت رابطه عاطفی و وابستگی همسرن ، نقش مادر ی و پدری و روابط حسنه والدین با فرزندان واحسان به والدین .
همچنین در سبک زندگی اسلامی به شاخصه های اقتصادی نیز با هدف تامین رفاه دنیوی و اخروی انسانها تاکید شده است . پرهیز از اصرف ؛ تقدیر معیشت، رعایت اعتدال در مصرف، عد م وابستگی به ثروت
