بخشی از مقاله
چکیده
موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک سواحل مکران باعث اهمیت راهبردی این سواحل در منطقه و کشور شده است. بنادر این منطقه در حال حاضر خدمات مؤثری را برای صاحبان کالا و مشتریان فراهم میآورند. در حال حاضر حدود 95 درصد واردات و 85 درصد صادرات کشور از طریق بنادر صورت میگیرد؛ بنابراین با توجه به حجم گسترده صادرات و واردات کالا، توسعه بنادر در این منطقه به عنوان دروازههای ارتباطی کشور با دریای آزاد در راستایی توسعه دریا محور امری الزامی است.
طوفانها عظیم در اقیانوس هند و دریای عرب میتوانند باعث ایجاد امواج بلند مقیاس در سواحل جنوبی کشور شده و گاهی با امواج جزر و مدی تلفیق میشوند و شدت نوسان سطح آب در نواحی ساحلی را زیاد میکنند. طوفان آشوبا با تأثیر فراوان بر سواحل مکران در سال 1394 رخ داده است. با مدلسازی این طوفان میتوان پدیدههای حاکم حین طوفان را بهتر شناخت. این مسئله در طراحی و توسعه بنادر بسیار مهم و تأثیرگذار میباشد و در نتیجه باعث رشد و رونق اقتصادی بسیار زیاد در کشور میشود که این مسئله میتواند گامی در جهت توسعه دریا محور باشد.
-1 مقدمه
تحقیقات انجام یافته نشان میدهد با افزایش جهانی دمای سطحی آب دریاها، تعداد و شدت طوفانها از سال 1970 افزایش یافته است و همچنین آمارها نشان میدهند که هر سال افزون بر 80 طوفان گرمسیری در جهان روی میدهد که از این تعدادحدوداً %6,5 از آنها در شمال اقیانوس هند اتفاق میافتند. طوفانهای استوایی دریای عرب بهطورکلی به دو دوره فصلی تقسیم میشوند: دوره پیش از مونسون - ماه می - و دوره پس از مونسون - ماههای اکتبر و نوامبر - و دوره انتقالی - ماههای ژوئن و سپتامبر - که در این دورهها تعداد زیادی از طوفان استوائی شکل میگیرد.
یکی از اصلترین عوامل تغییر تراز آب دریا در مناطق کمعمق ساحلی پدیده خیزاب ناشی از طوفان میباشد. طوفانهای دریایی میتوانند باعث ایجاد امواج بلند شده که گاهی بهصورت امواج کلوین - به شکل امواج دورآ - در امتداد ساحل حرکت کرده و گاهی با امواج جزر و مدی تلفیق شده و شدت نوسان سطح آب در نواحی ساحلی را زیاد میکند. هنگام یک طوفان در دریا، سطح آب دریا تغییر کرده و این بهصورت یک یا چند موجبلند در دریا شروع به حرکت میکند و هنگام رسیدن به ساحل میتواند اثرات مخربی به همراه داشته باشند.
-2 مشخصات طوفان آشوبا
اولین جبههی کمفشار در تاریخ 2015/06/08 در دریای عمان با ماکزیمم باد کمتر از 40 knot در محدوده شمال غرب دریای عربی شکل گرفت. در نهمین روز ماکزیمم سرعت باد به 50 knot رسید و مرکز طوفان به طول و عرض جغرافیایی 20,7 N و 64,1 E قرار داشت و با سرعت 8 نات به سمت غرب و شمال غرب حرکت میکرد. دادههای ماهوارهای نشان داد که طوفان در حال شدت پیدا کردن است و ابرها نیز به سمت غرب کشیده شدند که این وضعیت به خاطر وزش باد شرقی میباشد.
-3 منطقه موردمطالعه
منطقه مورد بررسی از خط استوا تا عرض جغرافیایی 32 درجه و طول جغرافیایی 40 درجه تا 82 درجه که شامل خلیج فارس، دریای عمان، سواحل کشور پاکستان و هند، سواحل کشور عمان و خلیج عدن و قسمتی از اقیانوس هند میباشد.
-4 اهمیت شناخت
بندر جبلعلی واقع در امارات متحده عربی در سال 2015، ورود و خروج 13,64 میلیون بار را مدیریت کرده است که افزایش قابل توجهی نسبت به آمار 13,3 میلیونی در سال 2014 و 13 میلیونی در سال 2013 نشان داده است.
