بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی عوامل اثرگذار بر کارآفرینی در ورزش میباشد. این پژوهش توصیفی - پیمایشی، از نوع کاربردی است که نمونه آماری آن را 64 نفر از اساتید و مدیران ستادی سازمان تربیت بدنی جهموری اسلامی ایران تشکیل می دهد. جمع آوری داده ها به صورت کیفی - نظرخواهی از نمونه آماری - و کمی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته صورت پذیرفت.
پس از تایید روایی - توسط اساتید - ، پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ - a=0.95 - به دست آمد. . تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفت و برای اولویت بندی عوامل از آزمون فریدمن استفاده شد. همچنین برای نرمال بودن توزیع از آزمون کلموگروف اسمیرنوف بهره گرفته شد که با توجه به P> 0/05 شرایط طبیعی بودن توزیع، تایید شد.
نتایج پژوهش نشان داد که از موانع کارآفرینی در ورزش کشور نبود مسائل مهمی نظیر نگرش مدیریت ورزش کشور به کارآفرینی، وجود برنامه راهبردی کارآفرینی در ورزش، میزان ارائه برنامه های آموزشی، کارآمدی مدیریت ورزش کشور، وجود نظام تحقیق و توسعه و میزان ارتباط سیاست و عملکرد در ورزش کشور است و از مهمترین عوامل مثبت تاثیرگذار در توسعه کارآفرینی ورزش، وجود نیروهای متخصص در ورزش کشور می باشد. لذا کارآفرینی ورزشی با ایفای نقش موثر در توسعه کسب و کار، رفاه و توسعه سلامتی و مشارکت در ابعاد گوناگون جامعه می تواند نقش مهم و برجسته ای در توسعه کشور داشته باشد و در نهایت به تدوین راهکارهایی برای توسعه کارآفرینی ورزشی می پردازد.
.1 مقدمه
امروزه، کارآفرینی و نوآوری مرکز فرایند خلاق در اقتصاد به منظور رشد اقتصادی، افزایش سودآوری و ایجاد اشتغال است - بال، . - 2005 اشتغال و پیچیدگیهای آن در جهان پرشتاب امروزتوجه بسیاری ازسیاستگذاران، دولتمردان و کارشناسان را به خود جلب کرده است. ترکیب جمعیتی جوان کشور، ضرورت ایجاد فرصتهای شغلی، لزوم رهایی اقتصاد کشور از وابستگی به مواد خام اولیه، بهویژه نفت خام، و همچنین لزوم خروج از وضعیت اقتصاد تکمحصولی از یک طرف و روندهای موجود در جامعه اطلاعاتی از طرف دیگر، عواملیاند که سیاستگذاران و تصمیمگیرندگان کلان کشور را وامیدارد که به منبع قابل اتکایی بجز مواد اولیه بیندیشند و بدونشک با توجه به الزاماتی که جامعه اطلاعاتی دارد این منبع حیاتی چیزی جز خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی نیست - احمپور و مقیمی،. - 1385
تعاریف گستردهای از کارآفرینی بیان شده است. در تعریفی، کارآفرینی فرایند پویایی از چشمانداز، تغییر و تکوین است که نیاز به استفاده از انرژی، اشتیاق جهت ایجاد و اجرای عقاید جدید و راهحلهای خلاق دارد. از طرفی تعریفی که به طور گسترده پذیرفته شده، کارآفرینی را تعقیب فرصتها بدون توجه به منابعی که به طور معمول کنترل شده هستند تعریف میکند - کوراتکو و آودرستچ، . - 2009
اکنون ورزش یکی از با ارزشترین شکلهای گستردهی سرگرمی را در بازار بین المللی سودآور امروزی تشکیل میدهد.. فرهنگ نظمدهندهی ویژهای که بر معانی گستردهی ورزشی نظارت میکند این است که اقتصاد مالی این بخش ویژگیهای بینظیری دارد. اقتصاد گسترده ی ورزش، مقدمهپُر از جزئیات و قابل دسترس را برای همه جنبههای اقتصادی در این بخش گسترده فراهم می کند - گارتون، ارنسلبرگ، - 2007 ؛ در نتیجه ورزش در دنیا به عنوان یک صنعت شناخته شده است. و این صنعت شامل فعالیتها، کالاها، خدمات، اماکن، مردم یا عقاید باشند که صنعت ورزش را شامل تنوع گستردهای از تولیدات و مشتریان کرده است.
رشد صنعت ورزش در پنجاه سال گذشته، به هر حال پدیدهی کوتاه مدتی نبوده و به عوامل مختلفی نسبت داده شده است. از جملهی آن عوامل می توان؛ افزایش مجلات و روزنامه های تخصصی ورزشی، تعدد پایگاه های اطلاع رسانی ورزشی، افزایش میزان قراردادها، افزایش سالنهای ورزشی، تولید کالاها و ارائهی خدمات ورزشی، و ... کارآفرینی در ورزش را میتوان استفاده از فرصتهای موجود در ورزش دانست. کارآفرین ورزشی بایستی فرصتهای موجود، قابل ایجاد و یا کشف در زمینه ی ورزش را دریافته و از آن فرصتها برای خلق فعالیت کارآفرینانهی نوپا استفاده نماید. ورزش زمینههای متعددی را شامل میشود که میتواند ابعاد تولیدی، خدماتی، توزیعی و یا سایر جنبههای فرعی مرتبط با ورزش را شامل شود.
امروزه ورزش صنعت رو به توسعهای است که کارآفرینی در آن رشد روزافزونی در جهان یافته است. حدود 150 میلیون نفر در جهان به صورت گستردهای در ورزش مشارکت میکنند - 5 - جنبههای گسترده اقتصادی صنعت ورزش، امکان سرمایهگذاری و کارآفرینی را برای این بخش فراهم کرده است - . - 6 به هر حال، رشد صنعت ورزش در پنجاه سال گذشته، پدیده کوتاهمدتی نبوده است و به عوامل مختلفی نسبت داده شده است که شامل افزایش تعداد و تنوع مجلههای ورزشی و مجلههای تجاری؛ افزایش و گسترش کالاها و خدمات مرتبط با ورزش برای بخشهای مختلف بازار؛ افزایش اسپانسرها و سرمایهگذاری ورزشی از سوی جوامع تجاری؛ افزایش میزان قراردادها؛ افزایش در تکنولوژی کالاها، خدمات مرتبط با ورزش و آموزش است.
علاوه بر این موارد، تحقق اینترنت بهعنوان وسیله انتقال مفاهیم به طور صحیح و خدمات ورزشی بیحد و مرز، فرصتهای تازهای برای کارآفرینان ایجاد کرده است که نمونهای از آن جایگاه ورزش حرفهای شامل طراحی و توسعه وبسایتها، تکنولوژی، تجارت الکترونیک، مدیریت و خدمات مشتریان، دسترسی به پایگاه اطلاعرسانی بازاریابی و تنوع محصول است - سانتومیر، - 2002 نوآوری در ورزش انگلستان نمونهای از کارآفرینی است که بخش کلیدی ورزش این کشور شناخته شده است.
از سال 2004 تاکنون، ورزش انگلستان، واحد تحقیق و نوآوری را با هدف انحصاری فراهمکردن راهحلهای اجرایی مربوط به هدایت ورزشهای المپیک و پارالمپیک پیاده کرده است. قلمروهای سرمایهگذاریشده تحقیق و نوآوری میتواند در تجهیز ورزشکار، آمادهسازی و اندازهگیری فنآوریها و علم تمرین و مدیریت پزشکی خلاصه شود. تنوع پروژههای تحقیق و نوآوری نشان دهنده کاربردی بودن جریان تحقیق هستند که وجود مفاهیم و عقایدی را تقویت میکند که اغلب برپایه دانش اصولی معتبری است.
بنابراین، تیم نوآوری در ورزش انگلستان، خواستار بهکارگیری وایجاد عقایدی است که بتواند ورزشکاران انگلستان را از رقابت و آموزش بهرهمند سازد، ضمن آنکه این نوآوریها بر عقاید مبتنی بر پتانسیل تجاری تمرکز میکنند - دراویر، - 2008 سدان - 2008 - کارآفرینی ورزشی با ایفای نقش مؤثر در توسعه کسب و کار، توسعه اشتغال و رفاه و توسعه سلامت روحی و جسمی میتواند در توسعه کشورها نقش بسیار مهم و برجستهای داشته باشد؛ بنابراین، برای توسعه کارآفرینی در ورزش میبایست زمینههای کارآفرینی در ورزش شناسایی و بر اساس آن به تدوین برنامهای راهبردی پرداخته شود.
علاوه بر این، روشنشدن جایگاه فعلی کارآفرینی در ورزش میتواند تعیینکننده راهکارهای آیندهنگرانه برای کارآفرینی باشد و راه را برای رسیدن به وضعیت مطلوب و ممکن جهت ایجاد فعالیتهای کارآفرینی و ایجاد راهبردهای اشتغال برای جامعه، بهویژه برای دانشآموختگان تربیت بدنی فراهم آورد. به عبارتی، تحلیل وضع موجود سبب میشود تا برنامهریزان، مهمترین مسائل استراتژیکی را که سازمان با آنها مواجه است بشناسند و اولویتهایی را که باید در طول مدت برنامه استراتژیک حل شوند مشخص کنند - طیبی، - 1382 لذا لزوم آگاهی از وضعیت موجود و برنامهریزی به منظور رسیدن به وضعیت مطلوب برای کارآفرینان و مدیران ورزش کشور ضروری است.
با درنظرگرفتن این فاصله میتوان برای کارآفرینی در ورزش راهبردهایی بلندمدت ارائه کرد. از جمله تحقیقات داخلی، تحقیق عسگریان و جعفری - - 1386 و کیانمرز و همکاران - 1386 - است که میزان مبادلات بینالمللی ایران را نسبت به کشورهای پیشرفته به طور معناداری کمتر گزارش کردند. مهمترین دلایل آن کوچکبودن اندازه بازار کالاهای ورزشی و هزینههای ورزشی خانوار، عدم مرغوبیت کالاهای ورزشی، فقدان تبلیغات و بازاریابی مناسب، تحریمهای اقتصادی و افزایش قیمت تمامشده کالاها و نابرابری ارز کشور نسبت به سایرکشورها عنوان شد.
همچنین غلامی - 1387 - از جمله موانع اصلی کارآفرینی در ورزش را میزان سرمایهگذاری زیربنایی دولت در ورزش، توجه به کیفیت محصولات، خدمات و زیر-ساختهای کسب وکار عنوان کرد فروغی پور و همکاران - - 1386 به ارزیابی و معرفی مهم ترین اولویت های کارآفرینی در ورزش از دیدگاه دست اندرکاران ورش کشور پرداختند.
مهم ترین یافته های این تحقیق شناسایی هفت زمینه اصلی برای کارآفرینی در ورزش کشور است که به ترتیب اولویت شامل این موارد بود: کارآفرینی در حوزه های آموزش و پرورش در ورزش، مدیریت و برنامه ریزی ورزش، خدمات ورزش، تبلیغات ورزش، قهرمانی و حرفه ای، ساخت و تولید تجهیزات ورشی و امور فرهنگی - فروغی پور و همکاران، . - 1386 غلامی - 1387 - در تحقیقی به بررسی موانع کارآفرینی در ورزش کشور از دیدگاه کارآفرینان این رشته پرداخت و میزان سرمایه گذاری زیربنایی دولت در ورزش، میزان رقابت در بازارهای ورزشی، توجه به کیفیت محصولات و خدمات، میزان تشویق جو و فضای عمومی حاکم بر اجرای ایده های جدید و زیر سلخت های کسب و کار را در ورزشف از جمله موانع اصلی کارآفرینی در ورزش عنوان کرد - غلامی، . - 1387
سیم و همکاران - 199 - در بررسی نقش بخش خصوصی در اوقات فراغت و تفریح، از موانع کارآفرینی در این بخش را سیاست ها و قوانین دولتی و افزایش هزینه های اجرایی نتیجه گرفتند - سیم و همکاران، . - 1999 تسون و همکاران - - 2004 در تحقیق مهم ترین چالش های مدیریتی پیش روی کسب و کارهای ورزشی را فقدان استفاده از منابع و تسهیلات، مشکلات اقتصادی، محیط سیاسیف فقدان مدیران شایستهف تعارض اجرایی و سیاست های محافظه کارانه بر شمردند - تسون و همکاران، . - 2004 همچنین کارلیز - - 2006 در تحقیقی در ورزش کانادا فرصت ها و موانعی را برای موسسات ورزشی، تفریحی و فراغتی بررسی کرد.
از جمله ی این فرصت ها: گسترش فنائری، توسعه کسب و کار های کوچک ورزشی، کاهش تصدی دولتی در بخش ورزش، افزایش تحصیلات کانادایی ها در آموزش عالی، تمایل به انجام ورزش همگانی، سرگرم بودن و کسب تجربه های جدید هستند. موانع کارآفرینی در ورزش کانادا علارتند از: گسترش سازمان های بزرگ، فقدان دانس و تجربه برای کارآفرینان جوان، کاهش حمایت دولت از موسسات کوچک، بی ثباتی در اقتصاد، فقدان پول و توزیع سرمایه - کارلیز،. - 2006 با توجه به اهمیت کارآفرینی و با وجود تحقیقات گسترده در این زمینه،به موقعیت کارآفرینی و توجه به معنای گسترده آن در ورزش - علاوه بر نقش آن بهعنوان کسب و کارهای کوچک - و وضعیت مطلوب ورزش از دیدگاه صاحبنظران اشارهای نشده است.
شناخت زمینه ها ی کارآفرینی در ورزش کشور می تواند فرصت های جدید را به کارآفرینان جامعه معرفی می کند تا از آن برای پیشرفت ئ توسعه اقتصادی - اجتماعی بهره گیرند. به عیارتی کارآفرینی ورزشی با ایفای نقش موثر در توسعه کسب و کار، توسعه اشتغال و رفاه و توسعه سلامت روحی و جسمی می تواند نقش مهم و بر جسته ای در توسعه کشور داشته باشد. به لحاظ هدف های توسعه ملی، با توجه به فراگیر بودن ورزش و نفوذ آن در همه بخش های جامعه، توسعه کارآفرینی ورزشی جزء اولویت های مهم ملی است - یداللهی، . - 1387
علاوه بر اینکه کارآفرینی می تواند به عنوان وسیله ای برای رشد فردی یا برای حل مشکلات اجتماعی عمل کند - بال، . - 2005 از طرفی بحران بیکاری خیل فارغالتحصیلان نظام آموزش عالی به رغم کمبود نیروی انسانی متخصص مورد نیاز، از یک سو و عدم استفاده بهینه از منابع و امکانات از مشکلاتی است که بازنگری در ساختار و نظام برنامه ریزی را ضروری ساخته است. علاوه بر موضوع اشتغال، کشور با مسائل و چالش های مهمی روبه رو است که برخورد هوشمندانه با آن مستلزم شناخت کافی از آن است.
