بخشی از مقاله
چکیده
بحث مهاجرت و تبعات ناشی از آن در بطن شهرها موضوعی بسیار مهم و پراهمیت است . چرا که عدم کنترل و برنامه ریزی در جهت کاهش عوارض ناشی از این پدیده می تواند تبعات ناگواری را برای این شهرها به همراه داشته باشد . عنوان این پژوهش شناسایی و تحلیل جرائم و علل وقوع آن در کانون های جرم خیز ناشی از مهاجرت در شهر کرج است . افزایش میزان وقوع جرم و نابسامانی های فرهنگی یکی از تبعات ناشی از مهاجرت است که شهر کرج را به شدت تحت تاثیر خود قرار داده است .
این پژوهش با هدف شناسایی انواع جرائم جاری در سطح این شهر و علل وقوع این جرائم در پی این است تا راهکارهایی به جهت کاهش وقوع جرائم و بهبود و ارتقاء سطح فرهنگی ساکنین کانون های جرم خیز این شهر ارائه دهند .بر همین مبنا در روش نمونه گیری از روش شارل کوکران استفاد شد و تعداد 240 پرسشنامه در سطح شهر کرج توزیع شد و در نهایت پرسشنامه بوسیله ی نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفت و نتایج حاصله زمینه ی ارائه ی راهکار به جهت بهبود وضعیت این شهر را فراهم ساخت.
بررسی ها نشان می دهد که عمده ترین دلیل بروز جرائم در سطح این شهر عدم دستیابی به شغل و درآمد مناسب می باشد و اغلب جرائم در پی کسب درآمد بیشتر رخ می دهند . همچنین موضوعی که در وهله دوم به صورت مشترک در تمام مناطق شهر وجود دارد ، بحث فقر فرهنگی است که بررسی نشان می دهد که طرح برنامه هایی به جهت ارتقاء سطح فرهنگی این بافت ها می تواند در دراز مدت در کاهش میزان وقوع جرائم اثرگذار باشد.
.1مقدمه
بررسی ها و مطالعات نشان می دهد که همواره بین مهاجرت و میزان وقوع جرائم ارتباط مستقیم وجود دارد . عمده ترین دلیل بروز چنین مسئله ای دلایل مهاجرت ها است که غالبا این مهاجرت ها در پی دستیابی به سطوح اقتصادی ، اجتماعی و رفاهی بالاتر رخ می دهد. بنابراین عموما افرادی با سطوح پایینتر از نظر کیفیت زندگی مهاجرت می کنند که در نتیجه فرهنگ مقصد مهاجرت خود را تحت تاثیر قرار می دهد و گاها به دلیل عدم دستیابی به آرمان هایی که به واسطه ان دست به مهاجرت زده اند و به منظور جبران کاستی های موجود در زندگیشان در گیر جرم و تخلفات می شوند .
عنوان این پژوهش شناسایی و تحلیل جرائم و علل وقوع آن در کانون های جرم خیز ناشی از مهاجرت در شهر کرج است .پیشرفت های صنعتی در ایران در دوره پهلوی دوم و احداث کارخانجات و شهرک های صنعتی و شرکت ها در تهران و اطراف آن و نیاز به نیروی کار موجب شد تا موج عظیمی از جمعیت از شهرهای کوچک و روستاهای نقاط مختلف ایران این شهر و یا توابع آن را به عنوان مقصد مهاجرت خود انتخاب کنند و در نتیجه همین موضوع شهر کرج نیز به عنوان یکی از مقصدهای مهاجرت انتخاب شد .
سکونت مهاجرین با فرهنگ های متفاوت و با سطوح مختلف زندگی در این شهر مشکلات عدیده ای را برای شهر کرج به وجود آورده است به نحوی که این شهر امروز به عنوان یکی از جرم خیزترین شهرهای ایران شناخته شده است. این پژوهش به دنبال شناسایی انواع جرایم جاری در شهر کرج و علل وقوع ان است تا به واسطه حصول این شناخت بتواند در جهت بهبود مسائل و معضلات موجود در این شهر از نظر کاهش میزان وقوع جرائم و رفع علل وقوع این جرائم و افزایش سطح فرهنگی شهر به ارائه راهکار بپردازد
.2 ادبیات تحقیق
مهاجرت مهاجرت عمومأ حرکت جمعیت از منطقه کم توسعه به طرف منطقه پیشرفته است . بعضی آن را جابجایی نیروی کار - مثلأ روستائیان - به طرف شهر - ارشاد ، - 86 یا از یک شهر به شهر دیگر، به ما در شهرو غیره و حتی از یک روستا به روستای دیگری داند - نقوی،1357،. - 34 نظریه اورت.س.لی اورت.س.لی در 1966 در مقاله ای با عنوان - نظریه ای درباره مهاجرت - که در مجله جمعیت شناسی امریکا منتشر کرد مهاجرت را تحت تاثیر چهار عامل عمده ذیل تبیین کرد:
الف - عوامل موجود در مبدا - برانگیزنده و یا بازدارنده - .
ب - عوامل موجود در مقصد - برانگیزنده و یا بازدارنده - .
ج - موانع موجود در جریان مهاجرت از مبدا به مقصد..
د - عوامل شخصی. - زنجانی،1392، - 133 جرم جرم عبارت است از ، هر شیوه رفتاری که قانون را نقض می کند یک جرم وقتی اتفاق می افتد که چهار عامل همزمان باهم وجود داشته باشد -1 قانون -2 مجرم -3هدف -4 مکان وقوع جرم - اشنایدر ،1387،. - 18 مجرم به کسی اطلاق می شود که مرتکب جنایت یا یکی از جرایم تصریح نشده در قانون شود و به موجب مقررات برای آن عمل مجازات تعیین شده باشد به دیگر سخن انجام فعل یا ترک فعل مجرمانه موجب تولد مجرم گردد - کلانتری،1389،. - 49 کانون های جرم خیز اصلاح مکان های جرم خیز یا کانون های جرم خیز بیانگر یک مکان با میزان بالای جرم است .
محدوده این مکان بخشی از شهر ، یک محله کوچک و یا چند خیابان مجاور یکدیگر و حتی ممکن است یک خانه یا مجتمع مسکونی باشد - کلانتری، 1380،. - 85
رویکردهای موقعیتی پیشگیری از جرم - فضا در رویکرد مطلق و تهدید امنیت اجتماعی - -1تئوری چشمان خیابان جین جیکوبز - 1961 - در کتاب » زندگی و مرگ شهرهای بزرگ آمریکا « به این مسئله پرداخته است که بین جرم و محیط کالبدی ارتباط نزدیکی وجود داشته که قابل سنجش و کنترل می باشد .
او در کتاب خود شهر های مدرن را که بر اساس الگوی منطقه بندی و تفکیک عملکردی شکل گرفته نقد کرده و کاربری مختلط را پشینهاد می کند . وی با تمجید از خیابان های سرزنده و شلوغ ، تأمین امنیت و ایجاد صلح عمومی را به وسیله نظارت بهره برداران از فضا مناسب می داند و معتقد است که به تقویت ارتباطات اجتماعی آنان می انجامد . یکی از راهکارهای ایجاد نظارت بر فضاها ، قرار گیری پنجره ها و بالکن ها رو به خیابان ها و فضاهای عمومی است که بدین ترتیب چشمان بیشتری ناظر بر فعالیت ها بوده و بدین وسیله امکان وقوع فرصت های جرم کاهش می یابد - کارگر،1392،. - 247
-2تئوری فضای قابل دفاع
اسکار نیومن - 1980 - برخی از عقاید جیکوبز را با تأکید بر نظارت و تعیین قلمرو فضایی دنبال کرد . وی سه عامل را در افزایش میزان جرم در محلات مسکونی مؤثر می دانست که عبارتن از : گمنامی ، - افراد ، همسایه های خود را نمی شناسند - عدم نظارت عمومی ، که شرایط را برای جرم و پنهان شدن مجرمین آسانتر می کند. سهولت دسترسی به میزان به مسیرهای فرار، که مجرمین رابا سرعت بیشتری از صحنه جرم خارج می کند - نیومن،. - 1973
-3 تئوری پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیط - CPTED -
رویکرد CPTED مفاهیم مشترکی با فضای قابل دفاع نیومن دارد . تفکر اصلی این دیدگاه ، تأثیر محیط فیزیکی در کاهش فرصت های وقوع جرم و ترس از جرم بود . - کرو ، - 2000 جفری - 1971 - یکی از اولین بنیانگذاران تئوری پیشگیری از جرم توسط طراحی محیط است و آن را به عنوان عصر جدیدی در ریشه های جرم شناسی که به شرایط محیطی جرم بیشتر از عامل جرم بیشتر از عوامل جرم و مجرم ، توجه دارد ، مطرح کرده است . در این دیدگاه کمیته ای مرکب از طراحان شهری ، جامعه شناسان و جرم شناسان تحقیقاتی در خصوص تغییرات محیط فیزیکی و اجتماعی بر پایه رعایت سه اصل زیر آغازکردند:
.مراقبت و نظارت : ایجاد شرایط کالبدی مناسب برای استفاده کنندگان از فضاهای شهری به نحوی که توانایی آنان را برای مشاهده مجرمین و افراد مشکوک افزایش یافته به طوری که متخلفین خود را در خطر بالای دستگیر شدن احساس کنند و بدین وسیله از حوادث و وقتیعی که در شرف وقوع است جلوگیری کند . ایجاد نظارت با استفاده از :
- راهبردهای سازمان دهی شده مانند : نیروهای امنیتی و گشت ویژه
- راهبردهای مکانیکی مانند : روشنایی و دوربین های مدار بسته
- راهبرد های طبیعی مانند : تعبیه پنجره ها و بالکن ها به سوی فضا های عمومی . - Tiomothy D. Crowe and .D.L.Zahm,1979 -
پیشینه پژوهش
تاج آبادی و همکاران - 1389 - در رابطه با تأثیر حاشیه نشینی در وقوع جرم و امنیت شهری به این نتیجه رسیده اند که بدون توجه به علل مهاجرت روستائیان وسکنه شهرهای کوچک به بزرگ مانند تهران ، مبارزه با معلول و تلاش برای ساماندهی حاشیه نشینی نتایج ملموس و چندانی نخواهد داشت . تحقیقات اثبات نموده است ، که مجرمین در انتخاب محل وقوع جرم کاملأ سنجیده و منطقی عمل می نمایند و در حد امکان محدوده هایی را برای ارتکاب جرم بر می گزینند که شرایط بهتر مناسب تری را - برای ارتکاب جرم و فرار پس از ارتکاب - داشته باشند .
بنابراین چنانچه بتوان از نقطه نظر مکانی - فضایی امکان ارتکاب جرم از فرصت های کج روی را از مرتکب آن گرفت و یا این فرصت ها را کاهش داد و به حداقل رسانید ، جامعه سریع ترراه سلامت پیموده و نرخ تبهکاری در شهر به طور قابل ملاحظه ای کاهش خواهد یافت - کلانتری 1380 ،ص - 30 - محمد صادق زکیخانی در مقاله ای تحت عنوان :پیامدهای توسعه نامتوازن .مطالعه ی موردی حاشیه نشینی در خط چهارم حصار شهر کرج می نویسد:
عوامل دافعه غیر شهری :عدم امکانات رفاهی لازم ، عدم کسب درآمدلازم ، عدم تمرکز به صنایع و خدمات باعث راندن جمعیت به صورت مهاجرت نیروی انسانی به شهرها "حاشیه نشینی "می شود.در مقابل عوامل جاذبه شهری:وجود امکانات رفاهی ،کسب درآمد لازم، تمرکز صنایع و خدمات باعث می شود که جمعیت به صورت نیروی انسانی به شهرها "حاشیه نشینی " جذب شود.
