بخشی از مقاله
چكيده
نگهداري و تعميرات عامل بسيار مهم در طول عمر كاركرد تجهيزات ميباشد. بروز هرگونه خرابي يا انحراف در عملكرد تعيين شده يك سيستم، برقابليت اطمينان، ايمني، تعميرپذيري، نوع و كيفيت خدمت رساني سيستم تاثير ميگذارد. به دليلي اهميت بعضي از تجهيزات و ميزان حساس بودن آن ها كوتاه بودن مدت تعمير آنها بسيار با اهميت بوده و بايد در كوتاه ترين زمان ممكن به حالت آماده به كار خود برگردند. اما طراحي دقيق نيز نقش بسيار مهمي در كاهش خطا و افزايش تعميرپذيري يك محصول دارد.
در واقع طراحي محصول بايد به گونه اي باشد كه بيشترين سازگاري را با كابر و باعث كاهش حداكثري خطاها و كاهش مدت زمان تعمير شود. ايجاد يك طراحي تعميرپذير م ستلزم شناخت دقيق تمام عوامل و معيار هاي موثر بر طراحي محصول مي باشد. در اين تحقيق ابتدا اين عوامل شناسايي شده و سپس در يكي از سلاحهاي انفرادي كه عمليات آن شامل چهار فرآيند تغذيه، تسليح، شليك و استخراج مي باشد مورد استفاده قرار گرفته است. نتيجه پاياني شامل دسته بندي و اولويت بندي اين عوامل در اين محصول و ارائه راه كارهايي جهت بهبود در طراحي محصول به منظور تعمير پذيري مي باشد.
مقدمه
با پديد آمدن سيستمهاي پيچيده بخصوص سيستمهايي كه از نظر ايمني اهميت بالايي دارند، مشكلات خاصي در نحوه اداره كردن آنها بوجود آمد تا اينكه با مطرح شدن تئوري قابليت اطمينان در دهه ٥٠ و بكارگيري آن در كنترل خرابيهاي تجهيزات، ابزار مناسبي براي برخورد با اين مشكلات ايجاد گرديد. از آنجائيكه كاركرد صحيح و مناسب سيستمهاي مرتبط با ايمني داراي اهميت فوق العاد بالايي هستند، لازم است تدابيري اتخاذ گردد تا به سطح بالايي از تعميرپذيري و قابليت اطمينان نائل شود. براي اين منظور چند راهكار پيشنهاد ميگردد: راهكار اول بهبود قابليت اطمينان اجزاي سازنده سيستم و راهكار دوم اعمال بازديدها، كنترل و مراقبت بر فعاليتهاي نگهداري و تعميرات مي باشد. البته راهكار اولي در مرحله طراحي امكانپذير بوده و دومي علاوه بر بكارگيري تكنيكها و ابزارهاي مؤثر و كارا نيازمند اعمال رويههاي مناسب و دورههاي زماني مناسب و دقيق مي باشد.
بررسي و آناليز تعمير پذيري در فاز عملياتي از طرفي موجب تشخيص سيستم ها وفرآيند هاي پرهزينه و پرتوقف مي گردد و از طرف ديگر اطلاعات با ارزشي را به منظور طراحي و پيش بيني سيستم نگهداري و تعميرات مناسب،پرسنل، مواد و ابزار فراهم ميكند
تعميرپذيري٤: به صورت توانايي يك آيتم براي تعمير و بازگشت به حالت مورد نظر، تحت شرايط معين و با استفاده از روش و منابع مشخص تعريف مي شود، كه درآن بتواند فعاليت هاي محوله را بدرستي انجام دهد ]١.[ تعميرپذيري يك فاكتور مهم طراحي و نشانگر سهولت، دقت، تناسب و اقتصادي بودن اقدامات نگهداري و تعميرات ميباشد. هدف از تعمير پذيري اين است كه تعمير سيستم بدون صرف زمان بسيار زياد، با كمترين هزينه، كمترين تاثيرات زيست محيطي و با كمترين سرمايه گذاري در بخش منابع صورت گيرد. تحليل تعميرپذيري امكان ارزيابي كمي عملكرد و اثر بخشي سيستم پشتيباني و تعمير و نگهداري را نشان مي دهد و اين امكان را فراهم ميكند كه بتوان بنابر نتايج آن اقداماتي جهت بهبود شرايط پيش بيني نمود. تحليل تعميرپذيري به عنوان امري مهم در ميان اقدامات مداوم در كاهش عمليات و هزينه هاي تعمير، بهتر ا ست كه در تمام فازهاي عمر يك سيستم در نظر گرفته شود
به منظور طراحي براي تعميرپذيري لازم است كه ابتدا با هر دو مفهوم طراحي و تعميرپذيري آشنا شويم.
طراحي به معناي تبديل يك ايده به، فرآيند به طوري كه هم به نياز هاي طراحي و هم به نياز هاي كاربر توجه ميكند. تعميرپذيري يك ويژگي - خصوصيت - طراحي نهايي است در حالي كه تعميرات نتيجه يك طراحي است بنابر اين طراحي براي تعميرپذيري به معناي طراحي نقشه اي براي پيدا كردن تعادل بهينه بين هزينه هاي سرمايه اي و هزينه تعميرات مداوم است
اولين زمان پيدايش تعميرپذيري در قرارداد مربوط به توسعه هواپيماهاي برادران رايت بود كه در آن به روشني بيان شده است كه هواپيما بايد براي عمليات تعمير و پشتيباني ساده باشد ]١.[ براساس يك نظرسنجي چهار نياز اساسي براي تعميرپذيري يك محصول جديد به صورت زير تعريف شده است:
١- آساني در دسترس پذيري
٢- استاندارد سازي تجهيزات
٣- سطوح مهارت براي نگهداري و تعميرات
٤- فراواني تجهيزات در حال كار
براي مثال هرچه دردسترس پذري براي يك تجهيز آسانتر باشد، زمان كوتاهتري براي تعمير آن لازم است
اما براي بدست آوردن محصولي با تعميرپذير بيشتر روش هاي مختلفي وجود دارد يكي از اين روش هاي تركيب مواردي چون عوامل زير ميباشد:
فراواني تعداد دفعات تعمير، هزينه هاي تعميرات، زمان تعمير يا نگهداري سپري شده، ساعات كاري نيروي كار
در واقع معيار هاي تعميرپذيري تركيبي از معيارهاي باطني و معيار هاي موقعيتي هستند.
معيار هاي باطني عبارت اند از: قابليت تعمير بعد از خرابي يا شكست، دردسترس پذيري، قابليت مونتاز و دمونتاژ، قابليت جايگزيني با قطعه ديگر و قابليت دوام بعد از خرابي ميباشد.
معيار هاي موقعيتي عبارت اند از: مقدار فراواني، شاي ستگي، شكل دهي، لج ستيك، محيطف مطلوبيت، قابليت ت ست، قابليت مانور - اجرا - و قابليت انجام تست خودكار ميباشد
از طرف ديگر در طراحي محصولات مشكلاتي ازجمله موارد زير وجود دارد:
١- طراحي تعميرپذيري يكپارچه و آميخته با طراحي محصول نيست - طراحي بدون توجه به شرايط كاري آن -
٢- تجزيه و تحليل تعميرپذيري كند ميباشد - چون فرايند تجزيه و تحليل نامعلوم است
در نتيجه تعميرپذيري يك پارامتر طراحي است كه اگر خيلي زود در فرآيند طراحي انجام شود - ازهمان ابتداي كار - گران قيمت - پرهزينه - نخواهد بود. پس يك مهندس طراح بايد ابتدا اهداف و استراتژي هاي يك پروژه به همراه تيم عملياتي قبل از شروع طراحي مشخص كند تا بتواند در زمان صرفه جويي كند. از نظر اقتصادي بهبود در حين طراحي ارزانتر از بهبود با متوقف كردن زنجيره ارزش يك دستگاه در حال كار است ]٣.[ اما بايد فضاي طراحي را باز نگه داشت تا اطلاعات دقيق بدست بيايد كه به روش احتمالي نياز دارد.
براي اين مفهوم مدل هاي جايگزين تقريبي مبتني بر رياضي مي تواند جايگزين ابزار هايي با قابليت اطمينان بيشتر - ازنظركيفيت - شود كه سازمان ها معمولا به عنوان هزينه تدريجي فرآيند به آن فكر ميكنند. داشتن اين مدل احتمالي سازمان ها را قادر به بررسي فضاهاي طراحي تركيبي بزرگتر و اندازه گيري و ارزيابي ريسك ميكند ]٦.[ براي ايجاد يك درك درست از طراحي محصول با هدف افزايش تعميرپذيري ابتدا بايد تمام معيار هاي موثر در طراحي محصول شناسايي و دسته بندي شوند تا بتوان بهترين تصميم را براي ايجاد تغير در طراحي محصول براي تعميرپذير كردن بيشتر محصول گرفت. به همين دليل در اين پژوهش پيشينه تحقيق با هدف شناسايي اين معيار ها انجام شده است.
