بخشی از مقاله
چکیده
بدون شک انقلاب اسلامی ایران حادثه بزرگی بود که پیروزی آن تاریخ معاصر ایران و بلکه منطقه را تحت تأثیر خود قرار داده و الهام بخش خیزش ها و جنبش های بعد از خود شد. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی فعالیت های مبارزاتی شهید سپهبد علی صیاد شیرازی در راه پیروزی انقلاب اسلامی است. روش تحقیق مورد استفاده روش کیفی از نوع روش تحلیل اسنادی است که با مراجعه به منابع مختلف و مرتبط، فعالیت های انقلابی و راهبرد مبارزاتی ایشان ترین مجاری دستیابی به هویت مورد بررسی قرار می گیرد.
یافته های این تحقیق نشان می دهد که یکی از مهم عناصر فعال و تاثیرگذار در انقلاب مجاهدان و انقلاب اسلامی ایران و شناخت آن، بررسی زندگی و اندیشههای ناب یکی از این افراد تأثیر گذار در انقلاب اسلامی شهید سپهبد علی صیاد شیرازی است. وی از اسلامی می باشد که فرماندهان شجاع، دلیر و برخوردار از دانش بالا بود که در دوره های مختلف حیات خویش توانست به عنوان فردی تأثیرگذار خدمات ارزشمندی را از خود به یادگار بگذارد.
ایشان پیش از پیروزی انقلاب اسلامی از مجاهدان شکل گیری این انقلاب بود و پس از آن در عرصه های مختلف، از جمله احیای ارتش ایران و ایجاد هماهنگی های لازم میان ارتش و سپاه خوش درخشید و تا پایان جنگ تحمیلی از ارزش های این مرز و بوم دفاع کرد. بنابراین اگر این عزیزان در رزم های کوچک و بزرگ آن روز حضور مقتدرانه پیدا نمیکردند بی تردید امروز ایران اسلامی به چنین امنیت و اقتداری دست نمی یافت.
بیان مسأله
انقلاب اسلامی ایران در 22 بهمن ماه سال 1357 با رهبری حضرت امام خمینی - ره - ، مشارکت طبقات مختلف مردم، بازاریان، احزاب سیاسی، مخالفان حکومت پهلوی، روحانیون شیعه، دانشجویان و. . . به پیروزی رسید و نظام پادشاهی کشور را سرنگون کرد. تفکرات و شخصیت های اسلامی در این انقلاب ضد سلطنتی حضور برجسته ای داشتند. همان گونه که هر انقلاب و نظامی بر اساس معیارها و ارزش های ویژه خود ظهور کرده و به وجود می آید و برای بقا، حفظ کیان آن و برای این که با شکست یا انحراف مواجه نشود لازم است به تربیت افرادی مصمم، مقاوم و دانا اقدام شود تا به موقع از موجودیت انقلاب و نظام دفاع کنند این حافظان به مناسبت ایثار و گذشتی که از خود نشان می دهند بر دیگران برتری دارند.
یکی از این افراد تأثیر گذار در انقلاب اسلامی شهید سپهبد علی صیاد شیرازی است که در سال 1323 در خطه روستای کبود گنبد از توابع شهرستان درگز متولد شد. قبل از انقلاب در سال 1343 در کنکور دانشکده افسری شرکت کرد و پذیرفته شد و از بدو ورود به جدیت در درس و پایبندی به مذهب شهرت یافت و سرانجام در مهر ماه 1346 در رشته توپخانه دانش آموخته شد و با درجه ستوان دومی وارد ارتش شد و پس از طی دوره آموزشی در شیراز و اصفهان به لشگر تبریز و سپس به لشگر زرهی کرمانشاه منتقل شد در سال 1352 به دلیل لیاقت ها و دقت هایش در کار برای تکمیل تخصص های توپخانه از طرف ارتش به کشور آمریکا اعزام شد تا دوره هواسنجی بالستیک را بگذراند که این دوره را نیز با موفقیت پشت سر گذاشت.
در سال 1353 به مرکز توپخانه اصفهان اعزام گردید و در آن جا با یافتن دوستان جدید مطالعات مذهبی خود را پی گرفت و شخصیت سیاسی خویش را در این دوره قوام بخشید. ایشان هم زمان با اوج گیری مبارزات ملت ایران به رهبری امام خمینی - ره - تقیه را کنار گذاشت و در ارتش به طور علنی به دفاع از حکومت اسلامی پرداخت و سرانجام به دلیل تبلیغات ضد رژیم در بین افسران از قرار دادن جنگ افزار در اختیار وی ممانعت می کردند و در 19 بهمن ماه سال 1358 دستگیر و زندانی شد و هم زمان با پیروزی انقلاب اسلامی آزاد گردید. این شهید سرافراز بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به همراه سردار رحیم صفوی به غرب اعزام گشت و با هماهنگی ارتش و سپاه سنندج را آزاد کردند و سپس با ×درجه سرهنگی به فرماندهی عملیات غرب منصوب شد.
شهید با تأسیس قرارگاه حضرت حمزه سیدالشهدا لشگرهای 64 ارومیه، 28 کردستان، تیپ های 23 نیروی ویژه هوابرد و تیپ 30 گرگان شهرهای بوکان واشنویه را آزاد کرد. در سال1360 به فرماندهی نیروی زمینی منصوب شد و در عملیات های زیادی شرکت نمود و پیروزی های بزرگی را برای ایران به ارمغان آورد و در سال 1365 به نمایندگی امام در شورای عالی دفاع منصوب شد و در سال 1366 به درجه سرتیپی نایل آمد و در سال 1367 در عملیات مرصاد شرکت کرد و ضربات محکمی را بر منافقین وارد کرد و سرانجام شهید علی صیاد شیرازی در مقام جانشینی ریاست ستاد کل به خدمت مشغول شد
شهید شجاع و ارجمند ارتش جمهوری اسلامی ایران، در 16 فروردین 1378، هم زمان با عید بزرگ غدیرخم به درجه سرلشکری نایل آمد. سرانجام در بامداد 21 فروردین 1378، در حالی که امیر سپهبد علی صیاد شیرازی در حال خروج از منزل بود به وسیله ی منافقین مسلح در پوشش رفتگر، در برابر دیدگان فرزندش به شهادت رسید و منافقین کوردل، رسماً اقدام به این جنایت هولناک را به عهده گرفتند. این شهید والا مقام بعد از شهادت، به درجه ی ×سپهبدی ارتقا یافت
از آن جا که آگاه کردن جوانان و نوجوانان و شناساندن انقلاب به آنان، از بایسته های عصر ماست و انقلاب اسلامی به دلیل برخورداری از ماهیت اسلامی رسالت جهانی دارد پس ضرورت دارد که انقلاب و افرادی که برای این انقلاب فداکاری ها کرده اند را بهتر بشناسیم. این پژوهش در پی پاسخ گویی به سئوال است که فعالیت های مبارزاتی شهید سپهبد علی صیاد شیرازی برای پیروزی انقلاب چگونه بوده است؟ در پی پاسخ به این سئوال فعالیت های قبل از انقلاب و فعالیت های بعد از انقلاب ایشان مورد بررسی قرار می گیرد و در پایان هم نتیجه گیری بیان می گردد.
روش انجام تحقیق
در پژوهش حاضر از روش کیفی و از نوع مطالعات تاریخی و تحلیل اسنادی استفاده شده است، که در آن سعی می شود ضمن بیان نظریاتی در مورد انقلاب اسلامی، به فعالیت های انقلابی شهید سپهبد علی صیاد شیرازی نیز پرداخته شود.
پیشینه تحقیق
در زمینه روند تحقق انقلاب اسلامی به عنوان اصلی ترین رویداد سیاسی کشور ایران، کتاب ها، تحقیقات و تألیفات متعددی در دست است که روند انقلاب و چگونگی شکل گیری آن را از جریانات و زمینه های قبل از رویداد، نهضت ها و شورش ها، بی عدالتی، ظلم و زمینه های ظهور انقلاب تا تخقق و پیروزی آن را در سال 1357 به رشته تحریر در آورده اند.
بخشی از این منابع شامل روند انقلاب در مناطق و بخش های خاصی از کشور می باشد که وجه غالب در آن ها تأثیر مذهب، رهبری و ایدئولوژی در تحقیقات انقلاب بوده است. در مورد شهید علی صیاد شیرازی نیز کتاب های متعددی نوشته شده ولی موضوع بیشتر این کتاب ها مربوط به بررسی فعالیت های نظامی این شهید بزرگ در دوران دفاع مقدس است و کمتر به فعاایت های انقلابی ایشان اشاره شده است. ولی ما در این تحقیق سعی داریم گوشه هایی ×از فعالیت های انقلابی ایشان را بیان کنیم.
×مبانی نظری
انقلاب اسلامی ایران عرصه جدیدی برای آزمون و ارزیابی تئوری های رایج در علوم سیاسی، علوم اجتماعی، علوم تربیتی و روان شناسی غربی را فراهم آورد .در این تحقیق سعی شده به طور خیلی خلاصه از نظریات موجود در زمینه انقلاب ها، برای تبیین انقلاب اسلامی استفاده شود. که در ذیل به طور مختصر به بعضی از آن ها اشاره می شود. ماکس وبر، جامعه شناس آلمانی عوامل سیاسی را موجب انقلاب می داند؛ با این تفاوت که او از دست دادن مشروعیت و اقتدار را بزرگ ترین عامل سقوط حکومت ها و عامل اساسی انقلابات سیاسی و اجتماعی می داند. دورکیم، افزایش جمعیت و تراکم انسانی عامل اساسی تحولات اجتماعی می داند.
به نظر دورکیم گسترش تقسیم کار باعث تحولی عظیم در جوامع شده است و به دلیل همین تقسیم کار، جامعه سنتی مبتنی بر انسجام مکانیکی، به جامعه صنعتی مبتنی بر همبستگی ارگانیک تبدیل می شود؛ بدین ترتیب که انسان ها با نزدیک شدن به یکدیگر، روابطشان ×افزایش و تنوع می یابد و در نتیجه تحرک عمومی به وجود می آید که خود منجر به پیشرفت سطح تمدن خواهد شد.
تیلی، نظریه پرداز دیگری است که عوامل سیاسی را موجب انقلاب می داند و معتقد است زمانی انقلاب روی می دهد که اولاً گروهی رقیب که خود را محق به کنترل حکومت و قدرت دولت می داند؛ ایجاد شود؛ ثانیاً بخش بزرگی از مردم، به هدف این گروه رقیب وابستگی و پایبندی داشته باشند؛ ثالثاً ارتش یا قوای نظامی نتواند گروه های انقلابی را سرکوب کند؛ رابعاً بخشی از دستگاه حاکم با گروه رقیب همکاری کند و حاکمیت دو یا چند گانه ای ایجاد شود. دیویس، نیز معتقد است فقر به تنهایی موجب انقلاب نمی شود، بلکه احساس محرومیت نسبی و تلاش در رفع این محرومیت موجب انقلاب می شود. دیویس معتقد است انقلاب ها زمانی بروز می کنند که پس از یک مرحله رشد اقتصادی، یک دوران رکود و فقر پیش می آید. در مرحله رشد اقتصادی نیازهای جدید به وجود می آید و در مرحله رکود، ×انتظارات باز نمی ایستد بلکه رشد می کند
بسیاری از این تحلیل گران عدم شناخت جایگاه واقعی نیروهای مذهبی را در فرآیند تحولات انقلابی نادیده می گیرند. اما تدا اسکاچپول یکی از نظریه پردازان انقلاب، معتقد بود که هیچ انقلاب اجتماعی ساخته نشده است ولی در مقاله ای تحت عنوان »حکومت تحصیل دار و اسلام شیعی، در انقلاب ایران« به تأکید بر نقش انقلابیون به ویژه در انقلاب ×ایران اشاره می کند:
»اگر در واقع بتوان گفت که یک انقلاب در دنیا وجود داشته که آگاهانه توسط یک نهضت اجتماعی توده ای ساخته شده است تا نظام پیشین را سرنگون سازد به طور قطع آن لوای اسلام شیعه گرد آمده بودند و از رهنمودهای یک روحانی عالی قدر شیعه، آیت االله روح ااالله خمینی در جهت مخالفت سازش ناپذیر بر ضد شاه و کلیه افرادی که به او وابسته باقی مانده بودند پیروی می کردند
الف-فعالیت های شهید علی صیاد شیرازی قبل از انقلاب
-1 فعالیت در گروه مخفی ارتش
شهید علی صیاد شیرازی در تهران و اصفهان با نیروهای انقلابی ارتش مانند شهید یوسف کلاهدوز و شهید اقارب پرست در ارتباط بود و آنان نیز با افرادی مانند حسن آیت ارتباط داشتند. و از همین طریق با بیت حضرت امام خمینی - ره - در خارج از کشور در تماس بودند هدف آنها این بود که انقلاب را به داخل ارتش بکشانند بنابراین با افرادی که تشخیص می دادند و مؤمن هستند و از جرأت و جربزه کافی برخوردارند و دارای روحیه انقلابی بودند جلساتی تشکیل دادند و آنان را وارد تشکیلات خود می کردند
