بخشی از مقاله
چکیده
ارتقای سطح آگاهی زیست محیطی دانشآموزان زمینه ساز رشد والدین و دیگر افراد خانواده خواهد شد. و ارتقای سطح آگاهی خانوادهها، ارتقای فرهنگ زیست محیطی و مدیریت مصرف انرژی جامعه را بدنبال خواهد داشت. با توجه به افزایش مصرف انرژی در ایران، محدود بودن منابع طبیعی، حرکت در راستای طرح توسعه پایدار و حفظ محیط زیست باید تا حد امکان از هدر رفتن و تلف شدن انرژی جلوگیری شود. برای این منظور باید در زمینه استفاده بهینه از منابع انرژی در کشور ضمن شناخت راهکارهای مناسب برای کاهش مصرف انرژی قدم هایی برداشته شود. با توجه به نقش حیاتی انرژی برای جوامع بشری و نقش بسیار تاثیرگذار انرژی در پیشرفت و توسعه پایدار کشورها، امروزه استفاده بهینه از منابع انرژی جهت رفع نیازهای جامعه انسانی نیازمند روی آوری به مدیریت انرژی و بهینه سازی مصرف آن است.
در این راستا سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت آموزش و پرورش در اسفند ماه سال 1382 اقدام به انعقاد تفاهم نامه همکاری جهت ایجاد مدارس جامع محیط زیستی را سرلوحه اقدامات و الویتهای خود قرار دادند. این برنامه با هدف آموزش محیط زیست در نظام آموزش رسمی کشور در هفت مرحله و بر اساس استانداردهای کنترل پروژه / مدیریت محیط زیست ISO14001/EMAS برنامه ریزی شده است که براساس آن طیف وسیعی از افراد ذینفع شامل مدیران، معلمان، خانوادهها، دانشآموزان و اولیای مدرسه، با محوریت دانش آموزان مورد آموزش قرار میگیرند و در نهایت مدارس عضو پس از گذراندن موفقیت آمیز مراحل هفتگانه برنامه، پرچم ویژه مدارس محیط زیستی - Eco-Schools - را دریافت خواهند کرد.
هدف این پژوهش بررسی ضرورت ایجاد مدارس محیط زیستی به عنوان راهکاری نوین جهت مدیریت و بهینه سازی مصرف انرژی و حفاظت محیط زیست می باشد. در این تحقیق ابتدا به مفاهیم مدارس جامع محیط زیستی و همچنین اهداف ایجاد این مدارس و سپس منابع مورد نیاز جهت ایجاد مدارس و روش اجرای آنها پرداخته شدهاست که نشان میدهد اگر به درستی اجرا شود میتواند به عنوان راهکاری نوین نقش مهمی در مدیریت مصرف بهینه انرژی و حفاظت از محیط زیست ایفا کند.
.1 مقدمه
یکی از مسائل روز جهان، مسئله حفظ محیط زیست است. فاجعه زیست محیطی نه تنها آرامش و امنیت را از زندگی انسان میرباید بلکه سلامتی و هستی را تهدید می کند
بهبود محیطزیست زمانی حاصل خواهد شد که محیط طبیعی و فرهنگی با هم مرتبط باشد. لازمه چنین هدفی وجود اخلاق زیستمحیطی در تمامی اقشار یک جامعه در یک کشور میباشد. با توجه به اهمیت موضوع محیط زیست، نقش حساس آموزش در حفاظت از آن و اهمیت آموزش در دوران مدرسه بسیار حایز اهمیت است
انرژی یکی از مهمترین نهادههای توسعه و از عوامل اصلی تولید است. تأمین امنیت عرضه انرژی در دنیا از مسائل استراتژیک پیش روی تمامی دولتها می باشد. در کنار محور مدیریت سمت عرضه انرژی، بخشی که کمتر از آن نامی به میان میآید، مدیریت سمت تقاضای انرژی است. در کشور ما امروزه تلاشها در جهت مدیریت سمت عرضه انرژی بوده و کمتر به مدیریت سمت تقاضای انرژی توجه میشود، در حالی که مدیریت تقاضای انرژی و تلاش در جهت استفاده بهینه از انرژی در تمامی کشورهای پیشرفته دنیا از مهمترین عوامل پیشرفت صنعتی پایدار بوده است. رابطه تنگاتنگ انرژی و محیط زیست، توجه به مقوله بهینه سازی مصرف انرژی را عمق بیشتری بخشیده است.
توجه به مقوله آموزش و پرورش با گستردگی و استعداد بالقوه فراگیران و نیز در اختیار داشتن نیروی توانمند علمی و اعتقادی مهمترین دستگاه فرهنگ ساز در هر کشور میباشد، که میتواند به عنوان بستری مناسب جهت توسعه فرهنگ محیط زیست بین دانشآموزان عمل کند. ارتقای سطح آگاهی زیست محیطی دانشآموزان زمینه ساز رشد والدین و دیگر افراد خانواده خواهد شد. و ارتقای سطح آگاهی خانواده-ها، ارتقای فرهنگ زیست محیطی جامعه را بدنبال خواهد داشت
هدف از آموزش محیط زیست، شناخت وظایف انسان نسبت به مسائل محیط زیست، درک ارزشهای زیست محیطی، حمایت از دیدگاههای حفاظتی و عدالت اجتماعی و همچنین تلاش در جلوگیری و یا حل مشکلات و معضلات محیط زیست جامعه می باشد
آموزش محیط زیست به موارد بسیاری از جمله آگاهی عمومی، نگرانیها و مشکلات زیست محیطی موجود و تفکر انتقادی در زمینه محیط زیست بستگی دارد. بنابراین آموزش محیط زیست یک فرایند فعالی است که منجر به درک، تهعد، تصمیمات آگاهانه و عملکردهای سازنده برای اطمینان از احساس مسئولیت نسبت به مسایل محیط زیست در همه بخشهای وابسته به کره زمین و محیط زیست میشود. به عبارت دیگر، آموزش محیط زیست شامل یادگیری درباره سیستمهای طبیعی است که از زندگی انسانها حمایت میکند و همچنین سیستمهایی که توسط فعالیتهای انسان تحت تاثیر قرار میگیرند
آموزش جدید نیازمند ایجاد ارتباطات جدید بین فراگیران، معلمان، مدارس، اجتماع و نظامهای آموزشی با کل جامعه است که باید یک برنامه جهانی آموزش محیط زیست در جهت توسعه پایدار برای نسل حاضر و نسلهای آینده برنامه ریزی شود
با توجه به اینکه دانش آموزان قشر آینده ساز جامعه هستند که با سرمایه گذاری مناسب روی آنها می توان کیفیت جامعه را به نفع پیشرفت و توسعه تغییر داد؛ بدیهی است آموزشهای ارائه شده به آنان به تدریج در آنها نهادینه شده و جزء لاینفک زندگی و شخصیت آنها خواهد شد. زیرا آنان در تمام دوران زندگی جز مطابق با طرز تفکر خود که آن نیز در اثر آموزشهای موثر جهتدار شده است، عمل نخواهد کرد. مقوله محیط زیست نیز از این امر مستثنی نیس
در این راستا با عنایت به اصل پنجاه قانون اساسی کشور که بر همگانی بودن حفظ محیط زیست تاکید دارد و با توجه به سند چشم انداز بیست ساله و همچنین با استناد به ماده 6 آیین نامه اجرایی بند الف ماده 189 قانون برنامه پنجم توسعه کشور که وظایفی را در این راستا برای سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت آموزش و پرورش تعیین کرده است؛ این سازمان در اسفند ماه سال 1382 اقدام به انعقاد تفاهم نامه همکاری با وزارت آموزش و پرورش کرد تا با توجه به اولویتهای موجود در مفاد تفاهم نامه ایجاد مدارس جامع محیط زیستی را سرلوحه اقدامات و اولویتهای خود قرار دهد. این برنامه با هدف آموزش محیط زیست در نظام آموزش رسمی کشور در هفت مرحله و بر اساس استانداردهای کنترل پروژه / مدیریت محیط زیست ISO14001/EMAS برنامه ریزی شده است که براساس آن طیف وسیعی از افراد ذینفع شامل مدیران، معلمان، خانواده ها، دانش آموزان و اولیای مدرسه، با محوریت دانشآموزان مورد آموزش قرار می-گیرند
