بخشی از مقاله
چکيده:
سالمت جسم و روان سبب سعادت انسان می گردد و این دو برهم اثر متقابل دارند. هر جامعه زمانی از پویایی و نشاط برخوردار خواهد بود که شهروندان آن از سالمت جسمی و روانی مطلوب برخوردار گردند. امروزه با توجه به افزایش روزافزون تکنولوژی و دور شدن مردم از طبیعت، افزایش آلودگی، تغذیه نامناسب و از همه مهمتر کم تحرکی نیاز به مراکزی جهت رشد و ارتقاء سالمت جسم و روان جامعه احساس می شود.
مجموعه دالان بهشت به عنوان یک الگوی کاربردی می تواند پاسخگوی تمامی اقشار جامعه برای ورزش، استراحت موقت و دور بودن از تنش ها و آلودگی های شهری باشد. و هدف از طراحی و احداث آن مداوای روحی و جسمی کلیه افراد جامعه می باشد اما در جهت کنترل و بهینه سازی فضا جامعه هدف افراد بازنشسته در نظر گرفته می شود و یک فضای ورزشی مناسب در دل طبیعت برایشان طراحی می گردد و البته نگاه به جذب توریست و توریسم ورزشی نیز بصورت ویژه مدنظر قرار دارد.
مقدمه:
جسم بخش سلولی و عینی حیات است مثل استخوانها، رگها، پوست و... که با دیگر موجودات عالم مشترک است ولی روح حقیقت انسان و چیزی فراسوی جسم است که این بخش را ذهن، اندیشه و یا هشیاری برتر می نامند. باید توجه داشته باشیم که ما در قرن بیستمویکم زندگی می کنیم قرن مدیریت، ارتباطات و همچنین قرن اضطراب، استرس و نابسامانی های عصبی است.
اگر آمار بیماران را در جهان بررسی کنیم می بینیم که بیشترین آمار به افرادی تعلق دارد که دارای اضطراب و نگرانی هستند مثالً %16 درصد ساکنین شهر تهران به عنوان یک کالن شهر دچار اختالالت مهم روانی هستند.
حال باید گفت راه رهایی از این همه تنش و اضطراب چیست؟
به نظر می رسد دور شدن از محیط پرتنش موثرترین راه رهایی از استرس است و دامان طبیعت بهترین مکان برای تمدد اعصاب و کنترل اضطراب و استرس است.
یکی دیگر از عوامل دور شدن از تنش و اضطراب ورزش است ،ورزش کردن درمحیط های ورزشی خود این توانایی را دارد که انسان را از عوامل استرس زا دور کند و معموالً افراد در زمانی که به فعالیت ورزشی مشغول هستند فکرش معطوف همان ورزش است و این آزادی تفکر کمک شایانی به آرامش و دوری از استرس می کند.
حال اگر این ورزش کردن در یک محیط طبیعی و زیبا صورت پذیرد بصورت بسیار خوبی تأثیرگذار است.
یکی از اقشار آسیب پذیر جامعه کنونی ما سالمندان هستند که از نظر جسمی توانایی خود را از دست داده و نیاز به کمک و بازتوانی در آنها وجود دارد و همین امر باعث می شود که از نظر روحی نیز آسیب دیده باشند. این افراد معموالً دچار افسردگی می شوند.
در این مقاله سعی شده است که چگونگی مقابله با استرس و ناتوانی در این قشر از جامعه مورد بررسی قرار گیرد و در نهایت با طراحی یک محیط ورزشی مطلوب در دل طبیعت فضایی را برای ایجاد آرامش روانی در این افراد فراهم آوریم.
روش گردآوری اطالعات و تجزيه و تحليل روش کتابخانهای
• مطالعه کتابها، مقاالت، گزارشهای موجود در ارتباط با مطالعات پزشکی و روانشناسی، طراحی فضاهای معماری از طریق مقایسه نمونههای موجود، مطالعه آخرین دستاوردهای ساختمانی و مقاالت در جهت پیشبرد توسعه پایدار
• استفاده از عکسها و تصاویر منطقه
• استفاده از نقشهها و عکسهای هوایی
• استفاده از نتایج آماری موجود
روش ميدانی
• مکانیابی و بازدید میدانی از چند سایت و تهیه چک لیست از آنها و تحلیل به روش عاملی
• تهیه عکس و نقشه از سایت مورد نظر
چک ليست
برای مکانیابی سایت مورد نظر بعد از تحقیق و بررسی و بازدیدهای میدانی 3 منطقه انتخاب گردید که برای انتخاب سایت مورد نظر از روش تحلیل عاملی و تهیه چک لیست استفاده شد
ابزار تحقيق
عالوه بر موارد باال برای تهیه نقشه سایت مورد نظر با توجه به اینکه این سایت در قسمتی از جاده توسکستان در شهرستان شاهرود واقع شده است و نقشه توپوگرافی آن در اداره کل منابع طبیعی و اداره کل حفاظت محیط زیست استان سمنان موجود نبوده و نقشه محل مورد نظر با استفاده از نقشههای ماهوارهای سایت ناسا و نرمافزارهای googleeargh و global mapper تهیه شده است و در طراحی مجموعه فوق از نرم افزارهای auto cad و 3d max و نرم افزارهای مشابه استفاده شده است.
اهداف کلی طراحی اين مجموعه را می توان در 3 بخش زير بيان نمود:
-1طراحی و سازماندهی مجموعه ای در بستر طبیعت که به لحاظ کمی و کیفی امکان نیل به یک آرامش نسبی ذهنی را برای جمعی از افراد جامعه فراهم می کند.
-2معرفی مجموعه با توجه به جدید بودن موضوع در کشورما و امکان احداث چنین فضاهایی در دیگر نقاط کشور
-3طراحی مجموعه خاص با هدف جذب توریست و توریسم ورزشی
لازم به ذکر است در طراحی این مجموعه و فضای فیزیکی و ساختمانی باید اهداف کاربردی آن را نیز مشخص نمود تا جهت و سمت و سوی طراحی را بتوان بصورت کامل مشخص کرد.
اهداف کاربردی طراحی مجموعه
.1برقراری ارتباط میان انسان و طبیعت که در زندگی های شهری کامل شده زیرا طبیعت می تواند بهترین محیط پاسخگو به نیازهای روانی انسان باشد.
.2تالش هر چه بیشتر برای برهم نزدن نظم طبیعت در جهت حفظ گونه های نادر گیاهی
.3آشنایی افراد با شیوه های مختلف روان درمانی و فعالیتهای گوناگون تفریحی مثل ورزش های هنری و تفریحی جهت کسب آرامش و رسیدن به اهداف درمانی و ورزشی خاص
.4تقویت روابط اجتماعی مستقیم و ایجاد فضاهایی در جهت تکامل بین افراد مختلف
.5ایجاد امکانات رفاهی- ورزشی و بهداشتی مناسب برای مراجعه کنندگان
در خصوص طراحی مجموعه چند پرسش مهم وجود دارد که اگر به آنها پاسخ بدهیم کمک شایانی در بدست آوردن راه و روش طراحی خواهیم داشت.
.1چه شهرستانی برای طراحی مجموعه مناسب است؟
.2آیا شاهرود برای احداث مجموعه مناسب است؟
.3چه نوع فضاهایی برای این مجموعه الزم است؟
.4چه مکانی برای احداث چنین مجموعه ای مناسب است؟
.5چگونه می توان این مجموعه را طراحی کرد به صورتی که ما را به اهدافمان نزدیک تر کند؟
در طراحی این مجموعه لازم است نگاه ویژه ای به انتخاب سایت و محل احداث مجموعه داشت و انتخاب صحیح سایت می تواند در نیل به اهداف کلی و کاربردی طراحی مجموعه کمک شایانی داشته باشند. شهرستان شاهرود برای طراحی مجموعه در نظر گرفته شده است و شاخصه های انتخاب این شهرستان به شرح زیر است:
- شاهرود بین دو قطب بزرگ کشور دو کالن شهر مشهور مشهد و تهران که یکی به عنوان پایتخت مذهبی و دیگری پایتخت سیاسی کشور قرار دارد.
