بخشی از مقاله
چکیده
کانسار طلاي چشمهزرد یکی از چند آنومالی پروژه ارغش بوده که در 45 کیلومتري جنوب غربی نیشابور واقع میباشد. به منظور ارائه طراحی مقدماتی استخراج این کانسار، پس از تحلیل عملیات اکتشافی در محدوده مورد مطالعه، ضمن مدلسازي ، اقدام به برآورد ذخیره کانسار گردید.از آنجایی که مطالعات ذخیره کانسنگ اکسیده بالغ بر 138880 تن با عیار متوسط 3/76 گرم بر تن - با فرض عیار حد 1 گرم بر تن - ، مبناي بررسیهاي فنی قرار گرفت. بر اساس بررسیهاي مقدماتی ژئومکانیکی، ویژگیهاي هندسی کانسار و بهرهگیري از روش نیکلاس و با در نظر گرفتن عمق کانسار، روش استخراج روباز جهت استخراج کانسنگ اکسیده مناسب شناخته شد. پس از انتخاب ماشینآلات بارگیري و باربري و با لحاظ پارامترهاي هندسی کاواك تعیین شد.
با توجه به بالا بودن هزینه خرید ماشینآلات استخراجی و کوتاه بودن عمر پروژه، واگذاري عملیات استخراج به پیمانکار پیشبینی گردید و هزینههاي پیمانکاري به عنوان هزینه استخراج در محاسبات برآورد هزینه معدن لحاظ گردید. به منظور برآورد هزینههاي فرآوري، طراحی کارخانه فرآوري کانسنگ اکسیده بهطور مقدماتی انجام گردید. به منظور برآورد هزینههاي فرآوري، طراحی کارخانه فرآوري اکسیده به طور مقدماتی انجام گردید. از برآورد هزینه زیرساختهاي پروژه و در نظر گرفتن هزینههاي معدن و فرآوري، مجموع هزینههاي پروژه برآورد گردید. بدین ترتیب ضمن برآورد درآمد به عنوان تابعی از عیار، محدوده نهایی کاواك بر اساس منحنی نسبت باطلهبرداري- عیار با در نظر گرفتن امکان راه دسترسی به کاواك بررسی گردید.
واژگان کلیدي: مطالعات پیشامکانسنجی، فرآوري، طراحی محدوده نهایی، کانسار طلا، چشمهزرد ارغش
مقدمه
ناحیه معدنی چشمهزرد در طول جغرافیایی58º37'40″ شرقی و عرض جغرافیایی35º52' 40″ شمالی در منطقهاي به گستره 25کیلومتر مربع در بخش شمالی استان خراسان واقع شده است.کانسار مورد مطالعه در یک منطقه خشک، کم آب و فاقد پوشش گیاهی واقع شده، دسترسی به آن از طریق راه ارتباطی آسفالته نیشابور کاشمر به طول 35کیلومتر و سپس راه شوسه به طول 7 کیلومتر تا روستاي حسنآباد امکانپذیر است. راه خاکی به طول5کیلومتر روستاي حسنآباد را به کانسار متصل میکند. [1 ]پس از تهیه نقشههاي توپوگرافی و زمینشناسی به مقیاس 1:500، این نقشه مبناي مراحل بعدي کار قرار میگیرد. عملیات حفاري انجام شده تاکنون، منطقهاي را بهطول 400 متر از 1400 متر رخنمون رگه را پوشش میدهد و محدود به 38 ترانشه و 14 گمانه میباشد.
عمق یکی از گمانهها 140 متر بوده که با ماده معدنی برخورد کرده است.بررسی نقشه زمینشناسی نشان میدهد که سنگهاي رخنمون یافته در این منطقه شامل توف و آندزیت بوده که توسط گرانیت قطع شده است. سنگ میزبان رگه طلادار ، گرانیتی و به شدتهايمتفاوت تحت تأثیر آلتراسیون قرار گرفته است. این رگه بهصورت یک زون برشی تکتونیزه و آلتره سیلیسی رسی به عرض حدود 5، طول بیش از 1400 و عمق تا150 متر میباشد که با حفر کارهاي اکتشافی در محدوده مورد نظر به اثبات رسیده است. رگههاي حاوي طلا بهصورت یک زون با شیب متفاوت از 55 تا 85درجه و روند کلی NE 45 گسترش دارد. کانیسازي داراي دو بخش اکسیده و سولفوره میباشد. [1 ]کانسار مورد نظر از جمله کانسارهاي پیچیده نوع رگهاي است و تغییرات عیارآن زیاد میباشد، از اینرو براي محاسبه ذخیره، از قانون نزدیکترین نقاط استفاده میشود 3 ]، 4 و .[5
با توجه به موقعیت ترانشهها و گمانهها، 7 مقطع عرضی به مقیاس 1:500 بر حسب لیتولوژي و عیارتهیه شدهاست - شکل . - 1 مقاطع افقی از تراز سطح توپوگرافی 1420 متر تا تراز بخش اکسیده 1375متر و به فواصل 5 متري ترسیم شدهاند. شکل2، نمایی از مقطع افقی در تراز 1395 را نمایش میدهد.روش استحصال طلاي موجود در زون سولفوره و اکسیده متفاوت میباشد[2] بنابراین لازم است میزان ذخیره این دو زون بهتفکیک برآورد شود. هر مقطع بر اساس ترکیب کانیشناسی به دو کاتاگوري اکسیده و سولفوره تقسیمبندي گردید.شروع مطالعات طراحی بر مبناي ذخیره با عیارحد1 گرم بر تن مناسب میباشد. این میزان بالغ بر138880 تن ذخیره اکسیده با عیارمتوسط 3/76 گرم برتن و محتواي فلزي 522 کیلوگرم طلا میباشد.میزان برآورد شده از مقاطع قائم با میزان ذخیره برآوردي از مقاطع افقی اختلاف ناچیزي دارد.
-2 طراحی مقدماتیکارخانه و تعیین
ماشینآلات موردنیاز
در مطالعات نیمهصنعتی، عملیات استحصال کانسنگ اکسیده طلا توسط فرآیند فروشویی با سیانور و ترسیب بر فویل روي انجام شده است. بر این اساس، حداقل عیارمتوسط کانسنگ کوارتزي طلادار خوراك ورودي، بین 3 تا 4 گرم برتن، وزنمخصوص برجا و ظاهري خوراك ورودي کارخانه بهترتیب 2/7 و 1/5 تن بر مترمکعب میباشد.[2] تأمین این عیارمتوسط با استخراج مواد معدنی با عیارحد 1گرم برتن مقدور خواهد بود.طبق مطالعات انجام شده عملیات استحصال طلا در سه واحد خردایش، فروشویی سیانوري و ترسیب بر فویل روي و ذوب صورت گرفته تا محصول نهایی شمش طلا بهدست آید.[2]
ظرفیت کارخانه، نوع ماشینآلات، هزینه خرید و تعمیر و نگهداري آنها جهت طراحی مقدماتی کارخانه فرآوري بخش اکسیده کانسار تعیین میگردد. براساس نتایج برآورد ذخیره، تناژ کانسنگ اکسیده با احتساب عیارحد 1 گرم برتن، معادل 138885تن و عیار متوسط3/76 گرم بر تن خواهد بود. با فرض بازیابی استخراج معادل 85 درصد و مقدار رقیقشدگی 5 درصد، ذخیره قابل استخراج 123955 تن با عیار متوسط 3/58 گرم برتن برآورد خواهد شد.ظرفیت کارخانه فرآوري با در نظرگرفتن میزان ذخیره قابل استخراج و محدودیتهاي دیگر27600 تن در سال انتخاب میشود. عمر آن با استفاده از رابطه تیلور 4/5 سال برآورد میشود5 ] و .[6
با توجه به تاثیر دماي محیط در سرعت عملیات فروشویی، روزهاي کاري مفید سال محدود به 275 روز میباشد. بر این اساس، ظرفیت روزانه 101 تن در روز بهدست میآید. بهمنظور پیشبینی امکان افزایش تولید،20درصد به ظرفیت ماشینآلات اضافه میشود. بنابراین ظرفیت نهایی در طراحی واحد فرآوري 120 تن در روز میباشد.[7]با توجه به نتایج اخذ شده از آزمایشهاي نیمه صنعتی فرآوري[2]، پیشنهاد میشود که ابتدا کانسنگ استخراجی با ابعاد تقریبی 20 سانتیمتر به محلکارخانه خردایش حمل شود. مواد معدنی از طریق بونکر، وارد اولین مرحله سنگشکنی - سنگشکن فکی با بازوي مضاعف - شده تا به ابعاد 5 سانتیمتر برسد.
ابعاد درشت خروجی از یک سرند لرزان، وارد سنگشکن مخروطی استاندارد میشود تا ابعاد 1سانتیمتر خرد شود. براي خردایش بیشتر و رسیدن به ابعاد نهایی مورد نظر 3 - میلیمتر - ، از سنگشکن مخروطی سرکوتاه استفاده میشود. از آنجاییکه این سنگشکن قادر به خردایش مطلوب تمامی مواد معدنی ورودي به آن نیست، از یک سرند لرزان دوم به منظور بازگشت دانههاي بزرگتر به داخل سنگشکن مخروطی سرکوتاه استفاده خواهد شد. مواد معدنی خرد شده نهایی توسط نوار نقاله به محل دپو جهت ورود به حوضچههاي سیانوراسیون منتقل میگردد.[8]با احتساب 12ساعت کاري مفید در روز و وزن مخصوص ظاهري کانه، ظرفیت ساعتی ماشینآلات واحد خردایش 15/4 تن درساعت معادل 10/3 متر مکعب درساعت بهدست میآید. به منظور برآورد هزینهها، مشخصات ماشینآلات و تجهیزات مورد نیاز واحد خردایش کارخانه فرآوري تعیین میشود.
-3 بررسیهاي فنی استخراج
بهمنظور ارائه طرح مقدماتی استخراج، پیشبینی فرضیاتی همچون ظرفیت استخراج، نوع ماشینآلات انتخابی و غیره ضروري است.بدین ترتیب ظرفیت استخراج سالانه - تن درسال -
با درنظر گرفتن ظرفیت کارخانه فرآوري، میزان ذخیره بخش اکسیده و سایر محدودیتها از رابطه 1 عیین میگردد.=123955: 4/5 = 27600 - 1 - ظرفیت استخراج سالانهظرفیت ساعتی استخراج با توجه به تعداد روزهاي کاري 300 روز و تعداد 2 شیفت درروز و 6 ساعت در شیفت، 7/66 تن در ساعت محاسبه میشود.به کمک طرح نیکلاس روش استخراج مناسب از بین ده روش روباز، تخریب تودهاي، استخراج در طبقات فرعی، تخریب طبقات فرعی، جبهه کار طولانی، اتاق و
