بخشی از مقاله
چکیده
بازار رقابتی امروز دارای تغییرهای سریع و زیادی در عرضه محصول های متنوع و با کیفیت است که ریشه اصلی این تغییرها در نیازها و خواسته های مشتریان می باشد. لذا سازمان ها برای بقا در بازار و داشتن قدرت رقابت با دیگر سازمان های مربوطه، می بایست محصول های خود را مطابق با الزامات و خواسته های مشتریان قرار دهند. باتوجه به اهمیت رضایت مشتریان که رمز بقا در بازار رقابت است، سازمانهای تولیدی برای طراحی محصول خود می بایست از ابزارهایی استفاده کنند تا این نیازها محقق شود. QFD با در نظر گرفتن ماتریس خانه کیفیت که اهمیت الزامات مشتریان بیان می شود، رویکردی مشتری مدار به طرح ریزی و بهبود کیفیت محصول می دهد و با توجه به اینکه وجود نوآوری در طراحی محصول می تواند در رسیدن به برآورده سازی خواسته ها و نیازهای مشتریان کمک کند ابزار TRIZ مورد استفاده قرار می گیرد. دانش TRIZ با استفاده از اصول ابداعانه حل مسئله و ماتریس تناقضات در حل تناقض های به وجود آمده در فرآیند محصول ناشی از الزامات فنی طراحی در رسیدن به طرح ریزی QFD کمک می کند. در این مقاله ما بر آنیم با در نظر گرفتن خواسته های مشتریان، سازمان ها را در رسیدن به محصولی نوآور و بقا در بازار رقابتی کمک شایانی نماییم.
کلمات کلیدی: TRIZ، QFD، فرآیند طراحی محصول، ماتریس خانه کیفیت، ماتریس تناقضات
.1 مقدمه
یکی از عوامل کلیدی پذیرفته شده در حفظ رقابت در بازار تمرکز بر نوآوری محصول است. پیشگیری از شکست محصول در مرحله اولیه فرایند طراحی با به کارگیری از رویکرد فعالانه و رو به آینده، بسیار مؤثرتر است تا اینکه فقط در برابر شرایط ناسازگار یک اقدام انفعالی و واکنشی داشته باشیم - رگازونی و روسو، . - 2010 همچنین بی توجهی به خواسته های مشتریان، سبب خارج شدن از بازار رقابت می شود. وجود ابزاری که بتواند نیازهای مشتریان را در فرآیند طراحی محصول برآورده و بر این فضای رقابتی بازار تمرکز داشته باشد، حیاتی است .[1]
QFD به عنوان یکی از روش های نوین مهندسی کیفیت، از مطالعه بازار و شناسایی مشتریان محصول شروع شده و در فرایند بررسی و تحلیل خود ضمن شناسایی خواسته ها و نیازمندی های مشتریان سعی در لحاظ نمودن آنها در تمامی مراحل طراحی و تولید را دارد.
به بیان دیگر , فلسفه اصلی استفاده از QFD اعمال و لحاظ نمودن خواسته های کیفی مشتری در مراحل مختلف تکوین محصول می باشد. بنابراین تمامی خصوصیات و مشخصات طراحی محصول با توجه به نقطه نظرات " مشتری" و "مصرف کننده " آن حاصل می شود و نقش کارشناسان سازمان در طراحی محصول و خدمتی جدید , چیزی فراتر از یک "مترجم " نمی باشد ; مترجمانی که با استفاده از روشی به نام QFD خواسته های مشتریان را به مشخصات کمی قابل ملاحظه در داده های طراحی تبدیل می کنند.QFD با تکوین یک فرایند طراحی منطقی نسبت به ایجاد و خلق کیفیت در محصول اقدام می نماید. واقعیت این است که معمولا مشتریان در ارزیابی های مربوط به محصول نیازهای ذهنی خود را مطرح می کنند و QFD با استفاده از طیف وسیعی از روش ها و ابزار مختلف به طور سیستماتیک این نیازها را به خواسته های عینی طراحی ترجمه و تبدیل می نماید.
QFD فراتر از محصول می رود. اگرچه درست به اعتقاد دمینگ که کیفیت نیاز به مدیریت و رهبری است، از QFD خطاب به کیفیت محصول و هم مدیریت فرآیند محصول بمنظور توسعه آن می باشد.. ابزار QFD برای توسعه کیفیت محصول به خوبی شناخته شده و شامل خانه کیفیت، نمودارهای میله ای، نمودارهای سلسله مراتبی و غیره است QFD .[1]، می تواند نیازهای مشتری را به ویژگی های مهندسی سازمان که نتیجه آن نشان دهنده موفقیت های بزرگی است، تبدیل کند و خانه کیفیت1 ابزار اعمال نفوذ برای QFD می باشد .[2] خانه کیفیت - - HOQ ابزار QFD است که برای انتقال صدای مشتری - 2VOC - به تکنولوژی هایی که تیم طراح محصول هم می تواند استطاعت کند یا در طراحی فرآیند محصول دستکاری کند. برای بهبود فرآیند طراحی در یک سازمان سه ابزار وجود دارد. اول ین ابزار بسط خواسته های کیفی است که موجب تسهیل طراحی محصول شده، و کلیه اطلاعات بدست آمده از مشتری را به زبان مهندسی تبدیل میکند. تا پیش از این تنها دو روش برای دستیابی به نوآوری وجود داشت :
-1 روش گزینش ایدهای پاک
-2 روش طوفان ذهنی
ولی اکنون با افزودن نوعآوری نظام یافته - - TRIZ به QFD بهبودهای شگرفی در طراحی نوآورانه محصول و فرآیند بوقوع پیوسته است. TRIZ یک رویکرد سیستماتیک برای تجزیه و تحلیل از مشکلات چالش برانگیز است که در آن نوآوری مورد نیاز است - آلتشولر، - 1984 و به مناطق مختلف اعمال می شود، به خصوص برای توسعه موثر سیستم های فنی جدید.
.2 پیشینه تحقیق
QFDیک رویکرد ساختاریافته برای یکپارچه سازی صدای مشتریان به طراحی محصول جدید است - سالیوان،. - 1986 جداول کیفیت برای اولین بار در سال 1972 در صنایع کشتی سازی کوبه توسط پروفسور یوجی آکائو به منظور طراحی تانکرهای کشتی مورد استفاده قرار گرفت. البته لازم به ذکر است که مفهوم " گسترش کیفیت " برای اولین بار توسط آکائو در سال 1966 مطرح شده و در سال 1969 در قالب یک مقاله علمی توسط وی انتشار یافت. دکتر آکائو در ادامه مطالعات و تحقیقات خود در مورد QFD در آوریل 1972 اقدام به ارایه ایده خود در مورد مفهوم گسترش کیفیت در قالب یک سیستم و با عنوان Hinshitsu Tenki System نمود.
رشد و ارتقای مفاهیم نظری QFD و استقرار عملی آن در صنایع ژاپن در سال 1980 با اعطای جایزه دمینگ به شرکت کایابا به دلیل استفاده مناسب از این روش به اوج خود رسید. در سال 1983 این ابزار به ایالات متحده معرفی شد و تعدادی از شرکت های برجسته آمریکای شمالی این رویکرد را پوشش دادند. شرکت فورد در سال 1986 ضمن استفاده از QFD در طراحی قطعات خودرو در زمره اولین پیشگامان استفاده از این ابزار در آمریکا قرار گرفت و از آن تاریخ به بعد، استفاده از QFD در صنایع ایالات متحده و اروپا، به تدریج به عنوان ابزاری کارآمد و مؤثر در طراحی محصولات جدید گسترش یافت.
تا سال 1995 این ابزار با ابزارهای بهبود دیگر برای ایجاد یک مجموعه متنوع از فرصت ها برای شرکت های توسعه محصول، تلفیق شد. سپس در سال 1998 اولین کتابچه QFD منتشر شد و پس از آن توسعه و ترویج QFD سیری صعودی یافت. مؤسسه تخصصی - QFDI - QFD، که در سال 1997 در ایالات متحده شکل گرفته، به علاوه سایت ها و منابع الکترونیکی و کتاب هایی که در سال های اخیر نوشته شده، بیش از پیش موجبات توسعه و گسترش QFD را فراهم کرده اند .[4] [3] کاربردهای اولیه QFD روی صنایعی مانند خودروسازی، الکترونیک و سیستم های نرم افزاری متمرکز بوده است.
توسعه سریع QFD باعث کاربرد آن در بسیاری از صنایع ساخت شده است. سرانجام QFD به بخش های خدماتی مانند بانکداری و حسابداری، مراقبت ها و خدمات بهداشتی و درمانی، انتخابات سیاسی، حفاظت محیط، خدمات مهندسی، کارآفرینی، آموزش و پرورش و پژوهش معرفی شده است QFD .[5] در طول سال های اخیر جهت ایجاد یک مجموعه متنوع از فرصت ها برای شرکت های توسعه محصول، با ابزارهای زیادی تلفیق شده که از جمله ان ها می توان به تلفیق منطق فازی با QFD، تلفیق QFD با فنون هوشین، پیوند کارت امتیازی متوازن و QFD، QFD و مهندسی همزمان،QFD و روش تاگوچی، QFD و TRIZ و همچنین QFD و BPR اشاره کرد.
QFD .3 و HOQ
اولین مرحله QFD طرح ریزی محصول است که به آن " خانه کیفیت " گفته می شود. خانه کیفیت بر خلاف ظاهر احتمالاً پیچیده و گیج کننده اش حاوی مطالب بسیار مهم و مفیدی است که در صورت تهیه و تنظیم دقیق و مناسب آن، ضمن ارائه و حاصل آمدن اطلاعات بسیار با ارزشی در مورد محصول، به واسطه گستردگی و تنوع مفاهیم استخراج شده از آن، نقطه پایانی بسیاری از پروژه های واقعی QFD می باشد.خانه کیفیت - HOQ - به گونه ای بسیار ساده و ملموس، می تواند به صورت ماتریسی از Whats - چه ها - و Hows - چگونه ها - که تبیین کننده مفاهیم ذیل می باشند، در نظر گرفته می شود:
Whats ✓ - چه ها - شامل خواسته ها و نیازهای مشتریان از محصول و یاخدمت شما می باشند. - الزامات مشتری -
